Transaero Charters vliegt
vracht met vijf Antonovs
hetÏZmbacht
'Malaise in de offshore
afgewenteld op personeel'
Stand van Zaken
TU Delft ontwikkelt met Duitse 'Extra' zakentoestel
Heineken neemt belang
in Chinese brouwerij
Regio Effekt
Alphen in
problemen
WOENSDAG 11 AUGUSTUS 1993
Nederlands/Russisch bedrijf ziet gat in de markt
Het Nederlands/Russische bedrijf Transaero Charters
opereert sinds kort met vijf Antonovs op de internationa
le vrachtmarkt. De recent in Rusland gebouwde toestel
len kunnen worden gecharterd. Een van de initiatiefne
mers van Transaero Charters is de Nederlandse zaken
man F. van Steenderen. Hij neemt met zijn op Schiphol
gevestigde holding Orange Delta Aircraft Marketing deel
in het bedrijf. Ook de Russische luchtvaartmaatschappij
Transaero Airlines participeert. Binnenkort wordt aan de
vloot van vijf Antonovs ook nog een DC-10 toegevoegd.
De Antonov-124 is, aldus Van
Steenderen, in het verleden veel
bij het vrachtvervoer gebruikt.
Daarbij ging het vooral om mili
taire toestellen die niet aan de
civiele normen voldeden. Daar
om mochten ze niet meer in
Amerika en Europa worden in
gezet en bleef het werkgebied
grotendeels beperkt tot Afrika
en het Verre Oosten.
Van Steenderen: „Onze vijf
nieuwe Antonovs zijn wél ge
certificeerd en kunnen dus
overal in de wereld terecht. Ze
hebben Moskou als thuisbasis
en vliegen op bestemmingen in
Amerika, Rusland, Turkije, Tai
wan en het Midden-Oosten.
Mogelijk dat na de komst van
een DC-10 ook Schiphol in dat
rijtje wordt opgenomen."
Flexibeler
Van Steenderen zegt flexibeler
te kunnen werken dan de grote
maatschappijen: „Hun vracht
machines zijn meestal al ruim
van tevoren volgeboekt. Ze vlie
gen op vaste routes waar niet of
nauwelijks van kan worden af
geweken. Bovendien móeten ze
wel bijna nonstop vliegen, want
anders gaan de hypotheken die
op zulke dure toestellen zijn af
gesloten te zwaar tellen. Onze
Antonovs zijn veel goedkoper
en kunnen mede om die reden
op afroep voor klanten de lucht
in."
Een bijkomend voordeel is,
aldus Van Steenderen, dat zijn
vloot uitstekend in staat is uit
zonderlijke grote vracht aan
boord te nemen: „Graafmachi
nes voor de mijnbouw, helikop
ters, we nemen het allemaal
moeiteloos mee. Zulke trans
porten zijn snel te regelen en
hoeven niet maanden van tevo
ren te worden aangemeld."
Op Schiphol is de Antonov geen onbekende verschijning. Verleden jaar nog werden er twee aan de ketting gelegd. De maatschappij die de toestel
len vloog zat in de schulden en moest toezien hoe de enorme vrachtvliegers maandenlang aan de grond bleven. foto united photos de boer
DELFT ED BLAAUW
„Revolutionair? Dat niet. Maar de Extra-
400 is qua ontwerp en technische speci
ficaties wel beter dan de bestaande mo
dellen. En wat nog belangrijker is, dit za-
kenvliegtuig heeft, ondanks de moeilijke
markt, naar mijn overtuiging alles in zich
om een commercieel succes te worden."
Prof. ir. E. Torenbeek van de Techni
sche Universiteit in Delft steekt zijn en
thousiasme over de Extra-400 niet onder
stoelen of banken. Hij stond, als ontwer
per, mede aan de wieg van dit een-mo-
torige toestel. Het idee voor de Extra-400
komt van de Duitse vliegtuigfabriek Ex
tra Flugzeugbau in Hünxe, dat het vlieg
tuig ook bouwt.
Hèt voordeel van dit Nederlands/Duit
se zakenvliegtuig is dat het toestel min
der dan achthonderd meter nodig heeft
om de lucht in te komen. De Extra-400
biedt plaats aan vijf passagiers en een pi
loot. Het toestel, dat geheel van kunst
stof is, heeft een lengte van negen meter
en een vleugelwijdte van ruim elfmeter.
Een ander voordeel van het toestel is
de prijs. De Extra-400 zal volgens Toren
beek vermoedelijk rond de 700.000 dol
lar (circa 1,3 miljoen gulden) gaan kos
ten. Vergelijkbare toestellen zijn stukken
duurder. De Extra-400 beschikt over een
vloeistof gekoelde motor („redelijk uniek
in de luchtvaart", aldus Torenbeek) en
een zogenoemde druk-kajuit waardoor
op een hoogte van 7,5 kilometer kan
worden gevlogen.
Brandstof
Volgens Torenbeek is het brandstofver
bruik fors lager dan dat van vergelijkbare
modellen, terwijl de actie-radius tussen
de twintig en vijftig procent groter is.
Met een snelheid van rond de 450 kilo
meter per uur kan de Extra-400 zes uur
in de lucht blijven. „Laten we de Piper
Malibu nemen. Daarmee zou je de Ex
tra-400 enigszins kunnen vergelijken. En
als we dat doen, wint de Extra het met
voorsprong", zegt Torenbeek.
Het is voor de eerste maal dat de TU
een vliegtuig heeft ontworpen dat ook
werkelijk gaat vliegen. „Het proto-type
vliegt volgend jaar al. Als alle goedkeu
ringen binnen zijn, zijn we vermoedelijk
al weer een jaar verder. Ik denk dat het
eerste toestel eind 1995 vliegt."
Aan de ontwikkeling van het vliegtuig,
waarmee vorig zomer is begonnen, zijn
ruim twintig medewerkers van de tech
nische universiteit verbonden, die op
hun beurt nauw samenwerken met ver
tegenwoordigers van de vliegtuigfabriek.
De TU in Delft gaat zich ook bezighou
den met het ontwerpen van het interieur
van het vliegtuig. „Ik hoop van harte dat
straks bij de bouw ook Nederlandse be
drijven kunnen' worden betrofcJcen",al
dus de hoogleraar, verbonden aan de fa
culteit luchtvaart en ruimtevaart-tech
niek van de TU in Delft. Torenbeek ver
wacht dat het toestel wordt aangekocht
door bedrijven, die eventueel gezamelijk
gebruik maken van het toestel. „Dit za
kenvliegtuig is een gat in de markt."
„Dit vliegtuig kan onze fabriek naar
grote hoogten laten stijgen", zegt Frank
Versteegh, woordvoerder van Extra. Bij
de fabriek, negentig kilometer van Arn
hem, werken 35 mensen. Jaarlijks wor
den er twintig toestellen gebouwd.
„Dit werk zit in de familie. In feite al 115 jaar. Mijn
vader deed het al en zijn vader in feite ook. Die was
kapper én dat vak ligt toch aan de basis van het
grimeren. Mijn zoon zit nu ook in de zaak en hij
grimeert ook.
Ik ben in 1961 voor mezelf begonnen, in een woonhuis
in de Leidse Vogelbuurt. Met een klein deel van de
kostuumcollectie van mijn vader, die een paar jaar
eerder was gestopt, 's Avonds ging ik op pad om
amateurgezelschappen te grimeren. Ik ben toen ook
echt begonnen met het verzamelen van historische- en
toneelkleding. Toen de kostuumcollectie groeide zijn
we in 1970 naar de Geversstraat gegaan. Inmiddels
zitten we achttien jaar hier aan de Pieterskerkgracht.
Ik heb in de loop der jaren meegewerkt aan een groot
aantal televisie- en theaterprodükties, maar ook aan
speelfilms. Vooral films vergen een aparte instelling. Ie
moet als grimeur heel rustig en geduldig zijn. Sommige
scènes worden wel twintig keer over gedaan. Dan moet
je in de gaten houden dat de grime hetzelfde blijft en
die zonodig tussendoor bijwerken. Zonder dat de
acteur het gevoel heeft dat je de hele tijd aan zijn
gezicht zit. Bovendien moet je weten waar en wanneer
je loopt op een filmset. Ik heb daar nooit moeite mee
gehad, 's Morgens ging ik vroeg de deur uit en dan
kwam ik diep in de nacht thuis. En dan was ik, tot
verbazing van mijn vrouw, toch echt nog dezelfde als
toen ik vertrok.
Dat werk is geleidelijk minder geworden. Producenten
hebben al jaren zelf mensen voor het schminken. Ze
kloppen hier nog wel aan voor kostuums. Ook
amateurgezelschappen doen steeds meer van het
grimewerk zelf, vooral sinds de opkomst van creatieve
cursussen waar je de grondbeginselen kunt leren. Toch
De klompenmaker doet zijn werk bijna alleen
nog maar op braderieën'tijdens
demonstraties, terwijl de televisiereparateur
een onmisbare kracht is op de arbeidsmarkt.
Zo zijn in de loop der jaren veel ambachten
verdwenen, maar kwamen er ook veel nieuwe
beroepen bij. In Nederland zijn 109.000
kleine ambachtelijke bedrijven, die aan
577.000 mensen werk bieden. In deze serie
vertellen mensen met een ambachtelijk
beroep over hun werk. Vandaag: Wim
Hoppezak, grimeur en eigenaar van een
verhuurbedrijf voor toneel- en galakleding in
Leiden.
hebben we nog steeds veel grimeer-werk. Behalve
incidentele film- en televisieprodukties doen we dat
vooral veel voor fotografie, zowel voor reclame als voor
tijdschriften. Ook voor bijzondere gelegenheden
worden we gevraagd, zoals historische optochten. We
hebben bijvoorbeeld een Amsterdamse brandweerman
als eskimo geschminkt in de trant van de Jagermeister-
reclame. Met fondant, tubes plastic en een oude snor
ben ik dagen in de weer geweest om uit te zoeken hoe
ik het best de ijspegels kon maken. Ook maken we
bijvoorbeeld wonden en littekens. Dat doen we met
was.
Uitgangspunt bij het grimeren is voor mij het eigen
gezicht van degene die in de stoel zit. Door bestaande
trekken te accentueren probeer je tot een zo natuurlijk
mogelijk resultaat te komen. Een gezicht dat bij
iemands uitstraling past. Soms vragen mensen of je
bepaalde trekken wil wegwerken. Maar dat is niet altijd
verstandig. Je moet voorkomen dat je de lijnen uit het
gezicht haalt. Heel belangrijk is ook de basiskleur. Als
die te rose of te bruin is wordt een gezicht al snel te
vlak. De vrouw op de foto is vanzichzelf behoorlijk
bruin, daar verander je dan niet veel aan, wel heb ik
met poeder een verkleuring weggehaald.
Er is een groot verschil tussen schminken voor theater
of voor film en tv. Bij film zijn de close-ups heel
belangrijk. Bij theater gaat het om effect op afstand.
Opera-spelers moet je niet van dichtbij bekijken. Die
dikke lagen make-up lijken dan nergens op, terwijl ze
dan in feite heel kunstig geschminkt zijn. Bij filmwerk
gaat het om nuances. Littekens en rimpels brengen we
bijvoorbeeld onder de schmink aan in plaats van er op.
Ze schijnen dan door en dat geeft een veel natuurlijker
effect.
Het meeste van het vak heb ik in de praktijk geleerd.
Toen ik dertien was ben ik mee gaan lopen met mijn
vader. Ook heb ik stages gelopen bij vrienden en
collega's van hem. Schminken, pruiken knopen, alles
heb ik in de praktijk geleerd. Nee. misgegaan is dat
nooit. Ach. een pruik kun je uiteindelijk ook bijknippen
en modelleren. En nu ben ik af en toe gastdocent op de
MI3GO uiterlijke verzorging, zeg maar de
kappersopleiding. Ik heb er nog steeds heel veel plezier
in, m'n handen jeuken af en toe. 1 let is een heerlijk vak!
TEKST: RUDOLF KLEUN
FOTO: HIELCO KUIPERS
AMSTERDAM
Heineken heeft een tweede
bruggehoofd in China geves
tigd. Heinekens deelneming
Asia Pacific Breweries Limi
ted (APBL) heeft samen met
de in Singapore gevestigde
Tee Yih Jia Food Manufactu
ring (TYJ) een belang geno
men in de Fujian brouwerij
in de Chinese provincie Fu
jian. De twee hebben een on
derneming opgericht waarin
Heineken een belang van 32
procent bezit. Volgens een
woordvoerster van de brou
werij is voor APBL hiermee
een investering van ruim f 25
miljoen gemoeid.
Na modernisering van de
verworven brouwerij zal een
licentie worden verstrekt
voor de produktie van Tiger-
bier. Tiger is het belangrijkste
biermerk van APBL Lokale
produktie van Heineken bier
zal in een later stadium wor
den overwogen.
De Fujian-brouwerij is de
grootste in de gelijknamige
provincie met een produktie-
capaciteit van ongeveer
900.000 hectoliter en heeft
ruim duizend werknemers.
Het belangrijkste merk van
Fujian is Rong Cheng.
Heineken is al jarenlang
actief in China. Eind 1988
nam het Nederlandse con
cern een belang van 12,5
procent in de Shanghai Mila
brouwerij. Deze heeft een af
zet van 800.000 hectoliter per
jaar met als belangrijkste
merk Reeb, het omgekeerde
van het Engelse woord beer.
De Chinese biermarkt ver
toont een sterke groei. In
1992 bedroeg het groeiper
centage ruim twintig. De
consumptie per hoofd van de
bevolking is acht liter, in Ne
derland negentig. Met een
totaal volume van 100 mil
joen hectoliter is de Chinese
biermarkt thans in grootte de
derde ter wereld. Op de eer
ste plaats staan de Verenigde
Staten met 237 miljoen hec
toliter. Tweede is Duitsland
met 120 miljoen hectoliter.
PERSONALIA
Drs. M. J. Bolland, brand manager bij Heineken, is benoemd tot
commercieel directeur bij Vrumona, deel uitmakend van Heine
ken.
AMSTERDAM/ALPHEN AAN DEN RIJN
ANP/ERICJAN WETERINGS
Het effectenkantoor Regio El-
fekt Holding in Alphen mag lot
eind augustus niet handelen
van het Amsterdamse beursbe-
stuur omdat het management
van dit bedrijf 'onvoldoende
functioneert'.
Een woordvoerder van de
beurs licht toe dal de admini
stratie van Regio Effekt niet op
orde is. De beurs heeft nu bij
Regio een accountant aange
steld die als toezichthouder
moet fungeren. De beurs zal
maatregelen nemen, opdat de
klanten van Regio Effekt geen
schade van de schorsing onder
vinden.
Begin juli werd directeur C.
Oskam van Regio Effekt door
zijn drie collega's geschorst, zo
blijkt uit gegevens van de ka
mervan Koophandel. De Volks
krant berichtte eerder dat bin
nen het bedrijf een 'fundamen
teel verschil van inzicht' zou be
staan over de manier waarop
het kantoor geleid moet wor
den. Bij Regio Effekt wilde van
morgen niemand commentaar
leveren op de kwestie.
Het in de jaren tachtig opge
richte hedrijf is een paar maan
den lid geweest van de effecten
beurs.
FNV luidt alarmbel over werktijden op boorplatforms
De industriebond FNV luidt de
alarmbel omdat werkgevers in
de offshore-industrie de be
manningen van booreilanden
minder vaak af willen lossen.
Het is goedkoper bemanningen
langer aan boord van de boorei
landen te laten blijven.
Volgens wettelijke voorschrif
ten moeten werknemers op de
booreilanden in de Noordzee
om de zeven dagen worden af
gelost. De bemanningen zijn
zeven dagen op hun platform
en worden daarna opgehaald
door een helikopter. Vervolgens
zijn ze zeven dagen aan wal. In
die periode volgen zij veelal
cursussen en trainingen.
Verschillende oliemaatschap
pijen willen de cyclus verande
ren in veertien dagen op en
veertien dagen af om transport
kosten te besparen. De werkge
vers moeten bij het staatstoe
zicht op de mijnen om onthef
fing vragen van de voorschrif
ten. De mijninspectie kijkt daar
bij of de veiligheid op de plat
forms niet in hgt geding komt,
maar ze bemoeit zich verder
niet met de onderhandelingen
lussen werknemers en werkge
vers over de arbeidsvoorwaar
den.
De industriebond vreest dat
steeds meer oliemaatschappijen
naar een langere 'werkshift' toe
willen. De malaise in de offsho
re wordt daarbij op de beman
ningen afgewenteld, zo meent
de bond. De langere diensten
zijn nadelig voor de veiligheid,
de gezondheid en het welzijn
van de werknemers op de plat
forms.
In het 'Offshore Bulletin'
schrijft de industriebond, dat
het vaak eentonige en vervelen
de werk buitengaats de werkne
mers 'naar bepaalde middelen
zal doen grijpen om er weer bo
venop te komen'. Met die mid
delen bedoelt de bond alcohol
en drugs. In een brief aan in
specteur-generaal van het
staatstoezicht op de mijnen Van
der Tuin trekt de bond hierover
aan de bel.
Van der Tuin reageert ge
schrokken op de suggestie van
de bond over de 'minder ge
wenste middelen'. Drank en
drugs zijn volstrekt taboe op de
platforms van de offshore, zegt
hij. Over de arbeidsvoorwaar
den houdt hij zich op de vlakte:
„Wij zijn daarin geen scheids
rechter." Helemaal afzijdig
houdt de dienst zich niet: „On
ze inspecteurs vangen op de
booreilanden ook geluiden op
van het personeel. Wanneer die
relevant zijn vpor de veiligheid,
worden deze wel degelijk mee
gewogen hij de beslissing of een
ondernemer ontheffing krijgt
om langere shifts te mogen in
voeren", zegt Van der Tuin.
Tegenover de nadelen staan
ook voordelen van de langere
perioden op- en af, meent de
inspecteur. „Het personeel
hoeft minder vaak een helikop-
tervlucht te maken, en zo mini
maliseer je dus het gevaar dat
aan zulke vluchten verbonden
is." De langere dienst aan boord
van de platforms zou verder de
betrokkenheid bij het werk en
de continuiteit ervan ten goede
komen.
Eigen regeling bij Heerema
Heerema heeft zijn eigen dienstregelingen. Het bedrijf werkt al
leen met grote kraanschepen, waarop de afspraken voor boor
platforms niet van toepassing zijn, zo verklaart woordvoerder R.
Erdbrink. „Wij werken met periodes van vier vijf weken op en
af. Dat kan niet anders, omdat wij regelmatig schepen aan de
andere kant van dc wereld moeten bemannen. Om de regeling
uniform te houden hanteren we die voor onze schepen in de
Noordzee ook.
De afspraken bij Heerema gelden voor een groep van onge
veer 450 mensen. Zij worden vertegenwoordigd door twee be
drijfsgebonden organisaties, de Vereniging Vrienden van Heere
ma en de Vereniging voor Floger Opgeleid Personeel. Contact
met een van de grotere vakbonden is er de laatste jaren niet ge
weest, zegt Erdbrink. „Onze eigen organisaties zijn in de loop
der jaren representatief gebleken, want we horen geen klach
ten."
vcmwm
