Optimisme Bosnië
Spanje schikt zich in economische crisis
Buitenland
Parlement Japan kiest
Hosokawa tot premier
Volk mag zich vergapen aan behuizing Britse vorstenfamilie
ZATERDAG 7 AUGUSTUS 1993
5
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappelijke Persdienst
Ind The Independent IPS* Inter Press Service RTR* Reuter
KGB-spion ontmaskerd in Kohls CDU
hamburg Een medewerker van de CDU, de partij van de Duitse
kanselier Kohl, wordt verdacht van spionage voor de KGB, de in
lichtingendienst van de vroegere Sovjetunie. Het gaat om een
kleine 'vangst', maar voor zover bekend is het voor het eerst dat
in degelederen van de Duitse christen-democraten iemand in
formatie doorgaf aan Moskou.
Hamadi vrij en naar Bayrut
frankfurt De Libanese terrorist Abbas Hamadi is gisteren in
Duitsland vrijgelaten, waar hij sinds 1988 een celstraf van der
tien jaar uitzat wegens ontvoering. Hij is in Frankfurt op een
vliegtuig naar Bayrut gestapt. Abbas Hamadi had in Bayrut ge
holpen bij een ontvoering van enkele Duitsers, in een poging
zijn broer Mohammed Ali vrij te krijgen. Die zit levenslang uit in
Duitsland wegens een kaping in 1985.
Htnry Pharoun vermoord
bayrut Henry Pharoun, held uit de Libanese vrijheidsstrijd, is
gisteren vermoord in bed aangetroffen. De 92-jarige miljardair
Pharoun en zijn lijfwacht waren met messteken omgebracht. In
de strijd voorafgaande aan de Libanese onafhankelijkheid (1943)
van Frankrijk speelde Pharoun een sleutelrol. Tijdens de burger
oorlog (1975-1990) wilde hij geen partij kiezen.
Sjevardnadze nu ook premier
tbilisi» Het Georgische staatshoofd, Sjevardnadze, volgt premier
Sigoea als premier op die gisteren is afgetreden. Sjevardnadze
wil een noodbestuur instellen om een burgeroorlog te voorko
men in de Kaukasische republiek, die wordt geteisterd door eco
nomische crisis en door oorlog in Abchazië.
Nieuwe tegenvaller voor Jeltsin
moskou Het parlement van Rusland heeft gisteren de pogingen
van president Jeltsin geblokkeerd om de privatiseringen te ver
snellen. Met 140 tegen 15 stemmen kozen de afgevaardigden
voor opschorting van een decreet waarmee Jeltsin de openbare
verkoop van staatsbedrijven wilde versnellen.
Bosbranden Spanje eisen vijf levens
tarragona Zeker vijf mensen zijn in noordoost-Spanje omge
komen bij een bosbrand die donderdag ontstond door blik
seminslag. De brandweer in de provincie Tarragona vond een
auto met daarin vier verkoolde lijken. Een 75-jarige man over
leed gisterem in een ziekenhuis aan de verwondingen die hij
had opgelopen bij de brand. Volgens de autoriteiten heeft de
brandweer het vuur inmiddels onder controle.
Verwarring over gijzelaars Kurden
ankara» Het Turkse ministerie van binnenlandse zaken heeft
gisteren ontkend dat Kurdische opstandelingen in het zuidoos
ten twee westerse gijzelaars, een Brit en een Australische, heb
ben vrijgelaten. Eerder op de dag verklaarde het Anatolisch pers
bureau dat de Turkse minister van binnenlandse zaken de vrijla
ting had bevestigd.
Vredesakkoord zuid-Somalia getekend
kismayu Ruim twintig elkaar bestrijdende Somalische clans
hebben gisteren een vredesakkoord getekend in de zuidelijke
havenstad Kismayu. Afgesproken is dat alle vijandelijkheden in
zuid-Somalia met onmiddellijke ingang worden gestaakt. Alle
partijen zullen geleidelijk aan hun wapens inleveren.
Nog voordat het Japanse par
lement hem gisteren tot pre
mier benoemde, heeft Morihi-
ro Hosokawa al een voorproef
je gekregen van wat hij van de
Liberaal-Democratische oppo
sitie kan verwachten. De l.DP,
die 38 jaar de dienst uitmaak
te. haalde alle obstructietech
nieken uit de kast om de klem
ming tegen te houden. Uitein
delijk werd Hosokawa toch
met 262 van de 503 stemmen
tot Japans 47ste premier geko
zen.
Een klein jaar geleden rea
geerden de I.DP'ers nog wat
meewarig toen Hosokawa uit
de partij stapte om de Nieuw
Japan Partij (NIP) op ie rich
ten. Maar nadat de LDP bij de
parlementsverkiezingen vorige
maand haar absolute meer
derheid had verloren, smeed
de hij een verbond van acht
oppositiepartijen die uiteinde
lijk de LDP-heerschappij wis
ten te breken.
Politieke hervormingen zul
len centraal staan voor de re-
gering-Hosokawa. Bedrijven
mogen niet langer politieke
partijen subsidiëren, in het
parlement moet evenredige
vertegenwoordiging worden
ingevoerd, en er zal werk wor
den gemaakt van de decentra
lisatie. Maar dat is zowat het
enige wat de coalitie bij elkaar
houdt. Hosokawa wil vasthou
den aan het economische en
buitenlandse beleid van de vo
rige regeringen, maar belang
rijke kwesties als de verlaging
van de BTW, het openstellen
van de Japanse markt voor
buitenlandse rijst en lapans
rol in de Verenigde Naties zijn
nog steeds omstreden.
Het Japanse parlement heeft
gisteren overigens met Takako
Doi voor het eerst in de ge
schiedenis een vrouw tot voor
zitter gekozen. De socialiste
had de steun van een nieuwe
coalitie, die haar 264 van de
511 stemmen bezorgde.
Douaniers verkrachten vrouw
Twee Franse douaniers zijn aangeklaagd wegens het verkrachten
van een vrouw, vorige maand bij een grensovergang aan de Rivièra.
De Franse autoriteiten hebben bovendien Italië om de uitlevering
gevraagd van twee Italiaanse grenswachters wegens dezelfde mis
daad.
De vrouw, een 24-jarige Fran<;aise van Noordafrikaanse afkomst,
zegt door de grenswachters verkracht te zijn bij de grensovergang
tussen het Franse Menton en het Italiaanse Ventimiglia. Volgens
persberichten dachten de vier grenswachters dat ze een illegale im
migrant was.
Përez ambieert
presidentschap
van Peru
LIMA IPS
De Peruaanse Javier Perez de
Cuellar overweegt zich kandi
daat te stellen voor het presi
dentschap van zijn land. Hij
was secretaris-generaal van de
Verenigde Naties van 1982 lot
1991. Dat hij mogelijk staats
hoofd van Peru wil worden, zei
hij gisteren tegen èen plaatselij
ke rV-station.
De conservatieve Christelijke
Volkspartij (PPC) heeft Perez de
Cuellar gevraagd zich als onaf
hankelijke kandidaat te stellen,
met steun van diverse politieke
partijen, zo bleek uit zijn uitla
tingen. Diverse enquêtes heb
ben laten zien dat geen enkele
Peruaan zo veel aanzien geniet
bij zijn landgenoten als Perez de
Cuellar.
In het interview nam hij af
stand van de huidige president.
Fujimori, die hij tot dusver in
algemene bewoordingen had
gesteund. Diens economisch
plan noemde hij „correct
maar hij kritiseerde het ontbre
ken van een sociaal noodplan
om de zwaarste klappen voor
de armen wat op te vangen.
Opnieuw twee
Israëlische
soldaten gedood
TEL AVIV-DAMASCUS GPD-AFP
Twee Israëlische soldaten kwa
men gisteren om bij een aan
slag door Palestijnen op de
Westelijke Jordaanoever. Don
derdag was al een soldaat ont
voerd en vervolgens gedood. De
Israëlische legerleiding brengt
hel geweld onder meer in ver
band met de bombardementen
van vorige week in Libanon.
De Israëlische oppositie heeft
gezegd dat de aanslagen het ge
volg zijn van de regeringspol i-
tiek. Volgens Likud-leider Ben
jamin Netanyahu moet het ka
binet zijn „politiek van eenzijdi
ge concessies aan de Palestij
nen" onmiddellijk staken en
ook „ophouden achter de (Pa
lestijnse bevrijdingsbeweging)
PLO aan te hollen".
Intussen rondde de Ameri
kaanse minister van huilen
landse zaken, Christopher, gis
teren zijn reis door het Midden-
Oosten af. In Damascus zei hij
gisteren dat er nog „tal van oh
stakels" zijn op de weg naar
vrede.
Toeristen kunnen Buckingham Palace voor 25 gulden bezichtigen
BARCELONA RUUD DE WIT
CORRESPONDENT
Een armoedig geklede man schuifelt met
een dochtertje van twee langs het popu
laire restaurant Tejado in het centrum
van Castelldefels. Bij elk tafeltje houdt hij
zijn hand naar voren en prevelt enige
onverstaanbare woorden. Zonder suc
ces. De eters kijken hardnekkig naar de
berg schaaldieren voor hun neus, gaan
door met hun gesprek of schudden nors
het hoofd.
Bedelen is in Spanje altijd de normaalste
zaak van de wereld geweest. De econo
mische recessie laat echter ook hier"haar
sporen na. De Spanjaarden houden hun
handen liever gesloten.
„Elke dag zijn er meer bedelaars", zegt
Lluis Camps vanachter zijn glas cava.
„Een aantal jaren geleden had je op vas
te plekken dezelfde bedelaars. Nu dui
ken ze overal op. Als je de krant koopt,
voor de kerk, op het terrasje voor de bar
en vooral bij de stoplichten, waar het ac
tieve type bedelaar ongevraagd je auto
ramen wast of zakdoekjes probeert te
verkopen. Als ik ze allemaal iets toestop,
kan ik zelf niet meer rondkomen".
Al maanden lang wordt de berichtgeving
in de Spaanse kranten gedomineerd
door de woorden 'crisis' en 'recessie'!
Het lijkt of er over niets anders meer
wordt geschreven en gepraat. De symp
tomen van de recessie zijn een dagelijks
groeiende werkloosheid, een zwakke pe
seta, een inflatie van rond de zes pro
cent, een negatieve economische groei
en een snel toenemend Financieringste
kort.
De werkloosheid is verreweg het ernstig
ste probleem. Die treft inmiddels 3,4
miljoen personen; een kwart van de ac
tieve beroepsbevolking. Spanje is daar
mee de onbetwiste koploper in de Eu
ropese Gemeenschap. En het einde is,
volgens deskundigen, nog lang niet in
zicht.
Verder is daar de wankele positie van de
peseta die ook weinig hoop biedt op een
betere toekomst. Het afgelopen halfjaar
moest de munt tot driemaal toe in waar
de dalen.
Praktisch alle cijfermateriaal geeft weer
hoe slecht het gesteld is met de Spaanse
economie. Zo blijken de verkopen tij
dens de traditionele zomer-uitverkoop
met twintig tot vijfentwintig procent
achter te blijven bij eerdere jaren.
Veel winkels zijn bovendien eerder met
de uitverkoop begonnen in een uiterste
poging van de voorraden af te komen.
Desalniettemin bleven de omzetten laag.
De verkoop van huishoudelijke artikelen
bijvoorbeeld was eerdere jaren dubbel
zo hoog als nu. De kooplustigen, voor
zover die er zijn, richten hun aandacht
vooral op kledingartikelen die geen
uitstel kunnen verdragen. Reisbureaus
melden dat de Spanjaarden massaal in
eigen land blijven voor kortere vakanties.
De horeca-sector levert misschien wel
het beste bewijs van de diepe recessie. In
de regio Madrid zijn dit jaar vijftig res
taurants gesloten en over heel Spanje
meer dan duizend. De sluiting die de
meeste aandacht trok. was die van drie
befaamde La Dorada-etablissementen in
Sevilla. Eerder had het La Dorada-con-
cern al twee van zijn'bekendste restau
rants in Parijs en Barcelona moeten af
stoten.
Ook de hoteleigenaars klagen steen en
been over hun bezetting, ook al kwamen
drie procent meer buitenlanders naar
het land. Hotels aan de Costa del Sol en
Costa Brava, ook in een stad als Barcelo
na, hebben hun prijzen verlaagd. Soms
hebben ze zelfs vrijwillig afstaqd gedaan
van een of twee sterren; dat betekent
minder service voor de gasten maar ook
een lagere rekening.
Catalonië, waar een jaar geleden tijdens
de olympische zomerspelen nog geld als
water werd verdiend, maakt vandaag de
dag een extra zware crisis door. Hel aan
tal werklozen groeit in deze regio het
snelst van heel Spanje.
Tegenover al dit negatieve nieuws vallen
maar enkele lichtpunjes te melden. Voor
het eerst sinds jaren kwamen er deze zo
mer meer buitenlanders naar Spanje.
Ook steeg de export de afgelopen maan
den met bijna tien procent - door de ge
devalueerde peseta weliswaar.
Volgens een enquête, die het dagblad El
Pais twee weken geleden publiceerde, is
tweederde van de Spanjaarden pessimis
tisch over de economische situatie in het
land. Liet gepensioneerde echtpaar Lola
en Paco Flores, dat elk zomers weekend
hun kampeertafeltje op dezelfde plek
langs de autoweg van Barcelona naar
Castellfedels neerzet, behoort ook tot de
ze groep.
„Maar voor ons heeft er toch nooit meer
ingezeten dan wat we nu hebben", ver
telt Lola. „Zon. een fles wijn, brood en
vis, een autootje voor de deur en gezon
de kinderen en kleinkinderon". Paco
voegt daar met een knipoog aan toe:
„Toen Franco nog leefde hadden we het
veel minder. En slechter dan nu kan het
niet gaan. Maar we hebben het altijd nog
beter dan Oost-Europa".
Buckingham Palace is volgens
een peiling onder toeristen een
van de lelijkste attracties van
Londen. Maar voor het eerst in
de geschiedenis werden van
ochtend de paleispoorten voor
het publiek geopend en dus
stroomden buitenlandse toe
risten en Britten massaal toe.
Koningin Elizabeth wil met het
entreegeld van 25 gulden per
persoon onder meer een bij
drage leveren aan de reparatie
van Windsor Castle, buiten
Londen, dat vorig jaar door
een grote brand werd getrof
fen.
Vele vorsten haatten het om in
Buckingham Palace te wonen.
Het terrein met het 600 kamers
tellende paleiscomplex en de
tuin van 17 hectare was ooit een
stujc moeras buiten de stad.
Voordat de Duke of Bucking
ham er in 1703 een stenen huis
neerzette, werden er zijderup
sen gekweekt. Toen dat besdrijf
was mislukt, werd het oord,
zoals chroniqeur Samuel Pepys
het indertijd uitdrukte, tot „ver
zamelplaats van hoeren en on-
guurvolk".
George III kocht het pand met
grond als woonhuis voor zijn
19-jarige vrouw, maar hij had
nooit de bedoeling dat het de
koninklijke uitstraling zou krij
gen die het nu heeft. Zijn huidi
ge aanzien, met de gevels van
steen uit Bath, kreeg het paleis
onder George IV. Koningin Vic
toria was de eerste die Bucking
ham Palace als vast verblijf
koos. maar zij zat toch zo vaak
in haar geliefde Schotland dat
een onverlaat eens een bord „te
huur" voor de poorten zette.
Vorsten hebben zich door de
jaren heen geërgerd aan de lan
ge donkere gangen in het paleis,
de overdadige versieringen en
de volgepakte koninklijke ver
trekken. De hertogin van York
(Fergie), die nu gescheiden leeft
van prins Andrew, noemde het
paleis „het beste hotel van Lon
den", Edward VII sprak over
een „graftombe" en Edward VI-
II, die in 1936 afstand deed van
Vandaag is het dringen geblazen om een kijkje te nemen in Buckingham Palace. De eerste belangstellenden zochten in de nacht van donderdag op vrijdag al een plekje, om er vandaag
vroeg bij te kunnen zijn. foto afpjohnnyeggitt
de troon om te trouwen met
een Amerikaanse gescheiden
vrouw, Wallis Simpson, zei dat
het licht in het paleis vrouwen
er „vreselijk" doet uitzien.
Maar voor liefhebbers van
pracht en praal uit de afgelopen
eeuwen in het sinds 1837 als ko
ninklijke residentie fungerende
paleis valt er wel iets te zien. Er
worden per dag 8.000 bezoekers
verwacht voor de slechts 18 ver
trekken die openstaan voor het
publiek.
De rondgang begint bij het
trappenhuis met een prach
tig glazen dak, ontworpen in
1828-'30 door John Nash en
voert eerst langs tien portretten
van familieleden van koningin
Victoria in de groene salon. Hier
mogen gewoonlijk de bezoekers
van de koningin te wachten om
tot de troonzaal te worden toe
gelaten. De pracht daarvan, in
groen, goud en wit, is verbluf
fend: glanzende zijde op de
wanden, zware kandelabers en
kristallen kroonluchters plus
een Sèvres-vaas in de vorm van
een schip uit het bezit van Ma
dame de Pompadour. De verza
meling Sèvres-porcelein van het
paleis is de grootste in de we
reld.
In de troonzaal staat overi
gens geen troon: de koningin
ontvangt gasten staande. In de
schilderijengallerij hangen wer
ken van Peter Paul Rubens,
Anthony van Dyck, Luca Carle-
varis, Franz Xaver en John
Hoppner. Maar er is ook werk te
zien van Rembrandt en Pieter
de Hoohg. De koninklijke
schildeijenverzameling is onge
veer drie keer zo groot als de
collectie van de National Gal
lery.
Van uit de in donker rood ge
houden banketzaal hebben
staatshoofden buiten het toeris
tenseizoen uitzicht op de enor
me paleistuin met een eigen
meer. De salon is blauw en aan
genaam koel. In de overdadig
met goud versierde witte salon
verschijnt de koningin bij ont
vangsten als door magie. Dc
truc: een commode met spiegel
verbergt een geheime deur.
De honderden meters rode
tapijt zijn overigens grotendeels
door goedkopere vervangen om
de echte te behoeden voor de
voetstappen van het volk. En
zolang het gewone volk door
haar paleis banjert, verblijft de
Britse vortin op een buitenver
blijf in Schotland.
Meer verzet tegen ingrijpen NAVO-luchtmachten
De bemiddelaars in het Bosnische conflict, Owen en
Stoltenberg, toonden zich gisteravond voorzichtig opti
mistisch over de overdracht door de Serviërs aan de Ver
enigde Naties van de twee strategische berghellingen Ig-
man en Bjelasnica bij Sarajevo. Dat is voor de Bosnische
president Izetbegovic voorwaarde om maandag in Genè-
ve mee te praten over de opdeling van Bosnië-Hercegovi-
na in drie delen.
GENEVE-BUDAPEST» RUNA HELLINGA
EN BOB KROON/CORRESPONDENTEN
Maar de commandant van de
Servische Bosniërs, Mladic,
voerde gisteren vruchteloos
overleg met zijn moslim-tegen
speler Delic over de stopzetting
van diens tegenoffensief. Mor
gen spreken zij elkaar opnieuw.
De commandant van de VN-
troepen in Bosnië, de Belgische
generaal Briquemont, stelde
gisteren voor een VN-landcorri-
dor tussen Split en Sarajevo en
van daar naar Zenica en Tuzla
te openen. Die corridor, met de
codenaam Operation Lifeline,
zou geheel onder controle van
de blauwhelmen moeten ko
men en voor dat doel zou een
extra bataljon soldaten ter be
schikking moeten komen. „De
ruim 2,2 miljoen inwoners van
Bosnië-Hercegovina hebben al
een jaar moeten lijden. Er komt
nu een winter met mogelijk nog
minder middelen aan", aldus
Briquemont.
De door Briquemont geop
perde corridor is geen echt
nieuw idee en is in het verleden
moeilijk haalbaar gebleken. Ook
nu kleven er grote bezwaren
aan het plan, want de route zou
moeten lopen via Mostar, een
stad waar Kroaten en moslims
hevig vechten.
Briquemont is overigens fel
tegen militair ingrijpen in Bos
nië vanwege het risico van
wraakacties op VN-soldaten.
Van bombardementen door
NAVO-vliegtuigen om het Servi
sche beleg van Sarajevo te bre
ken, wil hij helemaal niet horen.
Ook NAVO-lid Denemarken
heeft gisteren laten weten tegen
dit soort operaties te zijn. Eer
der stelden Canada, Groot-Brit-
tannië. Spanje en Frankrijk zich
zeer terughoudend op. Maan
dag beslissen de NAVO-ambas-
sadeurs in Brussel over het al
dan niet inzetten van vliegtui
gen.
Ook Lord Owen toonde zich,
mede namens Stoltenberg, op
nieuw fel tegenstander van
NAVO-luchtacties buiten VN-
verband. „Ik zie de VN niet als
een tandeloze tijger, maar poli
tiek overleg kan niet worden ge
dreven door militaire acties. De
Navo moet optreden als partner
van de Veiligheidsraad en de
VN-secretaris-generaal, als dat
nodig is."
JOHANNESBURG P van NUUSENBURG
CORRESPONDENT
Er Heerste gisteren een gespan
nen rust in de townships ten
oosten van de Zuidafrikaanse
stad Johannesburg. De zwarte
woongebieden waren de afgelo
pen week het toneel van geweld
dat bijna 140 mensen het leven
kostte. Bij een aanval op een fo-
renzentrein werden gisteren op
nieuw vijf mensen gedood.
De politie meldde gisteren de
vondst van drie ontzielde licha
men en zeven gevallen van
brandstichting in de woonoor
den, waar deze week een ware
oorlog woedde tussen aanhan
gers van het ANC en de Zulu-
partij Inkatha. Toch is de situa
tie nu onder controle, aldus een
politiewoordvoerder.
V;.- «au
Een politieman houdt de wacht bij het zwarte woonoord Tokoza.
foto Rtr paul velasco
Weer vijf doden Zuid-Afrika
