Palestijnse delegatie blijft aan
Onrust in Portugal over kinderarbeid
Buitenland
Warm onthaal voor troepen
Avondklok in Tchad na
bloedbad in hoofdstad
'Van Rossem, de André van
Duin van de Belgische politiek'
Ruimtecapsule te koop
Kritiek Griekse oppositie
op bezoek Constantijn
DINSDAG 10 AUGUSTUS 1993
ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Pn
DeutseKe Presse Agentur GPD Gcmeensehappei;«e Persde'
ind* The independent IPS Inter Press Se<vxe RTR*Rei.
Massaverkrachter terechtgesteld
rabat De Marokkaanse politiecommissaris Mustafa Tabit, die
in maart schuldig werd bevonden aan de ontvoering, marteling
en verkrachting van zeker 518 vrouwen, is gisteren terechtge
steld. Vorige week wees het hof van beroep in de hoofdstad Ra
bat zijn gratieverzoek af.
Oekraïne krijgt weer olie
moskou Rusland heeft gisteren de olielevering aan Oekraïne
hervat, vijf dagen nadat die was opgeschort in verband met be
talingsachterstand. Oekraïne heeft beloofd de schulden te beta
len. Moskou staakte gisteren de olielevering aan Azerbajdzjan
omdat dit land nog voor ruim 9 miljoen dollar aan rekeningen
open heeft staan. Dat meldde het persbureau Interfax.
Kurden laten Franse toeristen vrij
Istanbul» Vier Franse toeristen die twee weken geleden door
Kurdische strijders werden ontvoerd, zijn vandaag vrijgelaten.
Het Franse ministerie van buitenlandse zaken bevestigde dat de
vier zijn aangekomen in de stad Van. Over het lot van twee an
dere ontvoerde toeristen, een Brit en een Australische, is niets
bekend.
Libië: Geld voor nabestaanden aanslagen
cairo» De Libische regering is bereid smartegeld te betalen aan
nabestaanden van de slachtoffers van de bomaanslag in 1988 op
Pan Am-vlucht 103 boven het Schotse Lockerbie en die in 1989
op een toestel van de Franse luchtvaartmaatschappij UTA boven
Niger. Dat zei Ibrahim el-Beshari, de Libische vertegenwoordi
ger bij de Arabische Liga, gisteren. Hij maakte geen bijzonderhe
den bekend
Nauru krijgt schadevergoeding
nauru Australië zal de kleine republiek Nauru in de Stille Oce
aan een schadeloosstelling van ongeveer 95 miljoen gulden be
talen wegens milieuschade. Die is aangericht bij de fosfaatmijn-
bouw die tientallen jaren op Nauru is bedreven. Met de regeling
komt een einde aan een vier jaar durende juridische strijd voor
het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Nauru heeft de
schadeloosstellinggeaccepteerd.
'DJAMENA Rtr-l
De milijaire regering van het
Afrikaanse Tchad heeft gisteren
alle etnische en religieuze de
monstraties verboden en voor
onbepaalde tijd een avondklok
ingesteld. De maatregelen ko
men een dag nadat de Republi
keinse Garde van president
Idriss Deby woedende demon
stranten hardhandig uit de
hoofdstad N'Djamena had ver
dreven.
Bij de bloedige confrontatie
tussen honderden betogers en
gewapende regeringstroepen
zijn volgens officiële cijfers ze
ker 41 doden en 150 gewonden
gevallen. De betoging begon
nadat inwoners uit de regio
Quaddai, bij de grens met.
Sudan, hadden verklaard dat re-,
geringssoldaten op 4 augustus
zeker 82 burgers in de stad
Abeche hebben afgeslacht.
Frankrijk, de voormalige kolo
nisator van Tchad, heeft giste
ren „vol afschuw" gereageerd
op de slachting onder gewone
burgers. De Tchadische pre
mier, Fidel Moungar, wees erop
dat de regeringssoldaten het
vuur wel moesten openen om
dat de demonstranten tot de
tanden waren bewapend.
1 'CIA-agent gedood in Georgië'
qana» De Libanese regering heeft gisteren voor het eerst sinds elf jaar troepen gestuurd naar het gebied in zuid-Libanon dat onder VN-toezicht
staat. De 600 manschappen moeten proberen te voorkomen dat de islamitische verzetsbeweging Hezbollah raketten afvuurt op noord-lsraël. In het
stadje Qana werden de Libanese manschappen warm onthaald. foto afp ramzi haidar
De Amerikaanse diplomaat
Fred Woodruff, die zondag in
Georgië is doodgeschoten, was
een agent van de Amerikaanse
inlichtingendienst CIA. Dat
meldde de krant New York Ti
mes vandaag. CLA-directeur
James Woolsey, die op bezoek
was in Moskou, is naar Tbilisi
afgereisd om de stoffelijke res
ten van zijn agent op te halen.
Volgens de krant was
Woodruff in Georgië om de
veiligheidstroepen van presi
dent Sjevardnadze te trainen.
Woodruff zat zondag samen
met een lijfwacht van Sjevard
nadze in een Russische Niva
met regeringskentekenplaten.
De auto werd beschoten bui
ten het dorp Natachtari. 25 ki
lometer ten noordwesten van
de hoofdstad Tbilisi. De lijf
wacht bleef ongedeerd. Over
de daders en hun motief is
nog niets bekend, maar het
Georgische ministerie van bin
nenlandse zaken sluit niet uit
dat het motief autodiefstal kan
zijn geweest.
Rabin: 'Geen direct overleg met PLO-leiding'
brussel peter de vries
De Palestijnse delegatie bij het vredesproces met Israël
treedt niet af. Dat valt op te maken uit mededelingen in
Oost-Jeruzalem. Daar wordt voorspeld dat PLO-leider
Arafat het conflict met de afgevaardigden uit de bezette
gebieden onder het tapijt zal vegen.
praktijk betekent, moet worden
afgewacht.
In het Orient House, de zetel
van de Palestijnse delegatie in
Oost-Jeruzalem, gonsde het gis
teren van de geruchten. Via te
lex en telefoon probeerden me
dewerkers van delegatieleider
Faysal Husseini de stand van
ad bloemendaal
correspondent
Vandaag komt in de Tunesische
hoofdstad Tunis het Uitvoeren
de Comité van de PLO bijeen.
De verwachting is dat de dele
gatie grotere vrijheid van han
delen zal krijgen. Wat dat in de
zaken in Tunis aan de weet te
komen. De berichten over het
eerste gesprek tussen Husseini,
woordvoerster Hanan Ashrawi
en delegatielid Saib Erakat
enerzijds en Arafat gi zijn naas
te medewerkers aan de andere
kant, waren alarmerend. De
woordenwisseling zou zo hoog
zijn opgelopen dat de bijeen
komst voortijdig moest worden
beëindigd.
Tegen de avond wezen de in
het Orient House ontvangen be
richten op het einde van de on
middellijke crisissituatie. De de
legatieleden zouden hebben be
sloten hun ontslag niet in te
dienen en de voor vandaag ge
plande bijeenkomst van het
Uitvoerend Comité van de PLO
af te wachten.
De houding van Israël bepaalt
wie het meeste aanzien geniet
de onderhandelingsdelegatie
of de PLO-leiding in Tunis. Zo
lang de Israëli's weigeren direct
te onderhandelen met de PLO
in Tunis is Husseini de belang
rijkste man. Het ziet er niet naar
uit dat die politiek op korte ter
mijn zal veranderen, want pre
mier Rabin liet gisteren weten
dat niemand de illusie moet
koesteren dat Israël direct met
de PLO zal onderhandelen.
Tussen Husseini en Arafat be
staat geen serieus ideologisch
conflict. Maar de leider uit
Oost-Jeruzalem weigert zich
onder curatele te laten stellen.
Arafat vindt het echter be-
dreigdn dat er in het Westen en
sommige Arabische landen een
tendens is om Husseini te be
schouwen als de ware vertegen
woordiger van de Palestijnen.
Turkije wil af
van tankers
over Bosporus
ankara ap
Turkije heeft Rusland gisteren
laten weten dat de Bosporus en
Dardanelles de verbinding tus
sen Middellandse en Zwarte
Zee, geen onbeperkt olietanker-
verkeer aankunnen. De Turken
willen daarom praten over de
aanleg van pijpleidingen voor
olietransport. De krant Hurriyet
berichtte dat Turkije de Bos
porus voor olietankers wil slui
ten.
De aankondiging maakt dui
delijk dat de Turkse regering
niet onmiddellijk tot sluiting
van de Bosporus zal overgaan,
maar tot onderhandelen bereid
is. Volgens het Turkse persbu
reau Anatolia had premier Ciller
de kwestie al besproken met de
Russische ambassadeur, Tsjer-
nisjev.
Turkije maakt zich zorgen
over het gevaar van het tanker-
verkeer voor Istanbul, een stad
van tien miljoen inwoners. In
1979 had op de Bosporus een
aanvaring plaats tussen een
Roemeense tanker en een
Grieks vrachtschip. De tanker,
waarop brand uitbrak, explo
deerde. Het ziet er naar uit dat
het tankerverkeer op de Bos
porus zal toenemen nu westerse
oliemaatschappijen van plan
zijn op grote schaal olie uit
Azerbajdzjan te exporteren.
Oude Griekse
wijnbokalen
gevonden
new vork Historische objec
ten uit de periode van de Sov
jet-ruimtevaart, waaronder
stukken maansteen, worden
eind van dit jaar in New York
ter veiling gebracht. Veiling
huis Sotheby's heeft dit giste
ren bekendgemaakt. Liefheb
bers kunnen een pak kopen
waarin werd getraind voor de
eerste ruimtewandeling of een
telegram van Sovjet-leider
Chroestsjov aan Joeri Gagarin,
de eerste man in de ruimte.
Ook is een drie-persoons ruim
tecapsule te koop. foto
reuter peter morgan
correspondent
„Boeee!", joelt de toerist mid
den op de Brusselse Grote
Markt. Hij vormt de handen tot
een toeter voor zijn mond en
roept nog harder. Het publiek
kijkt enigszins gegeneerd om
pijnlijk bewust dat deze herha
ling van de geschiedenis een re
gelrechte klucht is. Maar daarna
vallen ze de man toch bij, en
geeft het plein joelend uiting
aan zijn afkeuring. Het kolossa
le TV-scherm toont parlementa
riër Jean-Pierre van Rossem,
terwijl de stem van" Senaats
voorzitter Swaélen boos klinkt:
„Meneer, uw gedrag is onwaar
dig en schandalig en het hele
land zal u veroordelen". Inge
studeerd, geeft Frank Swaelen
later toe. „Ik was er op voorbe
reid."
De regie heeft zijn werk met
uiterste precisie gedaan. De
eedaflegging door koning Albert
II voor het verenigde Belgische
parlement moet een exacte ko
pie worden van de voorgaande
editie, ruim veertig jaar geleden
door zijn broer Boudewijn.
Maar de werkelijkheid kan
soms een nauwkeuriger kopie
bieden van de geschiedenis. De
communist Jules Lahaut ver
stoorde in 1950 de plechtige in
huldiging van Boudewijn door
hard 'Vive la republique' te roe
pen. Nu is het de Vlaamse 'libe
rtijnse' parlementariër Van Ros
sem, die verrast met zijn 'Vive la
republique d'Europe, vive
Lahaut!' Koningin Fabiola rea
geert geschokt. Maar de zaal
improviseert met verve: met ap
plaus. en veel 'leve de koning,
vive le roi'.
Zijn daad is een protest tegen
alle verhalen dat Boudewijn
België bijeenhield, roept Van
Rossem later: .Alleen een vere
nigd Europa kan België bijeen
houden". Maar de Groene par-
Koning Albert II tijdens het afleg
gen van de eed. foto belga
lementariër Geysels spuugt na
afloop zijn gal over de publici-
teitsbeluste Van Rossem: „De
André van Duin van de Belgi
sche politiek, en daarbij spreek
ik nog slecht over Van Duin
Senaatsvoorzitter Swaelen is
gedecideerd: Van Rossem is
door de Rijkswacht opgesloten
in zijn kantoortje, en binnen
kort zal worden besloten of hij
wordt geschorst. Van Rossems
fractiegenoot acteur Jan De
Corte verzoekt om een volledige
heruitgave van de geschiedenis,
die eindigde toen Lahaut een
week na zijn uitroep werd ver
moord. De Corte: „Dan zijn we
eindelijk van hem af'.
Het draaiboek is ondertussen
beland bij de eedaflegging zelf:
„Ik zweer dat ik de Grondwet en
de wetten van het Belgische
volk zal naleven, 's lands onaf
hankelijkheid handhaven, en
het grondgebied ongeschonden
bewarenzegt de zenuwachti
ge Albert in het Nederlands.
Frans en Duits. Op de Grote
In het zuiden van het Arabische
sultanaat Oman heeft een Ame
rikaanse archeoloog fragmenten
van Griekse wijnbokalen opge
graven die stammen uit de tijd
rond 400 voor Christus. Juris
Zarins vond de brokstukken tij
dens een twee maanden duren
de opgraving bij de oude stad
Saffara in Ain Hamran.
Volgens de archeoloog onder
steunt de vondst de theorie dat
de kuststad verbonden was met
Ubar, de legendarische wie-
rookstad.
correspondent
In een van de sociale richtlijnen van de
Europese Gemeenschap staat dat leer
plichtige kinderen niet meer dan vijftien
uur per week mogen werken. Per dag mo
gen ze maximaal drie uur achtereen wer
ken en dan alleen buiten de schooluren.
Niet alleen Portugal, maar ook Groot-Brit-
tannië heeft zijn bedenkingen bij dit soort
Europese regels. De Britse premier Major
verklaarde op de recente Eurotop in Ko
penhagen dat het te gek voor woorden is
dat jongeren wel „tot diep in de nacht in
de disco mogen dansen maar geen kran
tenwijk mogen lopen".
De Portugese regering van premier Cavaco
Silva heeft vorige week een wet uitgevaar
digd die de arbeid van kinderen van 14 tot
en met 18 jaar regelt. Kinderarbeid in déze
leeftijdscategorie is nu officieel toegestaan,
zij het dat kinderen niet meer dan zeven
uur per dag mogen werken of 35 uur per
week. Ook moet er na elke arbeidsperiode
van vier uur minimaal een uur worden ge
pauzeerd en zijn bepaalde gevaarlijk werk
zaamheden verboden. Ouders of bedrijven
die zich niet aan deze voorschriften hou
den, kunnen een boete krijgen.
De vakbeweging noemt de nieuwe wet
'legalisering van kinderarbeid' en zal daar
tegen een procedure beginnen bij de Inter
nationale Arbeids Organisatie (ILO) in Ge-
nève.
AI vele jaren is de massale kinderarbeid in
Portugal een doorn in het oog van de overi
ge EG-landen. Maar ondanks felle kritiek
van Brussel en van de ILO heeft de regering
in Lissabon er tot nu toe weinig aan ge
daan. Portugal weigert ook als enige van de
twaalf EG-landen een speciale ILO-conven-
tie over kinderarbeid te ondertekenen.
Volgens de Portugese regering hebben
30.000 kinderen onder de 18 een volledige
baan. De Portugese vakbonden en mensen
rechtenorganisaties menen echter dat dat
er op z'n minst 150.000 zijn. Dat zijn dus
geen minderjarigen die wèt bijverdienen of
een vakantiebaantje hebben, maar kinde
ren die een echte positie hebben in het ar
beidsproces.
Kinderarbeid komt vooral voor in de tex
tiel- en schoenenindustrie in het noorden
van het land, in de havens van de grote ste
den en in de land- en tuinbouw. Veel van
deze arbeid wordt in het familiebedrijf uit
gevoerd, terwijl de textiel- en schoenenin
dustrie massaal gebruik maakt van jeugdige
thuiswerkers.
De controle door de overheid is uiterst
gering. Het verantwoordelijke ministerie
beschikt slechts over 300 inspecteurs, die
eventuele wantoestanden moeten signale
ren.
Portugese jongeren maken dagen van
soms wel tien uur of meer. Speciale voor
zieningen voor hen zijn er niet en ze wor
den slecht betaald. Vakbondsdeskundigen
rapporteren bedragen van 150 gulden per
maand voor een kind van 15 jaar dat daar
voor 50 uur per week heeft moeten werken.
Sociale lasten worden.niet afgedragen, zo
dat de kinderen bij ziekte of arbeidsonge
schiktheid nergens recht op hebben.
Hoewel de regering zich al ekele keren te
gen kinderarbeid heeft uitgesproken, heeft
ook zij nu het verschijnsel min of meer ge
accepteerd. Volgens economische deskun
digen zijrr de textiel- en schoenenbranche
ten dode opgeschreven als kinderarbeid
wordt verboden en de werkgevers hard
worden aangepakt.
athene afp-Rtr Ex-koning Constantijn, die op
het vliegveld van Salonikj werd
verwelkomd door twee leden
van de regerende Conservatieve
Partij van premier Mitsotakis,
zei dat hij „zeer bewogen" was
nu hij na ruim 25 jaar weer voet
op Griekse bodem zette.
In december 1967 ontvluchtte
Constantijn toen 27 jaar oud
zijn land nadat een door hem
in gang gezette coup tegen de
militaire junta was mislukt. De
militairen hadden in april van
hetzelfde jaar de burgerregering
aan de kant geschoven.
Bij een referendum sprak het
Griekse volk zich in 1974 met
een meerderheid van 70 pro
cent uit tegen herstel van de
monarchie. Constantijn keerde
daarna nog een keer terug in
zijn geboorteland. Dat was in
1981, toen hij speciale toestem
ming kreeg om de begrafenis bij
te wonen van zijn moeder ex-
koningin Frederika.
Markt klinkt een tevreden ap
plausje. Het is er minder druk
dan zaterdag, toen de begrafe
nis van Boudewijn op een
openluchtmis uitliep. Maar in
de gure wind onder een grijze
hemel staan toch nog 2.000
mensen, sommigen met strik of
stropdas in de nationale drie
kleur. radiootje aan het oor. te
kijken hoe de nieuwe vorst he*
er van af brengt. „Ik vond Bou
dewijn knapper", oordeelt een
vrouw. „Ik weet het niet hoor.
maar die had meer allure."
Maar Albert doet zijn best de
hooggespannen verwachtingen
direct in te lossen. Hij looft zijn
voorganger en Fabiola, en be
looft dat „de waarden die zij zo
treffend belichaamden ons tot
leidraad zullen dienenFede
rale burgerzin, strijd tegen
egoïsme, solidariteit, het hele
spectrum van Boudewijns 'poli
tieke testament' komt aan bod.
Op de Grote Markt wordt
dankbaar geknikt: „Zal-ie het
kunnen? Maar hij heeft wel de
goede toon te pakkenoordeelt
een heer in regenjas. „Ik vind
haar teveel een Belgische Lady
Di". moppert zijn vrouw over
de nieuwe koningin. Zij geldt als
dé achilleshiel van het imago
van het nieuwe koninklijk paar:
de matig Nederlands sprekende
Paola en de vele geruchten dat
hun slechte huwelijk de uitstra
ling van het voorbeeldige paar
Boudewijn en Fabiola nooit zal
kunnen evenaren.
Het beproefde draaiboek
blijkt aangepast om hen volop
ruimte te bieden te beginnen
met het wegwerken van die
bluts in* het imago. Maar liefst
een uur is er dit keer gereser
veerd voor het hartelijk hand
jesschudden op het Paleisplein.
En innig gearmd doen Paola en
Albert daarna de balkonscene.
Het publiek zwaait uitzinnig
met vlaggetjes. De eerste test
voor Albert en Paola is geslaagd.
Militaire eer
overleden Poolse
ex-president
De Griekse oppositie heeft veel
kritiek op het privébezoek dat
ex-koning Constantijn, zijn
vrouw Anne Marie en hun vijf
kinderen sinds gisteren aan het
land brengen. „Het is een forse
provocatie aan het adres van
het Griekse volk. Het boek van
de monarchie is gesloten en hij
had nooit toestemming mogen
krijgen om voet op Griekse bo
dem te zettenaldus de socia
listische fractieleider, Anasatas-
sios Peponis.
Regeringswoordvoerder Vas-
silis Magginas wees er echter op
dat de gewezen vorst en zijn ge
zin na het referendum van
1974, toen de Grieken zich uit
spraken tegen herstel van de
monarchie, hun Griekse pas
poort hebben behouden. „Dit
bezoek, dat een zuiver persoon
lijk karakter draagt, kon niet
worden verhinderd", aldus
Magginas.
Edward Raczynski, de voormali
ge Poolse diplomaat president-
in-ballingschap is gisteren on-
der militair eerbetoon bijgezet
in een familiegraf in Rogalin, in
de buurt van de Poolse stad Po-
znan. De begrafenis werd bijge
woond door president Wtalesa
en premier Suchocka. „We ge
ven vandaag een trouwe zoon
terug aan de Poolse aarde", zei
Walesa tijdens de ceremonie.
„Hij is teruggekeerd naar het
vaderland waar hij naar ver
langde, dat hij miste en dat hij
heeft gediend."
Raczynski stierf 30 juli in lan
den op 101-jarige leeftijd. Hij
was van 1979-1986 president
van de Poolse regering-in-bal-
lingschap in Londen. De rege
ring werd in 1990 ontbonden
nadat Walesa de presidentsver
kiezingen had gewonnen.
