Premier geeft agressieve
rol Japan in oorlog toe
Buitenland
Parkinson-geruchten
over Albert II ontkend
In Bonn wordt al aan een grote coalitie gesleuteld
eta-plan voor afpersing
Baskische zakenlieden
Met plezier aan de slag
Nigeria maakt zich op
voor chaos en geweld
Olie bedreigt vogelreservaat
WOENSDAG 11 AUGUSTUS 1993
5
De koning was 'door emoties bevangen
Al op de eerste dag van de re-
.geerperiode van Albert II heeft
het koninklijk paleis in Brussel
geruchten de kop moeten in
drukken dal de nieuwe Bel
gische koning aan de ziekte van
Parkinson zou lijden. Tijdens
zijn beëdiging maandag trilde
Al bert II hevig met zijn hoofd en
zijn handen, symptomen van de
ziekte van Parkinson. Een
woordvoerster van het paleis zei
echter dat Albert II 'door emo
ties was bevangen' en dat er
geen sprake is van welke ziekte
dan ook.
Het nieuwe koninklijke paar
kreeg van de Belgische staat een
flinke 'salarisverhoging'; kregen
Albert en Paola als prins en
prinses van Luik 18 miljoen
frank per jaar (bijna een miljoen
gulden), als koning en koningin
mogen ze jaarlijks een toelage
van de Belgische staat van bijna
13 miljoen gulden tegemoet
Nu Paola koningin is, wordt
ook het lied 'Dolce Paola' van
de zanger Adamo opnieuw uit
gebracht. In de jaren zestig
deed de roddel de ronde dat
Adamo met de in Italië geboren
Paola een verhouding had, iels
wat hij altijd heeft ontkend.
De Duitse kanselier Helmut Kohl is een
honkvast man. Hij zit al sinds 1982 op de
kanselierstroon in Bonn en brengt voor
de 22e keer zijn zomervakantie door in
het Oostenrijkse St. Gallen aan de
Wolfgangsee. De man houdt niet van
veranderingen en daarom zal hij onge
twijfeld lichtelijk geïrriteerd hebben gele
zen dat er in Bonn voor de zoveelste keer
aan de poten van zijn stoel wordt ge
zaagd.
Omdat hij vanwege een kabinetszit
ting over de begroting zijn vakantie even
moest onderbreken, kon hij zich in Bonn
persoonlijk op de hoogte stellen van de
geruchten dat er zou worden geknutseld
'aan een 'Kohl-loze' grote coalitie na de
algemene verkiezingen van volgend jaar.
Kohl en zijn nieuwe sociaaldemocrati
sche uitdager, Rudolf Scharping, ontken
nen uiteraard in alle toonaarden dat er
over zo'n monsterverbond wordt ge
dacht. Maar dat kan snel veranderen.
Regering en oppositie komen zonder el
kaar niet meer uit de gigantische proble
men waarmee het land worstelt. De
nieuwe Beierse CSU-minister-president
Edmund Stoiber profeteerde vorige week
dat het waarschijnlijk voor de algemene
verkiezingen volgend jaar 'feitelijk' al tot
een grote coalitie komt.
Stoiber gaat er, niet geheel ten onrech
te, vanuit dat bij de regionale verkiezin
gen van volgend voorjaar twee deelsta
ten in handen van de SPD zullen vallen.
Dat zou betekenen dat de sociaal-demo
craten dan over een tweederde meerder
heid beschikken in de Bondsraad, een
soort Eerste Kamer, en dus alle wetten
kunnen blokkeren.
Nu is het al zo dat de SPD met zijn
meerderheid in de Bondsraad wetten
"kan vertragen. Verder zijn al lang nood
zakelijke grondwetswijzigingen in de
Bondsdag onmogelijk zonder de steun
van de sociaal-democraten, omdat daar
een tweederde meerderheid voor nodig
is. Oplossingen zijn alleen nog met en
nipt tegen elkaar mogelijk.
Dat heeft de sociaaldemocratische
kanselierskandidaat Scharping ook al
lang ontdekt. Of het nu over de mogelij
ke gewapende VN-missies van de Duitse
Bundeswehr gaat of over het afluisteren
van potentiële criminelen; Scharping
marcheert met grote stappen af op de
posities van de regering-Kohl. Zijn partij
lijkt zich er bij neer te leggen. Eindelijk,
zo is de indruk die de basis wekt, staat er
weer een man aan de top van de partij
die weet wat hij wil.
De Duitse bevolking denkt er blijkbaar
net zo over. In de opiniepeilingen scoort
Scharping beter dan Kohl cn ligt zijn
partij voor op de CDU-CSU. Dal beeld
ziet er echter heel anders uit als Schar
ping, zoals hij van plan zegt te zijn, de
Saarlandse minister-president Oskar La-
fontaine in zijn mogelijke regeringsploeg
opneemt. In dat geval zakt, nog steeds
volgens de opiniepeilingen, de aanhang
van de SPJ) van 39 naar 32 procent, ter
wijl de CDU van 37 naar 40 procent zou
stijgen. Aangezien de Groenen noch de
liberalen naar alle waarschijnlijk vol
doende stemmen zullen halen om een
van de beide grote partijen aan de meer
derheid te helpen, zijn CDU-CSU en
SPD dus tot elkaar gedoemd.
Daarbij blijft alleen de vraag interes
sant wie de grootste van beide wordt en
wie dus de kanselier levert. I let is vrijwel
uitgesloten dat de machtmens Kohl wil
dienen onder de veel jongere nieuwko
mer Scharping. Dus zal het wel uitlopen
op een coalitie met of de CDU/CSU-
fractieleidcr Wolfgang Schauble aan de
top of Rudolf Scharping. Schauble wil er
(nog) niets van weten. „Wat is dat voor
een oppositie, die de regering wil verdrij
ven om daarna een grote coalitie te vor
men", hoonde hij. En zijn liberale colle
ga Hermann Otto Solms riep dapper dat
de SPD vlucht in de illusie van een grote
coalitie, „omdat de partij op de belang
rijke politieke gebieden incapabel is".
twee vliegvelden
in Somalia
MUQDISHO AP
Pakistaanse VN-militairen heb
ben gisteren twee vliegvelden
ten westen van de Somalische
hoofdstad Muqdisho voor on
bepaalde tijd gesloten om de
bevoorrading van de troepen
van clanleider Aidid te verhin
deren.
Honderden Amerikaanse sol
daten woonden gisteren in de
hoofdstad een herdenkings
dienst bij voor hun vier kamera
den die het afgelopen weekein
de in Somalia omkwamen bij
een bomaanslag die het werk
zou zijn van aanhangers van Ai
did. Militaire acties van de VN
om de ondergedoken clanleider
te vinden, hebben nog niets op
geleverd. i premie van 25 000
dollar die door de VN op het
hoofd van Aidid is gezet, even-
Jongen schiet moeder dood
kansas city Een 15-jarige jongen heeft gisteren in een winkel
centrum in Kansas City in de Amerikaanse staat Missouri tijdens
een ruzie zijn moeder doodgeschoten. De vrouw werd vier keer
in het hoofd geschoten. De jongen werd later in het winkelcen
trum opgepakt.
Japanners worden het oudst
Tokyo» Japanse mannen en vrouwen hebben de langste levens
verwachting ter wereld. De gemiddelde leeftijd van vrouwen is
82,2 jaar en die van mannen 76,1 jaar. Franse vrouwen volgen
op de tweede plaats met 80,9 jaar. Volgens het Instituut voor Be
volkingsonderzoek van de Nihon-universiteit zal rond de eeuw
wisseling 17 procent van de Japanse bevolking 65 jaar of ouder
zijn.
Schietpartij in filiaal McDonald's
kenosha Een man in militaire kledij heeft gisteren in het wilde
weg het vuur geopend op bezoekers van een filiaal van McDo
nald's in het stadje Kenosha in de Amerikaanse staat Wisconsin.
Daarbij kwam een bezoeker om het leven. Vervolgens sloeg de
schutter de hand aan zichzelf.
VN sturen waarnemers naar Liberia
new york De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft gis
teren besloten dertig militaire waarnemers te sturen naar de
Westafrikaanse staat Liberia. Ze moeten toezien op de naleving
van een op 1 augustus gesloten wapenstilstand. Door het
stagneren van de voedselhulp dreigen meer dan 220.000 Liberia-
nen te verhongeren.
Adviseur Clinton pleegt zelfmoord
Washington Een juridisch adviseur van de Amerikaanse presi
dent Clinton heeft naar nu pas bekend is geworden vorige
maand zelfmoord gepleegd. Vince Foster, een jeugdvriend van
de president, liet een brief achter waarin hij zijn motieven ken
baar maakte. Foster achtte zichzelf niet geschikt voor zijn func
tie.
Sjaposjnikov. foto era
het GOS. De tien leden tellende,
door Jeltsin in het leven geroe
pen Veiligheidsraad houdt zich
bezig met defensiezaken.
Verdachte van
moord Hani op
borgtocht vrij
JOHANNESBURG P.v.NUIJSENBURG
CORRESPONDENT
Een van de verdachten van de
moord op de zwarte leider Chris
Hani, Gaye Derby-Lewis, is gis
teren op borgtocht vrijgelaten.
Derby-Lewis zat samen met
haar man, de prominente con
servatieve politicus Clive Derby-
Lewis, en de Poolse immigrant
Janus Walusz gevangen in af
wachting van hun proces dat op
vier oktober begint.
Hel gerechtshof in Johannes
burg stelde haar gisteren op
vrije voeten na betaling van een
borgsom van omgerekend
I8.000 gulden Qevoorwaarden
vóór haar voorlopige in vrij
heidsstelling zijn geheim.
Het ANC heeft woedend ge
reageerd op de vrijlating van
Gaye Derby-Lewis. In een ver
klaring zegt de organisatie, dat
'hierdoor de verdenking wordt
aangewakkerd dat het leven van
een zwarte goedkoop is', llani.
de leider van de Zuidafrikaanse
communistische partij en pro
minent lid van het ANC. werd in
april dit jaar voor zijn huis
doodgeschoten door Walusz.
VN-macht sluit
Belangengroepen blij met helderste bekentenis ooit Sjaposjnikov neemt Ontslag
Jevgeny Sjaposjnikov, de voor
malige militaire commandant
van het Gemenebest van Onaf
hankelijke Staten (GOS), heeft
zijn ontslag ingediend als hoofd
van de Russische Veiligheids
raad. Dat meldde het persbu
reau Interfax gisteren. Woord
voerders van de Veiligheidsraad
en het bureau van president
Jeltsin wilden geen commentaar
geven op het bericht.
Volgens Interfax gaf Sjaposj
nikov geen reden voor zijn op
stappen. De 51-jarige Sjaposj
nikov werd in juni door Jeltsin
benoemd tot hoofd van de Vei
ligheidsraad. Het door conser
vatieven gedomineerde Russi
sche parlement weigerde de be
noeming te bevestigen en kriti
seerde Sjaposjnikovs optreden
als militaire commandant van
Meer doden aan
Muur dan tot nu
toe bekend was
BERLIJNAP
Het aantal mensen dat bij
de Berlijnse Muur of aan de
voormalige Oostduitse
grens is omgekomen, is veel
hoger dan tot nu toe bekend
was. Dat meldde de Werk
groep 13de Augustus giste
ren in Berlijn. Volgens deze
mensenrechtenbeweging
zijn sinds 1949 zeker 588
mensen gedood in hun po
ging de DDR voorgoed te
ontvluchten. Vorig jaar stel
den de Duitse autoriteiten
dit aantal nog vast op 372.
Onder de slachtoffers be
vinden zich volgens de
werkgroep 31 kinderen, 19
vrouwen, 37 leden van zoge
noemde „bewapende orga
nisaties" en vier gedeser
teerde Sovjet-soldaten. De
lijst omvat ook 25 voormali
ge DDR-grenswachters en
20 DDR-burgers die aan de
grens met Hongarije, Bulga
rije en Tsjecho-Slowakije
werden gedood. Verder
staan er 30 Westduitsers,
een Oostenrijker, een Hon
gaar, een Italiaan en vier
Sovjet-burgers op de slacht-
offerlijst.
W apenexporteurs
geven inzage
in de boeken
NEW YORK «IPS
Een aantal van de 71 belangrijk
ste wapenexporterende landen
heeft de VN afgelopen week
verslag gedaan van hun verko
pen in 1992. Tot de 71 landen
behoren ook de vijf grootste wa
penexporteurs, de VS, Rusland,
China, Groot-Brittannië en
Frankrijk. Daarmee is volgens
het VN-Bureau voor Ontwape
ning tussen de 90 en 95 procent
van de wapenleveranties gedo
cumenteerd. Een aantal belang
rijke wapenexporteurs en -im
porteurs in de Derde Wereld
heeft echter geweigerd aan de
registratie mee te werken. Daar
onder zijn Pakistan. Iran, Syrië.
Noord-Korea, Saudi-Arabië en
Egypte. Toch verwachten de VN
een vrij accuraat beeld te kun
nen vormen van hun wapen
aankopen, doordat de VS, hun
opening van zaken heeft gege
ven. Andere belangrijke wapen
exporteurs die hun boeken heb
ben geopend zijn Duitsland,
Zweden, hel voormalige
Tsjecho-Slowakije, Argentinië,
Brazilië en Israël. Zuid-Afrika
heeft laten weten niets te mel
den te hebben omdat voor het
land sinds 1977 een VN-wape
nembargo van kracht is.
Breuk in Tawainese regeringspartij
taipei Zes parlementsleden van de regerende Taiwanese natio
nalistische partij, de Kuomintang, hebben gisteren een eigen
partij opgericht. Jaw Shau-kong, de leider van de afvalligen, zei
dat de Nieuwe Partij was opgericht uit onvrede over de corruptie
binnen de Kuomintang. Het was de grootste splitsing binnen de
Kuomintang sinds deze partij in 1949 door Mao's communisten
naar Taiwan werd verdreven.
CORRESPONDENT
De Baskische politie heeft de af
gelopen dagen vijf mensen ge
arresteerd die worden verdacht
van afpersing van zeker twintig
zakenlieden. Uit de verhoren is
gebleken dat de Baskische af
scheidingsbeweging ETA plan
nen had om nog eens tweehon
derd Baskische zakenlieden te
dwingen 'een revolutionaire be
lasting' te betalen. Zakenlieden
die weigerden, werden bedreigd
met ontvoering of de dood.
Ook is komen vast te staan,
dat de dreigbrieven zijn verzon
den uit een kantoor van de poli
tieke partij Herri Batasuna. De-
ze partij heeft zich opgeworpen
als de wettige vertegenwoordi
ger van de ETA.
De politie houdt er rekening
mee dat de Baskische zaken
man Julio Iglesias Zamora, die
een maand geleden werd ont
voerd, dat lot heeft te danken
aan zijn weigering 'revolutio
naire belasting' te betalen.
In de helderste bekentenis van een Japanse leider tot nu
toe heeft de nieuwe premier van Japan, Morihiro Hoso-
kawa, gisteren toegegeven dat Japan tijdens de oorlog in
de jaren dertig en veertig de agressor was. „Het was een
agressieve oorlog en een foute oorlog", zei Hosokawa tij
dens een persconferentie. Nederlandse belangengroepen
van oorlogsslachtoffers hebben positief gereageerd op de
schuldbekentenis.
tokyo-den haag vasie van China. Het Japanse
Rtr-AFP-GPD-ANP onvermogen zijn misdaden tij
dens de oorlog toe te geven, de
onduidelijkheid over die perio
de in schoolboeken en het met
tegenzin erkennen dat iets is
misdaan, vormen al jaren een
bron van irritatie tussen Tokyo
en zijn Aziatische buren. Voor
gaande premiers, allen van de
Hosokawa zei dat zijn maandag
aangetreden nieuwe coalitiere
gering zich beraadt over manie
ren om een allesomvattende
verontschuldiging te maken
voor de Japanse agressie en
oorlogsmisdaden tijdens de in-
Liberaal Democratische Partij
(LDP) weigerden steevast vra
gen te beantwoorden over het
Japanse gedrag in die periode.
Voorzitter Sjoerd Lapré van
de Stichting Japanse Ereschul
den (JES) is blij met de verkla
ring van Hosokawa. Hij ziet de
verklaring als een stap in de
goede richting. Nog deze week
zal JES in een brief aan Hoso
kawa gewag maken van haar te
vredenheid. Lapré: „Maar Japan
moet aan drie verlangens vol
doen. In de eerste plaats een
openlijke spijtbetuiging, ten
tweede het bekennen van
schuld voor de gepleegde mis
daden en ten derde een Finan
ciële compensatie voor de
slachtoffers of nabestaanden."
Ook voorzitter Boekholt van
de Stichting Herdenking 15 au
gustus (toen in 1945 Japan capi
tuleerde) reageerde gisteren
verheugd op het nieuws uit Ja
pan. Boekholt denkt dat konin
gin Beatrix tijdens haar staats
bezoek in oktober 1991 een be
langrijke aanzet heeft gegeven
voor de kentering die nu vol
gens hem in Japan plaatsheeft.
Eerder deze maand baarde
Japan ook al opzien door te er
kennen dat in de oorlog hon
derdduizenden meisjes en
vrouwen op georganiseeerde
wijze door het leger tot prostitu
tie werden gedwongen.
moskou Russische soldaten halen kolen van het land op een boerderij in de buurt van de hoofdstad Moskou. Elk jaar wordt het leger i
een welkome afwisseling voor de jongens.
Kurden laten
ook laatste
gijzelaars gaan
Een Australische vrouw en een
Britse man die meer dan een
maand geleden door Kurdische
rebellen werden ontvoerd, zijn
gisteren vrijgelaten.
Hun vrijlating kwam 24 uur
na die van vier Franse toeristen.
Het tweetal werd op 5 juli tij
dens een fietstocht in het zuid
oosten van Turkije door strij
ders van de Kurdische Arbei
derspartij (PKK) gevangen ge
nomen. De beweging wilde met
de ontvoering het einde afdwin
gen van een offensief van het
Turkse leger.
De vier Franse gijzelaars zijn,
op wat kleine huidwondjes na,
gezond. De vier zeggen naar
omstandigheden goed en zelfs
met zorg te zijn behandeld. Ze
verklaarden echter dat het
voedsel „niet naar Franse maat
staven" was.
Bij aanvallen op vier plaatsen
in het zuidoosten van Turkije
hebben Kurdische strijders gis
teren dertien mensen gedood.
De militaire regering van Nige
ria heeft gisteren gedreigd de
noodtoestand uit te roepen in
elk deel van het land waar de
openbare orde ontwricht raakt.
Vice-president admiraal Aikho-
mu sprak het dreigement uit
voor de nationale radio, aan de
vooravond van een landelijke
campagne tegen de annulering
van de in juni gehouden presi
dentsverkiezing.
Nigeriaanse soldaten betrok
ken gisteren strategische posi
ties bij bruggen en kruispunten
in Lagos, terwijl bedrijven hun
deuren sloten uit vrees voor ge
welddadigheden tijdens de pro
testen die voor deze week zijn
aangekondigd. Er wordt reke
ning gehouden met rellen,
waarbij zelfs doden kunnen val
len. Vorige maand kwamen
meer dan honderd mensen om
het leven toen het leger het
vuur opende op betogers. De
Campagne voor Democratie, de
coalitie die de protesten in juli
organiseerde, heeft de bevol
king opgeroepen opnieuw de
straat op te gaan en met ingang
van morgen Tiet werk neer te
leggen.
De protesten zijn bedoeld om
de dictatoriale militaire regering
van generaal Ibrahim Babangi-
da onder druk te zetten om zijn
belofte na te komen en op 27
augustus de macht over te dra
gen aan een burgerregering.
Aikhomu verklaarde gisteren
dat deze regering zal worden
geleid door een burgerpresi-
dent. Volgens Aikhomu zal de
regering volledig zijn samenge
steld uit burgers en stamleden,
en zal de president tevens de
functie bekleden van opperbe
velhebber van de strijdkrachten.
In Nigeria is een crisis ont
staan doordat Babangida de
verkiezingen van 12 juni ongel
dig heeft verklaard en Moshood
Abiola, de vrijwel zekere win
naar van de presidentsverkie
zingen, de regeringsmacht heeft
onthouden.
st.peterburg Bij een aanvaring in een kanaal dat
uitmondt in de Tampa Bay, in de Amerikaanse staat
Florida, zijn duizenden liters olie fn het water te
rechtgekomen. De olie bedreigt een vogelreservaat
op het nabijgelegen eiland Egmont Key. De kust
wacht probeert de verspreiding van de olie tegen te
gaan met drijvende boomstammen. In de duwbak
zat 456.000 liter olie. foto reuter brian baer
