FNV dreigt
met acties
in haven
liGSSi)SS*t
'Bemanning moet nooit
de held willen uithangen'
Binnenland
Zwevend Theaterfeest
Japan maakt eindelijk verontschuldigingen
'Specialisten moeten per
ziekenhuis blok vormen'
Blinde 'sjeik' Omar Abdel Rahman
is de 'Khomeini van Egypte'
MAANDAG 16 AUGUSTUS 1993
Dode man uit zee geborgen
umuidenDe IJmuidense Kustwacht heeft zaterdag het lichaam
van een nog onbekende man uit zee gehaald, dat zeventien mijl
uit de kust bij Bergen dreef. Een Puttense sportvisser zag 's mid
dags het lichaam drijven. Via de marifoon waarschuwde hij het
Kustwachtcentrum. De dode man had geen kleding aan. Hij
droeg alleen nog een leren riem. Volgens de politie te water had
de man al geruime tijd in
Passagier valt dood uit luchtballon
den bosch Een 47-jarige Helmondse is gisteravond om het le
ven gekomen en vier andere ballonvaarders raakten gewond
toen ze bij een noodlanding uit de ballonmand werden geslin
gerd. De ballon kwam neer in een weiland in het Brabantse Boe
kei, waar de piloot een noodlanding wilde maken wegens opko
mend noodweer. De mand werd door een rukwind weer opge
licht waardoor de vier passagiers eruit werden geslingerd. De
drie mannelijke passagiers raakten daarbij licht gewond. De
vrouw bleef aan de mand hangen. De ballon ging de lucht weer
in, waarna de vrouw moest loslaten en naar beneden viel. Zij
was volgens de politie vrijwel op slag dood.
Speedboot ramt brug: één dode
den ilp Een stuurfout met een speedboot heeft een 27-jarige in
woner van Amsterdam het leven gekost. De boot raasde met ho
ge snelheid door de smalle vaarten van Den lip in Waterland,
toen de 51-jarige bestuurder een brug verkeerd inschatte en een
betonnen paal ramde. Het dodelijke slachtoffer was zijn zoon.
Zijn 29-jarige dochter en een kennis van het gezin raakten ge
wond.
Ex-zwager schiet ex-zwager dood
Dordrecht» Een 31-jarige Dordtenaar is zaterdagmiddag dood
geschoten door zijn vroegere zwager. Het slachtoffer stond voor
het huis van zijn ex-vrouw. De schutter was ook in de woning.
Toen hij de Dordtenaar zag, ging hij naar buiten en schoot hem
in de buik. Beide mannen leefden volgens de politie in onmin
met elkaar sinds de scheiding van de Dordtenaar. Het slachtoffer
hield zich tot ongenoegen van zijn ex-vrouw en de schutter wel
vaker op voor haar woning.
Kobalt verdwenen tijdens transport
Rotterdam» Op de route tussen Rotterdam en Antwerpen is het
afgelopen half jaar naar schatting 35 ton kobalt ontvreemd. Vol
gens de Belgische bedrijfsleider van de gedupeerde onderne
ming KILE gaat het om een groot aantal diefstallen van relatief
kleine hoeveelheden van driehonderd kilo. De zaak kwam afge
lopen zaterdag aan het licht toen een diefstal werd gemeld uit
een opslagloods aan de Antwerpse haven. Volgens de eerste be
richten zou een hoeveelheid van meer dan 37 ton ter waarde
van ruim twee miljoen gulden zijn weggehaald. Kobalt is een
metaal dat vrijkomt bij de koper-nikkelwinning en wordt ge
bruikt voor onder meer speciale legeringen, in de chemische in
dustrie (katalysatoren) en in de medische sector.
Open TBC in Rotterdams ziekenhuis
Rotterdam In het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam is bij
twee patiëntes open tuberculose geconstateerd. Zij worden mo
menteel geïsoleerd verpleegd. Eerder dit jaar kwam bij een an
dere patiënte van het Sint Franciscus Gasthuis TBC aan het
licht. Zij bleek op dat moment al een groot aantal andere perso
nen te hebben besmet. Volgens directeur patiëntenzorg Monni
kendam wijst niets erop dat er deze keer weer veel besmet zijn
Amsterdam» In het Martin Luther Kingpark in Amsterdam is dit weekeinde de Theaterfeest Parade van start gegaan,
staan in het park tal van attracties opgesteld en kunnen bezoekers (tegen betaling) tal van voorstellingen bezoeken.
Slachtoffers Tweede Wereldoorlog: Een goed begin
den haag-tokyo gpd-ap
Terwijl gisteren in Den Haag enkele duizen
den mensen de capitulatie van Japan op 15
augustus 1945 herdachten bij het Indisch
Monument, betuigde de nieuwe premier
Hosokawa voor de eerste keer Japans
medeleven met de buitenlandse slachtof
fers van de Japanse agressie.
Die spijtbetuiging plus het nieuws dat de
nieuwe regering nagaat hoe Japan zich echt
kan verontschuldigen, viel bij de aanwezi
gen in Den Haag in goede aarde. „Een goed
begin", zei voorzitter Boekholt van de stich
ting Herdenking 15 augustus 1945. Ook de
beslissing van de Japanse premier niet naar
de het gedenkteken Jashakuni te gaan -
daar werden gisteren de Japanse oorlogs
slachtoffers herdacht - viel in goede aarde.
Nu er duidelijk schot is gekomen in de
starre houding van Japan, overweegt de
Stichting Japanse Ereschuld een voor 2 sep
tember aangekondigde manifestatie bij de
Japanse ambassade niet te laten doorgaan.
Het protest was bedoeld om haast te zetten
achter het streven naar een officiële schul
derkenning en een schadeloosstelling voor
de Nederlandse slachtoffers. Ruim 77.000
Nederlanders hebben zich al bij de stichting
gemeld.
In Japan is de schuldvraag nog altijd een
heikel punt. Veel ouderen vinden dat Japan
ten onrechte als de enige aanstichter van de
oorlóg wordt aangewezen. „Japan heeft
fouten begaan, maar Japan werd in wereld
aangelegenheden dan ook in een hoek ge
dreven", heeft de 62-jarige onderminister
van onderwijs Motoo Abe, gezegd. De Vere
nigde Staten en Groot-Brittannie zijn vol
gens Abe even verantwoordelijk voor de
oorlog.
Vorige week maandag zei Hosokawa bij
zijn beëdiging als eerste Japanse premier al
onomwonden dat de Tweede Wereldoorlog
„een agressieoorlog was, een foute oorlog".
Hosokawa's coalitieregering trad in de
plaats van de conservatieve Liberaal-Demo
craten, die het land 38 jaar regeerden. De
linkse Socialisten in de regering dringen al
lang aan op een duidelijke verontschuldi
ging.
Voormalig economisch direc
teur Willems van de Landelijke
Specialisten Vereniging (LSV)
vindt dat de specialisten zich
per ziekenhuis moeten vereni
gen in één grote maatschap. Nu
zijn de specialisten doorgaans
georganiseerd in een klein ver
band van enkele beroepsgeno-
Willems vindt het
tend dat de specialisten nog
steeds individualistisch werken,
terwijl de zorgverzekeraars zich
door fusies en concentraties
veel beter zijn gaan organiseren.
Met één grote maatschap per
ziekenhuis zullen de specialis
ten een veel sterkere positie in
nemen aan de onderhande
lingstafel.
Willems voorziet overigens
wel de nodige haken en ogen.
zoals de intercollegiale verwij
zing en niet te vergelen de pro
blemen in persoonlijke relaties.
'Ontslagen sjorders aan de slag
Als de zeventien werknemers van het failliete sjordersbe-
drijf Perfect Cargo Handling vrijdag geen garantie heb
ben voor ander werk, komen er acties in de Rotterdamse
haven. Daarnaast moet de havenwerkgeversvereniging
SVZ uiterlijk vrijdag beloven af te zien van het plan om
de 250 sjorders in de haven extra weekenddiensten te la
ten draaien.
rotterdam anp
Voldoet de SVZ niet aan de ei
sen, dan verwacht bestuurder
Heilig van de Vervoersbond
FNV vanaf volgende week
maandag stakingen. Die zullen
overigens niet alleen onder sjor
ders plaatsvinden, ook de stuk-
goed- en containersector kun
nen acties venvachten. „Des
noods gaat de hele haven plat",
aldus Heilig.
De actiebereidheid in de ha
ven lijkt groot. Bij het Neder
lands Transport Bureau (NTB)
brak op 5 augustus een wilde
staking uit toen bleek dat ten
minste honderd van de 210 ba
nen verloren gaan door het ver
trek van Polish Ocean Lines
(POL) uit de Rotterdamse ha
ven. Vorige week maandag be
dongen de bonden een regeling
waarbij werknemers vanaf 1994
kunnen afvloeien via een oude-
renregeling of een vrijwillige
vertrekpremie.
Het faillissement van Perfect
Cargo Handling, twee weken
geleden, is eveneens groten
deels te wijten aan het vertrek
van POL. De onrust ontstond
toen de SVZ zei slechts acht van
de zeventien werknemers van
dit bedrijf per 1 januari 1994
een baangarantie te kunnen ge
ven. Dat staat haaks op het
Masterplan, waarbij is overeen
gekomen dat tot 1996 geen ge
dwongen ontslagen zullen val
len in de Rotterdamse haven.
'Dusseldorf
zesde kaping
KLM-toestel
De kaping van de Boeing
737 is de zesde waarmee de
KLM in haar bestaan is ge
confronteerd. De eerste ka
ping van een toestel van de
KLM was op 16 april 1962.
Boven Winterswijk bedreig
de een Portugees met wat la
ter bleek een namaakpistool
de bemanning van een DC-
7C. De kaping werd tijdens
de vlucht opgelost. Volgens
de KLM was dit geen echte
kaping maar een incident.
De eerste kaping met een
politieke achtergrond was
op 25 november 1973. Toen
werd op een vlucht van Bay-
rut naar Tokyo een Boeing
747 (de Mississippi) door
drie Palestijnen gekaapt. De
actie duurde drie dagen en
eindigde op 28 november in
Dubai. Er waren geen
slachtoffers. De passagiers
waren eerder vrijgelaten op
Malta.
Op 4 september 1976
kreeg de KLM met een derde
kaping te maken. Een DC-9
van Amsterdam op weg naar
Nice werd gekaapt door twee
mannen. Ook deze kaping
had politieke redenen en
had te maken met het con
flict in het Midden-Oosten.
Na een dag onderhandelen
eindigde de kaping op 5 sep
tember in het Cyprische Lar-
naka.
De vierde kaping die de
KLM meemaakte, was op 6
augustus 1978. Op een
vlucht van Amsterdam naar
Barcelona kaapte een gees
teszieke jongen een uur een
DC-9. Bemanning en passa
giers bleven ongedeerd. Het
vliegtuig keerde dezelfde dag
nog naar Schiphol terug.
De laatste kaping was op
23 december 1987, toen een
Boeing 737 met 97 passa
giers aan boord door een
vijftienjarige jongen tussen
Milaan en Amsterdam werd
gedwongen naar Rome te
vliegen. De jongen eiste een
miljoen dollar, maar na
drieëneenhalf üur onder
handelen, gaf hij zich over.
DEN HAAG MAURICE WILBRINK
Bemanningsleden van gekaapte vliegtuigen blij
ven het liefst geheel buiten de onderhandelingen
tussen een kaper en het crisisteam op de grond.
Als een gezagvoerder of een ander bemanningslid
toch onder dwang een rol moet spelen in de on
derhandelingen, dan loopt hij grote risico's: de
kaper zal hem namelijk automatisch zien als te
genstander, een bondgenoot van het crisisteam
buiten.
En volgens Benno Baksteen, voorzitter van de
Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers, is
de belangrijkste taak van een bemanning bij een
kaping om escalatie te voorkomen. „De kaper
moet nooit het gevoel krijgen dat de bemanning
een bedreiging voor hem is."
In de kapings-instructies staat: de kaper niet ir
riteren, niet tegen hem ingaan, zo snel mogelijk
het toestel aan de grond zien te krijgen en hem of
haar geen alcohol verstrekken. Cockpitpersoneel
heeft als eerste taak de buitenwereld te melden
dat een kaping aan de gang is. Daarvoor kan de
transponder worden gebruikt: een zender/ont
vanger waarmee een code kan worden doorgege
ven. De gezagvoerder van de gisteravond gekaap
te KLM-Boeing heeft wellicht met één simpele
beweging de 'kapingscode' geactiveerd, toen hij
het briefje van de Egyptische kaper onder ogen
kreeg. In lang niet alle gevallen is zo'n stil alarm
overigens nodig. In de meeste gevallen wil de ka
per juist aan de autoriteiten op de grond laten
a wat zijn eisen zijn.
Er zijn vier typen kapers. De kaper die het land
wil ontvluchten, probeert slechts de koers van het
toestel te veranderen. Dit zijn doorgaans de minst
gevaarlijke kapers. Veel gevaarlijker zijn de kapers
die politieke eisen stellen. Dan zijn er nog kapers
die geestverwanten proberen vrij te krijgen. De
vierde kaper is de geestelijk gestoorde. Baksteen:
„Het gevaar van dit type kaper is moeilijk in t(
schatten. Deze mensen zijn namelijk erg onvoor
spelbaar".
Vliegtuigbemanningen krijgen behalve in crisis
beheersing ook les in het herkennen van wapens.
Het is niet hun taak de kaper uit te schakelen, al
is dat wel eens gebeurd. In de VS sloeg een be
manningslid ooit met een bijl op het hoofd van
een kaper. De bijl zit bij de standaarduitrusting
voor rampen aan boord.
Baksteen: „Bemanningsleden moeten niet zelf
de held gaan uithangen. Het uitschakelen van de
kaper moet aan specialisten worden overgelaten.
Het mag hooguit een wanhoopspoging van een
bemanningslid zijn, als de zaak helemaal uit de
hand loopt".
Baksteen wijst op een dramatisch geval van een
Chinese piloot die ooit zelf een kaper probeerde
te overmeesteren. Het betrof een vlieger die al
eens op de vingers was getikt omdat hij was inge
gaan op de eis van een kaper buiten China te lan
den. Bij een tweede kaping ging hij de kaper
daarom te lijf, maar met rampzalige gevolgen
had: het toestel botste bij de landing op een an
der vliegtuig, waardoor verscheidene doden vie-
Y
IfcSKi _1
r een hanger gesleept v
haarlem annalaura molducci
Vrijheid voor Sjeik Omar Abdel
Rachman was een van de eisen
de kaper van de KLM-
Boeing. Deze blinde Egyptische
sjeik zit sinds 2 juli vast in de
gevangenis van Otisville in de
staat New York. Hij wacht op
zijn uitlevering aan Egypte,
waar zijn radicale aanhangers
een golf van aanslagen hebben
ontketend.
Het is nog niet bekend of de
sjeik heeft te maken met de
bomaanslag op het World Trade
Center in New York enkele
maanden geleden.
De 54-jarige geestelijke leider
wordt ook wel de 'Khomeiny
van Egypte' genoemd omdat hij
net als Khomeiny opereert
vanuit het buitenland. Khomei
ny bereidde destijds in Parijs de
val voor van de Sjah van Perzië.
'Sjeik Omar', zoals zijn volgelin
gen hem eerbiedig noemen,
spreekt zijn banvloeken regel
matig uit over tegenstanders
van het moslim-fundamentalis-
Rahman zet zijn preken op de
band. Deze bandjes circuleren
onder islamitische fundamenta
listen in Egypte, maar zijn pre
ken zijn ook regelmatig te horen
via een Libanees radiostation
dat in handen is van de door
Iran gesteunde terreurorganisa
tie Hezbollah.
In de VS zijn de volgelingen
van de sjeik voornamelijke te
vinden onder Amerikanen van
Arabische afkomst. De 'Masjid
al-Salam' moskee van Rahman
staat in Jersey City. De moskee
is niet groter dan een ruim uit
gevallen huiskamer.
Rahman werd in de lente van
1990 in de Verenigde Staten
toegelaten. De Amerikanen
hebben nu ernstige spijt van
hun daad, omdat Egypte de
man afschildert als potentiële
terrorist. De sjeik werd jaren ge
leden weliswaar vrijgesproken
van betrokkenheid bij de moord
door moslim-fundamentalisten
op president Anwar Sadat in
1981, maar zou volgens de
Egyptische regering wel degelijk
nauwe banden onderhouden
met groeperingen die van Egyp
te een islamitische staat willen
maken.
Rahman wierp zich enige tijd
geleden, op als leider van de
Egyptische groepering Al
Gamaa Al Islamiya (de moslim
groep) die de verantwoordelijk
heid heeft opgeëist voor de
reeks aanslagen op buitenland
se toeristen in Egypte. De sjeik
heeft ook al gezegd dat de Egyp
tische president Moebarak een
zelfde lot wacht als zijn voor
ganger Sadat.
Toen de Amerikanen ruim
voor de aanslag op het WTC-ge-
bouw dreigden de verblijfsver
gunning van Rahman in te trek
ken, trouwde hij snel met een
Amerikaanse. Nu hangt hem
een aanklacht wegens bigamie
boven het hoofd. Hij heeft na
melijk al twee vrouwen in Egyp
te.
'De meesten
hebben bijna
niets gemerkt'
vervolg voorpagina
Ook mevrouw De Witte uit
Den Haag benadrukte dat er
geen angst aan boord was.
Zij was één van de weinigen
die de kaper heeft gezien.
„Hij reageerde na het opstij
gen in Tunis direct al agres
sief toen de stewardess hem
vroeg zijn sigaret uit te ma
ken."
De passagiers werden
vanuit het vliegtuig overge
bracht naar een aparte ruim
te, waar ze te horen kregen
wat ér precies was gebeurd.
Susan: „Ook toen was er
geen enkele paniek te be
speuren, want nogmaals: de
meesten hadden er eigenlijk
helemaal niet
erkt".
ge-
Minder te spreken waren
de ex-gijzelaars over de op
vang in Duitsland. „Er was in
Dusseldorf niets geregeld",
vertelt mevrouw De Witte.
„We hebben uren op het
eten moeten wachten. Maar
nu ga ik verder, ik ga slapen,
tot kijk". En weg was ze.
Susan Vonk vertrok snel naar
Rotterdam. Haar vriendin.
Gemma Biesheuvel, was
haar komen ophalen. Gem
ma: „Ik hoorde over de radio
dat er een kaping was en ik
wist dat mijn vriendin met
dat toestel kwam. Ik dacht:
laat ik maar meteen naar
Schiphol gaan".
De vader van Ivar: „Mijn
zoon belde me met de me
dedeling dat hij gekaapt was
geweest, maar inmiddels
vrij
Ik snapte
Ik dacht, j;
moeten die jongen meteen
ophalen op Schiphol, want
hij heeft alleen maar een OV-
jaarkaart. Dus terugkomen
in de nacht, dat kan niet
meer. En daarom staan we
hier".
Enkele ex-gijzelaars wilden
niet mee met het speciale
toestel dat de KLM had inge
zet om de gestrande reizigers
op te halen. Zij gaven er de
voorkeur aan om op eigen
gelegenheid hun reis vanuit
Düsseldorf voort te zetten.
