Duizenden plaatsen extra
voor opvang asielzoekers
Rechter geeft partijen in schippersconflict pauze
'Ik dacht dat er voortdurend ruzies zouden zijn'
Grote sponsors nemen kosten
nieuw 'Ajax-stadion' op zich
'Loods 24' in geheugen gegrift
Gevangenispersoneel weigert
mee te werken aan extra cellen
ZAI bKDACj 31 JULI 1993
3
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Gemeenschappelijke Persdienst
Nieuwe bemiddelaar Lodder heeftvruchtbare kans
Cel en tbs wegens moord op kinderen
middelburg» De rechtbank in Middelburg heeft gisteren een 42-
jarige man uit het Zeeuwsvlaamse Hoek veroordeeld tot zes jaar
gevangenisstraf en tbs met dwangverpleging. De rechtbank
achtte bewezen dat de man op 22 januari met opzet, voorbe
dachte rade en na kalm beraad zijn twee kinderen om het leven
heeft gebracht. Het 4-jarig zoontje en het 2-jarig dochtertje, die
in het kader van een bezoekregeling bij hun vader waren, kregen
een spierverslappend middel toegediend en werden met ether
buiten bewustzijn gebracht. Vervolgens diende de man hen een
dodelijke hoeveelheid butaangas toe.
Dode op strand vermoedelijk zeilster
heemskerk Het deel van het lichaam dat afgelopen weekeinde
op het strand van Heemskerk werd gevonden, is vermoedelijk
het stoffelijk overschot van een Belgische zeezeilster. De politie
heeft twee afzonderlijke tips ontvangen, die beide wijzen op een
vrouw, die afkomstig is uit de buurt van Antwerpen. Zij is in de
cember 1992 overboord geslagen van een jacht bij de kust van
Bretagne in Frankrijk.
Gymnasium Leeuwarden buiten fusie
Leeuwarden De omstreden opheffing van het Leeuwarder Ste
delijk Gymnasium is voorlopig van de baan. De rechtbank in
Leeuwarden heeft gisteren in kort geding bepaald dat het gym
nasium buiten de fusie van een grote stedelijke scholengemeen
schap moet blijven omdat gemeente Leeuwarden in gebreke is
gebleven. De gemeente moet eerst een zelfstandige medezeg
genschapsraad (MR) voor het gymnasium instellen die tenmin
ste drie jaar naast die van de gefuseerde scholengemeenschap in
stand blijft.
Controle zwart werk in horeca loont
Amsterdam De scherpere aanpak van horecabedrijven die sjoe
melen met sociale premies blijkt te lonen. Dat blijkt uit cijfers
van de bedrijfsvereniging Horeca over de eerste helft van het
jaar. Het loon waarover werkgevers premie aan de bedrijfsvere
niging moeten afdragen, is met 90 miljoen gulden gestegen. De
bedrijfsvereniging schrijft daarvan 30 miljoen gulden toe aan
onderzoek, dat vorig jaar is begonnén onder de 46.000 horeca
bedrijven in ons land naar ten,onrechte niet afgedragen pre-
RrWNTFNTT Awn
^MMhK
Honderden schippers en sympathisanten woonden gistermiddag in en rond de rechtbank van Middelburg de twee kort gedingen bij tussen schip
pers, verladers en overheid. Wie niet binnen kon, wachtte buiten in de regen. Tevergeefs, zo bleek later. De rechter deed geen uitspraak.
FOTO ANP RUUD HOFF
Procureur mr U. T. Hoekstra, aan dat, nu de onderhandelin- fectiever zal worden opgetreden
optredend namens de gemeen- gen met bemiddelaar mr B. tegen 'hinderlijke activiteiten',
te, kondigde tijdens de zitting Biesheuvel zijn afgebroken, ef- ,,En ook zal. het nodige gebeu-
Onverwacht grote toename van aantal vluchtelingen in Nederland
Het aantal plaatsen voor asielzoekers zal de komende
week met nog eens bijna duizend worden uitgebreid. Het
ministerie van WVC maakte gisteren bekend dat hierover
overeenstemming is bereikt met de opvangcentra in Den
Bosch, Azelo, Zeddam en Eibergen. WVC probeert de op
vangcapaciteit de komende weken met 1500 extra plaat
sen nog verder uit te breiden.
Nog niet verkocht
Magna Plaza, het winkelcen
trum aan de Nieuwezijds Voor
burgwal in Amsterdam, is nog
nfet verkocht, zoals deze krant
gisteren abusievelijk meldde.
Lars-Erik Magnusson, de
Zweedse oprichter en eigenaar
van het centrum, is wel op
zoek naar een koper.
Man sterft na
wachten in auto
aan hartaanval
veenfdam anp
Een 57-jarige Duitser uit Wiefel-
stede is in de praktijk van een
arts te Veendam overleden aan
een hartaanval, nadat hij daar
voor anderhalf uur langs de weg
Veendam-Pekela op hulp had
gewacht. Dat heeft de politie
van Veendam gisteren beves-
tigd.
De man reed woensdagavond
op de N33 en werd onwel. Hij
parkeerde zijr>auto in de berm,
deed de knipperlichten aan en
ging op de achterbank van het
voertuig liggen. Door naar voor
bijgangers te zwaaien probeer
de hij hulp te krijgen. Het duur
de bijna anderhalf uur voordat
een Veendamse automobilist
stopte en te hulp schoot. Hij
bracht het slachtoffer naar een
huisarts in Veendam, die
meteen een ambulance bestel
de. Voordat die arriyeerde werd
de Duitser evenwel getroffen
door een tweede hartaanval en
overleed hij. Reanimatie door
de arts en het ambulanceperso
neel mocht niet meer baten.
Studenten zijn
ontevreden
over kwaliteit
van docenten
den haag anp
Slechte docenten moeten ge
dwongen worden tot scholing.
Dat is één van de resultaten van
een onderzoek van het Instituut
voor Toegepaste Sociale Weten
schappen ITS in opdracht van
het ministerie van onderwijs en
wetenschappen. Een kwart van
de 2.995 deelnemende studen
ten in het wetenschappelijk en
hoger onderwijs is ontevreden
over de kwaliteit van het onder
wijzend personeel. De resulta
ten van dat onderzo'ek „Studen
ten over de kwaliteit van het ho
ger onderwijs" zijn gisteren
openbaar gemaakt.
Over het algemeen vinden de
studenten ook studievoorlich
ting en studiebegeleiding voor
verbetering vatbaar. De studen
tenorganisatie ISO, vertegen
woordigd in de begeleidings
commissie van de enquête,
noemt dat laatste vooral van be
lang nu minister Ritzen (onder
wijs en wetenschap) de maxi
male studietijd heeft gesteld op
vijf jaar. Op het ogenblik be
draagt de gemiddelde studietijd
in het wetenschappelijk onder
wijs 5,4 jaar. Een betere plan
ning is dus nodig.
amsterdam thea van beek
Voor het nieuw te bouwen sta
dion in Amsterdam Zuidoost
zijn vier investeerders bereid in
totaal 25 miljoen gulden op tafel
te leggen. Het Stadion Amster
dam NV denkt op korte termijn
ook tot overeenstemming te ko
men met twee andere geld
schieters. De zes bedrijven zul
len dan voor een bedrag van in
totaal 35 miljoen in het project
deelnemen. De financiering van
het stadion met Ajax als hoofd
bespeler lijkt daarmee rond.
Op een persconferentie in
Amsterdam werden de eerste
vier grootaandeelhouders ge
presenteerd. Het gaat om de
Bouwcombinatie Stadion Am-
mipdelburg-rotterdam
gpd-anp
De president van de rechtbank
in Middelburg heeft gistermid
dag de verschillende partijen in
het schippersconflict een
'adempauze' gegund. Hij gaf ze
tot eind augustus de tijd met el
kaar overeenstemming te berei
ken. Tot een uitspraak in twee
kort gedingen die gisterochtend
en -middag dienden, kwam hij
niet. Na een ingelaste 'overleg-
pauze' vonden de verladersor
ganisaties, de overheidsinstan
ties en de schippers het verstan
diger nogmaals een poging te
wagen het conflict in gezamen
lijkheid op te lossen.
Harde voorwaarde is wel dat
bij voortgezette acties een onb
elemmerde doorvaart bij Ter-
neuzen mogelijk moet zijn. Zo
niet, dan wordt justitie opnieuw
ingeschakeld. Ook van de kant
van de gemeente Terneuzen -
naast de Staat en de provincie
gedaagde partij - werd gewaar
schuwd dat in dat geval hard zal
worden opgetreden.
Schipper G. Kroon uit Delfzijl,
voorzitter van de actievoerende
vereniging Toerbeurt Noord-
Zuid, trad tijdens de twee door
rechtbankpresident mr H. van
Breda geleide zittingen als enige
uit de anonimiteit. Hij sprak
ook namens dertien andere ge
dagvaarde collega's. Kroon ligt
met zijn schip in Terneuzen. Hij
sterdam, bestaande uit Ballast
Nedam en BAM Bredero Bouw,
Grolsch en PTT Telecom, die elk
een bedrag van vijf miljoen gul
den in de bouw investeren. Phi
lips Nederland legt tien miljoen
op tafel. Met Coca Cola en de
RAI wordt volgens voorzitter C.
van Zadelhoff van het Stadion
Amsterdam binnenkort over
eenstemming bereikt.
In ruil voor hun financiële bij
drage mogen de sponsors goe
deren en diensten leveren en
hebben ze recht op een zaken-
loge in het stadion. Ook zal hun
naam aan het stadion worden
verbonden. Deelname in het
project door bedrijven was van
absoluut belang om de Finan
ciering van het project rond te
sprak zich als privépersoon uit
voor het prolongeren van de ac
ties.
krijgen.
De bouwkosten van het sta
dion zijn geraamd op 202 mil
joen gulden. Naast bijdragen
van de sponsors komt dat geld
van de gemeente Amsterdam,
Ajax, aandeelhouders, het rijk
en een banklening. Het wach
ten is nu nog op het doorlopen
van allerlei procedures. Met na
me Ouder-Amstel verzet zich
met hand en tand tegen de
bouw vlak bij haar gemeente
grens. De gemeente vreest grote
overlast met de komst van het
stadion. Volgens de Amster
damse sportwethouder L. Genet
kan naar verwachting nog dit
najaar de bouw van start gaan.
Zomer 1996 moet het stadion
gereed zijn.
DEN HAAG IVAR HOEKSTRA
De extra opvangplaatsen zijn
nodig door de grotere toename
van het aantal vluchtelingen in
orts land. De afgelopen week
steeg het aantal asielzoekers dat
zich aanmeldt van 100 naar 150
personen. Uit een eerste analy-
den haag»anp
Het gevangenispersoneel van
de Penitentiaire Inrichting
Noordsingel in Rotterdam en
het Huis van Bewaring in
Dordrecht weigert mee te wer
ken aan de maatregel om 600
extra cellen te vinden. Dat
schrijft de dienstcommissie in
een open brief aan minister
Hirsch Ballin en staatssecretaris
Kosto van justitie.
Volgens de dienstcommissie
is het in de beide inrichtingen
onmogelijk de taakstelling van
justitie om 3 procent extra van
de bestaande celcapaciteit te
vinden. Voor de inrichtingen
zou dat volgens voorzitter Van
Verk van de dienstcommissie
neerkomen op tien extra plaat
se blijkt dat veel asielzoekers
door de Vreemdelingenpolitie
tijdelijk in pensions en hotels
zijn ondergebracht. Deze mel
den zich nu bij de diverse op
vangcentra.
Het opvangcentrum in Den
Bosch krijgt er de komende
week de meeste asielzoekers er-
sen. Volgens Van Verk is de
huisvesting echter te krap om
die tien plaatsen te vinden. Aan
het plaatsen van twee gedeti
neerden op één cel wil de
dienstcommissie niet meewer
ken.
Volgens de commissie is de
noodmaatregel voor extra cellen
onder grote politieke druk ge
nomen. „Wij denken dan ook
dat daardoor de zorgvuldigheid
uit het oog is verloren voor wat
betreft de praktische uitwerking
ervan. En zijn van mening dat
het inrichtingspersoneel niet de
klappen moet krijgen van een
falend regeringsbeleid", schrijft
de commissie.
Een woordvoerder van staats
secretaris Kosto liet gisteren we
ten dat de penitentiare inrich-
bij, 350 in totaal. Dan volgen Ei
bergen met 250 extra plaatsen,
Zetdam met 150 en het nog
leegstaande centrum in Azelo
waar 210 asielzoekers onderdak
krijgen. Inmiddels is al besloten
het opvangcentrum in
Dordrecht, dat eigenlijk 1 sep
tember zou sluiten, open te
houden tot 1 januari 1994. In
het kamp Crailo komen er bo
vendien nog eens 250 caravans
bij. Het tentenkamp in Luttel-
geest is inmiddels verlaten en
wordt maandag afgebroken. De
asielzoekers mochten daar
maximaal drie weken verblijven
en zijn deze week doorgestuurd
ting Noordsingel en het Huis
van Bewaring in Dordrecht
geen uitzondering zijn met hun
oude behuizing. „Dat geldt voor
veel meer inrichtingen, zoals
bijvoorbeeld de strafinrichting
Veenhuizen. Maar vrijwel alle
maal hebben zij de 3 procent
extra plaatsen wel kunnen vin
den".
Het cellentekort maakte het
noodverband van 600 extra cel
len volgens justitie nodig. Aan
alle directies van strafinrichtin
gen gevraagd mee te werken.
Daarbij is geen uitzondering ge
maakt voor directies van straf
inrichtingen die in oude gebou
wen zijn gehuisvest. „Het is op
dit moment voor iedereen
schikken en slikken", aldus jus
titie.
ren met vormen van intimida-
De schippers stellen pogingen
in het werk om via een vertrou
wenspersoon weer in gesprek te
komen met de overheidsinstan
ties, minister Maij-Weggen (ver
keer en waterstaat) voorop.
Donderdag besloten de 'blok
hoofden' van de verschillende
actielocaties de Belgische mi
nister Coëme (verkeer en infra
structuur) als bemiddelaar naar
voren te schuiven. Die bedankte
echter voor de eer omdat hij
zich niet wil mengen in een bin
nenlands conflict in een buur
land. Uiteindelijk viel de keus
op voorzitter W. Lodder van de
bevrachtingscommissie van
Toerbeurt Noord-Zuid
Lodder schippert al jaren tus
sen de binnenvaart en haar op
drachtgevers. Als voorzitter van
de bevrachtingscomlnissie van
de vrijwillige toerbeurt noord
zuid is het zijn taak beide partij
en op één lijn te krijgen en te
houden over vrachtprijzen en
vervoersvoorwaarden.
Op de vraag of de acties nog
lang gaan duren, kan actiecoör
dinator Jan Ardon geen zinnig
antwoord geven. „Wij gaan
door tot we onze zin hebben.
Want of we over twee jaar fail
liet gaan of nu, dat maakt niets
uit. Maar Lodder heeft een hele
vruchtbare kans. Dat is zeker."
naar opvangcentra in Nijeveen
en Zeewolde.
WVC gelooft niet dat de cen
tra de komende weken vol zul
len raken. „De maatregelen die
wij nu hebben genomen zijn in
ieder geval toereikend voor de
komende twee maanden", zegt
een woordvoerster. I lalf augus
tus gaat WVC met de diverse in
stanties opnieuw rond de tafel
zitten. „Als het aantal asielzoe
kers blijft toenemen, loopt ook
deze extra capaciteit een keer
vol. We moeten blijven zoeken
naar nieuwe opvangmogelijk
heden."
NS willen het
treinverkeer
veiliger maken
utrecht» anp
Machinisten op treinen van de
Nederlandse Spoorwegen zul
len beter en selectiever worden
geïnformeerd over de veilighei-
daspcctcn op de trajecten waar
over zij rijden. Dat is één van de
veiligheid van het treinverkeer
willen vergroten. De maatrege
len worden genomen naar aan
leiding van treinongevallen bij
Eindhoven en bij Hoofddorp,
eerder dit jaar.
Machinisten krijgen nu aan
het begin van de weck nog een
uitgebreid pakket papier, waar
in alle (tijdelijke) beperkingen
en wijzigingen in de infrastruc
tuur zijn opgenomen. Dat bete
kent dat een treinbestuurder die
alleen diensten draait in f ries
land ook alle informatie over
Limburg krijgt.
Dooreen geautomatiseerd in
formatiesysteem wordt het
straks mogelijk de machinisten
alleen te informeren over de
baanvakken waar zij zelf mee te
maken krijgen, liet spoorweg
bedrijf wil het nieuwe systeem
op 20 december op proef invoe
ren. ln maart volgend jaar volgt
landelijke invoering. In de tus
sentijd zal beter worden gecon
troleerd of alle machinisten de
benodigde informatie wel ont
vangen.
Een ander onderdeel van het
maatregelenpakket is de uit
breiding van de automatische
treinbeïnvloeding (atb). het sys
teem dat een trein tot stilstand
brengt als de machinist bijvoor
beeld door rood sein rijdt. De
atb wordt zo aangepast, dat het
ook werkt als een trein op een
bepaald tracé tijdelijk niet har
der mag rijden dan 40 kilometer
per uur. Dat is van groot belang
bij werkzaamheden aan het
spoor. De nieuwe atb, die eind
dit jaar wordt beproefd, heeft de
mogelijkheid om tijdelijke snel
heidsbeperkingen af te dwingen
al in zich.
Rotterdam Een joodse Rotterdammer die zijn de
portatie tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft over
leefd, bekijkt de plaquette op het gisteren onthulde
gedenkteken 'loods 24' in Rotterdam. Vanaf deze
Justitie: 'het is voor iedereen schikken en slikken
plek werden tussen 1940 en 1945 joodse burgers
van Rotterdam weggevoerd naar de vernietigings
kampen. FOTO ANP ARTHUR BASTIAANSE
Beroepsmilitairen verruilen legerklojfie voor tenue van gevangenbewaarder
Met pijn in hun hart leverden ze ruim
twee maanden geleden hun legerklof-
fie in. Gedwongen door de ongewisse
toekomst bij het inkrimpende leger.
Roger Lelieveld (33) en Frank Veldho
ven (29) hoorden bij de eerste groep
militairen die hun baan ruilden voor
een opleiding tot gevangenisbewaar
der. Als het aan de ministers van justi
tie en defensie ligt, zullen nog velen
hen volgen.
Voor de ongeveer drieduizend cellen
die de komende jaren worden ge
bouwd, zijn bijna even zoveel perso
neelsleden nodig, merendeels bewaar
ders. Bij Defensie worden de komende
vijfjaar 5.200 beroepsmilitairen boven
tallig. Voor 3.400 hoopt Defensie een
andere baan te vinden. Zo'n vijfhon
derd zullen in het gevangeniswezen te
recht kunnen.
Hoewel het niet bepaald hun jongens
droom was om gevangenbewaarder te
worden, reageerden Lelieveld en Veld
hoven, samen met vier collega's, op
een wervingsadvertentie. „Leidingge
ven aan groepen mensen, dat deden
we al jaren", zegt Veldhoven, die twaalf
jaar in het leger zat en de laatste jaren
als sergeant dienstplichtigen opleidde
tot officier. Lelieveld, dezelfde rang en
veertien jaar in het groen, vult aan: „En
in het leger hadden we ook met allerlei
soorten mensen te maken".
Hoewel de overgang een stap in het
duister voor beide militairen was, is het
ze binnen de muren van Nieuw Vosse-
veld in Vught meegevallen. „Ik'dacht
dat er voortdurend conflicten zouden
zijn tussen bewaarders en gedetineer
den, maar dat valt mee", zegt Veldho-
Ook Lelieveld was de eerste weken zeer
op zijn hoede. „Nu zie ik het niet meer
zo zwart wit. Je moet eerst kijken wat
voor vlees je in de kuip hebt. Dan weet
je dat de ene,gevangene niet moeilijk
doet en dat de ander steeds de grenzen
zal aftasten om nieuwe rechten te ver-
Tijdens de afgelopen maanden heeft
het duo twee dagen in de week les ge
kregen in strafrecht, penitentiair recht
en vergadertechniek. Ook leerden ze
over verslaving en volgden zelfverdedi-
gingslessen en een EHBO-cursus. Drie
dagen per week zijn ze onder begelei
ding van een mentor bewaarder op de
afdelingen voor kortgestraften en jeug
digen tussen de 18 en 23 jaar.
Tijdens de lessen ontdekten ze dat hun
militaire achtergrond hen enige voor
sprong geeft. „Tijdens een rollenspel
stond een burger-collega met zijn han
den in z'n zij tegenover een gevangene.
Dat moet je nooit doen natuurlijk. Dan
neem je een veel te uitdagende hou
ding aan. Dat hadden wij in het leger al
ervaren", legt Veldhoven uit.
Maar de ervaring maakt hen nog niet
meteen goede bewaarders. Er zijn ook
veel verschillen. „De benadering van
gevangenen die gedwongen gedurende
lange tijd ergens moeten wonen, is een
hele andere dan van dienstplichtigen
die om vijf uur naar huis kunnen", zegt
Lelieveld. „Ons wordt geleerd rekening
te houden met die gedwongen situatie
en niet onnodig spanningen op te roe
pen".
Zo weet Veldhoven inmiddels dat hij
niet met de sleutelbos bij de celdeur
moet wachten totdat de gevangene
binnen. „Ik loop nu door naar de vol
gende cel om die te openen en geef de
gevangene de indruk dat hij zelf be
paalt of hij zijn cel ingaat".
Net als in het leger leest Lelieveld ook
in de gevangenis de dossiers van gede
tineerden niet. Hij wil zonder vooroor
delen met ze omgaan. „Als ik lees dat
ik met een lastig baasje te doen krijg,
zal ik daar toch naar handelen. Maar il
wil iemand niet straffen met zijn verlc
den. Pas als ik de indruk krijg echt mei
een lastig portret te maken le hebben,
dan kijk ik in de papieren."
Veldhoven heeft zijn eerste ervaring
met geweld op het werk al gehad. Een
gedetineerdê ging door het lint. smeet
de TV tegen de muur en sloeg zijn cel
kort en klein. „Toen de bewaarder die
alleen de cel inging, ook werd neerge
slagen, hebben we hem met z'n zesser
moeten overmeesteren."
De ex-militair is flink geschrokken van
het geweld en de manier waarop de
man flipte. „Hij wist naderhand totaal
niet wat er was gebeurd. Op zo'n mo
ment word je je de gedwongen situatie
in een gevangenis behoorlijk bewust".
