'Van 't Hek weet niet wat hij ziet'
Polydor: 'Arcade misleidt publiek over uitvoerend artiest'
Lakenhal richt museum opnieuw in
Cultuur&Kunst
Prenten en decors in Paleis Lange Voorhout
Liz voor derde keer in was
JANE.
Avril
ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1993
chef annemiek ruygrok. 071 -356472, plv.-chef jan rijsdam, 071-356473
Exposities bij instellingen
Polygram probeert via de rechter ge
daan te krijgen dat collega-muziek
maatschappij Arcade voortaan duide
lijk op haar cd-hoezen gaat vermelden
wie de uitvoerende artiest is. Dit naar
aanleiding van de cd die Arcade uit
bracht in haar succesvolle serie 'From
Synthesizer Greatest' met composities
van de Fransman Jean-Michel Jarre.
Op de voorkant van deze cd prijkt in
grote letters 'The Musical World of
Jean-Michel Jarre', met daaronder in
kleinere letters de titel van de serie en
de narden van de songs die de cd be
vat. Daarmee zou volgens Polygram de
indruk worden gewekt dat het om een
volwaardige' Jarre-CD gaat, een ge
luidsdrager waarbij de wereldberoem
de musicus zoals gewoonlijk zijn eigen
composities vertolkt.
In werkelijkheid was het de Neder
lander Ed Starink die voor Arcade in de
opnamestudio achter de synthesizer
plaatsnam. Starinks naam staat wel op
de hoes vermeld, maar op de achter
kant en in piekleine letters: 'arranged
and recorded by Ed Starink'.
„Arcade handelt niet alleen mislei
dend, maar haakt tevens op ongeoor
loofde wijze in op de grote bekendheid
van Jarre. Niet Ed Starink maar Jarre
'verkoopt' deze geluidsdrager", aldus
Mr. W.J.M. Diekman, de advocaat van
Polygram. Polygram brengt al jaren de
'echte' cd's van Jarre uit, waaronder
zijn laatste geluidsdrager 'Chronolo
gie'. Ongeveer gelijktijdig met 'Chrono
logie' bracht Arcade 'The Musical
World of Jean-Michel Jarre' op de
markt, en ook dat zit Polygram dwars.
„Meeprofiteren van de door ons be
taalde promotieactiviteiten", noemt
Mr. Diekman dat.
In het kort geding voor de Utrechtse
rechtbank bleek Polygram geen genoe
gen te nemen met de tegemoetkoming
die Arcade inmiddels heeft gedaan:
aan de detailhandel is verzocht om de
betreffende hoezen te retourneren.
Mr. Diekman: „Arcade bestrijdt in al
le talen dat de presentatie van de hoes
misleidend is. Haar houding verschaft
bepaald geen zekerheid en zij laat be
paald niet duidelijk blijken, dat zij in
de toekomst voor herhaling zal wa
ken". Om die reden vraagt Polydor aan
de rechter om Arcade eeri algemeen
verbod op te leggen; een verbod dat
een misleidend gebruik van grote na
men voor de toekomst onmogelijk
moet maken.
Volgens Mr. J. M. Cools, die namens
Arcade optrad, zal een dergelijk ruim
geformuleerd verbod aanleiding geven
tot een afzienbare reeks executiege
schillen, die allemaal voor de recht
bank zullen moeten worden uitge
vochten. „Evenals het een ieder vrij
staat om werken van Bach, Mozart of
meer recent Lennon en McCartney te
vertolken, mits men de auteursrechten
voldoet (en dat doet Arcade), staat het
Arcade vrij om een artiest uit te nodi
gen om composities van Jean-Michel
Jarre te vertolken. Arcade heeft niets
anders dan dat gedaan", aldus Mr. Co
ols.
De hoes van 'The Musical World of
Jean-Michel Jarre' heeft reeds eerder in
Frankrijk tot processen aanleiding ge
geven. Toen heeft de Franse rechter
Arcade tot tweemaal toe in het ongelijk
gesteld. „Arcade overschrijdt vaker de
grenzen van het toelaatbare en wacht
dan af, of zij wordt aangesproken",
stelde Mr. Diekman.
Uitspraak door president mr. L
Schuman: donderdag 26 augustus.
Tentoonstellingen lopen vooruit op theaterfestival
Nu de expositie 'Vijf eeuwen
landschap' is afgelopen, vond
stedelijk museum be Lakenhal
het tijd worden voor een nieu
we indeling van de museumza
len op de begane grond.
Schilders van de Haagse
school en werken van Leidse
kunstenaars als Bakker Korff,
Floris Verster en Menno Kamer-
lingh Onnes zijn nu in de eerste
zaal te zien. Daar staan ook
voorwerpen van glas, zilver,
porselein en aardewerk uit de
tweede helft van de negentien
de eeuw.
In de tweede zaal is te zien
hoe kunstehaars die in Leiden
werkzaam waren in de eerste
helft van de 20ste eeuw op zoek
gaan naar een nieuwe, eigen
tijdse kunst. Ook hier worden
de sschilderijen aangevuld met
voorwerpen van kunstnijver
heid.
De schilders Kamerlingh On
nes, Verster en Jan Toorop zijn
binnen de kunstgeschiedenis
aan te duiden als Symbolisten.
Hoewel hun werk eind vorige
eeuw nog onder invloed stond
van het Haagse impressionis
me, is toch al te zien dat zij naar
nieuwe wegen zoeken. Ook in
de kunstnijverheid doet zich die
drang naar vernieuwing voor.
Het 19de-eeuwse zilver van de
firma Van Kempen uit Voor
schoten toont de terugkeer naar
verantwoorde ontwerpen en be
tere afwerkingstechnieken. Aar
dewerk en porselein van de Pla
teelbakkerij Rozenburg, naar
een ontwerp van Th. Colen
brander, kondigen de Art Nou
veau aan.
Eind 19de eeuw zet dr. H.
Bremmer zich in voor het Leid
se kunstleven. Zijn huis is een
ontmoetingsplaats voor veel
kunstenaars en samen met Jan
Toorop is hij een van de eerste
promotors van Vincent van
Gogh. Ook de keramist Brouwer
was dikwijls bij Bremmer te gast
en de eerste vrijstaande beelden
van Brouwer uit 1905 hebben
een plaats in De Lakenhal.
De vier tekeningen van Theo
van Doesburg van de Blauw-
poortsbrug tonen eveneens de
overgang van het figuratieve
naar het meer abstracte. Ook
Jan Toorop en Hendrik Valk to
nen dat Leidse kunstenaars aan
het begin van deze eeuw nieu
we wegen inslaan.
De Lakenhal is dinsdags t/m
vrijdags van tien tot vijf uur ge
opend, op zaterdag, zon- en
feestdagen van twaalf tot vijf
uur.
leid en/noordwij kerhout Met eigen gemaakte verf vervaardigde
Renée Steenbrink schilderijen, waarvoor oude culturen, mythen
en sagen de inspiratiebron vormden. Haar werk is tot en met 22
september elke dag van acht tot acht uur te zien in het Diaco-
nessenhuis aan de Houtlaan 55, Leiden. Matilde Diaz uit Zuid-
Amerika laat zich inspireren door onder anderen Klimt, Moreau,
Michelangelo, Jan van Eyck en Rogier van der Weijden. Het re
sultaat hiervan is tot 19 september te zien in het Noordwijker-
houtse Congrescentrum Leeuwenhorst.
Bijkantoor Christie's in Rotterdam
rotterdam Prof. W.H. Crouwel, directeur van Museum Boy
mans-Van Beuningen in Rotterdam, opent op 15 september het
nieuwe bijkantoor van het veilinghuis Christie's in de Maasstad.
In het nieuwe pand in Rotterdam worden geen veilingen gehou
den. Wel worden objecten ingenomen, die later in Amsterdam
onder de veilinghamer komen. Daarnaast bestaat de mogelijk
heid van (kosteloze) taxatie. De Amsterdamse vestiging werd in
1973 geopend. Jaarlijks vinden er 35 veilingen plaats. De Britse
vennootschap werd in 1766 opgericht door James Christie's.
Circus van Azië naar Nederland
amsterdam Het Groot Circus van Azië komt naar Nederland.
Het circus zal Amsterdam, Alkmaar en Den Haag aandoen. In
Amsterdam zal het zijn tenten opslaan op het parkeerterrein van
de RAI. Daar zal het voorstellingen geven van 26 augustus t/m
19 september. In Alkmaar zal het standplaats kiezen aan de
Olympiaweg (21 t/m 26 sept.) en in Den Haag op het Malieveld
(28 sept. t/m 17 okt.). Het Groot Circus van Azië bestaat uit het
Nationaal Circus van Pyongyang, het Staatscircus van Tadzjikis
tan en het Staatscircus van Mongolië. Dit wereldcircus telt ruim
honderd artiesten. Vorig jaar won het Noordkoreaanse circus de
felbegeerde Gouden Clown op het Internationale Circusfestival
;van Monte Carlo.
Acrobaten van het Groot Circus van Azie" dat deze maand in Am
sterdam en in september in Den Haag staat. foto pr
Verbouwd Diligentia waarschijnlijk net op tijd klaar
Leidse horeca
in boekwerk
over cafe's
|t den haag gpd
I; Vooruitlopend op het jaarlijkse
j» Theaterfestival dat op 29 augus-
l tus begint, zijn er in Museum
Paleis Lange Voorhout in Den
P Haag reeds twee tentoonstellin-
I gen geopend. 'Scenografie en
beeldende kunst' sluit aan bij
jl het theaterberoep dat dit jaar
j; op het festival centraal staat:
j namelijk de scenograaf. Daar-
naast is er een selectie te zien
J van de ruim 300 litho's die de
j "Gekende schilder/tekenaar Tou-
löuse-Lautrec van de toneelwe-
reld maakte.
In 'Scenografie en beeldende
k kunst' wordt veel aandacht be
steed aan de geschiedenis van
de decorbouwer: was hij in het
begin niets meer dan een de-
corschilder die een aantal vier
kante meter doek leverde, later
krijgt de scenograaf steeds meer
erkenning als kunstenaar.
De expositie biedt een histo
risch overzicht van de belang
rijkste overgangen met betrek
king tot de decors: van de natu
ralisten (die vonden dat het de
cor - om zo realistisch mogelijk
over te komen - uit echte mate
rialen moest bestaan) naar de
avantgardisten (die van mening
waren dat in het belang van het
drama het decor best een 'ver-
fekenend' beeld mocht geven).
Met behulp van maquettes en
decorontwerpen wordt de om
slag van 1875 tot 1920 van het
'"traditionele naar moderne de-
Cör getoond.. Rode draad in de
ze bonte verzameling van teke
ningen, gravures en beeldende
kunst uit dezelfde tijd is de graf
scène van Hamlet.
1 Die scène, waarin Hamlet
1^-ontdekt dat er een graf gegraven
C wordt voor zijn geliefde Ophe
lia, heeft ook een leidende rol in
een ander gedeelte van deze
tentoonstelling. Op de expositie
over scenografie is namelijk te
vens plaats ingeruimd voor het
werk van twee hedendaagse
scenografen: Mirjam Grote
Gansey en Johan Simons. Zij
verzorgden de inrichting van
enkele zalen met hun eigen ma
teriaal, waardoor Jbun verschil
lende stijlen, het klassieke
schouwburgtoneel en het loca--
tietheater, tegenover elkaar ko
men te staan.
Parijs
Op de bovenverdieping van het
paleis zijn 'Theaterprenten van
Toulouse-Lautrec'(1864-1901)
te bezichtigen. De beroemde
kreupele kunstenaar wa's enorm
onder de indruk van de theater
wereld in Parijs: in tien jaar tijd
maakte hij meer dan 300 litho's
gebaseerd op de toneelwereld.
Toulouse- Lautrec concentreer
de zich vooral op het cabaret en
het café-concert. Zo was hij vas
te gast van het Moulin Rouge-
cabaret en het Théatre des Vari
étés; voor beide gezelschappen
maakte hij talloze affiches.
In het Museum Paleis Lange
Voorhout hangt een selectie van
vijftig litho's, alle afkomstig uit
het Prentenkabinet van het
Haags Gemeentemuseum. Met
zijn tekeningen behoedde Tou
louse-Lautrec talloze artiesten
uit lang vervlogen tijden voor de
vergetelheid. Want de prenten
van cabaretier Artistide Bruant
met zijn zwarte hoed en rode
sjaal, de zangeres Yvette Guil-
bert met haar lange zwarte
handschoenen en de danseres
sen Jane Avril en May Milton
staan nog in vele geheugens ge-
grifd.
De tentoonstellingen 'Sceno
grafie en beeldende kunst' en
Nep-Beatles in
Nieuwe de la Mar
amsterdam
Een oude truc, maar hij werkt
altijd. Selecteer een paar muzi
kanten die uiterlijk wel wat weg
hebben van een glorieuze, ver
maarde, helaas opgedoekte
popgroep. Laat ze de grootste
hits van die band naspelen en...
kassa! In navolging van groepen
als Wild Child (The Doors),
Björn Again (Abba) treden vol
gende maand in Amsterdam
'The Bootleg Beatles' op.
De Engelse groep speelt van 1
t/m 5 september in het Nieuwe
de la Mar Theater. De Beatle-
kloon is in 1986 voortgekomen
uit de Broadway-musical
'Beatle-Mania'. Volgens het im
presariaat van de groep zijn de
bandleden niet alleen de per
fecte look-alikes, maar ook de
'sound-alikes' van onze helden
uit Liverpool. Ze zullen tijdens
hun theaterconcerten onder
meer de mega-hits 'Help', 'A
Hard Days Night', 'Love me Do',
'Penny Lane' en 'Let it Be' spe
len.
'Stress bij verbouwing Diligentia', de uitvergrote krante-
kop prijkt op de kamerdeur van het tijdelijke kantoor van
Anton Gerritsen, interim-directeur van het Haagse thea
ter Diligentia. 'Een tijdelijk varkenshok', zo typeert de di
recteur de met stapels paperassen bezaaide ruimte. Waar
de grond niet bedolven is onder papier, komt op meerde
re plaatsen de kale vloer tevoorschijn.
Sinds april wordt Diligentia
drastisch verbouwd. Een in
greep waar nogal wat haast mee
gemoeid is. Ruim 200 werklie
den sloopten, verfden, bouw
den en schuurden (zeven dagen
per week was geen uitzonde
ring) aan het gebouw aan het
statige Lange Voorhout. Ze had
den maar één doel voor ogen:
klaar zijn vóór 17 augustus wan
neer cabaretier Youp van 't Hek
het spits afbijt en vier weken
lang voor een uitverkochte zaal
zal spelen.
De verbouwing gaat vooraf
aan het jubileumseizoen: de
Koninklijke Maatschappij Dili
gentia, eigenaar van het monu
mentale pand, viert dit jaar haar
200-jarig bestaan. Het 'natuur
wetenschappelijk gezelschap'
Werd in 1793 opgericht en kocht
ruim tien jaar later het gebouw
om er lezingen en vergaderin
gen te houden. Na de ontdek
king van de 'geweldige akoes
tiek' van Diligentia organiseerde
de vereniging er concerten om
zich zo financieel te kunnen be
druipen. „Alle groten der aarde
hebben hier gespeeld", vertelt
Gerritsen trots. „Johannes
Brahms, Robert Schumann,
noem maar op. De symfonische
muziekbeoefening in Den Haag
is hier begonnen."
Later werd de kleinkunst
steeds belangrijker. Zo maakte
het theater furore in de vijftiger
jaren met cabaretier Wim Kan.
Vooral bij beginnende artiesten
was Diligentia, vanwege de inti
miteit van de middelgrote zaal,
favoriet. „Toon Hermans, Wim
Sonneveld en Paul van Vliet, ze
zijn hier allemaal begonnen.
Enkelen van hen stonden soms
maar voor een handjevol men
sen."
Verfblikken
Onverstoorbaar baant de direc
teur zich een weg door verfblik
ken, schuurmachines en tiental
len werklieden. Het was om ver
schillende redenen hoog tijd
voor een fikse opknapbeurt,
meent hij. „Er moest broodno
dig onderhoud worden ge
pleegd en de lichtinstallatie bij
voorbeeld was duidelijk aan een
verbetering toe." In het nieuwe
Diligentia treft de bezoeker een
compleet vernieuwde hal en
foyer aan. De wc's, keukens en
kleedkamers bevinden zich nu
in de speciaal hiervoor aange
legde kelders. De toneelzaal zelf
werd flink' opgeknapt. Ken
merkte de zaal zich voorheen
door de zwart/rode inrichting,
nu overheerst de crèmekleur.
De nieuwe stoelen, die rood
blijven, staan in een andere op
stelling zodat meer bezoekers
een volledig zicht hebben op
het toneel. Voor gehandicapte
theatergangers zijn op de eerste
rij vier speciale stoelen aange
bracht. Een kleinere, tweede
zaal komt er op z'n vroegst zo-
Er wordt nog volop getimmerd in het Haagse Diligentia. Komende dinsdag moet alles klaar zijn voor de ope
ningsvoorstelling door Youp van 't Hek. foto cpd roland de bruin
mer '94.
Trouwe Diligentia-gangers
zullen tijdens de pauze een op
merkelijke verandering consta
teren. „Mensen willen wat drin
ken èn naar de wc. Vroeger be
vonden keuken en toiletten zich
dicht bij elkaar waardoor het
een gedrang van jewelste werd.
Aan een toilet-bezoek was je
ongeveer de hele pauze kwijt."
De toiletten zijn nu aan de an
dere kant van het voorhuis, zo
dat koffiedrinkers en de wc-
gangers elkaar niet in de weg lo
pen.
Al lijkt het in de huidige chaos
nog onvoorstelbaar, bezoekers
van de Vein 't Hek-voorstelling
hoeven volgens Gerritsen niet
bang te zijn om dinsdag nog
over snoeren te struikelen of te
gen ongeverfde muren aan te
kijken. Alleen het geplande the
atercafé, dat aan de straatkant
komt, haalt de deadline niet.
Maar de dorstige bezoeker zal
toch gewoon koffie, fris of ande
re versnaperingen kunnen be
stellen. Het café laat hooguit
nog een maand op zich wach
ten.
Youp van 't Hek, die dinsdag
begint met zijn reeks voorstel
lingen ('Ergens in de verte')
heeft gezegd te hopen dat de re
novatie niet ten koste zal gaan
van de sfeer van het theater.
„Het aardige van Diligentia is
altijd geweest dat je de zaal zo
warm kon spelen dat na afloop
iedereen de zaal uitrufte", heeft
de cabaretier ooit opgemerkt.
Gerritsen verwacht geen pro
blemen. „Van 't Hek zal niet
weten wat hij ziet. Ik ben er van
overtuigd dat hij de nieuwe zaal
mooi en monumentaal zal vin
den. Al zal hij nog wel kunnen
ruiken dat er verbouwd is. En
daar zal hij ongetwijfeld nog wel
een paar opmerkingen over ma
ken."
Fotograaf Jan Bartelsman
legde meer dan 200 stillevens
van café-interieurs vast in
een boek dat onder de titel
'Nederlandse Café interieurs'
op 1 september verschijnt.
Bartelsman kwam op zijn
tocht langs Nederlandse ca
fés onder meer ook in Leiden
terecht. Daar fotografeerde
hij de interieurs van café 't
Keizertje en bar-bodega Bar-
rera. De foto's worden om
lijst door verhalen van onder
anderen IJf Blokker. Het boek
zal, behalve in de boekhan
del, ook in de 200 gefotogra
feerde cafés verkrijgbaar zijn.
Ruitertraditie
bij Volkenkunde
leiden
Kleurrijk zijn de kleding en de
attributen van de Mexicaanse
ruiterkunst, 'la charreria'. Het
Leidse Rijksmuseum voor Vol
kenkunde exposeert deze kle
ding, bitten, sporen, stijgbeu
gels en zwepen van 28 augustus
t/m 7 november.
De geschiedenis van la char
reria gaat terug tot de 16de
eeuw. In 1528, na de val van de
hoofdstad van de Azteken, kre
gen de Spaanse kolonisen bevel
om zoveel mogelijk paarden te
fokken. Die waren van groot be
lang in de strijd tegen de india
nen. De Spaanse kolonisten
werden snel welvarend door de
hoge opbrengsten van de boer
derijen en de zilvermijnen. Zij
gingen hun rijkdom tonen in
kleding, tuigage en in het zilver
beslagvan de paarden.
londen De haar- en kleurmedewerkster van het Londense Madame Tussaud-museum legt de laatste
hand aan de make up van Liz Taylor in was. De actrice staat al sinds 1964 in het museum en dit is het der
de model van Taylor. foto epa
Danseres Jane Avril werd dankzij Henri Toulouse-Lautrec voor de ver
getelheid behoed. foto gpd
Theaterprenten van Toulouse- 74 in Den Haag te bezichtigen.
Lautrec zijn tot en met 15 sep- Het museum is geopend: dins-
tember in Museum Paleis Lan- dags t/m zondags van elf tot
ge Voorhout, Lange Voorhout vijf uur.
