Patijn praat
voor beurt'
'Ik heb 't geschreven voor mijn kinderen'
Prosys
failliet
'Beschuldigingen
zijn ten onrechte'
Randstad
Bezuiniging wvc kost
vijfhonderd bedden
Weer acties specialisten
Commissaris schokt bestuurders
CHEF WILLEM SPIERDIJK. 071-356439. PLV -CHEF MEINDERT VAN DER KAAIJ. 071 35644?"
'Chicken doctrinewerkte niet
Advocaat'Siekman verontwaardigd
Leidse stelt tijd in Jappenkamp te boek
VRIJDAG 20 AUGUSTUS 1993
REGIO
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Commissaris van de Koningin
S. Patijn praat voor zijn beurt
wanneer hij de mogelijkheid
oppert om het gebied tussen de
rijksweg A4 en een toekomstige
hogesnelheidslijn aan te wijzen
als woningbouwlocatie. Dat is
de algemene reactie op de uit
spraken van Patijn afgelopen
woensdag in Lisse. Volgens de
commissaris kan de geplande
woningbouw in de bollenstreek
mogelijk worden beperkt, wan
neer er ten oosten van Leiden
gebouwd kan worden.
Het idee van Patijn is niet
nieuw. „Wij hebben er steeds
op gewezen dat de aanleg van
de HSL door het Groene Hart
tot gevolg zal hebben dat er ten
westen van de spoorlijn bouw-
lokaties ontstaan", vertelt de
Rijnwoudse wethouder P. van
der Werf (CDA/ruimtelijke or
dening). Het lijkt immers voor
de hand te liggen dat de flit
strein in dat geval de nieuwe
grens van het Groene Hart
wordt. Van der Werf is echter
verbaasd over het feit dat nu
juist de commissaris van de ko
ningin het plan oppert. „Voor
zover wij weten is de provincie
nog altijd tegenstander van een
HSL door het Groene Hart. Dit
valt niet met elkaar te rijmen",
aldus de wethouder.
Is Patijn van zijn geloof geval
len? Een Woordvoerder van de
provincie meent van niet. „We
zijn nog altijd voorstander van
een hogesnelheidstrein over be
staand spoor, maar er valt wel
te pralen over een tracé door
het Groene Hart", meldt de
woordvoerder. Dat Patijn nu al
speculeert over een eventuele
invulling van het gebied dat dan
tussen de rijksweg A4 en de HSL
komt te liggen is volgens hem
niet zo vreemd. „De commissa
ris kijkt graag vooruit."
De Zoeterwoudse wethouder
R. Hogenelst (CDA/ruimtelijke
LEIDEN MEINDERT VAN DER KAAU
VERVOLG VOORPAGINA
De bezuinging van 3,5 procent
betekent in de provincie Zuid-
Holland een inkrimping van dn-
geveer 500 a 600 bedden. Hoe
veel bejaardenoorden in aan
merking komen voor sluiting is
volgens Pool nog heel moeilijk,
aan te geven. In Zuid-Holland
zijn op dit moment 164 bejaar
dencentra met een beddenaan
tal variërend van 50 tot 250.
Voor 1994 denkt de provincie de
bezuiniging nog te kunnen op
vangen uit de eigen reserves. In
daarop volgende jaren zullen er
echter onvermijdelijk bedden
moeten verdwijnen.
Volgens Pool heeft de provin
cie nog geen concrete bejaar
dencentra op het oog die in de
komende jaren hun deuren
moeten sluiten. Wel is het zo
dat bij die afweging gekeken
wordt naar oorden die aan een
ingrijpende renovatie toe zijn.
Ook speelt het aantal oorden
dat dichtbij elkaar in de buurt
staat een rol bij de aanwijzing.
Directeur R.H.A. Stuurman
van bejaardencentrum Room-
burgh vindt zowel de kaas
schaafmethode als de sluiting
van huizen 'onzinnige oplossin
gen'. „Het water staat ons al ja
ren lang aan de lippen", zegt
Stuurman. „Sinds 1988 hebben
wij elk jaar te maken gehad met
bezuinigingen. Ik weet niet
meer waar ik het vandaan moet
halen. Het ontbreekt er nog
maar aan dat familie moet ko
men helpen bij wassen en voe
den."
Op dit ogenblik is de hulp van
ordening) is echter weinig te
spreken over dat vooruit kijken
van de commissaris. Patijn is
naar zijn mening „als een oli
fant door de porseleinkast" ge
gaan. Volgens Hogenelst staat
hel nog qjlerminst vast dat de
hogesnelheidslijn straks de
nieuwe grens van het Groene
Hart wordt. „Als de HSL daar
komt, dan maakt die nog geen
inbreuk op het Groene Hart. De
trein gaat ondergronds of wordt
tenminste verdiept aangelegd",
is de vaste overtuiging van de
wethouder.
Ingewijden in de materie
gaan er. echter allemaal van uit
dat het tracé inmiddels wel zo'n
beetje vast staat. Het spoor dat
het meeste kans lijkt te maken
loopt iéts meer oostelijk van
Benthuizen dan het oorspron
kelijke A-tracé. Bij Hazerswou-
de-Dorp buigt het tracé wat af
naar het westen, waardoor de
trein iets ten oosten van de Ha-
zerswoudse wijk Groenendijk
de Oude Rijn passeert. Dat ge
beurt in een tunnel die ingeveer
een kilometer ten zuiden van de
toekomstige rijksweg 11 begint,
en doorloopt tot ongeveer een
kilomter ten noorden van de ri
vier. Hoogmade wordt in deze
variant aan de westkant gepas
seerd. De vraag zou alleen nog
zijn of de trein zou tussen Bent
huizen en Hoogmade op palen,
op een dijk, in een tunnelbak of
zelfs volledig door een 13,5 kilo
meter lange tunnel gaat rijden.
Het tracé van de HSL dat volgens
ingewijden de meeste kans
maakt. Wanneer het spoor hier
bovengronds wordt aangelegd,
ontstaat tussen Zoetermeer, de
rijksweg A4 en de HLS een gebied
dat gemakkelijk bij de Randstad
kan worden getrokken.
Commissaris van de koningin S.
Patijn suggereerde afglelopen
woensdag dat ook maar gewoon
te doen. De grens van het Groene
Hart wordt op die manier naar het
oosten verlegd.
vrijwilligers in bejaardentehui
zen al volstrekt onmisbaar, zo
stelt Stuurman. „Voor hulp bij
het vervoer naar ziekenhuis
hebben wij vrijwilligers. Ik kan
daar geen personeel voor vrij
maken-. Dat geldt ook voor ont
spanning, het maken van een
wandelingetje."
Het sluiten van huizen lost
volgens Stuurman ook niets op.
„Dat is eveneens waanzinnig.
Waar moet je met die mensen
heen? Alle huizen hebben hun
plaatsen hard nodig. Daar kun
nen geen bewoners van andere
huizen bij. Wij hebben nu al
een aanzienlijke wachtlijst die
met grote moeite op hetzelfde
peil wordt gehouden door
strenger te zijn bij de toelating
tot die lijst. Er wordt bovendien
helemaal geen rekening gehou
den met vergrijzing."
Een probleem voor Stuurman
is om het personeel gemoti
veerd te houden nu deze sector
telkens weer door bezuinigin
gen getroffen wordt. „Het is om
moedeloos van te worden. Die
mensen lopen hun benen onder
hun gat vandaan, maar worden
niet navenant beloond. Het is
nog steeds zo dat de salariëring
achterloopt bij die van het be
drijfsleven."
Het toekomstbeeld van de be
jaardenzorg wordt volgens
Stuurman met het jaar somber
der. „Ik heb het gevoel dat wij in
een verdomhoekje zitten. Het
gaat allemaal steeds meer in de
richting van verpleegtehuis en
thuiszorg, terwijl wij toch goed
koper werken. Waar dat alle
maal naartoe moet? Ik weet het
niet. Naar de verdommenis."
975
LEIDEN» LINDA WELTHER
„Toen we terug in Nederland
waren, hebben we nooit veel
over onze lotgevallen in Neder
lands Indië gepraat. De mensen
hier hadden het altijd over hun
oorlog en over de hongerwinter.
Gelukkig komt er de laatste tijd
meer begrip voor de oorlogs
slachtoffers uit Nederlands In
dië,"
Deze week is het 48 jaar gele
den dat de bezetting in voorma
lig Nederlands Indië eindigde
door de capitulatie van Japan.
De Leidse mevrouw E. Heck-
Uppenkamp zat er van 1942 tot
1945 in een concentratiekamp.
Een jaar of tien geleden kwam
ze op het idee om haar herinne
ringen aan die tijd op te schrij
ven, Het resultaat is een indruk
wekkend persoonlijk document.
„Ik heb het destijds geschre
ven voor mijn kinderen, want
die waren nog klein toen de
oorlog begon en ze kunnen zich
niet alles meer herinneren. De
jongste was pas twee toen de
oorlog uitbrak. Ik schreef het
boek ook gedeeltelijk om de ge
beurtenissen nog eens te ver
werken, hoewel ik me er geluk
kig goed doorheen heb gesla
gen. Na de oorlog ben ik uitste
kend opgevangen door mijn fa
milie in Nederland, waar ik ook
direct, weer ben gaan werken.
Zo zijn we er weer bovenop ge
komen."
Wat opvalt bij mevrouw Heek
en haar boek is haar nooit ver
dwijnend optimisme en haar
vrolijke aard. „Ik heh altijd ge
probeerd om de zonzijde van de
dingen te zien en om de positie
ve zaken uit iets te halen", ver
telt de nu 87-jarige mevrouw
Heek. „Zo is mijn aard.
Ondanks haar hoge leeftijd is
mevrouw Heck nog erg fit. „Ik
gym nog. ik fotografeer, en brid
ge. En zolang ik het nog kan
doen, ga ik twee keer per jaar op
reis; een keer naar mijn dochter
in Canada en een keer naar
mijn dochter in Californië. Ik
denk altijd maar: 'Nooit de
moed opgeven."
Haar leven in het voormalig
Nederlands Indië begon heel
voorspoedig. Ze trouwde in
1928 met een man die een thee-
planterij met zo'n 1800 perso
neelsleden bestuurde. Ze kre
gen vijf kinderen. Hun leven
werd wreed verstoord door de
bezetting van de Japanners en
de internering in een concen
tratiekamp.
Drie-en-een-half jaar was me
vrouw Heck van haar man en
zoon gescheiden. Na afloop van
de oorlog was de familie totaal
berooid. Man, vrouw en kinde
ren hadden het weliswaar over
leefd, maar al hun bezittingen
waren verloren gegaan.
Eerst werd mevrouw Heek
zelf met haar kinderen in een
kamp opgesloten. Zij beschrijft
in haar boek het afscheid van
haar man en haar tocht langs de
verschillende kampen. „Toen ik
al in een kamp zat, was mijn
man nog op «de plantage, om
voor het personeel te zorgen.
Maar hij hield de situatie niet
uit: ik gevangen en hij nog vrij.
Daarom heeft hij zich ook in
een kamp laten opsluiten."
„Geluldcig kon hij door onze
oudste zoon nog enigszins de
moed erin houden. Jongetjes
die twaalf jaar oud werden
moesten weg. naar het man
nenkamp. Mijn zoon was nog
niet zo oud. maar ik zei tegen
hem 'Papa zit zo alleen, zou jij
niet meegaan met de andere
jongens om hem op te vrolij
ken?' Dat deed hij. En dat was
maar goed ook. Na de bevrij
ding zeiden een paar kampge
noten van mijn man tegen mij:
'Als je zoon er niet was geweest,
had hij het waarschijnlijk niet
overleefd'. Die jongen heeft zó
goed voor zijn vader gezorgd."
Ondanks alle ellende weet
mevrouw Heek ook veel vrolijke
dingen over het kamp te vertel
len. Over de cabaretavonden
die ze organiseerden, over de
smokkel van voedsel, geholpen
LEIDEN ERIC JAN WETERINGS
Het aan de Langegracht in Lei
den gevestigde management
bureau Pro Sys Venture Deve
lopment is failliet. Eind vorig
jaar timmerde het bedrijf nog
nadrukkelijk aan de weg met
een project om Nederlands af
valhout in geperste blokken als
brandstof naar het straatarme
Albanië te sturen. In mei wer
den de activiteiten gestaakt. De
laatste werknemer en de direc
teur hebben inmiddels elders
werk gevonden.
Curator P.W. van Kooij heeft
nog maar een globaal overzicht
van de gang van zaken, maar hij
heeft niet de indruk dat met het
faillissement grote schulden zijn
gemoeid. „Het bedrijf had ge
brek aan opdrachten. Toen de
directeur zag dat daar geen ver
betering in kwam heeft zij zelf
het faillissement aangevraagd
om schuldeisers niet verder te
duperen."
Doel van Prosys was het 'ini
tiëren en concipiëren van pro
jecten'. Directeur B. Klaversteijn
vertaalde dat eind vorig jaar in
deze krant als de 'chicken doc
trine': voorzichtig een idee uit
broeden, een geldschieter zoe
ken en als project eenmaal
loopt het belang van Prosys
HOOFDDORP ALLARP BESSE
Beschuldigd van valsheid in ge
schrifte. oftewel fraude, ,,'t Is
het ergste dat je als advocaat
kan overkomen", meent de
Hoofddorpse advocaat D. Win
ters. Hij is ingehuurd door zijn
plaatsgenoot en collega P. Siek
man, die door het openbaar mi
nisterie wordt verdacht van
frauduleuze handelingen. De
verdenkingen zijn in Siekmans
ogeft het gevolg van een 'fors
spanningsveld' tussen hem en
een officier van justitie van de
rechtbank in Amsterdam met
als inzet het winnen van een
omvangrijke belastingfraude
zaak.
Specialist in fiscaal strafrecht
Siekman en een Amsterdamse
collega zijn verdachten in een
gerechtelijk vooronderzoek. Het
tweetal zou hebben gepoogd de
rechtbank in Amsterdam te
misleiden. De verdenking leidde
deze week tot huiszoeking bij
beide raadsmannen.
Siekman, die voorheen een
topfunctie had bij de Fiscale In
lichtingen- en Opsporings
door een paar Indische bewa
kers, en over de berichten van
haar man die af en toe naar
haar gestuurd werden. „Ik heb
al zijn briefjes nog". Ze laat een
paar minuscule, opgevouwen
papiertjes zien. waarvan het op
schrift met potlood bijna is ver
bleekt. „Er mocht natuurlijk
geen naam op staan. Daarom
tekende hij er een hekje op, dan
weer verkopen. Het bedrijf was
actief in een aantal projecten in
Oost-Europa. In Bulgarije was
Prosys betrokken bij de bouw
van een fabriek die bruinkool
briketten produceert met een
aanzienlijk lager as- en zwavelg-
ehalte dan gebruikelijk in Oost-
Europa. Het Nederlandse mi
nisterie van economische zaken
en de Bulgaarse overheid traden
op als Financiers. Pro Sys bracht
de partijen bij elkaar en zorgde
voor management-ondersteu-
ning in Bulgarije. „De contacten
met de Bulgaarse overheid wer
den echter niet wat het bedrijf
ervan verwachtte", constateert
de curator.
Het plan om Nederlands af
valhout in gepertste briketten
per schip naar Albanië te sturen
leek kansrijk in zijn eenvoud: in
Nederland is teveel sloophout,
terwijl in Albanië vrijwel elke
boom is gekapt vanwege het
brandstoftekort. Voorzichtige
contacten met de VN in New
York leverden echter niets op.
Ook het plan van Klaversteijn
om de actie spectaculair van
start te laten gaan met een
kerstbomeninzameling leidde
schipbreuk. De inzameling
bleek al jaren uitbesteed aan
het Leidse verenigingsleven.
dienst, nam meer dan een jaar
geleden de verdediging op zich
van een van belastingfraude
verdachte bedrijfsdirecteur. In
verband met deze strafzaak liet
hij de administratie van dat be
drijf onderzoeken door een Am
sterdamse belastingdeskundige.
Om reistijd en geld te besparen
besloot de Hoofddorpse advo
caat de bescheiden over te
brengen naar de belastingcx-
pert. Tegelijkertijd verzocht
Siekman een Amsterdamse ad
vocaat, die in hetzelfde pand
huist als de account-manager,
hem bij te staan in de strafzaak.
Volgens Siekman vielen de
stukken ondanks de verplaat
sing nog steeds onder zijn gc-
heimhoudingsrecht en stonden
ze dus niet ter beschikking van
justitie. De Fiod deed echter
een inval bij de belastingdes
kundige en haalde de stukken
weg. Daarover deed Siekman
zijn beklag bij de Amsterdamse
rechtbank. Bij de huiszoekingen
werd bij de Amsterdamse advo
caat een dossier in beslaggeno
men dat het vermoeden van
justitie moet staven.
wisten de mensen dat het voor
mij was", vertelt ze vrolijk.
Toch had de oorlog niet veel
langer moeten duren. „We kre
gen steeds minder voedsel. Ik
had een ernstige vorm van hon
geroedeem, en tijdens de bevrij
ding lag ik met pleuritis (vocht
tussen de longen) in het hospi
taal. Ze lacht: „Je vraagt je later
af hoe je het allemaal hebt vol
gehouden."
Mevrouw Heek heeft, behalve
de briefjes, nog allerlei voorwer
pen uit het kamp bewaard. Lijs
ten die ze bijhield van het ge
smokkelde voedsel en tabellen
van haar .afnemende gewicht en
haar koortstemperaturen. Ook
de gedichten en liederen die ze
in het kamp maaklo, en haar
handwerken heeft ze nog.
„Want je moest toch iets doen
om de tijd door te komen. Ik
ben geen type dat lang stil kan
zitten". Ze laat lapjes zien.
waarop haar lotgenotes hun na
men hadden geborduurd. „Die
maakten we vaak van een stuk
stof uit een versleten jurk of
broek."
Het boekwerk heeft ze in een
paar maanden samengesteld.
„Ik had nog allerlei brieven, en
documenten, die hoefde ik al
leen maar over te tikken". Ze is
echter niet van plan om het uit
te geven. Mijn jongste dochter
heeft het er wel eens over, want
in Amerika weten ze weinig
over deze periode. Maar ande
ren moeten dat maar doen, ik
heb er geen verstand van", lacht
ze. „F.n er zijn al heel veel van
dit soort boeken verschenen. Ik
heb op de scholen in Californië
al eens verteld en de kinderen
waren zeer geïnteresseerd."
LEIDEN
In de week van 23 tot en met 27 augustus verlenen specialisten in
onder meer Elisabeth Ziekenhuis, Rijnoord en Diaconessenhuis. al
leen spoedeisende hulp. Deze tweede zogeheten regionale 'Si-
monsweek' staat in het teken van het debat dat de medisch specia
listen op woensdag 25 augustus houden in Pulchri Studio in Den
Haag (van 14.00 tot 17.00 uur) De specialisten van de tien zieken
huizen uit de regio Leiden/AJphen en Den Haag willen met dit de
bat een structurele discussie op gang brengen over hoe de kosten
in de gezondheiszorg beheerst kunnen worden. De specialisten
vinden dat de verantwoordelijkheid over de uit de pan rijzende
kosten niet eenzijdig bij hen kan worden gelegd. Aan het debat
doen behalve specialisten ook patiënten, huisartsen, ziekenhuisdi
recties en het ministerie van wvc mee.
lASSENHElf
VOORHOUT'
i Rijpwetering
tJoppe
ÏRoelofa
MDEBDphP
ALPHEN A D. RIJN
Je-Rijndijk
^VOOR-SCHOTEN
Koudekerk a.d.
Zoeterwöude
j ld buurt
Hazerioude-Dorp
Stompwijk
BOSKOOPj
WADDINXVÉEN
Mevrouw Heek: „Ik heb op de scholen in Californië al eens verteld en de kinderen waren zeer geïnteres
seerd." FOTO JAN HOLVAST
