In de ban van het spook De Phantom-rage is in volle gang. Souvenirs als mokken, petjes, speldjes, boeken en videobanden vinden gretig aftrek. De duurste, grootste en technisch meest geavanceerde theatervoorstelling in Nederland nadert zijn première. Volgende week zondag is het zover. Nu al beleeft de produktie avond aan avond staande ovaties in het Scheveningse Circustheater, dal speciaal voor deze gelegenheid gerenoveerd werd tot een chique theater van internationalealluie. Kosten noch moeite zijn gespaard om The Phahtortti of the Opera' van Andrew Lloyd Webber ook in ons land tot een succes te maken. En alles wijst erop dal dat gaat lukken: er zijn al meer dan 300.000 kaarten verkocht. De twee hoofdrolspe Iers van 'The phantom': Henk Poort en Joke de Kruijff. FOTO JAN SWINKELS mer en glas weinig meer terug te vinden. De entree, vroeger een bouwkeet, zorgt meteen voor de juiste sfeer. Rode vloerbedekking, zachtroze muren, glimmende deurknoppen en handvaten je kunt het zo gek niet ver zinnen of het is terug te vinden in de glorieu ze schepping van de Maastrichtse architect Arno Meijs. Zichtlijnen m Ook de theaterzaal onderging een ingrijpen- f de opknapbeurt Van de 2000 stoelen zijn er nog 1600 over. De zichtlijnen in het oude Cir- custheater zijn grondig verbeterd. „Vanaf alle plekken is de voorstelling goed te zien. Ook vanaf de goedkoopste stoelen", meldt Van den Ende trots. „Er zijn hier meer goed- zichtplaatsen dan in welk ander theater van deze grootte ook". Een deel van de stoelen A kon net op tijd geïnstalleerd worden. De loods waarin ze lagen opge MARTIN HERMENS Het spookt letterlijk in het Sche veningse Circustheater. Er is geen hoek in het imposante ge bouw waar je niet met de complexe persoon lijkheid van de misvormde man uit Lloyd Webbers produktie wordt geconfronteerd. In de restaurants drukken spiegels, kroonluch ters en zelfs servetringen je haast dreigend op de reden van je bezoek. Het witte masker, wereldwijd hét Phantom-logo, staart je overal meedogenloos aan. Het doet zijn werk goed, want nog voor het publiek ook maar één noot van de voorstelling heeft gehoord komt het in de juiste stemming. Er dreigt iets, maar wat precies? Dat wordt pas duidelijk bij de eerste mineur-klanken van de uitbundig ge orkestreerde ouverture. Maandenlang is er gewerkt aan de voor stelling. Achter hermetisch gesloten deuren werd onder leiding van regisseur Arthur Mas- sela de show stukje bij beetje in elkaar gezet. Terwijl buiten de zaal werklieden de laatste hand leggen aan de renovatie van het Circus theater, idinkt op het toneel van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat de zowel verguisde als bejubelde muziek van Lloyd Webber. „Het zijn zware repetities", zegt actrice Els Bongers. „Het is een uitputtingsslag. Daar ben ik als klassiek geschoolde zangeres niet aangewend". Het verhaal van 'Het spook van de opera' heeft een merkwaardige geschiedenis. De Franse schrijver Gaston Leroilx publiceerde in 1911 zijn gelijknamige roman. Het werkje kende een gestage verkoop, maar het grote succes bleef uit Totdat een filmproducent er mogelijkheden in zag voor een griezelige film. Die kwam er ir>1925. Dat betekende het begin van een serie bewerkingen, die resul teerde in voor zover nu bekend tien films, twee toneelstukken en vier musicals. Andrew Lloyd Webber nam het verhaal in 1984 onder zijn hoede. Speciaal voor zijn toenmalige vrouw, de sopraan Sarah Bright- man, baseerde hij er zijn musical op. Trucendoos Hoe mager het verhaal ook is, Lloyd Webber heeft er volgens velen de 'ultieme bewerking' van gemaakt. Voor zijn voorstelling wordt de complete trucendoos van het theater open getrokken. Met als onmiskenbaar hoogte punt de 500 kilo zware kroonluchter, die hal verwege de voorstelling neerstort op het to neel. In die potsierlijke, ovale lamp zijn 30.000 kralen verwerkt. „Die zijn er allemaal met de hand opgebracht", meldt Robin de Levita, uitvoerend producent. De techniek speelt een hoofdrol in de 15 miljoen gulden kostende produktie. In totaal 38 elektro- en 36 hydraulische motoren zor gen voor meer dan honderd effecten in de vloer. Zoals1 de tientallen kaarsen die lang zaam omhoog komen zodra het spook zich naar zijn onderaardse gewelven begeeft. „Technisch gezien is dit de meest complexe musical ooit gemaakt", legt De Levita uit. „Alleen al aan de techniek is een jaar ge werkt". Tweehonderd mensen zijn betrokken ge weest bij de voorbereidingen van de show. Tijdens de voorstellingen zelf blijven 140 personen actief op en rond het toneel. Een geluidsteam van acht deskundigen doet zijn best om de musical verstaanbaar te maken. Daarvoor is een speciaal ge luidssysteem aangelegd. Kosten: 2,5 miljoen gulden. „Iedereen zal ver staanbaar zijn", belooft De Levita. M „Behalve dan in de operagedeelten. J| Maar die zijn kracht achter het spektakel, heeft speciaal voor The Phantom het Circustheater in Scheveningen overgenomen en grondig gereno veerd. De investering van 23 mil joen gulden is de moeite meer dan waard. Van het oude bouw is tussen het vele m< 'Phantomduurste theaterproduktie aller tijden slagen, brandde een tijdje geleden af. In aller ijl werden de stoelen in fabrieken in Duits land en België opnieuw gemaakt „Iedereen zegt dat The Phantom een suc ces wordt", aldus Van den Ende. „Daar ben ik nog niet zeker van. IJ: heb slapeloze nach ten en het zweet staat af en toe in mijn han den. Er kan nog van alles mis gaan". Ander half jaar lang moet de produktie volle zalen trekken om uit de kosten te komen. Dat bete kent minimaal 900.000 bezoekers. Er wordt naar gestreefd om The Phantom twee tot drie jaar draaiende te houden. Daarna moet de musical plaats maken voor een ander buiten lands spektakelstuk. Het theater blijft dienst doen als musicalpaleis. Ook regisseur Arthur Massela zegt dat het succes in het buitenland niet automatisch betekent dat ook de Nederlandse versie van The Phantom een theaterhit wordt. „In elke stad waar we deze show doen, is het een nieuwe ervaring", vertelt Massela. „We weten dat deze produktie werkt, maar het blijft al tijd onzeker of alle elementen op het juiste moment samenvallen". Hoofdrolspeelster Jo ke de Kruif, die eerder in Hamburg en Wenen in The Phantom speelde, vult hem aan. ,Als wij oppervlakkig spelen, krijg je een opper vlakkige voorstelling. Dan wordt het kitsch van de bovenste plank". De Nederlandse Phantom is de dertiende internationale produktie van de musical. Re den genoeg voor de bijgelovigen om het erg ste te vrezen. Aan de andere kant: elke suc cesvolle theatervoorstelling wordt voorafge gaan door tegenvallers. Zo nam het zoeken naar de geschikte hoofdrolspelers maar liefst tien maanden in beslag. Zo'n negenhonderd gegadigden legden audities af. Veel bekende sterren uit de vaderlandse showbusiness be traden de arena waarin figuurlijk werd ge vochten om de rollen. Constructie De Amsterdamse bariton Henk Poort kreeg uiteindelijk de felbegeerde hoofdrol. Wie hem gehoord heeft, zal het bevestigen: een beter Spook van de Opera is er in ons land niet te vinden. Henk Poort slaagt erin zijn personage een juiste menge ling van mystiek en spanning mee te geven. Daardoor wordt die complexe persoonlijkheid ju van het spook zo mense lijk, dat je hem al zijn gruwelijke daden willen vergeven. Maandenlang werd er gespeculeerd over de vraag wie in ons land de hoofdrol in de musical zou spelen. Van het begin af aan was Poort, mede dank zij zijn indrukwekkende vertolking van Jean Valjean in Les Miséra- bles, een van de serieuzere kandidaten. Mocht Poort ziek worden, dan staat Ben Cramer klaar om in te vallen. En is ook Cra mer niet in staat om op te treden, dan komt een derde vervanger in actie. Een soortgelijke constructie is ook voor de rol van Christine verzonnen. De show moet altijd doorgaan: zeven voorstellingen per week, waarvan twee op zondag. Maandag is een rustdag. The Really Usefull Theatre Company in Londen ziet overal ter wereld toe op de nale ving van de wensen en eisen die componist Lloyd Webber stelt aan opvoeringen van zijn shows. „Ie krijgt de rechten niet als je deze si tuatie niet creëert", legt Robin de Levita uit. „De musical moet een lange tijd professio neel kunnen draaien. Het is de eerste open eind theaterproduktie in Nederland. Er is een enorme investering mee gemoeid. Maar we hebben met 'Les Misérables' bewezen dat het kan. De musical is als kunstvorm volwassen geworden in ons land". Al maandenlang wordt een intensieve re clamecampagne gevoerd om The Phantom aan de man te brengen. Naast advertenties in kranten en tijdschriften en billboards in alle grote steden werd ook een TV-spotje ge maakt. Toch betekent deze grondige aanpak niet automatisch volle zalen. „Na de eerste twee maanden moeten we het hebben van de mond-tot-mond reclame", zegt regisseur Arthur Massela. Leden van het creatieve team, dat in Lon den de oerversie van The Phantom of the Opera maakte, zijn de afgelopen weken naar Scheveningen afgezakt. Choreografe Gillian Lynne kwam de balletten bijschaven, Andrew Bridge inspecteerde zijn lichtontwerp en Ma ria Bjömson wierp een kritische blik op de decors en de kostuums. De komende week worden 'oer'-regisseur Harold Prince en componist Lloyd Webber verwacht. „De be moeienissen van die mensen maken het wer ken hier lastig", erkent De Levita. „Maar ze bieden wel de garantie dat het een kwaliteits stuk wordt". Toiletpapier De eerste proefvoorstellingen zijn achter de rug en wijzen voorzichtig in de richting van een denderend kassucces. De imponerende decors worden ontvangen met luid applaus. De vocale prestaties brengen het publiek bui ten zinnen. Minutenlange, staande ovaties sluiten de voorstellingen af. Het oordeel van de critici lijkt nauwelijks nog van invloed op de toekomst van de Nederlandse Phantom. Een ontwikkeling waarover men in het bui tenland mee kan praten. De merchandising rondom de voorstelling bereikt al in de pauzes ongekende hoogte punten. In het Circustheater is een apart winkeltje ingericht voor de Phantomsouve- nirs, die gretig aftrek vinden. De verschillen de restaurants in het complex zijn omge toverd tot Phantomdomeinen. Lampen, bor den, servetringen overal is het Phantomlogo op aangebracht. Overal? Nee, niet op het toi- y7>v„ letpapier. Henk Poort, 'het spook van de opera'. FOTO CPD CEES ZORN ZATERDAG 7 AUGUSTUS 1993

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 25