gevarieerd
Fabricage kleurentelevisie
terug naar Europa
Menukaart van zeelt zeer
Vrije tijd
Liever licht dan zon
Zakengids
op mini-CD
Gasalarm
DINSDAG 17 AUGUSTUS 1993
17
VISSPORT
TUIN
NIEUWE CD'S
ogen mogen aanschouwen.
Net zo min als de zeelt z'n neus ophaalt voor
een bepaald soort aas, zo min zijn er plekken
waar je de vis beslist niet kunt aantreffen. Zijn
leefgebied kan variëren van vijvers, sloten en
grachten midden in de stad, uitgestrekte of klei
ne plassen, poelen en meren, drukbevaren ka
nalen en vaarten, maar ook smalle en ondiepe
tochten en sloten in poldergebieden.
Wie de kans wil vergroten om ooit een zeelt
aan de haak te slaan kan ik slechts één goed ad
vies geven. Probeer het steeds in de buurt van
plekken waar veel waterplanten aanwezig zijn.
In de buurt van brede rietkragen, tussen of vlak
naast leliebedden, vlak onder een dik kroosdek,
maar nog liever op plaatsen waar wierbedden
en voortwoekerende onderwaterplanten sloten
dreigen te verlanden. Plekken waar begroeiing
het vissen nauwelijks mogelijk maakt.
Stroop deze plekken af met een lijntje van 14
of 16 honderdste op een licht molentje. Gebruik
als beetverklikker een felgekleurd pennetje met
korte antenne of een enkel klein drijvertje. Zeelt
zal in de meeste gevallen eerst enige tijd aan
het aas sabbelen alvorens het definitief in de
bek te nemen en ermee weg te zwemmen. Dan
is het direct zaak te voorkomen dat de zeelt de
kans krijgt zich een weg te banen door de stevi
ge stelen en wortels in de buurt van de modde
rige bodem. Probeer de zeelt zo hoog mogelijk
te houden om lijnbreuk te voorkomen. Vaak zal
hij al spartelend proberen de haak te lossen.
Maar wie er in slaagt de lijn strak te houden, zal
merken dat hij na enige tijd toch capituleert
voor de gebundelde kracht van soepele slip,
elastische lijn en kromgetrokken hengeltop.
Bedenk bij het onthaken dat de vis zeer glad
is. Leg hem bij voorkeur in het gras en pak hem
met de ene hand ter hoogte van de rugvin vast
en verwijder met de andere hand de haak. En
zet de vis altijd voorzichtig terug in zijn ele-
POP/POPULAIR
David Sylvian Robert Fripp 'The first day Virgin
De introverte zanger/multi-instrumentalist David Syl
vian (ex-Japan) werkt op The first day samen met de gi
taaranarchist Robert Fripp (King Crimson). Het is ver
rassend dat de muzikale collaboratie van deze tegenpo
len zo succesvol is uitgepakt. Beiden werkten al eens
samen op een Sylvian-eipee maar Fripp trad bij die ge
legenheid niet zo nadrukkelijk op de voorgrond als op
The first day.
Het breekbare stemgeluid van Sylvian kan de rauwe gj-
taarerupties van Fripp prima hebben, tien belangrijke
rol op dit album is ook weggelegd voor de man op de
sticks, een soort basgitaar, Trey Gunn. Samen met
drummer Jerry Marotta geeft hij de wat schetsmatige
composities handen en voeten.
Sylvian, wiens muziek de laatste jaren steeds meer be
gon te zweven, krijgt op The first day cc n flinke trap on
der zijn achterwerk. Dat is behalve in de teksten ook te
merken aan zijn funky gitaarspel, waarmee hij Fripp tot
steeds meer gitaargeweld aanspoort. Toch staat er op
The first day een lang new age nummer. Dit is echter zo
mooi van klankkleur en klinkt zo naturel, dat van een
waardige afsluiter kan worden afgesproken.
WK
JAZZ
Diverse artiesten Totally Wired 10 Acid Jazz/Rough
Trade
Het verschijnsel 'dance jazz' lijkt tot nu toe aan Neder
land voorbij te zijn gegaan, maar met de laatste hit van
US3 komt daar misschien verandering in. Enkele jaren
geleden begonnen DJ's van Britse discotheken oude
soul, jazz en hard bop tussen de meer gewone disco-
muziek heen te programmeren. Het duurde niet lang of
oude nummers werden bewerkt en Art Blakey- en Ho
race Silver-hits werden door Londense groepen nage
speeld. Label Acid Jazz is de grootste leverancier van
deze aangpaste retroklanken, waarvan de serie Totally
Wired bestaat uit een zorgvuldig gekozen compilatie
van soms aangepast oud en nieuw materiaal. Óp deel
10 is onder het oudere materiaal een leuke vondst het
speelse The Bone van de Belgische Wizards Of Ooze,
terwijl het sentimentele nummer van Esperanto de eni
ge echte tegenvaller is. De cd dient ook als introductie
tot strakke Acid Jazz-formaties als One Creed, Cloud 9,
Time And Space en The Whole Thing. Deze groepen
koppelen handig ouderwetse akoestische klanken aan
dansbare ritmepartijen. Met jazz heeft het niet zo veel
meer te maken, maar in de meeste gevallen zijn de ge
luidscombinaties een stuk aanstekelijker dan wat ge
woonlijk op de dansvloer wordt aangeboden.
Don Pullen The African-Brazilian Connection Ode to
LifeBlue Note/EMI Music.
KLASSIEK
Liszt Pianosonate in b - Concertparafrases naar Verdi
"(Aida, Rigoletto) - Vallée d'Obermann Emanuel Ax (pia
no) Sony.
LISZT
Bij Sony heeft men
i goede neus als
het gaat om het kie-
van speciale
aanbiedingen. Dat
geldt ook voor deze
'CD van de maand'
met werken van
Franz Liszt. Natuur
lijk is Ax een groot
virtuoos en vereist
de sonate in b een
ijzingwekkende
techniek, maar deze
cd lijkt een meer in
getogen Liszt op de voorgrond te willen plaatsen. Lyriek
i bedachtzaamheid bepalen de sfeer en dat blijkt
vooral uit de concertparafrase op Verdi's Aida, hier
er gezien als een opera vol intieme lyriek dan als
spektakelwerk vol olifanten en andere circus-elemen
ten. Terecht overigens! Grote bewondering voor Ax. die
zich nergens tot al te grote uitbundigheid laat verleiden
en die zich een meester toont in het oproepen van sfe
ren.
Mozart Vioolconcert nr. 3 in G, KV 216, en nr. 5 in A, KV
219 - Sinfonia Concertante in Es, KV 364 Stephanie
Chase (viool), Roger Chase (altviool), The Hanover Band
o.l.v. Roy Goodman Cala.
Het label CaJa beweegt zich ook voorzichtig op
'authentiek' terrein. Dat leidde nu tot een uitgave op
twee cd's (de tweede is overigens gratis vanwege de be
perkte speelduur) met twee bekende vioolconcerten
van Mozart, gevolgd door de eerste authentieke opna
me van de Sinfonia concertante. Belangrijker is dat de
uitvoering sprankelt van musiceerplezier en dat er gro
te aandacht is besteed aan details en muzikale kleuren,
waardoor een bijzonder aantrekkelijk geheel ontstaat.
Uitmuntende uitvoeringen!
De CD-lezer voor Europages is niet groter dan
een dubbele pocket. foto cpd
De Europese zakengids, een naslagwerk
met handelsinformatie uit 15 landen over
150.000 bedrijven is er nu ook op mini-CD.
Het Read Only Memory-discje dat er in vier
talen (Engels, Frans, Duits en Spaans) is,
heeft de afmetingen van een single: acht
centimeter. Daarop is evenveel kennis terug
te vinden als in de 2000 pagina's tellende
gids 'Europages'.
Om snel te kunnen zoeken in het elektro
nische boek moet je de kleine Panasonic
CD-ROM-lezer KX-EBP1 hebben (ruim
1000,-). Dit apparaat kan overal worden
gebruikt met oplaadbare batterijen, die on
geveer drie uur meegaan bij continu ge
bruik. De KX-EBP1 is een speciaal voor
electronic books ontworpen CD-lezer vol
gens de internationale EBG- en EBXA-nor-
men. Met de Panasonic is zoeken gemakke
lijk door het LCD-scherm met achtergrond
verlichting. Het apparaatje weegt ruim 800
gram en meet 15 bij 12,7 bij 5 cm: een dub
beldikke pocket. Europages op ROM kost
105,-. Wil men de Panasonic erbij dan
kost het geheel ƒ1215,-. Meer informatie
Waaier Associates, tel. 020-6643077.
Puur inheemse produkten Nokia en Bang Olufsen
We vergeten ze soms 's zomers. Nee, we vergeten niet om ze water
te geven. We vergeten het om ze extra te verzorgen. En juist in deze
maanden vragen kamerplanten veel zorg. Zeker sinds we dubbel
glas voor onze ramen hebben: Dubbel glas laat namelijk de stralen
de warmte wèl door, maar de zogenaamde convectiewarmte uit de
kamer niet. Het wordt dus gloeiend heet achter glas, als daar de
Bij menigeen heb ik planten zielig zien verbranden door te veel
warmte. Vooral
planten in zwarte
plasticpotten, voor
zonnige ramen,
kunnen het te
kwaad krijgen.
Zwart trekt warmte
aan en de wortels
verbranden bijna
letterlijk. Een lichte
ompot kan deze el
lende voorkomen.
Verder is er natuur
lijk de behoefte aan
vocht, niet alleen in
de grond, ook in de
lucht. Letten we
daar te weinig op,
dan krijgen de plan-
ten spint in het erg-
ste geval en luis als
^et wat m'nt^er er8
«L, 's- ^u's's name''j'c
^ee' gemakkelijkte
bestrijden. Gewoon
de plant elke week
onderstebovenin
water dompelen en het leed is geleden. Is de plant te groot om te
dompelen, dan geregeld afnemen met spons met water. Desnoods
iets zeep en spiritus erbij. Maar ervaring leert, dat gewoon leiding
water best is. Als we de plant er maar geregeld mee afnemen, of
lekker natspuiten.
Spint is veel moeilijker te bestrijden. Voorkomen kunnen we deze
kwaal wèl, door de planten eens per week flink te sproeien. Vooral
de bladeren aan de onderkant goed natmaken. Zit er eenmaal spint
in de plant, dan kan brandnetelgier helpen (bos brandnetels vijf
dagen in een emmer laten staan). Ze gaan rotten en stinken. Na ze
ven dit spul gebruiken. In goede zaken is ook pyre thrum poeder te
koop (laat u vooral niets anders met veel chemische formules in de
hand stoppen). Dat helpt ook, is niet schadelijk voor warmbloedige
dieren. Wèl voor koudbloedige dieren. Dus niet in de buurt van een
terrarium of zo gebruiken.
Tot slot is er natuurlijk nog het geregeld afschermen tegen zonne
stralen. Een stuk karton of krantenpapier doet het best, maar is niet
zo fraai. Er zijn allerlei horretjes en gaasvormige afschermplaten in
de handel. Gebruik ze vooral voor al die planten die last kunnen
krijgen van te veel zon.
Nog simpeler: haal alle planten weg die aan de zonkant voor het
raam staan. Zet ze op een andere plaats tot het weer koeler wordt
en zon welkom is. Ook voor planten!
LEZERSVRAAG
Een zonnig dakterras met problemen. Dat begrijp ik uit de brief
van GEORGE GUSSENHOVEN uit LEIDEN. De oleander maakt
bloemknoppen maar weigert te bloeien. De oorzaak ligt waar
schijnlijk bij te veel wind. Veel zon is wel lekker, maar met wind er
bij minder warm dan men denkt. Bovendien drogen de planten erg
uit. Zet de plant op een tegen wind beschutte plek en sproei de
bloemknoppen af en toe. Dan lukt het vast. Mijn oleanders in de
kas bloeien al de tweede keer en buiten net de eerste keer. Want we
hebben een warme zomer gehad!
Het andere probleem vormt de bougainvillea. Die stakkerd doet
niets. Geen wonder. De plant staat in een bak van 25 cm diepte.
Daarin heeft hij veel te weinig ruimte voor de wortels. De vraag is
bovendien of de bak goed draineert, dus gaatjes en wat potscher
ven onderin? Haal vlug een lekkere diepe bak, zorg dat er gaatjes
onderin zijn, vul tot 4 cm hoogte met potscherven of piepschuim
snippers. Dan goede grond. Zo wil de bougainvillea wel groeien en
bloeien, al zal hij in de voor een klimplant altijd wat benepen ruim
te, niet de tien meter hoogte van zijn naaste bloedverwanten halen,
's Winters vorstvrij bewaren.
En nu een raadsel. Het is mij opgegeven door M. V.D. BERG-
CHRISTIAN uit HAARLEM. De wel honderd kikkervisjes met begin
nende achterpootjes, zijn zo maar ineens uit de vijver verdwenen.
Vissen leven gewoon vrolijk verder. Dus is er géén gif in het water.
Vraag: waarom hebben de vissen de kikkervisjes niet eerder opge
geten, öf heeft iemand 'anders' ze opgegeten, öf zijn ze zomaar
doodgegaan. Ik weet het niet. Maar we hebben veel trouwe en wij
ze lezers en één ervan weet vast de oplossing van dit raadsel. Ik
weet het in elk geval niet. Wie wel?
E. v. DUIJN REERINX uit OEGSTGEEST heeft problemen met de
druif. In de eerste plaats: het waas op de bladeren is 'het wit', een
schimmelaantasting die met behulp van spuitzwavel, of tijdig be
spuiten met paardestaartextract voorkomen kan worden. Ingraven
van zwavelhoudende stenen rond de wortels werkt ook prima. Ze
zijn te vinden in vulkanische gebieden. Die stenen dan.
Moeilijker te beantwoorden is de tweede vraag: Een adres van een
goede, deskundige druivekweker (amateur of beroeps) die de vijf -
jaar oude druif kan enten met een stek van een soort dat beter ge
schikt is voor ons klimaat en bovendien lekkere vruchten krijgt. Is
er een van onze trouwe lezers die mevrouw Van Duijn verder kan
helpen? Ik houd me aanbevolen. Tussentijds ben ik ook aari het in
formeren. Bovendien zou mevrouw Van Duijn nog eens contact op
kunnen nemen met de Proeftuin Zuid-Hollands Glasdistrict in
Naaldwijk. Daar weten ze alles van druiven wat er maar te weten
valt. Ik ben er helaas niet zeker van dat ze ook bereid zijn om parti
culieren met raad en daad bij te staan. Maar het valt te proberen.
En zodra ik iets weet zal ik het melden.
W. PARMENTIER uit LEIDEN vraagt op welke wijze men hortensia-
bloemen moet drogen. Vorige keer is het mislukt, ofschoon de
bloemen staande werden gedroogd. Het is inderdaad juist om hor
tensia's staande te drogen. Daaraan kan het dus niet liggen. Waar
schijnlijk waren de bloemen nog niet helemaal open. Dus wachten
tot ze volkomen open zijn. Drogen zonder snijbloemenmest.
J.L. ACHTERHES uit HILLEGOM heeft een Yucca die zijspruiten
maakt. Deze spruiten zijn heel goed te stekken. Maar het advies is:
wacht tot het voorjaar. Zoek stekken met minimaal vier bladeren,
snijd af met een scherp mes en zet de stek in een mengsel van gelij
ke delen potgrond of turf en scherp zand. Na maximaal acht weken
zijn de stekken beworteld.
D. DIRKSE uit LEIDEN wil zijn stadgenoot BAKKER zijn kiwi's, die
wel bloemen (geen vruchten) geven, cadeau doen. Als de heer Bak
ker die wil hebben, kan hij bellen naar: 071-141212.
Komt er bij u-al tuinierend of wandelend in de natuur een vraag
op? Greet Buchner zal proberen voor u het antwoord te vinden.
De vraag kunt u opsturen naar Damiate Dagbladen, Postbus 507, -
2003 AP Haarlem t.a.v. de redactie LEVEN EN WONEN.
Hoewel de titel van de cd verwijst naar een compositie
i oudere datum, staat die, evenals het lange, statige
net niet melodra
matische Ah George,
We Hardly Knew Ya
i het teken van de
begin dit jaar over
leden George
Adams. Met de
saxofonist speelde
Pullen jarenlang in
de groep van Char
les Mingus, daarna
een gezamenlijk ge
leid kwartet. Inmid
dels is dit de tweede
'an de African-
Brazilian Connec
tion, waarin de niet bepaald indrukwekkende vocalen
i de Senegalese djembé-speler slechts eenmaal (in
het vrolijke Aseekolte horen zijn. Met Ode to Life heeft
pianist-leider Don Pullen een uitstekend evenwicht ge
vonden tussen lichtvoetige en makkelijk beluisterbarc
klanken en serieuze, dikwijls spannende hedendaagse
jazz. Op het eerste gehoor lijken de stukken bedrieglijk
veel op vriendelijke tropische zwembadmuziek, maar
ook als we even niet op de uitstekende soli vanxle lei
der en Carlos Ward (altsax en fluit) letten, levert Pullens
zachte hand van arrangeren een bijna verborgen, opti
maal muzikaal rendement.
KV
De BeoSound Century: fraai maar duur.
Niet in alle gevallen komen
elektronica topprodukten
uit Japan. Het Deense top
merk Bang Olufsen bij
voorbeeld heeft nooit pro
dukten buiten de EG ge
produceerd. En Nokia
heeft de produktie uit het
Verre Oosten teruggehaald
om een compleet Europese
portable kleuren-TV te
kunnen maken.
Op mijn zwerftochten met de hengel langs me
ren, plassen, poelen, vaarten, tochten, sloten en
ondiepe polderwatertjes heb ik nog nooit een
vissende collega ontmoet die zich volledig had
toegelegd op de vangst van zeelt. Het is een van
de weinige inheemse vissobrten die weliswaar
in vrij grote aantallen voorkomt, maar waarop
je nauwelijks gericht kunt vissen.
De reden is doodeenvoudig dat er geen aas
bestaat waarmee je uitsluitend de zeelt kunt
tracteren. Altijd zijn er andere kapers op de kust
en omdat die meestal in de meerderheid zijn,
blijft het vangen van een zeelt vrijwel altijd een
grote toevalstreffer.
Voor de witvisser niet zelden een onaangena
me. Want dat dotje maden, die rulle broodvlok
of dat m&lse piertje op een minuscuul haakje
gezet, was met raffinement gepresenteerd voor
een brasem, voorn en blei. En juist vanwege die
verfijnde maar zeer kwetsbare presentatie, be
staande uit een lijntje van niet meer dan tien
honderdste millimeter, is het plezier van een
gehaakte zeelt maar van zeer korte duur.
Want met dergelijke dunne lijnen maken
zeelten meestal korte metten. Met een paar
klappen van hun in verhouding zwaargebouw
de en breed uitwaaierende staart zijn ze in staat
zo'n tere verbinding met de hengeltop in een
fractie van een seconde om zeep te helpen. De
hengelaar in vertwijfeling achterlatend, omdat
hij nooit zal weten welke vissoort zijn aas ooit
zo stormachtig heeft weggevoerd van de vis-
stek.
Het tegenovergestelde is vaak het geval bij de
karpervisser. Met zijn stevige lijnen, robuuste
haken en feilloos werkende slip gemonteerd op
een voor 'groot wild' bestemde karperstok, is de
zeelt doorgaans een teleurstellende buit. Zijn
strijdlust is meestal een stuk geringer dan van
de zoetwaterbig en qua formaat legt een vol
wassen zeelt het ook al snel af tegen een karper
die nauwelijks drie lentes telt.
Een fraaie zeelt die een aardappeltje pakte dat voor
de karper was bestemd, foto bram van'leeuwen
De karpervisser had zijn piepertje of geuren
de boilie bestemd voor een flinke 20-plus vol-
schub of spiegel. Hij staat nu plotseling oog in
oog met een weliswaar fraai ogende zeelt, een
vis die slechts weinig gewicht in de schaal kan
leggen. Niet meer dan enkele ponden.
Zeelt kunnen we dus de surprise in brons
groene verpakking noemen, het snoepje van de
week dat tijdens een visdag ineens kan opdui
ken. Zoals uit de eerdere opsomming al blijkt is
het een verre van kieskeurige vissoort. De ene
keer plukt hij in een recreatievijver een drijven
de broodkorst van het wateroppervlak, een vol
gende keer is hij de kronkelige aal net een
streepje voor bij het consumeren van een flinke
worm. En er zijn zelfs vissers die ooit hebben
ervaren hoe een zeelt zich een langzaam rond
draaiend kunstaasje eigenwijs toe-eigende, als
ware hij een gulzig toehappende baars. Dat
laatste heb ik evenwel nog nooit met eigen
Gasdetectie is in ieder huis, caravan en
boot onontbeerlijk, zegt Valentijn Neder
land bv (Breda) bij de introductie van het
gasalarm (adviesprijs 169,-). Flet ronde
apparaatje met een doorsnede van 15 cm is
gemakkelijk aan te sluiten op 220 Volt, of
(in de boot, caravan of auto) op 12 Volt. Het
altijd brandende groene controlelampje
geeft aan dat alles veilig is. Komt er een mi
nimale hoeveelheid gas vrij, dan gaat het
rode alarmlampje branden en is een schel
te horen. ,,Op dat moment bent u nog
ruimschoots op tijd om schadelijke gevol
gen te voorkomen", aldus de fabrikant.
Meer informatie: Valentijn Nederland BV,
tel. 076-221009.
Bang Olufsen introduceer
de onlangs een compact mu-
zieksysteem dat meer is dan
een stereotoren: de BeoSound
Century. Het fraai gestileerde
platte muzieksysteem kan op tal
van manieren worden gebruikt.
Men kan het op een meubel
neerleggen, op de vloer, of het
aan de wand hangen. De Cen
tury is er in vier verschillende
kleuren, met donkerblauwe,
donkerrode, donkergroene of
donkergrijze luidsprekerfron
ten.
Century is een combinatie
van FM-radio, CD-speler en au-
toreverse cassettedeck. Het ge
heel is voorzien van eigen ver
sterkers en bijbehorende luid
sprekers die in speciale, zeer
vlakke klankkasten zijn onder
gebracht. De afmetingen zijn 75
bij 37 centimeter. Aan de muur
gehangen is de combinatie 10
cm diep. Voor het centrale be
dieningspaneel, de CD-speler
en cassetterecorder bevindt
zich een glazen paneel. Het
schuift automatisch weg als
men met de hand het muziek
centrum nadert. Meteen scha
kelt de Century zich dan in. Je
drukt op enkele toetsen en het
apparaat speelt.
De muziekcombinatie kost
ƒ3500,-, een losse afstandsbe-
De nieuwe portable Nokia TV met veel recyde-bare onderdelen.
foto cpd
diening bijna ƒ300,-, De radio
heeft dertig presets voor kabel
netzenders en een extra aan
sluiting voor een vierde geluids
bron.
Het Finse Nokia concern gaat
den 14-inch portable TV's voor
de Europese markt voortaan
weer in Duitsland (Bochum)
maken in plaats van in Singapo
re. Forse investeringen in het
produktieproces hebben het
aantal toegepaste componenten
met 50 procent gereduceerd. De
produktietijd is tot tweederde
verminderd en het loonkosten
aandeel tot 4 procent per pro-
dukt afgenomen. Daarbij werd
een aanzienlijk hogere kwaliteit
bereikt in de fabriek bij
Bochum.
De nieuwe 14-inch TV (KTV
3724) combineert daardoor
kwaliteit met veel gebruikers
vriendelijke functies. Een daar
van is APS: met een druk op de
knop zoekt het toestel alle be
schikbare zenders van een ka
belnet op en legt deze automa
tisch vast. Voorts gaat het om
een multi-standaard toestel met
teletekst en een SCART-aanslui-
ting. Dat garandeert optimale
beeld- en geluidskwaliteit
vanuit de videorecorder of bij
aansluiting op een schotelont
vanger. Het toestel bevat voorts
een spaarschakeling voor het
stroomgebruik waarmee de
beeldhelderheid automatisch
wordt aangepast aan het omge
vingslicht. Het nieuwe toestel is
recycle-baar en bevat een mini
mum aan synthetische, niet af
breekbare materialen.
