'Sarajevo
graaft eigen
levenslijn'
Buitenland
Amerikanen 'jagen' in
Muqdisho op wapens
'Het Westen probeert zijn schuldbewuste geweten te sussen'
Neo-nazi's herdenken Rudolf Hess
Kohl pleit voor werken op zaterdag
Gedeporteerden niet gezamenlijk terug naar Israël
'VW had wel geheime
informatie over Opel'
MAANDAG 16 AUGUSTUS 1993
5
Vrouw levend uit puin Thais hotel
nakhon ratchasima Reddingswerkers rusten uit van hun acties
om zoveel mogelijk mensen levend uit de puinhopen te halen
van het luxueuze hotel Royal Plaza, dat vrijdag in de Thaise stad
Nakhon Ratchasima instortte. Vandaag haalden zij nog een
vrouw levend tussen het puin vandaan. Tot nu toe zijn 86 lijken
geborgen en worden nog zo'n vijftig mensen vermist. De direc
teur van het hotel is samen met een aahtal medewerkers gear
resteerd. De uitbreiding van het hotel met vier verdiepingen zou
illegaal zijn geweest. foto apjeff widener
Brand in jeugdgevangenis: 13 doden
santo domingo Bij een brand in een jeugdgevangenis in Santo
Domingo, de hoofdstad van de Dominicaanse Republiek, zijn
zaterdagavond dertien tieners omgekomen. Volgens functiona
rissen van de gevangenis is de brand mogelijk door een van de
gevangenen gesticht als onderdeel van een ontsnappingsplan. In
de gevangenis zaten 41 jongeren van 15 tot 17 jaar.
Kauwgum van negenduizend jaar oud
Stockholm Zweedse archeologen hebben kauwgum gevonden
die vermoedelijk negenduizend jaar oud is en waarop, zo blijkt
uit tandafdrukken, in het stenentijdperk werd gekauwd. Dat
meldde de Zweedse krant Expressen zaterdag. De donkerkleuri
ge gum bestaat uit hars die is gezoet met honing.
IRA-bom in Belfast
Belfast Vijf politiemannen en zes burgers zijn vrijdagavond ge
wond geraakt toen voor een restaurant in de Noordierse hoofd
stad Belfast een bom ontplofte. Bij twee andere aanslagen, vrij
dagavond en zaterdagmorgen, vielen geen gewonden. Volgens
de politie zijn de aanslagen het werk van het verboden Ierse Re
publikeinse Leger (IRA).
Wasmosy president Paraguay
Asuncion» Bouwkundig ingenieur Juan Carlos Wasmosy is giste
ren beëdigd als 44e president van Paraguay. Hij is het eerste ge
kozen burgerstaatshoofd van het land in bijna 40 jaar. De 54-ja-
rige Wasmosy, die generaal Rodriguez opvolgt, is een kleinzoon
van Hongaarse immigranten en eigenaar van een bloeiend
bouwbedrijf.
Burgers Sarajevo uiterst cynisch over luchtbrug van gewonden
Ongeveer driehonderd Ameri
kaanse VN-militairen hebben
gisteren deelgenomen aan eën
groots opgezette zoekactie naar
illegale wapens in Muqdisho.
Ondersteund door gevechtsheli
kopters en gewapend met mor
tiergranaten en traangas deden
de Amerikahen een inval in een
stadskwartier in het zuiden van
de Somalische hoofdstad.
Bij.de actie werden drie me
dewerkers van de voortvluchti
ge krijgsheer Farah Mohamed
Aidid gearresteerd. Zij maken
deel uit van diens Nationale So-
De politie van Jordanië heeft
tientallen Jordaanse militaire
kadetten opgepakt die een
complot zouden voorbereiden
om koning Hussein te vermoor
den. Volgens de autoriteiten,
die de arrestaties het afgelopen
weekeinde bekendmaakten,
hadden de militairen banden
met een fundamentalistische
moslim-organisatie.
De politie arresteerde 31 ka
detten en stafleden van de mili
taire academie Mu'ta. Twee van
hen zitten nog vast. Zij worden
De burgers van Sarajevo wonden er
gisteren geen doekjes om toen in totaal
39 gewonde patiënten in het kader van
de zogenoemde 'Operatie Irma' met
een militair vliegtuig uit de stad naar
Groot-Brittannië en Zweden werden
overgebracht.
,,Met deze incidentele evacuatie pro
beert het Westen slechts zijn eigen
schuldbewuste geweten te sussen.
Zonder twijfel hoopt het hiermee de
stevig ondermijnde geloofwaardigheid
weer wat op te vijzelen." Zo luidde bij
na eensgezind het commentaar van de
achterblijvers in de inmiddels zestien
maanden omsingelde stad.
Bitterheid en cynisme over deze eer
ste medische evacuatie sinds het uit
breken van de oorlog in het voormalige
Joegoslavië vermengde zich niettemin
met onverholen waardering voor de
aangereikte strohalm. „Beter laat dan
nooit. Wij moeten dankbaar zijn voor
iedereen die op deze manier aan de
grimmige gevangenis kan ontsnappen,
ongeacht welke ondeugdelijke bewee
gredenen de basis hebben gevormd
voor deze plotselinge hulpactie", ver
woordde de 39-jarige Enisa Babic me
de namens haar stadgenoten een an
der algemeen gevoel.
Nog zeker 400 andere zwaar gewon
de mensen moesten achterblijven in
Sarajevo, waar deskundigen van het
Hoge Commissariaat voor de Vluchte
lingen (unhcr) 'naar eer en geweten' de
selectie van de 'uitverkoren patiënten'
voor hun rekening namen. Unhcr-
woordvoerder Peter Kessler gaf giste
ren toe dat de selectie enigszins arbi
trair was: „Wij kunnen alleen maar on
derstrepen dat er nog veel meer men
sen in Bosnië zwaar gewond of ernstig
ziek zijn. Zij kunnen alleen nog in het
buitenland worden geholpen."
Een Britse arts kritiseerde de selec
tiecriteria. Er zouden te weinig kinde
ren op de evacuatielijst zijn geplaatst.
De VN hebben hierop inmiddels woe
dend gereageerd. Unhcr-woordvoerder
Sylvana Foa heeft de Britten laten we
ten dat zij de patiënten niet kunnen
uitzoeken zoals boodschappen in een
supermarkt.
De ongezouten kritiek daargelaten,
kwamen gisteren 21 gewonde en zieke
burgers, onder wie zeven kinderen, aan
in Londen. In de Britse hoofdstad ston
den ambulances klaar om hen naar
ziekenhuizen in onder meer Londen,
Birmingham en Leeds-Bradford over te
brengen. De meeste evacués kampen
met verwondingen veroorzaakt door
granaatscherven. Ze werden op hun
tocht begeleid door in totaal achttien
familieleden. Achttien andere zwaarge
wonden zijn overgebracht naar Stock
holm, en nog eens vijf patiënten naar
Ierland. Ook zij mochten familieleden
meenemen.
Onder de geëvacueerde patiënten
bevinden zich onder meer een baby
van twaalf dagen oud en het driejarige
meisje Belma Shalaka, dat enkele da
gen geleden nog krimpend van de pijn
met een hersenvliesontsteking het bed
hield.
De omstreden luchtbrug werd ver
traagd door een ruzie vrijdag tussen de
Britse regering en de VN-organisatie
over de selectie van gewonden. De eva
cuatie van zieken en gewonden uit Sa
rajevo kwam daadwerkelijk op gang na
het overbrengen vorige week naar Lon
den van het 5-jarig moslim-meisje Ir
ma Hadzimuratovic, dat op plotseling
mededogen van de Britse premier John
Major kon rekenen. Met haar evacuatie
was het hek van de dam. Onder druk
van de algemene opinie kon Groot-
Brittannië het niet bij één evacué laten.
Vice-president: 'Beleg niet ten einde
Inwoners van Sarajevo hebben een 600 meter lange tun
nel gegraven waardoor zij in staat zijn om zich te bevoor
raden ondanks de Servische belegering. Dit heeft een
verslaggever van de New York Times gemeld. Hij schrijft
dat de tunnel met de hand is gegraven en onder het
vliegveld van Sarajevo loopt. De ondergrondse gang ver
bindt twee wijken, Dobrinja en Butmir, die onder contro
le staan van Bosnische militairen en aansluiten op een
'levenslijn' van de Bosnische hoofdstad.
malische Alliantie (SNA). Vol
gens een woordvoerder van de
VN--vredesmacht Unosom heb
ben de Amerikanen echter wei
nig wapens buitgemaakt. Bij de
inval vielen geen gewonden.
Wel werd de nodige schade
aangericht.
Volgens waarnemers maakt
de aanval onderdeel uit van
nieuwe technieken met het doel
Aidid op te pakken. Door zoveel
mogelijk wapens te confisque
ren zal de macht van Aidid op
den duur zijn uitgehold en
moet hij gemakkelijk op te spo
ren zijn, aldus de Verenigde Na
ties.
Bosnische moslims en Serviërs
zijn het oneens over de vraag of
het beleg van Sarajevo nu wel of Bosnische
niet is beëindigd. De Bosnisch-
Servische leider Karadzic ver
klaarde gisteren dat de stad niet
langer wordt beschoten en dat
konvooien met hulpgoederen
ongehinderd door kunnen. Ser
vische troepen hebben zich het
afgelopen weekeinde terugge
trokken van de strategische
berg Igman ten zuidwesten van
Sarajevo en van de berg
Bjelasnica. Dit betekent volgens
Karadzic dat de vredesbespre
kingen kunnen worden hervat
en dat er een redelijke kans op
regeling is. Volgens de
president Ejup
Ganic installeerden de Bosni
sche Serviërs na hun terugtrek
king echter 2.000 man 'verse De acht maanden oude Eldar Kalamujic, die
troepen'op lager gelegen plaat- gebracht
ambulance die hem naar een Londens ziekenhuis zal brengen.
i leverziekte lijdt, wordt na aankomst op het vliegveld Heathrow door verpleegkundigen c
De Bosnische president Alija
Izetbegovic zei nog te wachten
op bevestiging van de volledige
terugtrekking van de Serviërs in
de bergen voor hij terug zou ke
ren naar de onderhandelingen
die vandaag in Genève zullen
worden hervat. gestelde opdeling van Bosnië
Izetbegovic heeft zich giste- 'tijdelijk' moet worden aan
ren voor het eerst voor opdeling vaard. „Wij hebben alleen maar
van zijn land uitgesproken. In de keuze tussen opdeling vol-
een vraaggesprek voor de gens etnische uitgangspunten
Bosnische radio zei hij dat de of daar verder tegen blijven
door Serviërs en Kroaten voor- vechten. Ik vraag de bevolking
deze opdeling te aanvaarden,
daar zij toch 'niet duurzaam'
kan zijn."
Onder het Servisch-Kroati-
sche plan hebben de Serviërs
zich bereid verklaard een deel
van veroverd gebied af te staan.
foto »epa
De moslims zouden volgens het
plan in twee van elkaar geschei
den gebieden in centraal-Bos-
nië en in een gebied in het ui
terste westen van het land ko-
Jordaanse fundamentalisten
wilden Hussein vermoorden
ervan verdacht lid te zijn van de
duistere extremistische organi
satie Hezb al-Tahrir, ofwel de
Islamitische Bevrijdingspartij
die probeert de monarchie om
ver te werpen om een islami
tische staat te vestigen.
Het was de bedoeling koning
Hussein op 26 juni in Mu'ta, dat
130 kilometer ten zuiden van de
hoofdstad Amman ligt, tijdens
een ceremonie rond de diplo
ma-uitreiking om het leven te
brengen. De koning was echter
dit jaar niet aanwezig maar liet
zich vertegenwoordigen door
zijn broer kroonprins Hassan.
n de extreemrechtse beweging FAP herdachten neo-nazi's zaterdag de sterfdag v
correspondent
Neo-nazi's uit Duitsland en andere Europese lan
den hebben zaterdag in Fulda (deelstaat Hessen)
ongestoord de zelfmoord van Hitiers plaatsver
vanger Rudolf Hess in 1987 kunnen herdenken.
Meer dan 600 rechts-extremisten trokken nazi-
kreten slakend en zwaaiend met vlaggen door het
centrum van de stad. Ook brachten ze de Hitler
groet.
De politie greep niet in, hoewel in het hele land
demonstraties waren verboden. De politiewoord
voerder in Fulda verklaarde dat men volkomen
verrast was door het opduiken van de extremis
ten. Er was in het begin slechts een handjevol po
litiemensen op de been.
De Groenen hebben het ontslag van de politie
woordvoerder geëist, omdat hij zou hebben ge
zegd dat een dergelijke mars is te vergelijken met
een 'natuurverschijnsel waar ook niets tegen te
doen is'. De politiewoordvoerder zei verder: „We
zijn niet opgetreden, omdat het blijkbaar om een
spontane mars ging en dan mogen we niet ingrij
pen." Hij voegde eraan toe geen verboden nazi
symbolen te hebben gezien. TV-beelden en foto's
toonden echter het tegendeel.
Ongeveer 450 linkse tegen-demonstranten, die
later aankwamen, werden op de toegangswegen
naar Fulda tegengehouden. Zij klaagden dat de
rechts-extremisten vrij door de stad konden lo
pen, terwijl zij uren door de politie werden om
singeld.
Aan de mars in Fulda was een hele dag verstop
pertje spelen tussen neo-nazi's, politic en anti
fascistische groepen voorafgegaan. Daarbij trok
ken uiteindelijk de rechts-extremisten aan het
langste eind.
In de voormalige Oostduitse deelstaten, waar in
totaal 43 extremisten werden opgepakt, was de
aandacht geconcentreerd op Leipzig, Rudolfstadt
en de kalimijn in Bisschoffcrodc, waar ruim ze
venhonderd mijnwerkers al sinds 1 juli via hon
gerstakingen en bedrijfsbezettingen de dreigende
sluiting van hun bedrijf willen voorkomen. De
neo-nazi's wilde met hen een solidariteitsbijeen-
komsi houden. Maar de kompels wilden niets te
maken hebben met de extremisten.
Bondskanselier Kohl vindt dat
in Duitsland serieus moet wor
den gedacht over herinvoering
van het werken op zaterdag om
de gestaag groeiende werkloos
heid te bestrijden. Dat verklaar
de hij gisteravond in een pro
gramma van de TV-zender ZDF.
Bedrijven moeten volgens
Kohl langer gaan draaien. De
bondskanselier is echter tegen
werken op zondag. „Maar we
kunnen erover praten de zater
dag weer in een andere vorm in
het totale systeem te betrekken
zonder de hoeveelheid vrije tijd
te beperken", aldus Kohl. Vol
gens minister Rexrodt (econo
mische zaken) kan op die ma
nier de economische bedreiging
door Japan worden bezworen.
Acht maanden geleden waren de inter
nationale media niet weg te slaan van
Marj ez-Zouhour, het stuk niemands
land tussen Israël en Libanon waar rond
vierhonderd uit Israël verbannen Pales-
tijnen vastzaten. De groep eiste dat zij
als geheel naar Israël zou terugkeren,
maar moest gisteren haar nederlaag er
kennen: de eerste 187 ballingen mogen
volgende maand terug, de rest volgt in
december.
„We hebben besloten het nieuwe aan
bod te aanvaarden", zei Abdul Aziz al-
Rantisi, de woordvoerder van de groep
tegenover de pers. De 395 resterende
ballingen, die daarmee unaniem hadden
ingestemd, reageerden op zijn aankondi
ging met gejubel en handgeklap. In Jeru
zalem noemde minister Shetreet (econo
mische zaken) hun besluit een overwin
ning voor Israël. „Ze hebben de juiste
keuze gemaakt. Wij hebben hen dit de
hele afgelopen maand al voorgesteld en
ik ben blij dat ze ermee instemmen."
De eerste 187 zullen volgende maand
worden teruggenomen, de overige 208 in
december. Daarmee hebben zij hun eis
laten vallen dal ze alleen gezamenlijk
zouden terugkeren. Als reden voor hun
ommekeer noemde Rantisi de ontwikke
lingen in het vredesproces van het Mid
den-Oosten, het toenemend aantal zie
ken, en de afnemende belangstelling van
de media.
De Palestijnen waren op 17 december
vorig jaar door Israël uitgewezen omdat
zij banden zouden hebben met geweld
dadige islamitische groepen. De meeste
ballingen zijn lid van de radicale bewe
ging Hamas, die aanslagen op Israëli's
heeft gepleegd. .Van de aanvankelijke
groep van 415 ballingen werden er 19 te
ruggenomen wegens ziekte of omdat zij
ten onrechte waren gedeporteerd. Een
wist^e ontsnappen uit het kamp.
De beelden van de gedeporteerden
kwam Israël op een storm van kritiek te
staan. Libanon klaagde dat honderden
mensen op zijn grondgebied werden ge
dumpt en weigerde hen toe te laten. Een
resolutie van de Veiligheidsraad in de
cember, waarin de opheffing van de de
portatie werd geëist, bleef zonder effect,
ondanks het dreigen met sancties tegen
Israël. Een Amerikaans compromis in fe
bruari, om een eerste groep te laten te
rugkeren en de overigen in september en
december, werd door ballingen afgewe
zen.
Aanvankelijk werd gevreesd dat de af
faire de vredesonderhandelingen tussen
Israël en zijn Arabische buren, die al vier
maanden zijn opgeschort, in gevaar zou
den brengen. Maar mettertijd werd het
duidelijk dat de ballingen geen factor
van gewicht vormen in het door Harnas
fel bestreden vredesoverleg. Over twee
Weken worden de besprekingen hervat.
De Israëlische premier Rabin heeft er nu
zelfs geen bezwaar tegen dat in de Pales-
tijse delegatie leden van de PLO zitten,
waarmee elk rechtstreeks contact tot
dusver taboe was.
Daarbij kwam dat de aandacht van de
publieke opinie voor Marj ez-Zouhour
afnam. Na een moeizaam begin en een
strenge winter, waarbij.aanvankelijk voor
het leven van veel zieken werd gevreesd,
werden de leefomstandigheden beter.
De gedeporteerden werden goed voor
zien door de omringende dorpen: ze
hadden TV-toestellen, telefooncellen,
drie auto's voor de watercorvee, en kon
den op islamitische feestdagen tientallen
schapen slachten.
De ballingen toonden zich gisteren
uitgelaten over het vooruitzicht naar
huis te gaan. „Daar droom ik al acht
maanden van, maar nu weet ik dat die
droom uitkomt", aldus de apotheker
Khalil Abu Leila uit de Gaza-strook. Ook
degenen die tot december moeten
wachten, vierden de beslissing. „We zijn
gelukkig omdat een groep van onze
broeders terug mag", zei Kamal Abu
Ayasha uit Nablus.
Noodweer richt
schade aan in
zuid-Frankrijk
parus hans certsen
correspondent
Hevige onweersbuien hebben
in de nacht van zaterdag op
zóndag grote schade aangericht
in zuidwest- en centraal-Frank-
rijk. In de Cantal kwam een 14-
jarig meisje om het leven toen
een omgewaaide boom op haar
tent terecht kwam. Op diverse
andere plaatsen raakten men
sen gewond door hagelstenen
zo groot als sinaasappels.
In de departementen Ar-
dèche, Dordogne, Cantal. Lot
en Tarn et Garonne richtten on
weersbuien op diverse plaatsen
ware ravages aan. Rond Souillac
moesten vijfhonderd kampeer
ders op vijf verschillende cam
pings in allerijl worden geëva
cueerd omdat riviertjes buiten
hun oevers traden. De materiële
schade bedraagt vele tientallen
miljoenen guldens.
Volgens de ANWB in Lyon
zijn er nauwelijks Nederlandse
kampeerders getroffen door het
noodweer. Het steunpunt in
Lyon krgpg slechts twee meldin
gen binnen van beschadigde
auto's.
Spaanse manager Lopez centraal
Het Duitse autoconcern Volkswagen (VW) is in het conflict met
concurrent Opel over vermeende bedrijfsspionage verder in het
defensief gedrukt. Het weekblad Der Spiegel, dat in mei met de
eerste onthullingen kwam, meldt in zijn jongste nummer dat
VW wel degelijk beschikt over een grote hoeveelheid geheime
bedrijfsinformatie van Opel, in tegenstelling tot wat het con
cern beweert.
Centraal in de kwestie staat de Spaanse manager José Ignacio
Lopez, die in maart met een aantal medewerkers overstapte van
General Motors (het Amerikaanse moederconcern van Opel)
naar VW. Hij zou vertrouwelijke documenten hebben meegeno
men. VW sprak dit aanvankelijk in alle toonaarden tegen, maar
erkende ruim een week geleden dat Lopez na zijn overstap enige
tijd geheime informatie in zijn bezit had. Die zou echter zijn ver
nietigd om verspreiding binnen het VW-qoncern te voorkomen.
Volgens Der Spiegel is eind maart een tiental afgestudeerden
in opleiding buiten het hoofdkantoor van VW dagenlang bezig
geweest met het kopiëren van documenten van GM en Opel.
Geheime gegevens en tabellen zouden vervolgens in de compu
ter zijn opgeslagen.
VW heeft in de eerste helft van dit jaar 1,61 miljoen auto's af
geleverd, 13 procent minder dan in de eerste helft vorig jaar. In
West-Europa nam de afzet van de merken VW. Audi, Skoda en
Seat met 21,5 procent af tot 1,09 miljoen auto's.
