Serviërs verlaten
strategische berg
Buitenland
Belgen nemen in familiekring afscheid van Boudewijn
Bosbranden in zuid-Europa
W
l mm.
Begrotingsplan Clinton
haalt het net in Senaat
Palestijnse delegatie wil geen postbode zijn
MAANDAG 9 AUGUSTUS 1993
Drieduizend jaar oude inscriptie ontdekt
Jeruzalem» Een Israëlische archeoloog heeft onlangs in de buurt
van Tel Dan, een ruïne op twee kilometer van de Israëlisch-Liba-
nese grens, een drieduizend jaar oude inscriptie over de dynas
tie van koning David ontdekt. De oud-Hebreewse tekst bestaat
uit dertien regels en vertelt hoe Asa, een nakomeling van David,
een veldslag won met behulp van Ben-Hadad, koning van Aram.
Zes doden bij ballonongeluk
aspen Bij twee ongelukken met heteluchtballons in de buurt
van Aspeiï in de Amerikaanse staat Colorado zijn gisteren zes
doden en elf gewonden gevallen. De zes kwamen om toen hun
ballon tegen een elektriciteitsleiding voer, waardoor de mand
losraakte en naar beneden stortte. Enkele minuten later raakten
elf mensen gewond toen hun ballonmand een hek raakte en
omkiepte.
Zware aardbeving treft eiland Guam
agana Het eiland Guam in de Stille Oceaan is gisteravond ge
troffen door een zware aardbeving. De schok met een kracht van
8,1 op de schaal van Richter beschadigde huizen en hotels en
veroorzaakte aardverschuivingen. Ongeveer vijftig mensen raak
ten gewond.
Zweedse straaljager verongelukt
Stockholm Voor de ogen van honderdduizenden bezoekers van
een luchtshow in het Zweedse Stockholm is gisteren een gloed
nieuwe straaljager verongelukt. De piloot kon zich met de
schietstoel in veiligheid brengen toen hij de macht over zijn toe
stel had verloren. Het stuurloze vliegtuig stortte neer in een bos,
op een van de weinige plekken waar geen mensen stonden.
Achteruit lopen voor vrede
kuala lumpur Een Malaysiër wil samen met zeventien vrienden
in Japan een achterwaartse mars houden tegen oorlog en voor
vrede en begrip in de wereld. De 32-jarige Edward Taning heeft
eind vorig jaar al in eigen land 88 kilometer achteruit gelopen.
Als de Japanse regering toestemming geeft, wordt de mars in
september gehouden.
Doodvonnissen in Algerije
algiers In een proces tegen 51 islamitische fundamentalisten
heeft de Bijzondere Rechtbank van Algiers zaterdag 34 doodvon
nissen uitgesproken en 13 keer levenslange gevangenisstraf. De
verdachten werden beschuldigd van samenspanning tegen de
staat, vorming van een gewapende organisatie en ontvoering.
correspondent
België heeft zaterdagmorgen in stille
bewondering koning Boudewijn be
graven. Enkele tienduizenden men
sen stonden in Brussel langs de route
die het stoffelijk overschot na de
kerkdienst volgde naar de koninklijke
crypte in Laken. De drukte was veel
minder dan verwacht, omdat de
meeste Belgen er de voorkeur aan ga
ven de uitvaart van begin tot einde op
TV te volgen. Het openbare leven in
België viel tijdens de uitvaart volledig
stil. De vorige week op 62-jarige jari
ge leeftijd overleden Boudewijn wordt
vandaag opgevolgd door zijn broer
Albert. Volgens traditie biedt de rege
ring na de beëdiging formeel haar
ontslag aan.
De man staat onbeweeglijk voor het
etalageraam als ik de kiosk binnenloop
voor een laatste, snelle aankoop alvo
rens de uitvaartplechtigheden voor ko
ning Boudewijn beginnen. Terwijl ik
een stapel dagbladen bijeenzoek, staat
hij minutenlang voor het venster, de
handen gevouwen als in gebed. Daar,
tussen de tijdschriften in de etalage,
hangt boven de Belgische driekleur en
de blauwe EG-vlag het portret van de
gestorven vijfde koning der Belgen. De
man mompelt wat, en loopt dan weg,
na nog een laatste korte knik met het
hoofd ten afscheid.
België heeft Boudewijn begraven. Het
was een rustig, sober slot van een week
vol rouw. Met een voor staatsbegrafe
nissen ongebruikelijke liturgie, en een
land dat reageerde zoals het de hele
week had gedaan. Bedroefd, ingetogen.
Het is het meest Belgische aller clichés,
en het is door de media tot op het bot
uitgekauwd, maar 'ingetogen' blijft het
goede woord: sereen, geroerd.
Niemand onttrekt zich op zaterdag
morgen aan het afscheid. Het strand
op zonovergoten zaterdagen de ont
moetingsplaats bij uitstek blijft leeg.
i zelfgemaakt altaartje op de rouwstoet.
De snelwegen en binnensteden zijn
verlaten. Vrijwel alle winkels sluiten de
deuren, of nemen een minuut stilte in
acht. België ligt er een ochtend lang
verlaten bij.
Kleine groepjes mensen die verzekerd
willen zijn van een plaats met goed uit
zicht op de St. Michielskathedraal,
melden zich al rond middernacht. Een
slaapzak, een deken, koffie en een
broodje helpen hen de nacht door. Het
is overbodig, zal later blijken, want de
Belgen nemen in familiekring afscheid
van Boudewijn: thuis aan de buis.
Het Rode Kruis en de spoorwegen zijn
op alles voorbereid, maar de de extra
treinen zijn nagenoeg leeg. Slechts en
kele tienduizenden komen naar Brus
sel om de rouwstoet te aanschouwen.
De meeste mensen die zich in de loop
van zaterdagmorgen verzamelen langs
de route tussen het Koninklijk Paleis
en de kathedraal staan er stilletjes bij.
Ze geven de verklaringen die de Belgen
de afgelopen dagen bij bosjes hebben
gegeven: „omdat hij een goed mens
was", „zo'n koning krijgen we nooit
weer", „omdat hij het land bijeen hield
en de politici aankon", en in het
Marokkaanse koffiehuis in de migran
fqto epa
tenwijk Schaarbeek: „omdat hij ook
ónze koning was".
Wanneer onder een diepe stilte de
stoet met de lijkkist de kathedraal heeft
bereikt, rennen de eerste omstanders
naar de Brusselse Grote Markt. Daar
zullen drieduizend mensen de kerk
dienst volgen op een TV-scherm. Het
wordt een soort openluchtmis, nauwe
lijks verstoord door de zeven huwe-
lijksinzegingen die ondanks alles in het
aanpalende stadhuis doorgaan.
Voor wie er oog voor heeft, biedt het
protocol bij de ceremonie een onge
kende doorkijk in de ware aard van de
Belgische verhoudingen. Decentrale
rol van het leger (de koning is opperbe
velhebber), uitgebeeld door de zes staf
chefs die als laatsten de erewacht bij de
baar betrekken, en de pantserwagen
die de affuit trekt. Daarachter de 'slip-
pendragers': eerst het leger en het hof,
vervolgens de magistratuur, en daarna
pas regering en parlement. En ook de
kerkdienst staat bol van de verplichte
Belgische evenwichtsoefeningen: met
preciesie bepaalde delegaties uit de ge
westen, en een uitgebalanceerd ge
bruik van de drie landstalen.
Maar ondanks die verstikkende voor
schriften is de hand van koningin Fa-
biola onmiskenbaar aanwezig in de
kerkdienst. Met muziek van Bach en
Purcell, en een afkeer van de rouwkleur
zwart. Zelf gaat ze in het wit gekleed.
Het moet een plechtigheid worden die
iets uitstraalt van hoop in plaats van
Terwijl de 'gekroonde en ongekroonde
hoofden' in de kerk strak voor zich uit
kijken, slaat op de Grote Markt de be
klemming toe wanneer de plechtigheid
toekomt aan de ongebruikelijke 'getui
genissen'. Een Filipijnse ex-prostituée,
een zanger van het Vlaamse levenslied,
een strijdster tegen vreemdelingen
haat, een dokter voor AlDS-patiënten
en een keramiekkunstenaarop web
ke staatsbegrafenis is het mogelijk dat
zij het woord voeren?
„Hij bond de strijd aan omdat anderen
dat niet deden", zegt journalist De
Stoop over de geschoktheid van Bou
dewijn over de vrouwenhandel. £n hij
leest de tekst voor van Luz E Oral, die
door verdriet overmand geen woord
kan uitbrengen: „Nu huilen we op
nieuw. We hebben onze vriend verlo
ren". Onder de staatshoofden bfijft het
muisstil. Maar op de Grote Markt
breekt een donderend applaus los.
Wanneer Will Tura zingt 'Hoop doet
leven', breekt het ingehouden verdriet
door en beginnen mensen te huilen.
VW vernietigde
documenten
Opel-concern
BERLUN HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
Volkswagen heeft toegegeven
dat documenten van concur
rent Opel zijn vernietigd in een
gastenhuis van het VW-con-
cern. „Maar dit rechtvaardigt
nog niet de beschuldiging van
bedrijfsspionage", aldus giste
ren een VW-woordvoerder.
Opel heeft de bekentenis be
groet als „buitengewoon be
langrijk voor het werk van de of
ficier van justitie".
De verldaring van VW kwam
na de spoedzitting van commis
sarissen en directietop afgelo
pen vrijdagavond in Wolfsburg.
De dossiers werden in het gas
tenhuis van VW in Rothehof bij
Wolfsburg vernietigd voordat de
officier van justitie ze in beslag
kon nemen. Justitie onderzoekt
of VW-manager Lopez, die eer
der voor Opeis moederconcern
GM werkte, geheime dossiers
heeft meegenomen naar zijn
nieuwe werkgever.
Verder werd in het weekeinde
bekend dat Lopez zijn 22-jarige
dochter en haar 24-jarige Ne
derlandse vriend lucratieve ba
nen bij VW heeft bezorgd. Lo
pez' dochter zou bijna 160.000
gulden per jaar verdienen, haar
vriend zelfs ruim 220.000. Lopez
noemde dit „laag bij de gronds
nakaarten van jaloerse figuren".
Volgens hem heeft zijn dochter
haar vriend pas bij VW leren
kennen.
President-directeur Piëch
heeft overigens laten weten dat
VW in hét eerste kwartaal van
dit jaar bijna anderhalf miljard
gulden verlies heeft geleden en
in het tweede kwartaal bijna
een half miljard. Voor de laatste
helft van het jaar verwacht hij
weer winst.
Vier Amerikanen
omgekomen
in Muqdisho.
MUQDISHO AFP/Rtr
Vier Amerikaanse soldaten zijn
gisteren gedood toen hun kon
vooi in de Somalische hoofd
stad Muqdisho in een hinder
laag reed. De Amerikaanse pre
sident Clinton heeft opgeroe
pen tot „gepaste actie" tegen de
daders.
De wijk Medina, waar de aan
val plaatsvond, staat onder con
trole van de voortvluchtige So
malische krijgsheer Aidid, tegen
wie de Verenigde Naties een ar
restatiebevel hebben uitgevaar
digd na een bloedige aanval
waarbij in juni 24 Pakistaanse
blauwhelmen omkwamen.
De aanval van gisteren heeft
in Muqdisho de vrees voor re
presailles doen postvatten.
Sommigen reageerden echter
verheugd, vooral jongeren, die
tegen journalisten schreeuw
den: „Americans no good".
Ty.--^r
NAVO beslist vandaag over inzet vliegtuigen
De Bosnisch-Servische troepen zullen zich vandaag te
rugtrekken van de strategische berg Bjelasnica bij de
Bosnische hoofdstad Sarajevo. De Servische generaal
Mladic zegt dat hij dat heeft afgesproken met de com
mandant van de VN-troepen in Bosnië, Briquemont.
De Palestijnse delegatie vindt dat ontwerp
„totaal onbespreekbaar", onder meer omdat
het zwijgt over Oost-Jeruzalem en geen
grenzen vaststelt van de gebieden waarop
het zelfbestuur betrekking moet hebben.
Een volstrekte impasse was het gevolg. Het
kwam dan ook als een verrassing dat de
Palestijnen vorige week de bezoekende
Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken, Warren Christopher, toch een PLO-
antwoord overhandigden! Met hun neus
dichtgeknepen, naar nu blijkt.
Volgens een goed geïnformeerde
Palestijnse bron begonnen de problemen
vorige maand in Cairo, waar hoge PLÓ-
functionarissen het Amerikaanse
ontwerpdocument bespraken met onder
anderen president Mubarak. Ze bereikten
overeenstemming over een tekst die geen
melding maakt van Oost-Jeruzalem
geheel naar de wens van de Israëli's en de
Amerikanen en waarin een nadere
omschrijving wordt gegeven van de
zogeheten Gaza-eerst-optie.
In de PLO-versie zal het bestuur over de
Gazastrook en de stad Jericho op de
Westelijke Jordaanoever (als symbool voor
de band tussen de beide gebieden)
onmiddellijk worden overgenomen door de
PLO. Voor de rest van de Westoever zou een
Het ultimatum van de Palestijnse onder
handelingsdelegatie geef ons meer
macht of we stappen op is het ernstig
ste in een serie conflicten die een explo
sieve lading hebben gelegd in het PLO-
hoofdkwartier in Tunis. Centraal in de on
enigheid staat het Amerikaanse ontwerp
voor een gezamenlijke Israëlisch-Pales-
tijnse principeverklaring over zelfbestuur
in de bezette gebieden.
tijdelijke regeling van semi-zelfbestuur van
kracht worden.
Volgens de Palestijnse bron is het
document opgesteld in nogal ingewikkeld
Engels, „waardoor (PLO-leider) Arafat
misschien niet alles heeft begrepen". In
ieder geval reageerde de
onderhandelingsdelegatie, bestaande uit in
de bezette gebieden wonende Palestijnen,
geschokt toen de tekst kort voor het bezoek
van Christopher Oost-Jeruzalem bpreikte.
Het sterkte de onderhandelaars in hun
overtuiging dat de PLO-leiding in Tunis tot
alles bereid is om de Amerikanen tegemoet
te komen. r
De eerste reactie van de Palestijnse
afgevaardigden was: aftreden. Maar de vrij
radicale dr. Abdelshafi bracht hen tot andere
gedachten. Hij stelde voor dat de
delegatieleden naar Tunis zouden reizen om
persoonlijk te protesteren.
Maar wat moesten ze Christopher
vertellen? De delegatie besloot het PLO-
document in de zak te houden bij het eerste
gesprek met de Amerikaan, op 3 augustus.
Arafat reageerde woedend. De volgende dag
bracht de delegatie ten einde raad een paar
kleine wijzigingen aan in de tekst, zonder
overleg met Tunis. Op 5 augustus
overhandigde Faysal Husseini het document
aan Christopher, onderstrepend dat het
afkomstig was van de PLO-leiding in Tunis.
Gisteren vertrokken de onderhandelaars
Faysal Husseini, Hanan Ashrawi en Saib
Erakat naar Tunis. Abdelshafi volgt vandaag.
Dat leidde gisteren tot een
voorpaginaverhaal in Al-Quds, het grootste
dagblad in de bezette gebieden. De krant
meldde dat de drie toponderhandelaars in
Tunis hun ontslag zouden aanbieden.
Maar in feite is er nog geen sprake van
ontslag. De delegatie wü in Tunis voor de
laatste keer duidelijk maken dat ze niet van
plan is nog langer „voor postbode te
spelen". De drie onderhandelaars
constateren dat in de bezette gebieden de
steun voor het onderhandelingsproces en
daarmee voor de PLO afbrokkelt.
BUDAPEST RUNA HELLINGA
CORRESPONDENT OOST-EUROPA
De komende dagen zullen de
Bosnische Serviërs ook hun stel
lingen op de berg Igman verla
ten. De posities die de Serviërs
verlaten, zullen worden ingeno
men door 150 Franse blauwhel
men. De Servische terugtrek
king is voor de Bosnische presi
dent Izetbegovic voorwaarde
om vandaag weer deel te ne
men aan het vredesoverleg in
Genève.
Moslims en Serviërs werden
het ook eens over de opening
van twee landcorridors naar Sa
rajevo. De'wegen naar Konjic en
Zenica zouden vanmorgen wor
den opengesteld. Of dat ook
daadwerkelijk is gebeurd, is nog
onduidelijk.
De NAVO beslist vandaag in
Stem vice-president Gore geeft doorslag
granada Een brand in het nationale park Sierra de Huetor-Santilla bij het Spaanse Granada heeft het afgelopen weekeinde ruim 450 hectare
naaldbos vernietigd. Ook in Italië en Frankrijk woedden felle bosbranden, die aan zeker acht mensen het leven hebben gekost De aanhoudende
droogte is de belangrijkste oorzaak, maar op diverse plaatsen blijkt het vuur te zijn aangestoken. foto epa
ACHTERGROND
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL CORRESPONDENT
WASHINGTON HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
De Amerikaanse Senaat heeft
president Clinton zaterdagoch
tend vroeg het voordeel van de
twijfel gegeven. Met de kleinst
mogelijke meerderheid keurde
de Senaat zijn financieel-econo-
mische plannen goed. De stem
men staakten (50-50), omdat
zes Democraten met de Repu
blikeinse oppositie tegen stem
den. Maar de stem van vice-
president Gore, die geen lid
maar wel stemgerechtigd voor
zitter van de Senaat is, hielp
Clinton uiteindelijk over de
streep.
Een dag eerder had het Huis
van Afgevaardigden zijn plan al
met een minimale meerderheid
(218-216) aanvaard. Na een
maandenlang debat kan Clin
ton nu beginnen met de uitvoe
ring van het plan, dat het begro
tingstekort. de komende vier
Treinrover Ronald Biggs heeft
30 jaar na de Grote Treinroof
aan de Britse autoriteiten ver
zocht hem gratie te verlenen.
„Mijn droom is gratie te krijgen,
want ik houd van Groot-Brittan-
nië", aldus Biggs.
Net als de meeste van de 15
plegers van de treinroof (buit
ruim 14 miljoen gulden) werd
Brussel over het al dan niet in
zetten van gevechtsvliegtuigen
om het beleg van Sarajevo te
breken. De afgelopen dagen
heeft het Militair Comité ge
werkt aan een strategie, een
commandostructuur en de sa
menwerking tussen NAVO- en
VN-troepen.
De Bosnische president Izet
begovic heeft gisteren in Genè
ve gezegd dat luchtaanvallen
het vredesproces zullen versnel
len. „Eén enkel, licht bombar
dement zal de Serviërs duidelijk
maken dat de Amerikanen me
nen wat ze zeggen", aldus Izet
begovic.
jaar met 500 miljard dollar moet
verminderen.
Alles hing zaterdagochtend af
van senator Kerrey uit Nebrak-
sa, de enige Democraat die
bleef twijfelen en daarom vrij
dag door Clinton en andere De
mocratische leiders onder zwa
re druk werd gezet. Zes van de
56 Democraten hadden aange
kondigd zeker tegen het plan te
zullen stemmen, samen met de
44 Republikeinen. Kerrey kon
de balans dus doen doorslaan.
Vlak voor de stemming liet hij
in een ademloos luisterende Se
naat echter weten Clinton als
nog te zullen steunen, zij het
niet van harte.
Nu Clintons plannen zijn
aanvaard, kan hij zich volledig
wijden aan de rest van zijn am
bitieuze programma, zoals her
vorming van'de gezondheids
zorg en het verminderen van de
bureaucratie.
Studente uit
Soweto eerste
zwarte miss
JOHANNESBURG »GPD
Dè 21-jarige Jacqui Mofo-
keng is zaterdagavond ge
kroond tot de eerste zwarte
miss Zuid-Afrika in de ge
schiedenis. De studente
handelswetenschappen uit
Soweto, de zwarte miljoe
nenstad ten zuidwesten van
Johannesburg, volgt Amy
Kleinhans op, de kleurlinge
die vorig jaar een einde
maakte aan het blanke mo
nopolie.
Óp een persconferentie
zei Jacqui dat ze haar titel
zal gebruiken om de vrede
in het land en beter begrip
tussen de rassen te bevorde
ren. Ze zal zich ook inzetten
voor de emancipatie van de
vrouwen in de zwarte woon
oorden.
Biggs vraagt om Brits pardon
Rio dejaneiro» apBiggs gepakt en tot 30 jaar cel
veroordeeld. Hij wist echter in
1965 te ontsnappen, en vestigde
zich uiteindelijk in Brazilië. De
Britten vroegen om zijn uitleve
ring, maar de Braziliaanse auto
riteiten weigerden dat omdat
Biggs in Brazilië een zoon bleek
te hebben. Deze reisde in 1988
als 14-jarige naar Groot-Brittan-
nië om tevergeefs gratie te
vragen voor zijn vader.
Tropische storm
Bret houdt huis
in Venezuela
De tropische storm Bret heeft
gisteren in Venezuela aan onge
veer honderd mensen het leven
gekost. Hevige regenval veroor
zaakte aardverschuivingen,
waarbij huizen in de modder
verdwenen. Vooral in de Vene
zolaanse hoofdstad Caracas
richtte de regenval zware scha
de aan. De storm passeerde op
zijn tocht ook Curagao, Aruba
en Bonaire, maar daar bleef de
schade beperkt.
