'Buitenlanders voelen zich
met rug tegen muur gezet'
De 'nieuwe businessman' maakt duizend dollar winst op een oude Lada
HillKfcj»
f
Vrouw uit Amerikaanse Droom geholpen
Feiten &Meningen
DONDERDAG 19 AUGUSTUS 1993iw
Hulporganisaties immigranten furieus over nieuwe wet Frankrijk
hen wouw uit Togo die illegaal in Frankrijk verbleef,
sprong uit een raam op de vijfde verdieping naar bene
den toen de politie aan haar deur kwam. Een Algerijnse
die 35 jaar in Frankrijk had gewoond werd teruggestuurd
naar Algerije. Haar dertienjarige dochter, die Frans
staatsburger is, blijft alleen achter in Frankrijk. Dit soort
drama's zijn aan de orde van de dag in Frankrijk sinds
het land, gewapend met de nieuwe wetgeving, ten strijde
trekt tegen alles wat niet Frans is.
De conservatieve regering pro
beert de illegale immigratie een
halt toe te roepen en de legale
immigratie met vijftig procent
terug te dringen, van 100.000
naar 50.000 per jaar. De cam
pagne die gepaard gaat met de
deportatie van illegalen, heeft
de noodklok doen luiden onder
immigranten en de hulporgani
saties zijn furieus.
„Frankrijk wil niet langer een
immigratieland zijn", zei minis
ter Pasqua (binnenlandse za
ken) in juni, toen hij het nieuwe
tijdperk inluidde. „Frankrijk",
zei hij „is niemands El Dorado".
Pasqua mikt op de totale uit
banning van immigratie, maar
zegt dat hij voorlopig met de to
tale uitbanning van illegale im
migratie al tevreden zal zijn.
Hiermee stelt Frankrijk zich op
in de voorhoede van landen die
vechten tegen de laatste vloek
die op het rijke westen rust: een
stroom arme drommels die pro
beert om naar binnen te komen
en de ontevredenheid van bur
gers die hen er uit willen heb
ben.
In juli, toen de wetten werden
goedgekeurd, zei de bevolkings
organisatie van de VN dat de
grootschaligheid van de migra
tie over de hele wereld 100
miljoen mensen zijn op de
vlucht kan uitmonden in een
grote crisis. De Franse immigra
tiepolitiek stuit op veel kritiek
uit velerlei hoeken, van de
rooms-katholieke kerk tot men-
senrechtengroeperingen of
moslimgroepen. Zij zeggen dat
het beleid zal aanzetten tot dis
criminatie, onrecht en geweld.
Sommige tegenstanders beto
gen zelfs dat de nieuwe wetten
Frankrijk zullen losrukken van
zijn ethische houvast en de
staat die altijd een baken van
hoop was voor bannelingen en
vrijheid, gelijkheid en broeder
schap hoog in het vaandel voer
de, een ander gezicht zal geven.
Frankrijk probeert de natuurlij
ke stroom met fysieke middelen
te stoppen, zei Jean Pierre
Alaux, een lobbyist die het op
neemt voor immigranten. „Het
is alof je een dam plaatst aan de
voet van een heuvel om te voor
komen dat het water naar bene
den stroomt in plaats van de
heuvel op gelijke hoogte te
brengen. Zo stom is het".
Pasqua en de regering worden
hier echter niet door ontmoe
digd. Hun wetten hebben gevol
gen voor illegale immigranten,
toekomstige immigranten, im
migranten die nog geen volledi
ge verblijfsvergunning hebben
en asielzoekers. Volgens de cri
tici leiden de wetten ertoe dat
alle mensen in Frankrijk die er
buitenlands uitzien het doelwit
worden. Met name Noordafri-
kaanse moslims en zwarte Afri
kanen uit de voormalige Franse
kolonies, die de grootste immi
grantengroepen vormen.
De politie heeft nieuwe be
voegdheden gekregen om ille
gale vreemdelingen op te spo
ren, aan te houden en het land
uit te zetten. Kinderen van bui
tenlandse ouders die in Frank
rijk worden geboren, krijgen
niet meer automatisch het
Frans staatsburgerschap, dat
moet voortaan worden aange
vraagd. Voor mensen die zich
willen vestigen in Frankrijk en
voor asielzoekers is het moeilij
ker om in Frankrijk te blijven.
Volgens migrantenwerkers zul
len er alleen nog maar meer il
legalen bijkomen als er strenge
re regels komen voor de toela
ting van familieleden van legale
immigranten, en als er niet lan
ger een verblijfsvergunning
wordt gegeven aan buitenland
se studenten, wat eens een
standaardprocedure was. „Er
heerst een klimaat van ont
wrichting binnen de buiten
landse gemeenschap", zegt He-
lene Rubak, de coördinatrice
van Cimade, de oudste hulpor
ganisatie voor vluchtelingen in
Frankrijk. „Buitenlanders voe
len zich nu met de rug tegen de
muur gezet, onzeker, bijna ille-
gaal."
Cimade en andere hulporgani
saties zeggen dat er een enorme
stroom angstige buitenlanders
bij hen aanklopt om hulp te
zoeken sinds de conservatieve
regering in april aan de macht is
gekomen en plannen aankon
digde om het vreemdelingenbe
leid te verscherpen. De politie
heeft al verscheidene malen im-
migrantenwijken uitgekamd.
De grenspolitie aan de Frans-
Italiaanse grens, een van de be
langrijkste punten waar buiten
landers Frankrijk binnenkomen,
heeft het aantal arrestaties ver
dubbeld. In de afgelopen vijf
maanden zijn er in totaal 2.800
mensen aangehouden.
Djemaa Boussekine, een 41 -ja
rige Algerijnse vrouw, wilde -
haar verlopen verblijfsvergun
ning verlengen, maar werd af
gevoerd naar het vliegveld. De
autoriteiten beriepen zich op
een verdrag met Algerije uit
1968 waarin staat dat Algerijnen
zonder geldmiddelen gerepatri
eerd zullen worden.
Minderheden in Parijs lopen te hoop tegen racisme. Belangengroepen zijn bang dat met de nieuwe immigrantenwetgeving in Frankrijk de jacht op
'iedereen met een afwijkende huidskleur" is geopend. foto afp
De 19-jarige Algerijnse Sonia is
bang dat ze terug moet naar
haar land: „Ik ben bang om
naar buiten te gaan, gearres
teerd te worden en weggebla
zen te worden als een stro
halm". Sonia heeft twintig jaar
legaal in Frankrijk gewoond,
maar ging met haar ouders te
rug naar Algerije. Ze zegt dat ze
uit haar dorp is weggevlucht
omdat haar familie haar wou la
ten trouwen met haar neef. Ze
kwam in augustus 1992 Frank
rijk binnen met een toeristenvi
sum dat nu verlopen is. De
Fransen „weten hoe ze de wet
moeten toepassen, maar het le
ven is niet zwart-wit", zegt ze.
„Ik wil dat ze begrijpen waarom
ik ben teruggekeerd. Ik heb hier
mijn leven opgebouwd".
Volgens Alaux van de hulporga
nisatie staat Frankrijk voor gro
te veranderingen: „We zitten nu
in een proces waardoor de
Franse beschaving veranderd
wordt. In het verleden was
bloed, oorsprong of ras niet van
belang. Het wasje geschiedenis,
de verbondenheid met Frank
rijk die telde". Maar de regering
meent dat Frankrijk zijn eigen
identiteit niet meer in de hand
heeft. Pasqua denkt dat dit de
laatste kans is voor het land om
de integratie, waardoor de men
sen afkomstig uit verafgelegen
kolonies Fransen zijn gewor
den, veilig te stellen.
Het Franse schoolsysteem
maakte hen allen „afstamme
lingen van de Galliërs, met
blopd haar en blauwe ogen", zo
vertelde dé minister onlangs.
Maar Sami Nair, een politico
loog en auteur van een boek
over immigratie, schreef in Le
Monde dat de nieuwe wetten
zullen leiden tot „accentuering
van de verschillen tussen Fran
sen en immigranten". „Immi
granten, en vooral hun kinde
ren, zullen Frans zijn", schreef
hij, „maar zullen ze goede Fran
sen zijn?"
UZGOROD HENK GEIST
Met hoge snelheid komt het
konvooi voorbij gescheurd.
Voorop een politieauto met
zwaailicht en sirene, achteraan
nog eentje, en er tussenin twee
zwaar beladen opleggers. De
bezoekers van de tweedehands
automarkt springen haastig op
zij en kijken het konvooi bege
rig na. De opleggers met hun la
ding fonkelnieuwe Japanse au
to's verdwijnen in de stofwol
ken. Op weg naar hun schatrijke
nieuwe eigenaren. Bewaking
van konvooien met dergelijke
luxe produkten is in dit land
geen overbodige zaak. De maf
fia heeft al menig transport la
ten verdwijnen.
De modale Oekraïner zal het
moeten doen met een tweede-,
derde- of misschien zelfs vier-
dehands karretje. Het overgrote
deel van deze auto's is afkom
stig uit westerse landen. Ze zijn
zeer geliefd; dankzij hun goede
onderhoud en niet te vergeten
dankzij de uitstekende wegen in
het Westen. Een een paar jaar
oude auto uit Nederland is voor
hun derhalve nog als nieuw.
De druk bezochte zondagse au
tomarkt nabij Uzgorod staat vol
met auto's met Hollandse, Bel
gische en Duitse nummerbor
den. Betaling natuurlijk in doD
lars. Joeri Kurilo, mijn gastheer,
heeft hier zijn voor 1.500 dollar
in Nederland aangeschafte Lada
weer verkocht. Voor de somma
van 2.500 dollar, zodat er na af
trek van reis- en verblijfkosten
nog een aantrekkelijk bedrag
over bleèf.
Op de markt zijn ook allerlei au
to-onderdelen te verkrijgen,
nieuw dan wel tweedehands,
uitgestald op de motorkappen
van de auto's. Ook daar-is moei
lijk aan te komen, zelfs voor een
Lada, de volkswagen bij uitstek
in deze streken. Een dealer met
een goed gevuld magazijn kom
je in heel Oekraïne niet tegen.
Joeri (37) gaat binnenkort naar
België om weer een gebruikte
Lada te kopen. Maar hij speelt
met een nog beter idee: „Je
koopt een nieuwe Lada in
Hongarije voor 6.000 dollar, ver
volgens voer je die uit naar Oek
raïne. Van de Hongaarse over
heid krijg je dan de betaalde
BTW terug, ongeveer 1.500 dol
lar. Met je nieuwe Lada ga je
naar Kiev, daar kun je hem
makkelijk weer verkopen voor
6.000 dollar. De terugbetaalde
BTW is dus pure winst." Het
enige nadeel is dat je dit niet
bedrijfsmatig kunt doen, want
dan roomt de overheid de winst
Op de automarkt nabij Uzgorod kun je niet alleen terecht voor tweede-, derde- of vierdehands auto, ook on
derdelen zijn er volop te koop. foto henk ceisi
af. Je kunt dus maar e'e'n auto dit te lang duren,
tegelijkertijd invoeren en verko- Joeri, opgeleid als historicus, is
pen. Aangezien Joeri nogal on- een v;
geduldig van aard is, gaat hem
los en vast zit, als het maar bij
voorkeur uit het Westen komt.
de vele nieuwe busines- Hij handelt bijvoorbeeld ook in
benzine. Tot voor kort was dit
smen, die handelen in alles v
een erg lucratieve aangelegen
heid gezien de schaarste aan
deze brandstof. Toen aan het
licht kwam dat ook op het
hoogste regeringsniveau aan
deze veelal illegale handel werd
deelgenomen, werden er maat
regelen afgekondigd. De politie
controle werd aanzienlijk ver
scherpt, met als gevolg dat
vooral de kleinere handelaren
tegen de lamp liepen. Joeri
vindt de risico's nu te groot en
is op zoek naar weer andere
handelswaar.
Toch begint bij hem de onvrede
met dit onzekere bestaan te
groeien. Zodanig zelfs, dat hij al
heeft overwogen om naar een
rijk westers land te vertrekken.
„Je hoort daar af en toe aantrek
kelijke berichten over, maar of
die verhalen echt kloppen, be
twijfel ik. Bovendien lokt het il
legale bestaan in zo'n land mij
niet." Dat het controlebeleid
daar steeds scherper wordt is
hem niet ontgaan en in 'verve
lende toestanden' heeft hij geen
Spijkerbroek
Zoals een goede businessman
betaamt weet hij ook van alles
te ritselen. Voor de avond heeft
hij nog een tafel kunnen regelen
in het restaurant van het Intou-
rist Hotel Zakarpatia in
Uzgorod. Als ik de lichtreclame
mag geloven is er in het hotel
zelfs een casino te vinden. Een
spijkerbroek mag er niet naar
binnen, maar een ribbroek uit
Joeri's kast biedt uitkomst.
Een menukaart ontbreekt in
2 JAAR LATER ge»-
wat doorgaat
voor het beste
restaurant van
de stad. Die is
ook niet nodig; i
wordt maar één
menu geserveerd. Dat heeft vol
gens Joeri niet alleen te maken
met de schaarste aan verse
etenswaar. „Het is ook gemak
zucht van de bedrijfsleiding.
Het Intourist Hotel heeft name
lijk altijd wel gasten, die hebben
altijd wel honger en die kunnen
ze bijna nergens anders stillen
dan in dit hotel."
Mocht de vrije markt ooit echt
doorbreken in Oekraïne, dan zal
het roer hier toch rap om moe
ten. De sobere„maaltijd die je
nu krijgt voorgeschoteld, zou
het de concurrent wel erg ge
makkelijk maken. Het Intourist
Hotel heeft één groot voordeel.
Minstens zo belangrijk als het
eten is namelijk de variété, de
dansvoorstelling. En die is in
het Intourist Hotel veruit het
best, meent Joeri. Hoewel de
neonletters boven het podium
het laten afweten is de verto
ning het zeker waard om even
je mes en vork voor neer te 1<
Maar echt lekker eten en drin
ken, doe je niet in een hotel.
Dat doe je bij de mensen thuis.
Daar merk je ook niks meer van
de norsheid en onverschillig
heid die het openbare leven
kenmerken. Dan onderga je de
volle strekking van het Oekraïn-
se gezegde, dat een gast een ge
schenk van God is.
Waar je ook op bezoek komt, de
beste wodka staat meteen op
tafel en de lekkerste gerechten
worden aangedragen. Eten en
drinken met je gasten is onder
de slechte omstandigheden van
de laatste decennia uitgegroeid
tot een langdurige en gezellige
sociale gebeurtenis. Een vlucht
bijna, even genieten en verge
ten dat het dagelijks leven in
Oekraïne uiterst moeizaam is.
WIM STEVENHAGEN
ACHTERAF IS 716. PfSLWfWb
van Her wet* zm b_icci
SLECHT lG,aNE£5r- WEX flAT
p/VAfZNA IS AANGENOMEN EM «6TAAL7
IVIÊT /HWJN |£>0N$V€F^6Nq )S W?
WASHINGTON PHIL REEVES
THE INDEPENDENT
Tot voor kort was er weinig ver
schil tussen Lorena en John
Wayne Bobbitt en vele andere
jonge stellen in het land van de
onbegrensde mogelijkheden,
het land waar vaak hoog van
wordt opgegeven, maar dat ook
meedogenloos hard kan zijn. Zij
had een baan als manicure in
een schoonheidssalon vlakbij
Washington DC en was daar
neergestreken, nadat ze haar fa
milie in Venezuela had verlaten
om op zoek te gaan naar wat
meer welvaart. Hij was bij een
nachtclub in dienst als uitsmij
ter en, als stoere knul en voor
malig Amerikaans marinier,
bracht hij om fit te blijven zijn
vrije tijd door met gewichthef
fen.
Van de buitenkant gezien had
den ze een redelijk normaal,
niet-erg-gelukkig leven, net als
de gewone niet-erg-gelukkige
levens die worden geleid door
miljoenen anderen die in de
Verenigde Staten het hoofd bo
ven water proberen te houden.
Toen veranderde alles, in tijd
van een paar verschrikkelijke
seconden.
Volgens haar versie gebeurde
het toen haar man op een nacht
om 3 uur thuiskwam. Hoewel ze
duidelijk maakte dat ze geen zin
had in seks, zegt zij dat hij haar
de kleren van het lijf heeft ge
scheurd en haar tot gemeen
schap heeft gedwongen. Toen
het voorbij was, zegt ze, duwde
hij haar weg en ging slapen.
Vernederd en boos ging me
vrouw Bobbitt (24) naar de keu
ken voor een glas water. „Het
eerste wat ik zag was het mes",
vertelde ze de politie nader
hand. Ze ging terug naar de
slaapkamer, maakte haar echt
genoot wakker en beschuldigde
hem ervan haar te hebben ver
kracht. Toen hij, blijkbaar on
aangedaan door deze beschul
digingen, voor de tweede keer
in slaap viel, sneed ze zijn penis
af.
Lorena Bobbitt, een kleine en
tengere vrouw, zegt dat haar
ruim negentig kilo wegende
echtgenoot haar tijdens hun
huwelijk regelmatig heeft mis
handeld en verkracht. „Ieder
een heeft zijn grens. Hiermee
was die van mij overschreden."
Het was een gruwelijk incident,
maar de zaak zou niet in het he
le land bekendheid hebben ge
kregen als daar niet onmiddel
lijk zeer merkwaardige gebeur
tenissen op waren gevolgd.
Overstuur en doodsbenauwd
rende Lorena Bobbitt het huis
uit, sprong haar auto in en ging
op weg naar een vriendin. On
derweg gooide ze de penis uit
het autoraampje.
Op dat moment lijkt Lorena
zich te bedenken. Zij meldde
zich bij de politie, vertelde hen
wat er was gebeurd, en zei hen
waar ze het afgesneden orgaan
van haar man konden vinden.
Na een zoekactie door politie en
brandweer werd het gevonden,
in ijs verpakt en haastig naar
het ziekenhuis gebracht, waar
het tijdens een negeneneenhalf
uur durende operatie weer aan
de eigenaar werd genaaid. Bob
bitt (27) kan nu even niet ge
wichtheffen, joggen en van de
hoge duikplank het zwembad in
Onlangs legde een lokaal televi
siestation in Washington de kij
kers de vraag voor of het echt
paar de gevangenis in zou moe
ten. De meerderheid van de
1900 mensen die reageerden
vond dat Bobbitt - en niet zijn
vrouw - achter de tralies moest.
Enige vrouwengroepen hebben
ook hun gewicht in de schaal
gegooid. Vooral na de beslissing
van het openbaarministerie
Bobbitt (die beweert regelmatig
door zijn vrouw te zijn gesla
gen) aan te klagen wegens on-
'Iedereen heeft zijn grens. Die
van mij way hiermee overschreden
duiken. Maar de artsen denken
dat hij uiteindelijk een normaal
seksleven kan leiden.
Toen het voorval voor het eerst
in de publiciteit kwam, leek het
een van die korte, verschrikke
lijke berichten die een hele dag
boven komen drijven voordat
ze wegzinken in de vergetel
heid. De journalisten in de Ver
enigde Staten hebben er echter
een debat aan vastgeknoopt dat
inzicht verschaft in de eigentijd
se houding ten opzichte van
mishandeling van vrouwen, met
name binnen het huwelijk.
gewenste intimiteiten - maar
niet wegens verkrachting bin
nen het huwelijk. De betreffen
de wet in de staat Virginia bleek
wegens twee omstandigheden
onbruikbaar: het paar moet ten
tijde van het voorval van elkaar
vervreemd zijn, en het slachtof
fer moet er „blijvend ernstig
door zijn geschaad".
Politici en vrouwelijke activisten
wijzen erop dat dergelijke wet
ten bevooroordeeld zijn. Zij zul
len waarschijnlijk druk uitoefe
nen voor een snelle behande
ling van de Wet op Geweld te
gen Vrouwen, die op dit mo
ment in de senaat ligt en waarin
verkrachting en mishandeling
van de echtgenote worden er
kend als schendingen van de
mensenrechten. Volgens deze
wet mogen federale autoriteiten
ingrijpen in zaken waarin de
staatswetgeving tekortschiet.
Terwijl haar man zich voorbe
reidt op de beklaagdenbank,
wacht mevrouw Bobbitt nog op
de beslissing van een grand jury
of ze aangeklaagd zal worden
wegens het met opzet toebren
gen van verwondingen. „Veel
mensen vragen zich af waarom
ik mijn man niet eerder heb
verlaten", zegt ze. „Hoewel ik
daar vaak aan heb gedacht, is
de reden daarvoor verbintenis.
Ik heb geleerd wat verbintenis
is, terwijl ik opgroeide in een
zeer liefhebbend gezin in Vene
zuela. Mijn vader en moeder
zijn 25 jaar getrouwd en hou
den nog erg veel van elkaar. Zij
hebben me geleerd je hele leven
verplicht te zijn aan je echtge
noot, en dat scheiding niet in
aanmerking kwam
Na, op zoek naar de Amerikaan
se Droom, naar de Verenigde
Staten te zijn verhuisd, weet Lo
rena Bobbitt, die 20 jaar gevan
genisstrafkan krijgen, nu wel
beter.
VERTALING: LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
