Zoivfi
De harde gulden
en de zachte franc
Illlllimiyij,
ÈtoAG
FNV: forse groei van
Musicalparadijs klaar voor 'Phantom werklooshei| in bouw
@ok deze
sminibestel
huur je bij
Protest arbeidsinspectie
tegen reorganisatieplan
ZATERDAG 31 JUL11993
r—f Het C^j
£J7ESP,VAN DE
Heremijntijd! Wat trok de
nieuwslezer daar toch ineens
een serieus gezicht. Alsof hij
gans Nederland maande nu
toch vooral even de oortjes te
spitsen. Wij menen zelfs dat hij
nog eventjes gewichtig kuchte
voordat hij de magische regels
voorlas: „De Franse franc staat
voor een nieuwe krachtproef."
Van wat hij verder zei hebben
we niet al te veel meer bègre-
pen. We snapten alleen dat de
franc niet al te sterk meer stond.
Minder waard was in het bui
tenland. Echt luisteren konden
we niet meer. omdat we bijna
verlamd werden door angst.
Franse franc in de knoei, crisis
Auto- en Motorverhuur
\M.MultiRent
/utrvft- yccf' ux&txw*-
Leiden 071 - 310001
Katwijk 01718 - 2 85 35
Leidschendam 070 - 327 91 15
Beverwijk 02510 - 1 53 15
in het EMS. Je zou om minder
een touw kopen.
Een paar dagen en een paar
flessen voortreffelijke Franse
wijn later is onze angst inmid
dels alweer verdwenen. De
franc minderwaard, dat bete
kent toch dat Frankrijk goedko
per is geworden voor de Neder
landers, zo ruist het hoopvol
door onze aderen. Zij, die pro-
dukten importeren uit Frank
rijk, zijn nu toch beter af?
Autohandel
Een woordvoerder van de Ci
troen-, Renault- en Peugeot-
specialist in Voorschoten weet
nog zonet niet of dat voor de
autohandel opgaat. „Tsja, ik
ben ook maar een gek die in het
duister tast. Ik volg het nieuws
slechts aan de rand, om het zo
maar eens te zeggen. Ik verdiep
me er niet echt in. Ik weet wel
dat we èen verschrikkelijk harde
gulden hebben. En dat dat uit
eindelijk een probleempje ople
vert voor onze export wanneer
de franc zwak staat."
„In de autobranche levert het
ook niets op. Het is als met de
benzineprijzen. Als de dollar
zakt, zie je dat niet terug in de
prijzen. Maar als de dollar stijgt,
stijgen ook de benzineprijzen.
Zo zal het ook zijn met de franc.
Als die inelkaar lazert, merken
wij er niet veel van. De prijzen
worden dan kunstmatig op een
bepaald niveau gehouden."
We drinken onszelf moed in.
Volhouden, er zijn vast wel
Franse produkten die goedko
per worden. Een fiets mis
schien? Rijwielhandelaar Dus-
oswa, eigenaar van de gelijkna
mige fietsenzaak aan de Leidse
Turfmarkt, heeft geen idee.
„Want ik volg het nieuws hele
maal niet. Ik koop wel elke week
Peugeots in. Maar dat zijn alle
maal fietsen die al in Nederland
staan, bij de Nederlandse vesti
ging van Peugeot.'En wanneer
zij hun voorrraad aanvullen
weet ik niet. Dan nog, twee, drie
gulden, een tientje misschien
op een fiets, dat merkje niet. Ik
denk eerder dat de Peugeots
duurder worden. Alle fietsen
worden duurder."
Voorgevoel
Snel een slok drank voor de
schrik. We krijgen een bang
voorgevoel. Zou ook de Franse
drank niet goedkoper worden?
„Jeetje", zegt mevrouw de
Bruyn van Slijterij Bruyntje Beer
in Ter Aar. „U overvalt me met
deze vraag. Bovendien staat de
zaak hier vol met klanten die
geholpen moeten worden. Em
ne...ik verdiep me er niet zo in.
De Franse wijnen lopen goed,
maar het is voor ons niet goed
koop ze in te slaan."
Is Mieke Hoefnagel, directeur
van de Van Kaam/Klerks-groep
die in de regio Leiden tien slijte
rijen heeft, op de hoogte van
het nieuws over de Franse
franc? „Joh, we bellen de bank
twee keer per dag voor de koer
sen. Vroeger hadden we zelfs
een directe aansluiting met het
persbureau Reuter. Dat kostte
alleen 40.000 gulden per jaar en
dat geld haal je er niet uit."
Alstublieft, spreek het verlos
sende woord. Mag de Franse
franc van u flink devalueren?
Hoefnagel: „Ja en nee. We ko
pen heel veel wijn in. Die zou
dan voor ons goedkoper wor
den. Aan de andere kant: wij le
veren ook veel aan Frankrijk. Si
garetten, whisky. Dat zou dan
minder opleveren. Trouyyens,
devaluatie zou alleen op korte
termijn wat uitmaken. Bij in
koop levert dat slechts tijdelijk
voordeel op, omdat de de Fran
sen snel hun exportprijzen zul
len verhogen. Echt veel maakt
het niet uit."
Troost
Wie biedt ons nu nog troost be
halve de wijnfles, de flacon Ma
con? A propos, weet mevrouw
nog een lekker en betaalbaar
Frans wijntje? „De Bourgognes
zijn recent weliswaar iels geste
gen in prijs, maar in vergelijking
tol een paar jaar terug is de prijs
dramatisch gedaald. Dal is een
mooi wijntje om te kopen."
Onze boodschappentas is veel
te klein. Bezorgt u oók thuis?
ln deze maanden heb je een
bijzonder soort pech: vakan-
tiepech. Vlak voordat je het
vliegtuig instapt, schiet het in
je rug. Net in je hotel, word je
van je hele hebben en houden
beroofd. Je verdwaalt in de
jungle, belandt tussen de kan
nibalen of loopt de vreselijke
infecties op op de rug van een
kameel.
Tot eind augustus ruimen we
plaats in voor zulke pechvo
gels. Daarna schakelen we
weer over op 'gewone' pechvo
gels. Ook voor VakantiePech-
vogels hebben we wekelijks
een mooie slagroomtaart van
banketbakkerij Van Dam klaar
staan.
Vindt u dat uzelf voor deze
eervolle vermelding in aan
merking komt, twijfel dan niet
om met ons contact op te ne
men. Ook mag u familieleden,
vrienden of buren voor deze
prijs nomineren. U kunt bellen
tijdens werkdagen van 8.30 tot
16.30 uur op het nummer 071-
356440. Ook kunt u schrijven:
Leidsch Dagblad, t.a.v. Het Ge
sprek van de Zomerdag, Post
bus 54,2300 AB Leiden.
Als zij op de bok had gezeten
was het zeker niet gebeurd.
Maar ja, nu had palief samen
met een andere vader de teu
gels in handen en het liep par
does totaal uit de hand. Het le
verde een schouwspel op dat
een kruising was van een ruige
western en een ouderwetse
slapstick. Na afloop van het dra
ma stonden de ouders te trillen
op hun benen. Maar niet Thari
Rietveld (4) uit Leiden. „Zo eng
vond ik het allemaal niet. Het
was best wel spannend."
Zij was vorige week met haar
ouders, broer en een bevriende
familie op vakantie in het Friese
plaatsje Boijl. Broer Jelle werd
twee jaar en dat moest gevierd.
Omdat het weer eens een keer
goot van de regen, werd geko
zen voor een gezellig tochtje
met een huifkar.
Zij kregen het 'liefste paard van
««■HUWmfm
Thari: „Als ik op de bok had gezeten, was het niet gebeurd.
stal' dat weliswaar een beetje
nerveus was, maar dat zou bui
ten wel overgaan, zo stelde de
vrouw van het verhuurbedrijf de
families gerust. En ach, mis
schien was Martine, want zo
heette het paard, wel geschrok
ken van de felgekleurde paraplu
En dus stapten de twee families
in de huifkar, namen de vaders
en een van de kinderen plaats
op de bok en ging Martine in
een keurig drafje het erf af.
Toen zij echter wat al te hard
ging lopen, wilde Thari's vader
haar lot rust manen door aan
de teugels te trekken en ho te
roepen. Maar dat pakte ver
keerd uit, want Martine ging
vervolgens over in een tomeloze
galop. Een volgende ruk aan de
teugels werkte wederom ave
rechts, want Martine begon ook
nog eens flink achteruit te
schoppen. Er was geen houden
FOTO HENK BOUWMAN
Het angstzweet brak de vier
machteloze ouders uit. De kin
deren moesten plat op hun buik
in de kar gaan liggen om bij een
eventuele crash zo min moge
lijk schade op te lopen. Nadat
het paard al een keer roekeloos
en totaal verblind rechtsaf was
geslagen, moest er toch actie
worden ondernomen. Thari's
vader besloot om van de bok af
te springen en naast Martine te
gaan lopen in de hoop het zo te
bedaren. Maar het tempo was
voor de toch kwieke vader niet
bij te benen. Tot overmaat van
ramp struikelde hij en viel lang
uit op het plaveisel. Het vervolg
van hachelijke rit moest hij
vanuit de verte gade slaan.
Intussen denderde Martine
maar voort. Auto's schakelden
in hun achteruit om een botsing
met de wild galopperende Mar
tine te voorkomen. Het dorpje
Wasp was inmiddels uitgelopen
om het tafereel gade te slaan.
Op een gegeven moment dook
Martine zo maar een tuin in.
nam een brievenbus mee en
vertrapte de keurig aangelegde
bloemperken onder haar hoe
ven. Na de tuin kwam het woes
te paard op het terrein van een
zuivelcoöperatie terecht.
En daar stond de redder in de
nood. Een boer zag onmiddel
lijk in wat het probleem was,
zette een spurt in, greep Marti
ne bij haar leidsel en holde zo
een paar rondjes rond de fa
briek. En wat niemand lukte,
lukte hem wel. Martine kwam
heel langzaam weer tot haarzelf.
De redder ontdekte snel dat het
bit, dat normaal achter de kie
zen moet vallen, niet goed zat.
Tussen de tanden veroorzaakte
het ijzer een ondraaglijke pijn
De lijkwitte ouders, die inmid
dels in Wasp Hel Gesprek van
de Zomerdag waren, werden
onthaald op koffie met gebak
door een op het terrein wonen
de familie. Een paar minuten la
ter speelden de kinderen alsof
zij een gezapig ritje achter de
rug hadden.
De boer die de huifkarren ver
huurde, was van het avonniur
ook danig in zijn wiek gescho
ten. „Ik kap er gewoon mee",
riep hij emotioneel toen hij
werd ingelicht, maar draaide la
ter bij. Het is natuurlijk een aar
dige bijverdienste. Hij schonk
de families een zelfgemaakte
kaas en maakte duizend excu-
Later in het restaurant zagen zij
herhaaldelijk huifkarren met
een sjokkend tempo voorbij ko
men. Met paarden die bijna niet
vooruit te branden waren.
Waarom zij wel? „Nou", zegt
Thari, „zij hadden mij op de
bok moeten laten. Ik had Marti
ne wel kunnen bedaren. Ik heb
vaak gezien hoe ze dat deden.
Waar? Op de televisie natuur
lijk."
Circustheater begint aan derde leven
SCHEVENINGEN
Een armoedig tochthol van golf
plaat waar je in de pauze, met
harde billen van het zitten,
moest vechten voor een kop
koffie. -Dat was het Circusthea
ter tot voor kort. Schevenings
lelijke eendje bestaat nu niet
meer. De gouden handjes van
Nederlands ongekroonde amu
sementskoning Joop van den
Ende, hebben het theater om
getoverd in een luxueus feest
paleis. De houten bankjes heb
ben plaatsgemaakt voor Jan des
Bouvries design-stoeltjes en
luxe logeboxen. Als het regent,
lekt het niet meer en bij een ha
gelbui is de artiest niet langer
onverstaanbaar. Wel zal het er
'spoken'. Dit weekeinde is de
eerste try-out van de legendari
sche musical 'The Phantom of
the Opera'.
Het is duidelijk te zien dat het
theater indrukwekkend is ver
nieuwd. Aan de buitenkant is de
oude koepel in een nieuw jasje
gestoken. Een langwerpige ge
vel van zandsteen en glas heeft
een einde gemaakt aan het de
primerende omhulsel van golf
plaat. Binnen domineren glan
zende marmeren vloeren, kope
ren kroonluchters, spiegels in
zwaar vergulde lijsten en over
wegend rodp en zwarte tinten.
Hel geeft het theater de allure
van een grandcafé, uit het Parijs
van de jaren twintig. Naast de
theaterzaal zijn er twee restau
rants in 'Phantom' stijl, drie
foyers, een lounge een salon en
een circusbar. Dat-laatste is het
enige dat nog aan het verleden
herinnert. „Onze doelstelling
was dat het theater intimiteit
moest uitstralen. Een knusse
huiskamer waar iedereen zich
thuisvoelt. Chique maar niet
protserig", zegt adjunct-direc
teur Paul Kotvis (33).
Ook 'The Phantom' moest er
zich thuisvoelen. Het hele inte
rieur is aan de griezel gewijd.
Schilderijen met zijn portret,
bronzen sculpturen van zijn ge
zicht en overal hangt het witte
maskertje', het overbekende
logo van de musical. Het heeft
duidelijk effect. In elk donker
hoekje denk je de vage contou
Het Circustheater is omgetoverd tot een luxueus feestpaleis.
ren van het spook te kunnen
ontdekken. Voorlopig zal het
monster nog wel even in het
theater ronddwalen. „Hel is een
musical met een open einde",
vertelt Kotvis. Pas als de belang
stelling afneemt, stopt de pro-
duktie". Dat kan nog wel even
duren. In Engeland en Londen
draait de musical al vijf jaar en
nog steeds is hij dagelijks uit
verkocht. Welke voorstelling
komt er in het theater als 'The
Phantom' hier is doodgebloed?
„Dat weten we nog niet precies.
Waarschijnlijk weer een' pro-
duktie van Andrew Lloyd Web
ber."
Niet zonder enige trots meldt
Kotvis ongevraagd dat het Cir
custheater het enige niet gesub
sidieerde theater van Nederland
is. „Wij hebben wel sponsors,
maar bedruipen ons verder
zelf." De prijs voor een kaartje is
er dan ook naar. Voor de goed
koopste plaats moet vijftig, en
voor de duurste honderd gul
den worden neergeteld. „Maar
daar krijg je wel wat voor. Een
avond .topamusement. Als je
langs het theater loopt en je ziet
in de koepel de lichtjes bran
den, moet je denken: daar is het
gezellig, daar wil ik bij zijn."
Met de verbouwing begint het
Circustheater aan zijn derrie le
ven. Bij de opening in 1904 was
het
Europa. Het had zelfs
elektrische verlichting. In die
dagen een absolute noviteit. Be
roemde circusgezelschappen
zoals het legendarische Albert
Schtiman-circus vermaakten de
badgast tot 1963. Toen kwam
de klad in de circustraditie, het
publiek bleef massaal weg en
het theater werd gesloten. Het
leek zijn verdere leven als ordi
naire opslagplaats te moeten
slijten. Zo ver kwam het niet,
toen een jaar later het gebouw
voor Kunsten en Wetenschap
pen afbrandde, had Den Haag
een theater nodig. Het lelijke
eendje werd weer liefdevol in de
armen gesloten. De piste werd
gesloopt en maakte plaats voor
een theaterzaal met zeventien
honderd plaatsen. Wat van de
ooit zo 'moderne' permanente
circustent overbleef was een
grijze sombere koepel van golf
plaat met daarachter een te
kleine theatertoren.
Ondanks optredens van de
Operastichting, het Nederlands
De werkloosheid in de bouw is de eerste helft van 1993,
in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar, in Zuid-
Holland met 35 procent toegenomen. Ook in de meubel
en houtsector groeit de werkloosheid. Dat blijkt uit gege
vens van de bouw- en houtbond FNV.
LEIDEN» RUDOLFK
De bond heeft het afgelopen
half jaar 500 werknemers in de
bouw moeten bijstaan omdat
de twaalf bedrijven waar ze
werkten failliet gingen. Volgens
de bond verkeren nog honder
den bouwvakkers in onzeker
heid over de uitbetaling van
hun vakantiegeld omdat hun
vakantierechten op het moment
van ontslag nog niet waren bij-
geboekt bij het Sociaal Fonds
Bouwnijverheid. In de praktijk
blijkt het ook steeds moeilijker
om deelnemers aan scholings
projecten voor langdurig werk
lozen weer aan de slag te krij
gen.
De ervaringen van de bond
stemmen overeen met een deze
maand ook gehouden onder
zoek van het Nederlands Ver
bond van Ondernemers iri de
Bouwnijverheid (NVOB) afdc-
danstheater, cabaretiers als An-
dré van Duin, Raul van Vliet (die
er bijna leek te wonen) en tallo
ze internationale sterren, kwam
het theater de klap van de ver
bouwing niet te boven. Het ex
ploitatietekort voor de gemeen
te en medeëigenaar Nationale
Nederlanden liep op tot jaarlijks
2,8 miljoen gulden. Toen Joop
van den Ende, Henk van der
Meydens Stardust Productions
en Benoit Wesley's Xelat Recrea
het theater voor één symboli
sche gulden kochten, was Den
Haag van zijn zorgenkindje ver
lost. De laatste verbouwing van
het theater heeft Van den Ende
en consorten 23 miljoen gulden
gekost. Om uit die kosten te ko
men, zal 'The Phantom' de ko
mende twee jaar veel nachtelij -
maken.
ZOETERMEER/LEIDEN
RUDOLF KLEUN
Het personeel van de arbeids
inspectie district Zoetermeer,
waar ook de Leidse regio on
der valt, is opgeschrikt door
reorganisatieplannen van het
ministerie van sociale zaken.
Die voorzien er in dal de acht
districten worden terugge
bracht tot vijf. Het werkter
rein van Zoetermeer wordt
dan verdeeld over de kanto
ren in Amsterdam en Rotter
dam. Tegelijk wordt de ar
beidsinspectie met de Econo
mische Controle Dienst en de
inspectie arbeidsverhoudin
gen samengevoegd.
Voornemen
Het voornemen het district
op te heffen, is vorige weck
bekendgemaakt. Het gaat om
een voorlopig plan waarover
het personeel tot maart 1994
inspraak heeft. Een jaar later
moet het worden geëffectu
eerd, Toch bereidt het perso
neel nu al protestacties voor.
Voorzitter Anja Dam me van
de medezeggenschapsraad:
„Het is een politieke keuze
waarvan nu al lijkt vast te
staan dat het hoe dan ook
doorgaat. Voor ons is het heel
ingrijpend. Reistijden worden
ook langer. Straks kost het in
specteurs anderhalf uur om
poolshoogte te nemen bij een
ongeluk. Part-timers, vooral
getrouwde vrouwen zullen
zelfs helemaal afhaken. Bo
vendien is het niet eens zeker
of
tog verder
vcg
worden overgepl;
Amsterdam of Rotterdam. We
weten niet of daar plaats voor
Effect
Volgens Damme is bovendien
het eind van de reorganisaties
niet in zicht. Volgens haar
wordt na drie jaar het effect
van de reorganisatie nage
gaan en dan bestaat het risico
dat alsnog wordt besloten de
dienst op één centraal punt te
vestigen.
ling Zuid-Holland. Daaruit blijkt
dat 43,6 procent van de bedrij
ven hun orderpositie slechter
inschat dan in 1992. Bij de
NVOB-bedrijven daalde het
personeelsbestand de afgelopen
anderhalf jaar met vier procent.
De meeste ontslagen zijn geval
len bij de grotere bedrijven.
De FNV merkt overigens wel
op dat met alle bouwplannen in
de provincie de nabije toekomst
voor de bedrijfstak er rooskleu
rig uitziet. Als gevolg van de ver
grijzing en de tegenvallende
werkgelegenheid op dit mo
ment zal het bij de verwachte
expansie echter moeilijk zijn
om aan personeel te komen, zo
voorspelt de bond.
AGENDA
ZATERDAG 31 JULI
Zomerkermis op parkeerterrein 't
Wantveld tot 23.30 uur
Warmond
Kunstmarkt op het Plemtie bi| de
Pomp, van 11 00 tot 16 00 uur
'Baanfeest, diverse aktiviteiten geor
ganiseerd door de Warmondse Hore
ca met levende muziek, van 21 00
ZONDAG 1 AUGUSTUS
Leiden
Archeologisch spreekuur in de Tal
feh-zaal van het Rt|ksmuseum van
Oudheden, Rapenburg 28. van
13.00 tot 16.00 uui
Noordwijk
Bootcompetitie Bmr
HSV De Sportvis
n 6.00 tot 11 00 uur
:hezomermarkt. Vuurtoren
i 10 00 tot 18.00 uur
d van de KNRM met infor
matie in het Botenhuis aan de Bos
weg, van 19.00 tot 22 00 uur
DINSDAG 3 AUGUSTUS
Katwijk
Sporten voor mensen met CARA o.l.v
een fysiotherapeut in sportzaal Boors
WOENSDAG 4 AUGUSTUS
Leiden
Sporten voor mensen met CARA o l.v
een fysiotherapeut in gymzaal De
Brug, Wassenaarseweg van 16.00
tot 17.00 u
