Fons de Poel wil dampende uitzendingen
Rtv show
TT
Een stukje Las Vegas in pretpark Duinrell
VRIJDAG 20 AUGUSTUS 1993157
KRO 's Brandpunt, ruim dertig jaar televisiejournalistiek
Astrid Joosten, kwalijke stoorzender bij Twee voor Twaalf.
foto archief
oewel er kandidaten
I zijn die er anders
JL. .JL. over denken en
dienovereenkomstighandelen,
hoef je een verloren TV-quiz
niet met je leven te bekopen.
Het verschil tussen winnen of
verliezen is slechts zelden meer
dan lege handen of een glim
mende middenklasser.
Toch mooi meegenomen voor
het beantwoorden van enkele
stompzinnige vragen en het uit
voeren van wat infantiele spel
letjes. maar eeuwige roem zul je
er nooit mee oogsten. De win
nende quiz wordt hoogstens
herhaald als de winnaar in zijn
blijdschap de presentator hard
handig tegen de grond werkt.
Dat fragment wordt gedurende
de zomermaanden dan plots
klaps als hoogtepunt aange
merkt. Voor de rest is de euforie
rond het winnen van een TV-
quiz van zeer korte duur.
Anders is het met quizzen waar
wel echte kennis voor nodig is,
zoal s Per Seconde Wijzer en
Twee voor Twaalf. Als je daarin
de laatste ronde haalt, wat maar
zeer zelden gebeurt, maak je
meer indruk dan de Rad van
Fortuin-speler die naar huis
gaat met een veel te grote keu
ken.
Maar daar tegenover staat dat
verlies bij quizzen als Per Se
conde Wijzer en Twee voor
Twaalf ook langer blijft hangen.
Vooral bij familie, vrienden en
collega's die terecht of onte
recht de indruk hadden een
bolleboos in de familie of ken
nissenkring te hebben.
Maar helemaal af ga je niet als
je meedoet aan dergelijke quiz
zen. Als trouwe kijker, met een
gemiddelde score van drie goe
de antwoorden, heb ik voor ie
dereen die meedoet waarde
ring. Vooral voor degenen die in
de laatste fase sneuvelen.
Voor de meeste kandidaten le
vert het beantwoorden van de
twaalf vragen nauwelijks pro
blemen op. Mede dankzij de
opzoekmogelijkheid weten de
spelers twaalfletters bij elkaar
te sprokkelen die uiteindelijk
een woord moeten vormen. In
die fase struikelt menig duo.
Ik kan me niet aan de indruk
onttrekken dat presentatrice As
trid Joosten daaraan bijdraagt.
Als de klok meedogenloos de
laatste twee minuten wegtikt,
het spelersduo geconcentreerd
naar het woord zoekt, geeft de
stoorzender ineens geluid. „Als
ik jullie was, zou ik nog een let
ter kopen." „Jullie hebben nog 1
minuut 34." „Jullie moeten nu
opschieten." „Roep maar wat."
De speler schrikken op uit hun
concentratie, vragen in paniek
een letter op waarvan ze bijna
zeker weten dat-ie fout is en
roepen maar wat. Net als de
presentatrice hun heeft opge
dragen. De wekker loopt af, het
woord verschijnt in beeld en de
stoorzender zegt dat ze 'het zo
jammer vindt, want het duo
had maar drie fouten en zat nog
zo lekker in de tijd. Zo jammer
dat het stuk loopt op het vinden
van het woord'. Heel jammer ja,
maar misschien ook wel te
voorkomen als Mien Kwebbel
haar mond had gehouden.
Doorgaans geven de presenta
tie-kwaliteiten van Astrid Joos
ten geen aanleiding om naar
een andere zender over te scha
kelen of het toestel af te zetten.
Het is niet van topniveau maar
er zijn busladingen die het aan
merkelijk slechter doen. Maar in
de laatste, cruciale fase van
Twee voor Twaalf moet Astrid
gewoon even doen alsof ze er
niet is. Even laten blijken dat de
kandidaten belangrijker zijn
dan zijzelf. Misschien dat dan
meer duo's doordringen tot de
tweede of derde ronde.
Het is donderdagmid
dag 12 augustus
14.00 uur. De redac
tie van Brandpunt broedt op
een primeur: CDA wil het mini
mumloon afschaffen. Hoe bren
gen ze dit nieuws? Wie mag het
komen vertellen, Andriessen?
De PvdA moet natuurlijk reage
ren. Maar op welk tijdstip? De
uitzending is pas zondagavond
21.15 uur. Nu al een afspraak
maken met de PvdA zou de pri
meur de nek omdraaien. Het
nieuws zal meteen uitlekken
naar de zaterdagkranten. Dan is
de spanning eraf. Er is niets zo
bederfelijk als het nieuws.
De redactie vergadert in de
kamer van eindredacteur Fons
de Poel in het KRO-pand. Ver
slaggever Peter Tetteroo kan
mee met een medisch vliegtuig
naar Sarajevo. Peter Klooster
huis draait een item over wan
toestanden in Vlaamse gevan
genissen. De iatrosofen, The
Phanthom of the Opera passe
ren de revue en een onderwerp
dat Brandpunt nog niet kan
onthullen. Fons de Poel aast
verder op een reportage van
Channel 4 over een Bosnische
vrouw en haar familieleden die
een man gijzelen om het lijk
van een zoontje te vinden. „Is er
verder nog iets?" Einde verga
dering.
Aanwezig zijn verder Claudi-
ne Everaert (redacteur van Ook
dat nog!), Bregittha Nuyten (re
dacteur), Puck Scheres
(stagiaire) en Gerda Ottervanger
(producent). Normaal telt de re
dactie vijftien mensen. De Poel
(38) pendelt tussen Brandpunt
en Reporter. Van beide rubrie
ken is hij eindredacteur. Hij
spreekt met lof over zijn men
sen. Hij is een man die feiten
materiaal wil zien, geen vage
toestanden. En ook de gevolgen
van het nieuws op de kijker.
De Poel: „TV-rubrieken in
Nederland werken teveel als
voorlichtingsbureaus met Clin-
gendaeldeskundigen. Dat willen
wij niet zijn. Onze verslaggevers
moeten de ruimte krijgen om
hun woede te tonen en hun ver
driet. Het kan zijn dat je dan
eens over de (journalistiek-ethi-
sche) rand dendert. Dat geeft
niet. Maar laat het polemisch
zijn; laat in een conflict vooral
weten wat je ervan vindt. We
zijn namelijk geen neutrale
boodschappers."
Fons de Poel, nu elf jaar werk
De redactie van Brandpunt vlak voor de uitzending. (Van links naar rechts: Peter Kloosterhuis, Fons de Poel, Bregittha Nuyten, Puch Scheres, Clau-
dina Everaert, Gerda Ottenvanger en regie-assistente Yvette Hagman). foto ton kastermans
zaam bij de KRO, noemt het ko
mende seizoen „het oogstjaar"
voor zowel Brandpunt als Re
porter. De rubrieken willen niet
als Nova doorpraten over het
Journaal, maar gaan hun eigen
weg. Het beleid wordt inhoude
lijk en financieel van harte on
dersteund door de KRO, zegt De
Poel. De zender is er niet voor
amusementspektakels, nee, de
KRO is een informatiezender.
Brandpunt begon in oktober
1960.
„We willen diepgravende,
onthullende televisiejournalis
tiek met wat extra aandacht
voor kwesties als rassenhaat, de
Derde Wereld en de verdrukten.
Ik wil dampende uitzendingen.
Neem de reportage over Kerst
mis in Roemenië, gezien door
de ogen van een groepje men
sen rond een kerstboom. Ze
herdachten de opstand tegen
Ceausescu. Het zijn de ongewo
ne momenten in het gewone le
ven. Ik noem dit 'reporteres',
een kruising tussen reportage
en documentaire. Ze moeten
met liefde gemaakt worden en
het grote nieuwsverhaal op een
andere manier vertellen. En dat
kan; de teams van Reporter en
Brandpunt zijn vriendenteams
en goede journalisten."
„We hebben alles in huis."
Peter Tetteroo is 'de lefgozer'.
Hannie Hoekstra de analyticus.
André Nelis, niet zo'n nieuwsja-
ger, is er voor de opmerkelijke
verhalen. Jan Driessen doet de
politiek. Claudine Everaert, een
goede journaliste van Ook Dat
Nog!. Bregittha Nuyten liep sta
ge in de VS en bij BBC's
Newsnight en weet in een han
domdraai toppers te strikken.
Zonder Gerda Ottervanger was
de club een roepende in de
woestijn en de ervaren Peter
Kloostemuis is vaste vervanger
van De Poel.
Zondagavond 15 augustus
18.00 uur. Het schema is com
pleet omgegooid. Geen vliegtuig
naar Sarajevo, geen Vlaamse
cellen („dat onderwerp loopt
niet weg"), geen minimumloon
en CDA („aan Hier en Nu gege
ven"). Er is een vliegtuigkaping.
Alle redacteuren zijn opgepiept,
extra mensen zijn nodig om de
verslaggeving te organiseren.
Kloosterhuis scheurde met 140
naar Hilversum. In verband met
de uitzending is het team ver
huisd naar het Aktualiteitencen-
trum op het Omroepkwartier.
Kaping
Tetteroo rent de trap af. „Heb je
het gehoord?", roept hij deze
verslaggever toe. „Een kaping;
ik ga erheen, in Düsseldorf." De
journalist is opgewonden en
spoedt zich naar buiten. Hij
heeft het colbertje geleend van
stagiaire Puck Scheres, want in
zijn Kuifje-T-shirt kan hij van
avond onmogelijk op het
scherm verschijnen. Een auto
staat klaar om hem en zijn crew
naar het Ruhrgebied te rijden.
Hij weet op dat moment nog
niet dat Düsseldorf twee vlieg
velden heeft en of er een ver
binding beschikbaar is.
De adrenaline vloeit door me
nige ader. Welke beelden ko
men binnen? Wie is de kaper?
Hoe moet Peter Tetteroo rijden
en kan hij gebruik maken van
de Satellite News Gathering-set
van het Journaal? Verslaggever
Bert Tigchelaar, reeds ter plek
ke, worstelt met de verbinding.
De Poel en Kloosterhuis hebben
ervaring met spannende opera
ties, zoals met de Bijlmerramp
op 4 oktober. „Toen dat toestel
neerkwam kwam, was alles en
iedereen van de KRO hierheen
gekomen", vertelt De Poel. „Het
enige waar ik mee bezig was,
was rustig blijven. We houden
ons aan de feiten en we zien wel
wat er gebeurt." Kloosterhuis
heeft een hekel aan speculeren
de journalisten en triviale vra
gen.
In de loop van de avond is de
vraag voortdurend: waarmee
gaan we de uitzending openen?
Enige tijd wordt voorzitter Bak
steen van de vereniging van
verkeersvliegers 'staande-bij'
gehouden op zijn vakantieadres
op Schiermonnikoog. Maar als
blijkt dat de kaper de vrijlating
van de blinde sjeik Abdel-Rach-
man eist, doet men een beroep
op correspondent Ruijssenaars
in Tunis. Regisseur Ria Reitsma
informeert naar de gang van za
ken. Ze zit twintig jaar in het
vak, is nu freelancer en ver
kneukelt zich over de hectiek op
de redactie. „Normaal gaat het
hier veel rustiger aan toe."
Intussen is Peter Tetteroo in
Düsseldorf gearriveerd. Gerda
Ottervanger jubelt dat de ver
binding tot stand komt. Peter
krijgt precies anderhalve mi
nuut, evenals de KLM-zegsman
en de man in Tunis. Twee ko
men per" satelliet in de uitzen
ding, Ruijssenaars met behulp
van een telefoonvork. Benno
Baksteen laat men vallen. Er
heerst spanning of de STER-re-
clame op tijd stopt. De huur van
de satelliet-wagens duurt maar
tien minuten, van 21.20 tot
21.30 uur. Het lukt allemaal net.
„Wat één gek allemaal in bewe
ging kan brengen!", verzucht
Kloosterhuis.
Precies in vijf minuten doet
Brandpunt het volk kond van de
kaping, zonder poespas, met als
nieuwe elementen de jeugdige
leeftijd van de vliegtuigbeman
ning en de eerste (archief-)beel-
den en informatie over de blin
de sjeik, die verantwoordelijk
wordt gesteld voor de aanslag
op het World Trade Center in
New York. Het aangrijpende
item over Bosnië wordt door de
kaping naar achteren gedrukt.
Er heerst tevredenheid na af
loop. „Het zat goed in elkaar",
zegt De Poel. Tetteroo heeft ge
daan wat hij kon. Hij vraagt via
de telefoon of hij iets meer kan
doen, maar Kloosterhuis roept
hem terug. De Poel: „De men
sen die op ons afstemmen, ver
wachten nu eenmaal dat wij
nieuws over de kaping brengen.
Je kunt er niet omheen." Het
uitstapje heeft Brandpunt twin
tig mille extra gekost, vooral
vanwege de kosten voor de sa
tellietwagens. Enig minpuntje
was een onduidelijk antwoord
uit Tunis. De redactie drinkt
een biertje op de goede afloop
en het afscheid van stagiaire
Puck. Vier uur later wordt de
kaper overmeesterd.
CLOSE UP
De Russische 'magician' Galina (links) en het illusionisten-duo Philip-
part. foto frank fahrner
kooi, waarop als beloning haar
hoofd en armen driehonderd
zestig graden worden omge
draaid. Aan het einde van de
show moet Hans Klok het voor
straf zelf ontgelden: zijn assis
tente prikt hem op een vlijm
scherp zwaard, waarop hij zwie
rig enige rondjes draait voor hij
vol in het hart wordt getroffen
en voor altijd lijkt te bezwijken.
Doch ook nu geen gillende sire
nes en reanimatie-teams: vief
en kwiek komt de tovenaar uit
een grote rookwolk gesprongen
om een daverend applaus in
ontvangst te nemen.
Na afloop is er uiteraard
champagne. George Baker, in
Sly Stallone-outfit achter de kin
derwagen. is geheel verbluft.
„Dat hoofd omdraaien, hoe
dóet die man dat? En die truc
met die brandende kooi?" ik wil
het ook wel eens weten. Hoe
doe je dat? vraag ik aan Hans
Hans Klok en Sittah (4e en 5e van links) te midden van het FaFa Showballet, graaf Duinrell en andere Nederlandse artiesten, foto frankfahrner
Klok, mijn kladblokje bij de
hand. Hans Klok grijnst de
grijns der grote geheimen en
zegt niets. „Ik weet het," meldt
iemand, „er zit een luik in het
podium en daar glipt Sittah
stiekum in weg en dan hangt er
aan een draadje een plastic
hoofd en..." Hij wordt smadelijk
uitgelachen.
„Dat is nou het leukste", zegt
een dame met een flamboyante
hoed grinnekend. „al die oplos
singen waar het publiek mee
aan komt dragen." „Weet jij
dan hoe het gaat? wil ik we
ten." „O ja." De dame heet Anja
en blijkt de helft van het illusio
nisten-duo Philippart te zijn.
Philippart treedt op door heel
Europa met een show vol even
verstandsverbijsterende magie
als die van Hans Klok. Verheugd
grijp ik naar mijn kladblok.
„Maar we vertellen lekker niets!
Stik.
Geheimen
Ook Richard Ross zwijgt als het
graf als ik hem vraag hoe het
doorzagen ener assistente nu
precies in zijn werk gaat. Ik pro
beer het bij de Oekraïnse 'magi
cian' Galina. Weet jij hoe Hans
dat allemaal doet? „O yes. Of
course. Het zijn allemaal 'very
old tries'. Geheimen die al eeu
wen lang door tovenaars en illu
sionisten in de hele wereld
zorgvuldig bewaard worden."
Ja, en? „Wij zeggen niets. Hele
maal niets."
Galina, die net in ons land
heeft deelgenomen aan de 'Ma
gie Convention' heeft haar to-
ver-kennis in Kiev geleerd.
„Daar is een speciale school, die
duurt vier jaar. Daarna krijg je
een diploma en ben je profes
sioneel 'magician'." Hans Klok
begon zijn carrière al op tien-ja
rige leeftijd, toen hij met zijn
goocheldoos optrad op verjaar
dagsfeestjes van vriendjes en
vriendinnetjes. Toen al zeer
succesvol: op zijn veertiende
werd hij Nederlands en Euro
pees jeugdkampioen. En bij
Paul. de mannelijke helft van
Philippart is de magie op weer
geheel andere wijze in zijn le
ven gekomen.
„Ik wilde per se kunnen zwe
ven. Toen ben ik gaan uitzoe
ken hoe dat kon. De oplossing
was eigenlijk heel ontnuchte
rend, maar zo is het dus begon
nen. Ik dacht steeds: als ik zou
kunnen toveren, wat zou ik dan
toveren? Zo ga je dan aan de
gang. Een mooie dame te voor
schijn toveren is bijvoorbeeld
heel leuk." En een olifant laten
verdwijnen? „Dat is natuurlijk
heel erg spectaculair." Vertel
eensNee!" Ik wil alleen maar
weten wat er in Monaco met die
olifant is gebeurd, ik bedoel,
waar is hij gebleven? „Ik denk
dat Hans Klok hem heeft opge
geten."
U ziet het, veel wijzer word je
niet van die tovenaars. Wat
Hans Klok ons op het podium
laat zien is en blijft gelukkig
maar diep, heel diep geheim.
(Choq Choq!)
Verdwijningen, ver
schijningen al
dan niet vanuit een
fiks hoog opgestookt vuurtje
verwisselingen, doorboringen,
zwevende dames, omgedraaide
hoofden en andere vitale lede
maten: het is allemaal te zien in
de Choq Magic Show in het
Wassenaarse pret
park Duinrell. Maar
haast u, want deze
haast on-Nederlands
spectaculaire act is
nog maar te zien tot
en met 29 augustus
en de kans is niet
denkbeeldig dat de
hoofdpersonen van
dit spektakel, illusio
nist Hans Klok en
zijn charmantste al
ler assistentes Sittah,
daarna zoals dat heet
'te groot' zijn gewor
den voor ons kleine
landje en uitsluitend
nog te bewonderen
zijn in chique thea-
the
Het
Wereldje
world voor het lieve
sommetje van twee
honderd gulden per
plaats. In het grafelijk
pretpark is de toe
gang tot de Choq
Magic Show inbegrepen bij de
entreeprijs. (Als ik heel vaak
'Choq' opschrijf, zou ik dan een
aantrekkelijk kerstpakket krij
gen van de chocolademelk-fa-
briek?) (Choq Choq Choq).
Vorig jaar beleefde Duinrell
de première van de eerste eigen
show van I lans Klok. Dit leidde
tol een uitnodiging voor Hans
en Sittah om op te treden tij
dens het uiterst exclusieve
World Press Photo Gala in
Monaco, waar de meesterillu-
sionist voor de ogen van de
aanwezige jetset een complete
olifant liet verdwijnen. Dit jaar
staat Hans Klok in Duinrell met
een geheel nieuw programma.
De 'bladen' hebben hem inmid-
PANDA DE
L'ISLE
dels ook ontdekt en doen ons
op gezette tijden kond van za
ken die hij privé al dan niet met
zijn assistente doet. Dat moet
hij allemaal maar fijn zelf we
ten, maar wat hij op het podi
um met Sittah uitspookt, is be
slist het bekijken waard. Tijdens
de jaarlijkse 'Artiesten Dag' in
het Wassenaarse
waren collega-to
venaars en arties
ten uitgenodigd
om met eigen ogen
het onmogelijke te
aanschouwen.
Mary Dresselhuys,
Donna Lynton (wie
is dat ook alweer?),
Laura Vlasblom,
The Sisters en Ge
orge Baker met zijn
vrouw (Ma Baker)
genoten van een
stukje Las Vegas in
Duinrell. Ook Pan
da was erbij.
Dolken
Een goed begin is
het halve werk. De
ze wijsheid moet
Hans Klok in ge
dachten hebben
gehad voor de ope
ning van zijn pro
grammawaarbij hij het comple
te FaFa Showballet van Annette
Wijdom (die net terug is uit
Monaco van een weekje Prins
Albert) uit een weekendkoffertje
tovert. In rap tempo propt hij
daarna zijn fraaie Sittah in een
kistje waar op het eerste gezicht
toch beslist geen volwassen
mens in past en doorboort dit
stevig met blikkerende dolken.
Sittah overleeft de gruwelen op
wonderbaarlijke wijze; zonder
zelfs maar een spatje bloed
springt ze op bevel van de
meester weer buitengewoon le
vend te voorschijn.
Sittah moet een buitenge
woon taaie dame zijn: ze her-
verschijnt geheel ongeblakerd
na opsluiting in een brandende
