W
ideale plaats
Veilig rijden in 'meedenk-auto'
Deze
ruimte
ruimte ken. Bel onze
u parkeren
WW
Weg en wiel
Ruimte troef in Australische Mitsubishi
om een 100%
rake groep
(lp autolief heb-
bers te berei-
j advertentie-
KUJtt afdeling.
Apart smeersysteem verzorgt ketting
■P3Mji
Hf:
DONDERDAG 29 JUL11993
Katalysator van
Bosal doorbraak
ALKMAAR GPD
Een Nederlandse uitvinding
van de firma Bosal betekent
mogelijk een doorbraak in de
reiniging van uitlaatgassen.
De zogeheten radiaalstroom-
katalysator die deze Alk-
maarse producent van onder
meer uitlaatsystemen, samen
met de FinSe firma Kemira
heeft ontwikkeld, kan miljar
den guldens besparen in de
autoproduktie. Het kenmer
kende van dit nieuwe sys
teem is dat het de helft min
der edelmetalen nodig heeft,
geen kwetsbaar keramisch
materiaal bevat en met een
veel lagere tegendruk werkt.
Door dat laatste neemt het
motorvermogen minder af
dan nu het geval is.
De speciaal door Bosal ont
wikkelde om manteling van
duurzaam fecraloy (een ver
vanging van hoogwaardig
roestvrij staal) is ook de helft
kleiner dan die van een
gangbare katalysator.
Het is de bedoeling dat bin
nen twee jaar de radiaal-
stroom-katalysator stan
daard door autofabrikanten
wordt toegepast.
De stationwagen mag zich de
laatste jaren in zo goed als alle
klassen in een groeiende belang
stelling verheugen.
Ook Mitsubishi Motors speelt
daar op in en heeft in Australië,
land bij uitstek van stationwagons
en pickups, haar nieuwe topmodel
laten ontwikkelen: de Sigma sta
tionwagon, een combinatie van
veel ruimte, luxe en comfort.
De auto wordt standaard onder
meer geleverd met leren stoelbe-
kleding, airconditioning, een ver
stelbaar stuur, zes speakers, elek
trisch verstelbare en verwarmde
buitenspiegels en verstelbare
steunen zijn met hout afgewerkt.
De Sigma Stationwagon heeft
voorwielaandrijving, gekoppeld
aan een drieliter V6-motor met
twaalf kleppen (170 pk), de helft
minder dan de sedan-uitvoering,
Mitsubishi verwacht met de Sig
ma station vooral kopers van an
dere merken naar zich toe te trek
ken. De forse bagageruimte is
daarbij één van de belangrijkste
stelbare achterbank geheel of ge
deeltelijk omklapbaar. De wiel
kasten zijn bovendien vrij klein.
Om de bagage aan nieuwsgierige
blikken te onttrekken is er een uit-
hoofdsteunen. Dashboard en arm- die er vierentwintig telt
aanschafmotieven. Voor die laad- trekbare afdekhoes aangebracht,
ruimte is de in vier posities ver- De Sigma Station, die binnenkort
bij de dealers zal staan, is uitge
rust met stuurbekrachtiging en
een ABS-remsysteem. Een aanvul
lend systeem van een airbag voor
bestuurder en rechter voorpassa
gier is momenteel in ontwikkeling
en wordt vanaf '94 geleverd.
Met een viertraps automatische
versnellingsbak komt de Station
op 85 mille, de handgeschakelde
versie kost drie mille minder.
Corsa Combo
Het ziet er naar uit dat het vanaf
volgend jaar voor particulieren
grotendeels afgelopen is met
het (goedkoop) rijden op grijs
kenteken. Toch zijn er enkele
van personenauto's afgeleide
modellen die wel grijs bereik
baar blijven voor de particulier.
Dat zijn de bestellers met ver
hoogd dak als deTord Courier,
Seat Terra en Renault Expresse.
Opel heeft ook zo'n auto, ge
naamd Combo. De huidige ver
sie is afgeleid van de Kadett,
maar we leven nu in het Astra-
tijdperk en dus komt er in no
vember een nieuwe Combo.
Deze zal echter niet zijn afgeleid
van de Astra, maar van de nieu
we Corsa. Opel benadrukt daar
bij dat de nieuwe Combo over
meer bruikbare binnenruimte
beschikt dan de huidige.
Meer nieuwe motoren verkocht
De verkoop van nieuwe motor
fietsen is ondanks de weinig
rooskleurige economische situ
atie ook in de eerste zes maan
man dit jaar gegroeid. De af
zet steeg met bijna vijf procent
van 15.865 naar 16.645 stuks, zo
heeft de RAI bekendgemaakt.
De tweedehandsmarkt laat ech
ter wel een daling zien. In de
eerste helft van dit jaar gingen
11.591 gebruikte motoren 'over
de toonbank' tegenover 16.219
in 1992, een daling van 28,5
procent. De verklaring is dat ge
bruikte motoren vooral populair
zijn bij jongere consumenten
die blijkbaar gevoelig zijn voor
een economische achteruit
gang. Nieuwe motoren worden
doorgaans aangeschaft door ge
bruikers met een hogere levens
standaard en een vaste baan, al
dus de RAI vereniging.
WEGWERKZAAMHEDEN
Overzicht van werkzaamheden waarbij vertraging kan optreden,
samengesteld door ANWB, politie en Rijkswaterstaat. Wijzigingen
via ANWB-infonummer: 06 - 9622 (50 ct/min). De werkzaamheden
zijn dag en nacht en in beide richtingen, tenzij anders vermeld.
Amsterdam - Amersfoort (A 1)
Tussen Diemen en Bussum.
Den Bosch richting Eindhoven (A 2)
Tussen knooppunt Batadorp en knooppunt De Hogt.
BOEKEN
Den Haag richting Amsterdam (A 4)
Ter hoogte van Roelofarendsveen, overdag.
Hoogeveen richting Groningen (A 28)
Over wielen, wagens en koetsen
Boeken over auto's, oud en
nieuw, verschijnen met de re
gelmaat van de klok. Maar over
wat daarvoor zit, lezen we
eigenlijk nooit iets. De tijd vóór
de auto, toen de paardekrach-
ten nog met paarden te maken
hadden en houten karren het
straatbeeld vulden.
André Wegener Sleeswyk, werk
tuigkundig ingenieur en natuur
kundige, heeft eerder voor de
bijlage Wetenschap en Onder
wijs van het NRC/Handelsblad
een boeiende serie gemaakt
over het primitieve vervoer,
voorafgaand aan de auto. Die
serie artikelen vormt de basis
voor een boekwerk dat onlangs
op de markt is gebracht door
uitgeverij Hedeby Publishing in
Leeuwarden.
De auteur behandelt in Wielen,
wagens, koetsen uitgebreid drie
hoofdonderwerpen: de ontwik
keling van het wiel, het gebruik
van trekdieren en de ontwikke
ling van de vierwielige wagen.
Wegener Sleeswyk is daarbij
vooral geïnteresseerd in de
technische problemen die zich
voordeden bij de ontwikkeling
van de verschillende transport
middelen. Een van zijn eigen
problemen was dat er nogal wat
historische gegevens ontbraken
waardoor de schets van de tech
nische ontwikkeling ook hypo
thetische elementen bevat De
zwerftocht door de historie van
transportmiddelen met houten
wielen had dan ook volgens de
auteur vaak wat weg van een
puzzelrit.
Maar het resultaat mag er zijn.
Wielenwagens, koetsen ligt in
de boekhandel voor 65.
Tussen Assen-Noord en aansluiting Vries/Tynaarlo.
Aken richting Geleen (A 76)
Ter hoogte van knooppunt Bocholtz.
bestemd voor
zonaanbid-
ders en zon-
aanbieders.
Deze adver
tentie werkt!
Bel onze
advertentie
afdeling.
Een 'slim' gaspedaal om de snelheid
in de gaten te houden, een 'pienter'
stuurwiel dat de auto op de baan
houdt en een anti-botssysteem dat
ingrijpt als een voorligger te dicht
wordt genaderd. Wegenkaart verge
ten? Geen punt, de auto wijst de weg.
De 'meedenk-auto' is slim en daar
mee ook veiliger, menen de ontwik
kelaars. Bij TNO in Soesterberg wordt
de 'auto van morgen' nu al getest.
SOESTERBERG GPD
Volgestouwd met computers, draden en
lampen ziet de auto van de toekomst er nog
niet direct gebruiksklaar uit. „Over drie jaar
is het hele 'meedenk-systeem' gereduceerd
tot een computer met het formaat van een
sigarendoosje. Wij hebben er nu ook meet
apparatuur in zitten, daarom oogt de wa
gen wat ontoegankelijk", aldus dr. Wiel
Janssen. Als wetenschappelijk medewerker
van TNO is Janssen belast met het testen
van het 'Generic Intelligent Driver Sup-
port'-systeem, kortweg GIDS geheten.
Over tien jaar moeten de eerste GIDS auto's
van de lopende band rollen. GIDS is een in
1989 begonnen Europees project waaraan
naast TNO ook Rover, British Aerospace, de
Engelse divisie van Philips en de Rijksuni
versiteit Groningen deelnemen.
„Je kunt het systeem vergelijken met een
slimme bijrijder. De automobilist wordt
door het intensiever wordende verkeer en
de opkomst van autotelefoon en -fax over
spoeld met informatie. Die wordt door
GIDS geordend". Janssen noemt een voor
beeld. „Stel, je nadert een gevaarlijk kruis
punt waar je al je concentratie voor nodig
hebt. Juist op dat moment gaat de autotele
foon. GIDS houdt het telefoontje dan vast
tot je het kruispunt gepasseerd bent".
Het meedenksysteem bestaat uit drie on
derdelen. Een koerscorrector, een anti-
botssysteem en een navigatievoorziening.
De eerste twee werken via radars die aan
voor- en zijkant van de auto bevestigd zijn.
Ze bepalen continu de positie van de auto
ten opzichte van andere weggebruikers.
„Rijd je te dicht op een andere auto dan
gaat automatisch je gaspedaal omhoog. En
stel dat je teveel van je baan afwijkt dan
maakt het stuurwiel dat door een lichte tril
ling duidelijk". Als er echt botsingsgevaar
dreigt, neemt GIDS het stuur zelfs van de
rijder over. „Ja, een echte ingreep dus".
Het meest exclusieve aan de meedenk-auto
is het navigatiesysteem. Geen gehannes
meer met onhandig uitgevouwen wegen
kaarten, maar gewoon even de plaats van
bestemming intikken op je boordcomputer.
Een zwoele vrouwenstem, ondersteund
door aanwijzingen op een beeldschermpje,
wijzen de automobilist de weg.
Is Jansen niet bang dat de automobilist in
een GIDS-auto gemakzuchtig wordt en dus
onveiliger gaat rijden? „Dat gevaar zit er na
tuurlijk in. De automobilist moet niet het
gevoel krijgen totaal geleid te worden. De
aanwijzingen moeten zo subtiel mogelijk
zijn. Harde toeters of knipperende lichten
hebben een averechts effect. De rijder
schrikt, ergert zich en probeert vervplgens
het commando voor te zijn of te ontwijken.
Dat kan heel gevaarlijke situaties opleve
ren". Daarnaast heeft de automobilist altijd
nog de mogelijkheid om een gegeven com
mando te negeren. "Als hij te hard rijdt dan
komt het gaspedaal omhoog, maar dat kan
weer ingetrapt worden
Een ander gevaar schuilt volgens Jansen
erin dat het systeem misbruikt wordt. „De
directeur van een vrachtwagenbedrijf kan
natuurlijk gaan redeneren in de trant van:
'mijn chauffeurs kunnen nu veel effectiever
rijden, dus dan kan ik wel een extra dienst-
rit inroosteren', als dat gebeurt ben je, wat
de veiligheid betreft, geen stap verder".
In verband met de vakantletijd zal de pagina Weg en Wiel gedurende
komende anderhalve maand om de veertien dagen verschijnen. Dat be
tekent dat de autopagina in de week van 5 en 19 augustus en 2 septem
ber een weekje overslaat. Daarna zijn we weer wekelijks van de partij.
FIETSSTROOK
redactie: Theo van der Kaaij BUK IN HET VERLEDEN
at heb jij nu aan
je fiets hangen?
heeft dat het kastje zelf vol vuil
raakt en schoongemaakt n
'Een permanent worden. Ook de olie dient regel-
smeersysteem' kan daarop het matig te worden bijgevuld.
antwoord zijn. Een fiets met de-
railleur en bijbehorende open
en bloot liggende ketting, geeft
het regelmatig terugkerende
probleem van de vervuilde en
roestende ketting. Wie een he
kel heeft aan schoonmaken e
De fietser moet er bij dit smeer
systeem op verdacht zijn dat de
ketting constant een oliefilm
draagt. Oppassen dus met scho
ne broeken en kousen. CLS is
gemakkelijk zelf te monteren en
kost op een stuiver na 20 gul
olie verversen kan nu terecht bij den. Volgens importeur De
de Zwitserse firma Fischer -
Tech, die onder de naam CLS
een apparaatje presenteert, dat
voor constante smering van de
ketting zorgt.
Het is een klein kastje dat aan
het onderste wieltje van de de-
railleur wordt geschroefd. Een
reservoirtje wordt daarna ge
vuld met dunne olie. De ketting
loopt door dat kastje heen en
wordt daar bij elke omwente-
Poort Trading in Haarlem i;
in diverse kleuren uitgevoerde
produkt verkrijgbaar bij 'de be
tere fietsenzaken'.
Wielen richten
Het richten van fietswielen staat
ongeveer gelijk aan hogere wis
kunde. Een spaak hoeft maar
een fractie vaster of losser te
worden gedraaid om een lichte
slag in de velg te krijgen. Het
Het smeerkastje bevindt zich
het onderste derailleurwieltje.
ling verwend door een borsteltje vastdraaien van losse spaken of
en met een likje olie. Het kan het vervangen van gebroken
zijn dat veelvuldig rijden over
modderige wegen tot gevolg
kens. Om een wiel grof te rich
ten kunnen eventueel de rem-
blokjes als richtsnoer gebruikt
fessionele fietsenmaker als de
amateur. Het inklapbare appa
raat is uitgerust met ingenieus
scharnierende voelers die de
velg controleren op hoogteslag,
zijdelingse slag en correcte cen
trering van het hele wiel.
Expositie
In Keulen wordt van 16 t/m 19
september een internationale
vaktentoonstellingvan fietsen
gehouden. De 'Intercycle Colog
ne' is alleen de laatste twee da
gen voor publiek toegankelijk.
Deze expositie is een voortzet
ting van de jaarlijkse IFMA-ten-
toonstelling, die nu gesplitst is
in aparte jaarlijkse evenemen
ten voor Fietsen en motorfiet
sen. Dit jaar zijn de fietsen aan
de beurt. De expositie beslaat
ruim 70.000 m2 en belooft een
compleet overzicht te bieden
van het nieuwste aan modellen,
exemplaren bezorgt de amateur worden. Voor precisiewerk is
meestal de nodige hoofd bre- echter een wielrichter onont-
brengt een nieuw type wielrich- onderdelen en accessoires op
ter op de markt, de Scorpio, die fietsgebied.
zowel geschikt is voor de pro-
In augustus 1948 was het splinternieuwe circuit
van Zandvoort klaar om bereden te worden. Deze
opname is van een maand eerder toen testrijder
Maus Gatsonides het circuit uitprobeerde. Hij deed
dat in zijn zelfgebouwde Gatso type 4000 Aero
Coupé, vanwege het stralende weer zonder de koe-
mm
pel van plexiglas, die er normaal bijgeleverd werd.
Deze in Heemstede gebouwde auto was ook te
koop als roadster, touring, cabriolet en 4-persoons
coupé. Zoals de meeste Gatso's was ook het type
4000 voorzien van een prominent geplaatste derde
koplamp in het midden. •archieffoto
TNO-onderzoeker Wiel Janssen bekijkt testresultaten in de auto van de toekomst
