Europese Kerken
tegen godsdienstwet
Kerk Samenleving
Na Amsterdam ook 'Mars
voor Jezus' in Rotterdam
St. Jan van Lateranen
bisschopskerk van paus
RK-Kerk groeit naar 945 miljoen leden
'Openheid van patiënten is
voor mij een Godsgeschenk'
DONDERDAG 29 JUL11993
HET WEER
ROB GROENLAND
BUITENLAND KORT
Spijswetten (1
De joodse spijswetten uit
het Oude Testament had
den niet alleen een religieu
ze functie, maar dienden
ook het milieu. Zij be
schermden dieren die niet
mochten worden gegeten
om gezondheidsredenen of
omdat zij voor de maat
schappij belangrijk en
waardevol waren. Met de
spijswetten beschermden
de Israëlieten het land te
gen roofbouw en uitput
ting.
Tot deze conclusie komt
prof. dr. Aloys Hüttermann
Van het Botanisch Instituut
van de universiteit van de
Duitse stad Göttingen. Pa
lestina was, aldus Hütter
mann, niet alleen weinig
vruchtbaar, maar ook dicht
bevolkt. De Israëlieten wil
den hun akkers, tuinen en
weiden intensief gebruiken,
wat alleen mogelijk was als
ze op een zorgvuldige ma
nier zouden omgaan met
de natuür.
Spijswetten (2)
Hüttermann ziet de spijs
wetten als een soort 'rode
lijst' van diersoorten die
moesten worden be
schermd. Het eten van her
kauwers werd wegens hun
rijkdom aan eiwitten toege
staan, maar kleine roofdie-
ïèn als marters en vossen,
cöe hoofdzakelijk van ratten
en muizen leven, werden
als onrein beschouwd.Ook
Slangen, die muizen eten,
en hagedissen, die leven
van sprinkhanen en andere
insekten, werden be
schermd. Hetzelfde geldt
voor 'nuttige' vogelsoorten
als uilen, gieren, raven,en
Spijswetten (3)
Van, de dieren die in het
water leven, mochten de ei
witrijke vissen worden ge
geten, maar kikkers, sala
manders en padden golden
als onrein. Daarmee werd
in het oude Israël indirect
de malaria bestreden, want
kikkers zijn de belangrijkste
verdelgers van de larven
van de malariamug.
'De Israëlieten hadden
volgens Hüttermann zelfs
weet van wat nu bescher
ming van de biotoop wordt
jjenoemd. Hij verwijst naar
een passage in het boek
Jesaja: Wee hun die huis
a,an huis voegen, akker aan
akker' trekken, totdat er
geen plaats meer is, en gij
allen de gezeten lieden zijt
jn het land...want üén juk
wijngaard zullen slechts
één bath opleveren en een
homer zaaikoren zal slechts
een efa opleveren,"
Spijswetten (4)
Hüttermann legt deze pas
sage uit als een waarschu
wing voor overproduktie.
Door te intensief gebruik
van land zou er geen ruimte
overblijven voor de natuur
lijke bestrijders van schade
lijke dieren.
Ook het gebod om bo
men in een oorlog te sparen
en eens in de zeven jaar het
land braak te laten liggen is
volgens Hüttermann voort
gekomen uit het besef van
de Israëlieten dat ze zorg
vuldig met de natuur moes
ten omgaan.
De nieuwe godsdienstwet in Rusland, die beperkingen
oplegt aan buitenlandse kerken, is in strijd met interna
tionale verdragen als de Universele verklaring voor rech
ten van de mens (Verenigde Naties) en de Verklaring van
Wenen (Conferentie voor veiligheid en samenwerking in
Europa).
reldraad van Kerken, roept de
KEK Jeltsin op zijn veto over de
Dit schrijft de Konferentie van wet uit te spreken. „Daarmee
'Europese Kerken (KEK) in een levert u een bijdrage aan het de-
brief aan de Russische president mocratiseringsproces in uw
Jeltsin. In navolging van andere land."
organisaties, waaronder de We- De Russisch-Orthodoxe Kerk
heeft aangedrongen op de wet,
die religieuze gemeenschappen
uit het buitenland verplicht zich
te laten registreren en evangeli
satiewerk door buitenlanders
verbiedt. Zij hoopt dat er zo een
einde komt aan de in haar ogen
agressieve zendingsactiviteiten
van sekten, maar ook van .de
Rooms-Katholieke Kerk.
Bij de KEK zijn 115 ortho
doxe, anglicaanse en protes
tantse kerken aangesloten. De
Russisch-Orthodoxe Kerk is één
van de lidkerken.
Na Amsterdam krijgt ook Rotterdam zijn eigen 'Mars voor Je
zus'. Naar verwachting enkele duizenden christenen zullen op
zaterdag 25 september door de havenstad trekken om 'hun ge
zamenlijke liefde voor Christus te tonen'.
Het gaat om een plaatselijk initiatief, dat voortborduurt op de
twee landelijke marsen' die tot nu toe in Amsterdam zijn gehou
den. De eerste mars in de hoofdstad, in mei 1992, trok ruim
10.000 deelnemers; de tweede, in juni 1993, ruim 20.000. Het
thema van de mars luidt: 'Zoek de vrede voor de stad'. De orga
nisatoren van deze en andere 'gebedsmarsen' gaan ervan uit dat
hun demonstratie een gunstige invloed zal hebben op de stad.
dato) gepresenteerd is in het Vaticaan. In 1991
nam het aantal leden toe met ongeveer 16 mil-
De Rooms-Katholieke Kerk telt volgens de meest joen.
recente cijfers bijna 945 miljoen leden. Van de Het aantal priesters groeide met ongeveer 1000
ruim 5,3 miljard mensen op de wereld, noemt tot ruim 404.000. In 1991 waren er voorts bijna
17,6 procent zich katholiek. 100.000 kandidaten voor het priesterambt, 4196
Dit blijkt uit het statistisch jaarboek 1991, dat bisschoppen, ruim 18.000 permanente diakens
deze week (zoals gebruikelijk anderhalf jaar na en 875.000 vrouwelijke religieuzen.
De basiliek van St. Jan van La
teranen, die dinsdagavond bij
een bomaanslag werd bescha
digd, is de bisschopskerk van de
paus in diens functie van bis
schop van Rome. Het opschrift
op de kerk 'Moeder en hoofd
van alle kerken' getuigt ervan
dat niet de St. Pieter, maar de
St. Jan binnen de Rooms-Ka
tholieke Kerk wordt beschouwd
als de belangrijkste kerk van dé
christenen.
■De aanslag had plaats op het
plein, waar het transept (dwars-
schip) en portaal van de kerk
een hoek met het paleis van La
teranen vormen. Volgens mgr.
Liberio Andreatta, wiens bureau
zich in het paleis bevindt, zijn
er in de transept aanzienlijke
beschadigingen aangericht.
DE IlSoEPING
Wat beweegt iemand om te
kiezen voor een loopbaan in
dienst van de kerk? De roeping
van priester Abr. Vijftigschild
(54) voltrok zich - 'en ik ga er
maar vanuit dat dit in de
meeste gevallen zo gaat' - langs
hele normale menselijke
wegen. Opgroeiend binnen een
tuindersgezin in het Westland
had hij al vroeg in de gaten dat
hij zelf niet geschikt was voor
het zware werk op de kwekerij.
De enige mogelijkheid om te
gaan studeren was de keuze
voor het seminarie. „Op die
fsverdieping nog geen
enkele rol. Dat komt pas
later." Een andere factor
vormde zijn voorliefde voor
het toneelspel, opgedaan
tijdens het instuderen van een
rol in 'Repelsteeltje'. „Een
liturg speelt, zeker binnen de
Rooms-Katholieke Kerk, in
zekere fcin ook een rol. Dat leek
me wel wat: toneelspelen voor
God." Vijftigschild werkt sinds
1976 als pastor in het Rijnland
Ziekenhuis (het vroegere St.
Elisabeth) in Leiderdorp.
LEIDERDORP DICK VAN DER PLAS
„Door het veranderde ritme in
het ziekenhuis is het werk van
de pastor wezenlijk moeilijker
geworden. Hij moet mee in het
hoge tempo waarmee de ver-
pleegduur zoveel mogelijk
wordt bekort. Als iemand tegen
mij zegt: ik wil u spreken, dan is
het zaak daar geen dag mee te
wachten. Anders loop je kans
dat de patiënt o'f al is geope
reerd, o'f inmiddels op een an
dere afdeling ligt, o'f zelfs al
weer naar huis is. De tijd die ie
mand in het ziekenhuis door
brengt wordt door de medische
staf ten volle uitgebuit. Je staat
er versteld van wie en wat er al
lemaal in korte tijd aan het bed
verschijnen. De tijd om even
rustig met iemand te praten, is
heel beperkt.
Wat mij in dit werk enorm blij
maakt, is dat de mensen zo
open voor je staan. Waar dat in
zit, ik heb er geen verklaring
voor. Het lijkt wel of men hier
iets van een permanente vakan
tie-mentaliteit over zich krijgt.
In een andere omgeving geef je
jezelf ook veel sneller over aan
Ziekenhuispastor Abr. Vijftigschild: „Bij
die erg in de war zijn of in coma liggen, mag ik graag een lied zingen." foto henkbouwman
nieuwe indrukken en die hou
ding wordt meegenomen naar
het ziekenhuis. Ik noem dat een
Godsgeschenk. Die grote open
heid naar elkaar loopt vaak
naadloos over in een openheid
naar boven toe, naar het ge-
heim van God in hun leven.
In die openheid mag ik zelf
ook delen. Door de houding van
de mensen kan ik in dit werk
heel erg mezelf zijn. Ik hoef aan
het ziekbed niets concreets tot
stand te brengen, niet te preste
ren. Wees er maar. Ik voel me in
die zin echt op m'n gemak bij
mensen, ook al zijn het vreem
den voor me.
Het richten van de aandacht
op e'e'n doelgroep ligt me goed.
Bij het werk in de parochie werd
ik vroeger weieens wanhopig
van alle aandachtsvelden, van
alle groepen die een appe'l op
me deden. Daar ging ik stuk
aan. Ik voelde dat ik onder de
maat bleef.
De keuze voor het zieken
huispastoraat heb ik gemaakt
toen ik in Voorburg kapelaan
was. Tot mijn werkgebied be
hoorde het Diaconessenhuis,
dat op een steenworp afstand
van de pastorie lag. Heel trouw
ging ik daar vrijwel elke middag
een aantal uren heen om men
sen te bezoeken. Tijdens een
drie maanden durende oplei
ding klinische pastorale vor
ming in Vught heb ik uiteinde
lijk definitief voor het zieken
huispastoraat gekozen. Ik solli
citeerde - wat ook helemaal
nieuw voor me was - in 1970 bij
het St. Jozef ziekenhuis in
Gouda, waar ik uiteindelijk zes
jaar heb gewerkt. Daarna kon ik
hier in Leiderdorp aan de slag.
Bij'mijn gesprekken met pa
tiënten begin ik pas over de 'on
grijpbare dingen', de wereld van
het geloof, als mensen zelf op
de e'e'n of andere manier een
hand uitsteken in die richting.
Dat kan soms heel subtiel, door
een bijzinnetje in een lang ver
haal, waar ik dan op inhaak. Na
afloop van een gesprekje vraag
ik altijd of ik ze de zegen mag
geven. Dat kan voor mij gewoon
op de zaal, temidden van ande
re kamergenoten. Die probeer
ik daar dan ook wel in te betrek
ken. Met protestantse mensen
lees ik soms wat uit de bijbel ,of
citeer ik een psalmtekst die ze
erg mooi vinden. Als mensen al
leen op een kamer liggen of het
erg rustig is op een zaal, dan
wordt er ook wel samen gebe
den. Bij mensen die erg in de
war zijn of in coma liggen, mag
ik graag een lied zingen. Als ik
weet dat ze ervan houden ten
minste. Voor de rooms-katho-
lieken kies ik dan vaak voor het
Iatijn, dat roept vooral bij oude
re mensen momenten van her
kenning op.
Er is een groep patiënten
waarvoor het contact zoeken
met God min of meer vanzelf
sprekend is, de kerkelijk meele
vende groep. Maar er zijn ook
mensen die geen enkele band
met een kerk hebben en waar
voor het mysterie van God toch
een rol speelt in hun leven. Ik
sta soms met open mond als ik
hoor hoe ze daar vorm aan ge
ven. Dat zijn hele indrukwek
kende ervaringen."
door Jan Kruis
COLOFON
LM i ut vtfomMM 13<_nMrru
DlREcf?EfjU'SesDGaiP.'Sd (adi):
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Fran:
H«»nderPOfl^
Knel?S8623S26321 BMLe,den'
REGIOKANTOREN
Te I? 02521-19353, Fax: 02521-19610.
ro?Sfl5E2N300ABLe,den.
0-1700 uur:
i i
ma -vnj. van 8.30-17.00 uur:
(Sleutelt/es) Telefoon 071-1435
ABONNEMENTEN
Tel 0/! 1.78030 bij vooruitbet
per kwartaal
per kwario.il (po',1)
perjaar
permaand..
Kentering in zicht?
Zelfs in deze komkommertijd valt
er voor de media genoeg te schrij
ven. Na de zeer overvloedige re
gens van de afgelopen dagen wordt
op diverse locaties in het land de
balans opgemaakt. Uit analyses is
gebleken dat vooral de campings in
Zandvoort afgelopen maandag
avond een ware zondvloed te ver
werken hebben gekregen. In drie
uur tijd viel er ongeveer 40 liter en
in totaal werd 60 tot 66 liter water
per vierkante meter opgevangen
(dit is bijna gelijk aan een hele plë
som). Dat de buien zeer lokaal wa
ren bewezen de regenmeters in
Haarlem-oost, Bennebroek en de
luchthaven Schiphol, waartussen
de 20 en 30 liter water per vierkan
te meter werd'afgetapt. Enkele
plaatsen in de regio komen tot nu
toe iri de julimaand op regentota
len van tussen de 150 en 200 mm.
Het landelijk neerslaggemiddelde
komt nu uit op 115 mm. Echter,
het kan nog erger met de neerslag
hoeveelheden in een julimaand. In
het jaar 1980 werd landelijk in juli
144 mm afgetapt en in juli 1965
een totaal van 145 mm. In dat
laatste jaar werden uitersten van
242 mm gemeten.
De hamvraag voor veel mensen is:
wanneer komt er een einde aan de
ze langdurige inzinking Welnu,
de huidige gegévens laten zien dat
een vleugje warmte deze middag
over de regio gaat uitstromen met
in de namiddag maximumtempera
turen van 21 tot 24 graden celsius.
Dit tijdelijk uitstromen van warme
lucht vanuit de Golf van Biscaye
hebben we te danken aan een lage
drukgebied dat vandaag via de
Britse Eilanden naar het noordelijk
gedeelte van de Noordzee koerst.
De warme sector van dit systeem
komt tussen deze middag en mor
genochtend over ons gebied te lig
gen. Het koufront van de depressie
wordt de komende avond al boven
het oosten vari Engeland verwacht.
Mogelijk dat zich aan de.voorkant
van dit front boven Noord-Frankrijk
en België buien ontwikkelen, die
later in de nacht over onze regio
trekken. De koufrontpassage vindt
vermoedelijk in de nanacht plaats
eh ook dan kunnen er enkele flinke
buien vallen. Morgenochtend is het
nog enige tijd bewolkt, maar in de
middag moeten opklaringen vanaf
de Noordzee gaan binnenkomen.
Het koufront zelf kan later op vrij
dag en in de nacht van vrijdag op
zaterdag boven het oosten van Ne
derland opnieuw regen geven, als
zich langs het front een aantal gol
ven vormen. De zaterdag lijkt in
ons gebied redelijk maar fris te
gaan verlopen bij een westenwind
5-7 Beaufort. De zondag belooft
een mooie dag te gaan worden met
droog en vrij zonnig weer en maxi
mumtemperaturen boven de 20
graden! Hollands zomerweer is
slechten saai?
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
vrijdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Veel wolkenvelden, nu en
dan ook wat zon. Op beide
dagen enkele buien, mo
gelijk met onweer. Maxi
ma van 16 graden op de
Schotse Hooglanden en
langs de westkust van Ier
land tot rond 22 graden in
het zuidoosten van Enge
land:
België en Luxemburg:
.Vandaag in de loop van de
dag perioden .met zon en
zwoel met maxima van 21
graden aan zee* tot plaat
selijk 27 graden in de Ar-
dennen. Morgen opnjeuw
wolkenvelden, kans op
een regen- öf onweersbui
en koeler.
Noord- en Midden-Frank
rijk:
Noorderi: Perioden met
zon, in Bretagne en Normandiëop beide
dagen ook wolkenvelden. Vandaag
meest dróóg, morgen kans op enkele
buien, in de oostelijke helft met onweer.
Maxima vandaag rond 29 graden, langs
'het Kanaal circa 21 graden; morgen
vanuit het wésten afkoeling. Midden:
Vrij zonnig en warm. Morgen aan het
eind van de dag kans op onweer. Maxi
ma vandaag rond 30 graden, morgen
vooral in de Haute Savoie nog iets ho-
Portugal en Madeira:
Portugal: Overwegend zonnig. In het
noorden op beide dagen enkele wolken
velden en morgen kans op een bui. Mid-
dagtemperatuur vandaag langs de kust
van 25 graden aan de Costa Verde tot
32 graden in de Algarve; morgen in het
noordwesten iets lager. Madeira: Perio-
qleri met 'zon, van tijd tot tijd ook wol
kenvelden. Droog. Middagtemperatuur
ongeveer 25 graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Overwegend zonnig. Langs de
Golf van Biskaje enkele wolkenvelden,
misschien onweer en maxima rond 22
graden. Middagtemperatuur aan de Cos
ta's rond 31 graden, In het binnenland-
vandaag plaatselijk boven de 40 graden.
Canarische Eilanden: In het algemeen
zonnig. Maxima aan de zuidstréndert
iets boven de 30 graden
Marokko en Tunesië:
Marokko: Zonnig, morgen ook kans op
enkele wolkenvelden. Middagtempera
tuur aan zee rond de 30 graden. Tune'
siè: Zonnig.. Maxima bij de stranden on
geveer 34 graden, landinwaarts veel ho
ger.
Zuid-Frankrijk:
Zonnig en warm. In de loop van morgen
kans op onweer. Middagtemperaturen
op de meeste plaatsen tussen de 32 en
36 graden, in Les Landes iets koeler.
Mallorca en Ibiza:
Vrij zonnig. Maxima rond 33 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: Meest zonnig, morgen in het
noorden Triisschien een onweersbui.
Maxima op veel plaatsen tussen de 32-
en 35 graden. Corsica en Sardinië: Vrij
zonnig. Maxima ongeveer 33 graden.
de eilanden rond 32 graden,
op het Griekse vasteland op veel plaat
sen boven de 35 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnig. Middagtemperatuur langs de
kusten ongeveer 33 graden.
Duitsland:
In het noorden vandaag veel wolken en
enige tijd regen of motregen. Morgen
ook wat zon en later énkele buiën. Ver
der naar het zuiden toe op beide dagen
perioden met zon en vooral morgen later
op de dag kans op onweer. Middagtem
peratuur meest tussen de 25 en 30 gra
den, in het zuiden mogelijknog iets war
mer. Maxima in Sleeswijk-Holstein rond
21 graden.
Zwitserland:
Flinke perioden met zon en droog. Mor
gen in de loop van de dag kans op on
weer. Maxima 30 graden of iets hoger.
L lagedruk
H hogédrük
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtetnp.
VRIJDAG 30 JUL11993
Zon- en maanstanden
Zon op 05.56 Zon onder 21.31
Maan op 19:25 Maan onder02.44
Waterstanden Katwijk
Hoog water 01.08 13.58
Laag water 09.26 22.01
Weerrapporten 28 JULI 20 uur:
Oen Helder zwaar bew.
Rotterdam licht bew,
Twente licht bew.
Vlissingen onbew.
Maastricht half bew.
Budapest regenbui
HEINZ
INDUSTRIETERREIN ALMERE
DOS NIER MOET HO MIJ/O
VAEANT/E DOORBRENGEN/
EM DAN TE BEDEN/OEN BAT
EJE/TS INTUSSEN HEERL'JK
van z'n rust zit te genie
TEN INDE&RIERSE ZON/
