Stilstand in de oecumene
Kerk Samenleving
Paus: seksueel misbruik kinderen door priesters duivels
Open dag in Marekerk
Angola praat
met Vaticaan
MAANDAG 16 AUGUSTUS 1993
HET WEER
Gematigd warm
In het afgelopen weekeinde was
vooral de zaterdag voor veel men
sen een behoorlijke tegenvaller. Na
een frisse nacht met weinig wind
begon de dag heel mooi, met strak
blauwe luchten en alleen verspreid
wat cirrusstrepen aan het gewelf.
Bij het stijgen van de temperatuur
pakten veel mensen hun vakantie-
kleding en togen naar het strand-
gebied van onze regio. Rond het
middaguur verschenen er op 3-5
kilometer de eerste voortekenen
van naderende instabiliteit. Te zien
waren kanteelachtige wolkenrijen,
die vanuit het zuiden kwamen op
zetten. Deze wolkenvorm duidt op
stijgende luchtkolommen op mid
delbaar niveau hetgeen een aanwij
zing is dat bij een bepaalde tempe
ratuur boven het aardoppervlak er
plotseling onweersbuien kunnen
ontstaan. Halverwege de middag
schoof in een hoog tempo van zuid
r noord een wolkenscherm over
de stranden met inzettende buiige
regen. In korte tijd raakte de wegen
van de kust naar het binnenland
overvol met terugkerende strand-
gangers. In de loop van de avond
verdween deze bewolking weer uit
ons gebied en ontstonden er mist
banken bij windstilte en een zicht
bare sterrenhemel. Een meteorolo
gische verrassing trad in de na
nacht en vroege ochtend op, toen
een gebied met onweersbuien over
de regio trok en op de meeste re
genstations een 3-6 liter water per
vierkante meter achterliet.
In de middaguren was vooral het
strandgebied van Heemskerk tot
Zandvoort behoorlijk zonnig. Ver
der zuidwaarts maar ook verder het
binnenland in dreef later in de
middag weer bewolking over. Wie
goed keek, kon in de gelaagde
structuur van de bewolking ver
scholen stapelwolkelementen aan
de oostelijke horizon waarnemen.
Dit waren kleine buitjes die hun la
ding tussen Amsterdam en Utrecht
dropten.
Voor het weer van deze week moe
ten we de ogen richten op een
kersverse hogedrukcel ten westen
van de Britse Eilanden. Deze posi
tie geeft bij ons vandaag en mor
gen een instroming van Noordzee
lucht met wolkenvelden en zonnige
perioden. Vanaf woensdag komt
het zwaartepunt van hogedrukweer
over onze omgeving te liggen en
wordt het bij meer zon gematigd
warm met maxima van 20 tot 23
BUITENLAND KORT
Maarten Luther
Het huis waarin de Duitse
kerkhervormer Maarten Lu
ther op 18 februari 1546
stierf, wordt vanaf midden
september gerestaureerd.
Hel huis is sinds 1894 inge
richt als museum. De kos
ten bedragen 700.000 mark
(bijna 800.000 gulden), zo
heeft de directeur van het
museum, Karl-Heinz Sie-
bert, meegedeeld. Het
grootste deel daarvan wordt
gedragen door de Evangeli
sche Kerk, de deelstaat
Sachsen-Anhalt en de ge
meente Eisleben. Het mu
seum, dal jaarlijks zo'n
13.000 bezoekers trekt, blijft
waarschijnlijk tot mei 1994
gesloten. De permanente
expositie over de kerkher
vormer wordt heringericht,
et geboortehuis van Luther,
eveneens in Eisleben, is vo
rig jaar gerestaureerd.
Dinosaurus
Dinosaurussen mogen in
het Westen een rage zijn,
sommige rabbijnen in Is
raël menen dat de prehisto
rische dieren niet koosjer
zijn, omdat hun bestaan in
strijd is met het bijbelse
scheppingsverhaal. Naar
aanleiding van Steven
Spielbergs film 'Jurassic
Park' duiken ook in Israël
overal dinosaurussen op,
van speelgoed en boeken
tot bedrijfslogo's. Ultra-or
thodoxe rabbijnen willen
het predikaat koosjer ont
nemen aan een melkfabriek
die plaatjes van dino
saurussen verspreidt om re
clame voor haar produkten
te maken. Religieuze joden
eten geen voedsel dat niet
volgens de spijswetten is
bereid en dus niet koosjer
is. ,,De diposaurus wordt
afgebeeld als een dier dat
miljoenen jaren oud is,
hoewel bekend is dat de
wereld pas 5753 jaar gele
den werd geschapen", zei
rabbijn Zvi Gafner van de
ultra-orthodoxe partij Agu-
dat Israel tegen de Israëli
sche krant Davar.
Praten met de paus
De geestelijke leider van de
orthodoxe kerken, patriarch
Bartholomeus I van Con-
stantinopel, hoopt op een
ontmoeting met paus Jo
hannes Paul us II. Hij wil
met de paus „in alle op
rechtheid over alles spre
ken, inclusief de gedragin
gen van de Rooms-Katho
lieke Kerk die ons zorgen
baren en ons verdrietig ma
ken", zegt hij in een inter
view met de Montenegrijn-
se krant Pobjeda. Ook wil
de patriarch met de paus
overleggen over de verant
woordelijkheid die christe
nen delen, hoe verdeeld zij
ook zijn.
Voorbeeld
De Braziliaanse bisschop
penconferentie kan als
voorbeeld dienen voor de
Rooms-Katholieke Kerk in
Nederland. Aan de jaarlijkse
vergadering van alle bis
schoppen nemen (zonder
stemrecht) ook priesters,
religieuzen, leken en alle
mogelijke groepen deel. De
gelovigen hebben daardoor
niet het gevoel dat het be
leid hen van bovenaf wordt
opgelegd. De Nederlandse
franciscaan Felix Neeljes,
sinds 43 jaar werkzaam in
Brazilië, zou het voor de
Nederlandse RK Kerk een
goede zaak vinden als de
deelname van alle betrok
kenen bij het beleid zo
groot mogelijk zou zijn.
HEINZ
HET WEER IN EUROPA
Wereldraad van Kerken erkent vaak zwijgen over kwaad in de wereld
De internationale oecumeni
sche conferentie in Santiago de
Compostela heeft „geen drama
tische doorbraak" gebracht, al
dus secretaris-generaal dr. Kon
rad Raiser van de Wereldraad
van Kerken op de afsluitende
persconferentie. „Maar dat had
ook niemand verwacht."
Wel is er vanuit een ander ge
zichtspunt naar de eenheid der
kerken gekeken. Sterker dan
ooit tevoren op een conferentie
van de Wereldraadafdeling voor
geloof en kerkorde werd de sa
menhang benadrukt tussen
theologische doordenking en
het leven en handelen van de
kerken. „Dat is misschien een
beetje nieuw", aldus dr.
Günther Gassmann, die als di
recteur van de theologische af
deling van de Wereldraad de
twaalfdaagse conferentie van
ruim 200 gedelegeerden van
kerken uit de hele wereld had
voorbereid.
In de unaniem aanvaarde
boodschap aan de kerken wordt
„met pijn" erkend dat de ker
ken niet alles doen wat oecu
menisch mogelijk is en dat ze
vaak zwijgen over en soms zelfs
medeschuldig zijn aan het
kwaad in de wereld. Naar aan
leiding van de situatie in Bos-
nië-Herzegowina, dat niet bij
name wordt genoemd, wordt
gezegd dat alleen een kerk die
etnische en nationalistische ge
voelens van haat weet te over
winnen, een geloofwaardig ge
tuigenis kan geven.
De vele overeenkomsten,
zoals de Lima-teksten over
doop, avondmaal/eucharistie
en ambt, zijn nog onvoldoende
door de kerken in hun leven ge
ïntegreerd. De stemmen van
vrouwen en van de gelovigen in
de Derde Wereld hebben tot
nieuwe inzichten geleid.
Het einddoel van de oecume
ne is nog niet bereikt, aldus de
boodschap. Nog steeds zijn er
kerken die weigeren eikaars
doop te erkennen en die geen
leden van andere kerken tot
hun avondmaalsviering toela
ten.
De talloze voorstellen voor
verdere studie, die in de rappor
ten van de vier secties worden
gedaan, maken duidelijk dat er
op veel punten geen vooruit
gang is geboekt. De priesterwij
ding van vrouwen, de gemeen
schappelijke viering van het
avondmaal, de vraag of in een
kerk bisschoppen nodig zijn,
het (voorzichtig aangeroerde)
vraagstuk van de positie van de
paus, de betrekkingen met de
charismatische en de Pinkster
beweging alsmede met de evan
gelische christenen, proselytis-
me (zieltjeswinnerij) en de
grenzen van de godsdienstvrij
heid - in de oecumenische be
weging is studie vaak een vorm
van uitstel.
Voor het eerst deden rooms-
katholieken als volwaardige re
presentanten aan een Wereld
raadconferentie mee. Kardinaal
Edward Cassidy, een van de
sprekers in het Spaanse bede
vaartsoord, zei dat de oecume
nische opdracht van de RK Kerk
inhoudt dat alle obstakels naar
eenheid bespreekbaar zijn, in
clusief de positie van de paus.
Naar alle waarschijnlijkheid
komt dit onderwerp, jarenlang
een taboe in het oecumenisch
gesprek, op de agenda van de
Wereldraad.
De conferentie heeft volgens
de hervormde hoogleraar dr.
L.A. Hoedemaker aangetoond
dat de Wereldraadafdeling op
een kruispunt staat. De traditio
nele werkwijze (na bestudering
van theologische onderwerpen
oproepen aan de kerken om tot
eenheid te komen) heeft haar
grenzen bereikt. Hij bepleit een
nieuwe benadering waarbij veel
meer wordt gewerkt op basis
van vragen die kerk en samen
leving bezighouden.
Paus Johannes Paulus II heeft
zaterdag op de wereldjongeren
dag in Denver seksueel mis
bruik van kinderen door rooms-
katholieke priesters veroordeeld
als „duivels". Voor het eerst tij
dens zijn zestigste pausreis ver
oordeelde hij bovendien op on
dubbelzinnige wijze abortus en
het gebruik van kunstmatige
voorbehoedsmiddelen.
In een openbare toespraak
vestigde de paus de aandacht
op seksueel misbruik van kinde
ren door priesters, een actuele
kwestie in de Amerikaanse RK
Kerk. „In een tijd dat alle insti
tuties verdacht zijn, heeft de
kerk zelf niet aan verwijten kun
nen ontkomen", zei de paus.
Hij sprak over het schandaal
„dat veroorzaakt wordt door de
zonden van sommige dienaren
van het altaar".
Op zijn minst 400 priesters in
de Noordamerikaanse kerk
worden ervan beschuldigd pa
rochieleden seksueel te hebben
misbruikt. In circa 200 gevallen
zijn inmiddels schadevergoe
dingen betaald, volgens publi
caties in totaal ter waarde van
400 miljoen dollar (circa 750
miljoen gulden). De paus zei
dat „ieder menselijk middel om
op deze duivelse daden te rea
geren beproefd moet worden."
Amerikaanse bisschoppen
hebben het Vaticaan om toe
stemming gevraagd om proce
dures te ontwikkelen om pries
ters die kinderen hebben lastig
gevallen snel uit hun ambt te
ontzetten. Terwijl de paus op
zaterdagochtend in de kathe
draal de mis las, hield een actie
voerder buiten een bord om
hoog met daarop de woorden
'Gij zult geen misdienaren be
geren'.
De paus sprak zich specifiek
uit tegen abortus. Hij wees op
„een zich verspreidende anti-le
venmentaliteit, een houding
van vijandigheid jegens het le
ven in de schoot" in de Verenig
de Staten. „Juist op het moment
dat de wetenschap en genees
kunde beter in staat zijn om de
gezondheid en het leven te
waarborgen, worden de bedrei
gingen van het leven verradelij-
ker", aldus de paus tot een pu
bliek van 250.000 jongeren.
„Abortus en euthanasie - het
daadwerkelijke doden van een
ander mens - worden gezien als
'rechten' en oplossingen voor
'problemen' - een probleem van
een individu of van de maat
schappij", aldus de paus, twee
dagen na zijn gesprek met pre
sident Bill Clinton, een sterke
voorstander van het recht op
abortus.
Hoewel hij tijdens dat gesprek
diplomatiek was in zijn uitlatin
gen, sprak hij zich zaterdag uit
tegen het idee dat abortus wet
telijk beschermd moet worden.
De zin „De moord op onschul-
digen is niet minder zohdig en
verwoestend, simpelweg omdat
die op legale wijze en weten
schappelijk^ gepleegd wordt",
had hij uit zijn oorspronkelijke
toespraak geschrapt. Wel wees
hij de jongeren uit meer dan 70
landen er in vier talen erop dat
de bedreigingen van het leven
toenemen, ondanks het feit dat
'gij zult niet doden' een van de
tien geboden is.
Verder riep de 73-jarige paus
rooms-katholieken op om te ge
hoorzamen aan het verbod van
de kerk op voorbehoedsmidde
len. Volgens opiniepeilingen ge
bruiken de meeste Amerikaanse
katholieke stellen voorbehoeds
middelen zonder dat ze het ger
voel hebben dat ze een zonde
begaan. De paus pleitte voor
periodieke onthouding als na
tuurlijke methode om het aan
tal geboorten te beperken.
COLOFON
BOES
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Wolkenvelden, vooral in
Engeland perioden met
zon. Morgen meest droog,
woensdag in Schotland
mogelijk wat regen. Gelei
delijk iets warmer met
woensdagmiddag tempe
raturen rond 20 graden.
Op beide dagen in het
noordwesten van Schot
land 's middags circa 15
België en Luxemburg:
Perioden met zon en
droog. Middagtempera-
tuur van 20 graden aan
zee tot 23 in Luxemburg.
Noord- en Midden-Frank-
Flinke zonnige perioden
en droog. Middagtempera-
tuur langs de Kanaalkust
rond 21 graden, rond Pa
rijs 26 en in de Haute Savoie rond de-30
graden.
Portugal en Madeira:
Portugal: Zon, afgewisseld door enkele
wolkenvelden en vrijwel overal droog.
Middagtemperatuur langs ,de westkust
vandaag 21, morgen 24 graden. Maxi
ma aan de Algarve rond 27 graden.
Landinwaarts temperaturen meest bo
ven 30 graden. Madeira: Perioden met
zon, ook enkele wolkenvelden en gelei
delijk wat meer kans op een bui. Maxi
ma vandaag 26, morgen 24 graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Perioden met zon, ook nu en
dan bewolking en vrijwel overal droog.
Maxima langs de Golf van Biskaie tus
sen 23 en 28 graden. Middagtempera-
turen aan de Costa's aan de Middelland
se Zee tussen 30 en 35 graden, landin
waarts maxima tussen 35 en 40 graden.
Canarische Eilanden: FJinke zonnige pe
rioden en droog. Middagtemperatuur op
de stranden ongeveer 28 graden.
Zuid-Frankrijk:
Droog en overwegend zonnig. Morgen
steekt mogelijk de Mistral op. Middag
temperatuur vandaag tussen 28 en 32
graden, morgen nog wat warmer.
Mallorcaen Ibiza:
Droog en tamelijk zonnig. Middagtem
peratuur rond 32 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: Zonnig, in de Dolomieten vooral
morgen kans op een lokale onweersbui.
Middagtemperatuur rond 32 graden.
Corsica en Sardinië: Droog en tamelijk
zonnig. Middagtemperatuur tussen 30
en 35 graden.
Griekenland en Kreta:
Griekenland: Droog en zonnig. Middag
temperatuur rond 31 graden Op de ei
landen in de Egeïsche Zee blijft het
voorlopig stevig waaien en daar liggen
de maximumtemperaturen lager. Kreta:
Droog en zonnig. Middagtemperatuur
rond 27 graden.
Duitsland:
Af en toe zon en een verspreide regen-
of onweersbui. Morgen van het westen
uit geleidelijk steeds meer zon en voor
namelijk in het noorden nog kans op een
bui. Vandaag maxima van 20 graden in
Sleeswijk Holstem tot 28 in het zuiden
en zuidoosten. Morgen overal lagere
temperaturen.
Zwitserland:
Perioden met zon en voornamlijk aan de
noordkant van het Alpenmassief kans op
een bui. Vandaag maxima rond 28 gra
den, morgen in het noorden enkele gra
den lager.
Oostenrijk:
Perioden met zon. Vandaag op de mees
te plaatsen droog, morgen een enkele
regen- of onweersbui. Middagtempera
tuur ongeveer'30 graden, morgen van
het westen uit afkoeling.
Polen:
Veranderlijk bewolkt en enkele regen
en onweersbuien. Vandaag maxima van
24 graden aan zee tot 30 in het zuiden,
morgen van het westen uit flink koeler.
Tsjechië en Slowakije:
Vandaag een lokale regen- of onweers
bui, maar vooral in Slowakije ook flinke
zonnige perioden. Morgen van het wes
ten uit toenemende bewolking, gevolgd
weer enkele opklaringen. Vandaag maxi
mumtemperatuur rond 30 graden, mor
gen van het westen uit afkoeling.
Hongarije:
Zonnig en zeer warm. Morgen later op
de dag toenemende kans op onweer.
Middagtemperatuur rond 33 graden.
Bisschop Ernst
in ziekenhuis
Bisschop H.C.A. Ernst ligt sinds
donderdagmorgen in het Igna-
tiusziekenhuis in Breda. De 76-
jarige bisschop was in de nacht
van woensdag op donderdag
onwel geweest en werd op last
van de cardioloog in het zieken
huis opgenomen. Daar werd
een licht hartinfarct geconsta
teerd.
De bisschop maakt het weer
goed en hoopt over een week
het ziekenhuis te verlaten, zo
heeft het bisdom de pastores in
het bisdom laten weten.
Ernst, die het bisdom Breda
sinds 1967 bestuurt, diende vo
rig jaar bij het bereiken van de
75-jarige leeftijd zijn ontslag in
bij paus Johannes Paulus II. Een
maand latér aanvaardde de
paus het ontslag.
ma.-vrij. van 08.00-1700 ui
Teleloon: 071-356230.
RUBRIEKSADVERTENTIES
(Sleuteltjes) Telef
ABONNEMENTEN
Tel. 071-128030 bij vooruitbet
(incl. BTW)
per kwartaal (post)
t 28,7
ma tfm/ vrij: 18 00-19.30 uur,
071-143241
DINSDAG 17 AUGUSTUS 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 06.25 Zon onder 20.57
Maan op 06.00 Maan onder20 19
Waterstanden IJmuiden
Hoog water 03.24 15 52
Laag water 12.01
Bordeaux
Cyprus
leiden Met een open dag in de Marekerk is
afgelopen zaterdag de leidse evangelisatie-
week afgesloten. De opbrengst van de rom
melmarkt, tussen de 700 en 800 gulden, is
bestemd voor het evangelisatiewerk. Zes da
gen lang organiseerde een team van vrijwilli
gers allerlei activiteiten in de binnenstad, met
name gericht op de groep buitenkerkelijken.
De evangelisatieweek - die werd gehouden
onder de naam Dabar (hebreeuws voor
'Woord en Daad') in Leiden - was een initia
tief van de hervormde Marewijk-gemeente en
de Samen-op-Weg gemeente van de Hoog
landse Kerk. Organisator Wim Hendriks hield
een voldaan gevoel over van alle activiteiten
die veel positieve reacties opleverden. „Met
name uit enquêtes bleek dat veel mensen een
vervolgbezoek op prijs stellen. Voorts willen
we overgaan tot een maandelijkse open
maaltijd", aldus Hendriks.
FOTO HENK BOUWMAN
De regering van Angola heeft
besloten diplomatieke betrek
kingen aan te knopen met het
Vaticaan. Dat heeft de Angolese
radio gemeld. Ongeveer de helft
van de tien miljoen inwoners
van Angola is rooms-katholiek.
De kerk speelt een belangrijke
rol op het gebied van de hulp
verlening en bij informele on
derhandelingen tussen de rege
ring en de verzetsorganisatie
Unita, die ruim de helft van het
land bezet houdt.
pyTHA60/?AS A/AP <S£EN
6EPJK A/E/A/Z, PE Z/EL
l/AA/ EEA/ ME//S EA/D/E
EEA/G/ER KI//W'EN A'/ET
