Genua wacht op nieuwe rellen
Buitenland
René getipt als winnaar op Seychellen
Dodental door regen blijft stijgen
Major molensteen om hals Conservatieve Partij
Turken vieren verjaardag van
verdrag dat Kurden negeerde
Verzoeken om uitstel
besprekingen Bosnië
Acht Braziliaanse straatkinderen
in Rio in koelen bloede vermoord
ZATERDAG 24 JUL11993
?Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappelijke Persdienst
Ind The Independent IPS Inter Press Service RTR Reuter
UPI United Press International
Armeniërs veroveren Agdam
moskou De strijdkrachten van Nagorno-Karabach een voor
namelijk door Armeniërs bewoonde enclave in Azerbajdzjan
hebben gisteren een belangrijk succes behaald in de inmiddels
vijfjaar durende oorlog tegen de Azeri's. De soldaten veroverden
het tien kilometer buiten de enclave gelegen regionale centrum
Agdam. Ook zouden zij op het punt staan Fizoeli, een andere
strategische plaats, in te nemen. De Armeniërs hebben al drie
omliggende dorpen in handen en zijn slechts een kilometer van
de stad verwijderd. Agdam herbergt het hoofdkwartier van de
Azerbajdzjaanse strijdkrachten in de regio. De stad is van strate-
jgisch belang voor de beheersing van de omstreden enclave Na
gorno-Karabach.
Attali ontkent terugnemen boek
parus Jaques Attali, tot vorige week van de zogenaamde Oost
europa Bank en auteur van het boek Verbatim, ontkent dat hij
van de Franse president Mitterrand het verzoek heeft ontvangen
om zijn boek uit de handel te nemen en excuses aan te bieden
omdat hij plagiaat zou hebben gepleegd. Attali reageerde daar
mee op een artikel in de International Herald Tribune, waarin de
Nobel-prijswinnaar Elie Wiesel stelde dat de Franse president de
houding van Wiesel deelde over het uit de handel halen en de
excuses.
Chipfabrikanten vergroten produktie
Tokyo» De grote producenten van halfgeleiders in Japan heb
ben laten wéten dat ze hun bedrijfsvakanties willen bekorten om
meer chips te kunnen produceren. Hitachi en Fujitsu willen ge
durende het zomerseizoen 24 uur per etmaal doordraaien en
Nee heeft laten weten de zomervervakantie met twee of drie da
gen te zullen verkorten om aan de sterke vraag naar chips, voor
al uit de Verenigde Staten, te kunnen voldoen.
Doden bij vliegtuigongeluk China
peking Bij het neerstorten van een Chinees passagiersvliegtuig
zijn gisteren minstens 59 personen omgekomen. Het vliegtuig
verongelukte op een binnenlandse vlucht van Yinchuan naar Pe
king in de provincie Ningxia. Het toestel, een British Aerospace
146 van China Northwest Airlines, had 108 passagiers en vijf be
manningsleden aan boord.
Grieks paspoort hartchirurg Barnard
athene Christiaan Barnard, de beroemde Zuidafrikaanse hart
chirurg die met zijn broer de eerste harttranspantatie op een
mens uitvoerde, heeft gisteren in Athene het Griekse staatsbur
gerschap gekregen. Barnard (70) had om naturalisatie gevraagd,
omdat hij Griekenland jaarlijks vele malen bezocht en hij dui
zenden Grieken had behandeld. Barnard zal ook zijn Zuidafri
kaanse nationaliteit behouden.
Drugshandelaren vechten om macht in Italiaanse havenstad
rome-genua gpd-dpa
De Noorditaliaanse havenstad Genua, de afgelopen da
gen het toneel van gevechten tussen immigranten en
buurtbewoners, maakt zich op voor nieuwe rellen.
Noordafrikanen schijnen zich te bewapenen en vanuit de
nabijgelegen steden Milaan en Turijn zijn groepen skin
heads en autonomen op weg om hun steentje bij te dra
gen aan een strijd die als bron heeft drugs, stedelijk ver
val en racisme.
verwijten zich niet in het cen
trum van de stad te laten zien
om het leger te sturen, deed
hij af als 'onzinnig'.
Het verzoek illustreert de
wanhoop die leeft in wat mis
schien wel Europa's meest ver
vallen oude stad is. De Italianen
hebben gemerkt dat racisme en
vreemdelingenhaat niet het ex
clusieve alleenrecht zijn van
Duitsland. „Negerjacht in Ge
nua", kopte de krant La Stam
pa. ,,Ik had gehoopt dat mijn
vlucht uit Afrika mij een beter
leven zou bezorgen", zegt een
jonge Marokkaan. „Hoerenkind
weg uit onze stad", is de me
ning die jonge Italianen luid
keels verkondigen.
Al jaren is sprake van een ver-
Het hoofd van de Italiaanse po
litie Parisi heeft de hoofdcom
missaris vervangen en 500 man
extra politie ingezet om de situ
atie in de hand te houden, maar
de vraag is of dat zal lukken.
Heel Italië is bevreesd voor een
verspreiding van het geweld in
hun land waar circa 1,5 miljoen
buitenlanders wonen, van wie
de helft illegaal is.
Volgens Parisi gaat het slechts
om de strijd tussen Italiaanse en
Noordafrikaanse drugsbendes
en is het gevaar voor escalatie
geweken. „We vegen het cen
trum in 15 dagen schoon", al
dus Parisi. Het verzoek van
buurtbewoners die de politie
Italiaanse politiemannen staan klaar om in de haven van genua in te
grijpen bij de gevechten tussen immigranten en Italianen, foto ansa
paupering van het centrum, dat
grenst aan de haven van waar
uit ooit Columbus zijn reis on
dernam naar Amerika. De be
woners zagen hoe drugshande
laren uit met name Palermo en
Napels zich meester maakten
van dit deel van de stad, waar
victoria»Rtrlen (SPPF), de verkiezingen winnen. Vorig jaar
behaalde de SPPF bij verkiezingen voor een com
missie die een nieuwe grondwet moest opstellen
58 procent van de stemmen.
De SPPF voert campagne voor sociale verbete
ringen voor de gewone man, waaronder gezond
heidszorg, gratis onderwijs en goedkope huizen.
Volgens zijn belangrijkste tegenstander, de advo
caat Philip Boulle, ruïneert René met zijn centraal
geleide economische politiek de eilanden. De be
langrijkste inkomstenbron voor de Seychellen is
het toerisme.
De inwoners van de Seychellen, een groep van
115 eilanden in de Indische Oceaan, hebben gis
teren vor het eerst sinds de linkse leider Albert
René zestien jaar geleden via een coup de macht
overnam, kunnen stemmen. De circa 55.000 kies
gerechtigden mochten zich uitspreken over Re-
né's unieke marxistische model dat bekend staat
onder de term 'kokosnoot-socialisme'.
Volgens waarnemers zal de partij van René, het
Progressieve Front van het Volk van de Seychel-
Babangida sluit
zes kranten en
radiostations
lagos ap-ips
De militaire machthebber in Ni
geria, generaal Ibrahim Baban
gida, heeft zes onafhankelijke
kranten en radiostations geslo
ten. De Verenigde Staten heb
ben Nigeria gewaarschuwd dat
sancties zullen worden getrof
fen. indien Babangida op 27 au
gustus niet de macht overdraagt
aan de winnaar van de in juni
gehouden verkiezingen.
Zwaar bewapende agenten
bestormden de redacties van
onder meer het dagblad Con
cord, dat eigendom is van de
zakenman Moshood Abiola, die
in juni de inmiddels door Ba
bangida geannuleerde verkie
zingen won. Babangida wil op
14 augustus nieuwe verkiezin
gen houden, waarvan Abiola is
uitgesloten.
De politie doorzocht de kan
toren en nam karren vol docu
menten mee. De regering gaf
geen commentaar op de sluitin
gen, die komen na de recente
hardere aanpak van onafhanke
lijke journalisten en mensen
rechtenactivisten, van wie som
migen al wekenlang zonder op
gaaf van redenen Worden vast
gehouden.
Washington heeft drie extra
maatregelen aangekondigd die
„specifiek zijn gericht op het
Nigeriaanse leger", waaronder
het naar huis sturen van in de
VS studerende militairen, het
beperken van de toegang van
militaire attachés en het herzien
van de militaire export naar Ni-
newdelhi-des Moines Het dodental als gevolg
van de overstromingen door de moessonre
gens in India, Bangladesh en Nepal is gisteren
gestegen tot 1.800. In een Indiase deelstaat al
leen al waren 200 mensen omgekomen, terwijl
legerhelikopters voedselpakketten afwierpen
voor meer dan een miljoen mensen die geïso
leerd zaten in overstroomde dorpen. In het
overbevolkte Bangladesh (foto), dat voor een
derde onder water staat, hebben meer dan zes
miljoen hun huis verloren toen hun strohutjes
door het water werden weggespoeld.
Ook aan de wateroverlast in het midden-wes
ten van de Verenigde Staten komt geen einde.
Gisteren verslechterden nieuwe stortregens de
situatie in het gebied, dat al sinds zes weken
geteisterd is door ongekende overstromingen.
Met een neerslag in sommige streken van 25
centimeter is de waterstand van de rivieren,
die toch al uitzonderlijk hoog is, nog meer ge
stegen. Meer dan veertigduizend vierkante ki
lometer vruchtbaar akkerland, een gebied gro
ter dan heel Nederland, staat onder water.
foto ap pavel rahman
ACHTERGROND
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN CORRESPONDENT
Slechts de alleronnozelste hals kan zich hebben
verbaasd over de uitkomst van de Lagerhuis-klucht over
'Maastricht'. Vanaf het moment dat premier Major
donderdagnacht de vertrouwenskwestie stelde, was
duidelijk dat hij zou winnen. Tegen d^egering
stemmen, zoals de Euro-rebellen die avond hadden
gedaan, zou politieke zelfmoord zijn geweest.
Blijkens de laatste opiniepeiling geniet Major als premier
nog slechts het vertrouwen van 16 procent van de
kiesgerechtigde Britten. Zijn partij, de Conservatieven, is
onder de 30 procent gezakt. Verkiezingen nu zou
Labour, als de peilingen juist zijn, aan een absolute
meerderheid van 300 zetels hebben geholpen.
Tweehonderd Conservatieven, onder wie talrijke
rebellen, zouden hun zetels zijn kwijtgeraakt.
Het debat was van meet af aan een klucht, waarvan de
uitkomst voorspelbaar was. Toch had de ontknoping
gistermiddag het karakter van een anti-climax.
'Europa' was sinds de geruchtmakende val van Thatcher
in november 1990 een splijtzwam geweest in de
Conservatieve Partij. De IJzeren Dame moest het veld
ruimen nadat ze haar visie op een verenigd Europa in
drie woorden had samengevat: „No, no, nol". Aan de
macht kwam de stroming die in de woorden van de
nieuwe roerganger'Groot-Brittannië in het hart van
Europa' wilde. Maar terwijl deze roerganger, John Major,
Groot-Brittannië naar het hart van Europa troonde,
De Britse krant 'The Times' noemde het de dreiging
met de atoombom, de 'nuclear threat'. De aankondi
ging van de Britse premier John Major om nieuwe
verkiezingen uit te roepen, mocht hij niet het vertrou
wen krijgen voor zijn Europees beleid, heeft evenwel
haar vruchten afgeworpen. Het Britse gezicht in Euro
pa is gered, maar of Majors het zelf redt?
nestelden de oude thacheristen zich als luizen in zijn
pels.
Een aantal van deze luizen werd verdelgd na de
verkiezingen van vorig jaar april. Thatcher werd tot
barones geslagen en opgeborgen in het Hogerhuis, een
soort Opperste Sovjet van politici wier uiterste
verkoopdatum is gepasseerd. Hetzelfde lot was Norman
Tebbit beschoren, de harde thatcherist die in het1
satirische programma Spitting Image altijd in leren jasjes
werd afgebeeld.
Maar hoewel een aantal rebellen op de mestvaalt der
geschiedenis werd gebulldozerd, bleef een stuk of 25 van
deze ijzervretende Eurohaters op de Lagerhuisbankjes
achter. Dat was misschien wel minder dan voorheen,
maar hun macht was des te groter. In het nieuwe
Lagerhuis namelijk was de Conservatieve meerderheid
tot 20 zetels geslonken. Ergo: de Euro-rebellen konden
Major in gijzeling houden.
Een jaar lang hebben zij zulks gedaan. Eind vorig jaar
brachten zij de regering bijna op de knieën door een
Labour-motie te steunen waarin gevraagd werd om
uitstel van de parlementaire behandeling van
'Maastricht'. En donderdag hielpen zij met hulp van
Hare Majesteits oppositie een regeringsmotie om zeep.
Maar uiteindelijk bleek het hemd toch nader dan de rok.
Het grote ideaal van een verdeeld Europa was hen geen
verkiezingen waard. Alle rebellen zwichtten gisteren
voor Majors dreigement.
Voorwaarts, en snel vergeten? Dat is de vraag. De
burgeroorlog in de Conservatieve Partij heeft diepe
wonden geslagen, die elke moment weer opengereten
kunnen worden. De broederstrijd heeft het gezag van
Major aangevreten, en het is duidelijk dat hij dat op
eigen kracht niet zal kunnen herstellen.
Alleen een niet-aflatende stroom van goed economisch
nieuws zou misschien het tij nog kunnen keren. Maar
als de opiniepeilingen blijven uitwijzen dat Major een
molensteen is om de nek van zijn partij, moet een
paleisrevolutie niet worden uitgesloten. Weinig
commentatoren verwachten dat een rivaal hem dit
najaar al de handschoen zal toewerpemNog minder
waarnemers denken dat hij het einde van zijn
amtstermijn haalt.
nooit een einde lijkt te komen
aan .restauratieprojecten en de
bouw van metro's en nieuwe
wegen.
De drugshandelaren, die hun
waar direct uit de haven betrek
ken, deden goede zaken, koch
ten appartementen en lieten
steeds meer werkloze immi
granten het 'straatwerk' doen.
De immigranten, voor het me
rendeel afkomstig uit Noord-
Afrika, zijn echter steeds mach
tiger gevvorden en zijn nu zover
dat zij hun vroegere bazen
openlijk uitdagen.
De bewoners van het cen
trum zien zich geconfronteerd
met een strijd tussen drugs
clans, alle problemen die sa
menhangen met drugsgebruik
en ook een snel stijgend aantal
immigranten. Volgens de ge
meente zijn er 8000, maar inge
wijden spreken van minstens
20.000, dit terwijl de het cen
trum bevolkt wordt door 26.000
'Genuezen'.
In de nacht van dinsdag op
woensdag barstte de bom. Een
protestactie van buurtbewoners
ontaardde in een gevecht tus
sen blank en zwart. De afgelo
pen nachten bleven de gevech
ten aanhouden. In totaal raak
ten 12 personen gewond en
werden 300 personen ingere
kend.
Speculatie op
waardedaling
Franse franc
amsterdam-parus anp-ap
Hoewel de Franse premier Bal-
ladur zich gisteren vastbesloten
toonde om de waarde van de
Franse munt niet te verlagen,
speculeren valutahandelaren
nog steeds wel op zo'n devalua
tie. De franc ligt al twee weken
onder vuur, evenals de Spaanse
peseta en de Deense kroon, ter
wijl de Portugese escudo en de
Belgische frank er evenmin flo
rissant voor staan.
Om de druk te verlichten ver
hoogden Frankrijk en België
gisteren de rente op daggelden.
Het heeft de Europese centrale
banken al miljarden guldens ge
kost om de Franse franc over
eind te houden. De munt dreigt
echter nog steeds uit het Eu
ropese Monetaire Stelsel (EMS)
te duikelen.
Alle ogen zijn nu gericht op
het monetaire comité van de
EG, dat een eventueel besluit
tot een herschikking van de
EMS-wisselkoersen moet ne
men. Het comité vergadert
meestal in het weekeinde. De
koers van de franc bleef gisteren
overigens stabiel.
ANKARA-HAKKARIInd-AFP-ANP
Premier Tansu (giller van Tur
kije bezoekt op dit moment
het vooral door Kurden be
woonde zuidoosten van haar
land. Gisteren werd de minis
terraad in Hakkari gehouden.
Voor een aantal ministers was
het de eerste keer dat ze deze
arme hoek van Turkije bezoch
ten. „Turken en Kurden zijn
gelijk we zijn als de vinger
en de vingernagel", aldus de
premier. Kurdische politici
vroegen haar in een verklaring
om vergaande vrijheiden voor
hun bevolkingsgroep, (giller
ging niet op de eisen in.
Het bezoek van giller valt sa
men met de viering dit week
einde van de 70-jarige verjaar
dag van het Verdrag van
Lausanne, een akkoord dat eer
dere beloften aan de Kurden
over onafhankelijkheid onge
daan maakte. Het verdrag dat
op 24 juli 1923 werd gesloten,
gaf een omschrijving van de
grenzen van Turkije en van de
rechten van religieuze minder
heden die in dat land leven. De
Kurden werden in het verdrag
niet als minderheid beschouwd,
omdat zij islamitisch zijn. De
ondertekenaars van Lausanne
rekenden joden, Grieken en Ar
meniërs wel daartoe.
Het Verdrag van Lausanne
kwam tot stand tussen enerzijds
Turkije en anderzijds Groot-
Brittannië, Frankrijk, Italië, Ja
pan, Bulgarije, Joegoslavië en
Griekenland. „Lausanne" ver
ving het Verdrag van Sèvres uit
1920 dat door de overwinning
van de Turken onder, leiding
van Mustafa Kemal Atatürk op
Griekenland moest worden her
zien.
Het Verdrag van Sèvres behoort
tot het complex van vredesver
dragen die een einde maakten
aan de Eerste Wereldoorlog. Het
was een verdrag dat Turkije
moest tekenen het behoorde
immers tot de verliezers van de
oorlog. De bepalingen beteken
den het einde van het 600 jaar
oude Ottomaanse rijk en een
verkleining van het eigenlijke
Turkse deel van dat imperium.
De Armeniërs en de Kurden
kregen volgens Sèvres het recht
om respectievelijk in het oosten
en zuidoosten een eigen staat te
stichten met het vooruitzicht op
onafhankelijkheid.
Na de herovering van Turks ge
bied op de Grieken werden de
grenzen echter in het verdrag
van Lausanne ten gunste van
Turkije gewijzigd. De Kurden
kregen in het nieuwe verdrag
van 1923 geen aparte status
zoals die wel voor Grieken, jo
den en Armeniërs was wegge
legd. Tegenwoordig wonen vijf
van de naar schatting acht tot
twaalf miljoen Turkse Kurden in
het zuidoosten van het land.
De Turkse republiek kende in
de jaren na Lausanne verschei
dene opstanden van de Kurden
die allemaal door het leger wer
den onderdrukt. Het zuidoosten
is sinds 1984 opnieuw het to
neel van van een opstand van
de Kurdische Arbeiderspartij
PKK die streeft naar Kurdische
onafhankelijkheid.
Zie ook Zaterdags Bijvoegsel:
Wachten op de lont in het kr
uitvat.
BUDAPEST-SARAJEVO GPD-Rtr-AFP
Het collectieve presidentschap
van Bosnië heeft gisteravond
gepleit voor uitstel van de vre
desbesprekingen tot dinsdag.
Dit heeft Radio Sarajevo ge
meld. Het vredesoverleg tussen
de drie strijdende partijen in
Bosnië zou volgens plan mor
gen in Genève moeten begin
nen.
De Bosnische leiding rekent
erop dat dinsdag mbgelijk de
waterleiding en andere nuts
voorzieningen in Sarajevo ver
beterd of hersteld zijn en dat de
blokkades voor humanitaire
hulpverlening voor belegerde
Bosnische steden zijn opgehe
ven.
De commandant van het le
ger van de Bosnische Serviërs,
generaal Ratko Mladic, ver
klaarde dat zijn troepen een be
stand rond Sarajevo in acht wil
len nemen. Het bestand had
een reden kunnen zijn voor de
Bosnische president Alija Izet-
begovic om naar Genève te
gaan. Izetbegovic had als voor
waarde voor zijn deelname aan
de besprekingen tussen de drie
partijen onder meer een wa
penstilstand voor de regio Sara
jevo geëist.
De leider van de Bosnische
Serviërs, Radovan Karadzic,
pleitte gisteren eveneens voor'
uitstel van het vredesoverleg,
maar dan tot de herfst. Volgens
hem zijn de moslims toch niet
tot concessies te bewegen die
voor de Kroaten en Bosnische
Serviërs aanvaardbaar zijn. In
de herfst zou een „goedvoorbe-
reid" vredesoverleg mogelijk tot
concrete resultaten kunnen lei
den, meende Karadzic.
Pronk zit vast
visoko gpd
Minister Pronk (ontwikke
lingssamenwerking) is gisteren
bij zijn bezoek aan centraal-
Bosnië blijven steken in het
plaatsje Kiseljac. Pronk werd
gedwongen er te overnachten
nadat hij werd tegengehouden
door beschietingen. Bosnische
schutters hadden, even voor
dat Pronk arriveerde, Britse
VN-eenheden bij Visoko onder
vuur genomen. Pronk kon
daardoor Sarajevo niet meer
bereiken, zoals wa>; gepland.
Aanvankelijk was het de be
doeling dat Pronk door ge
pantserde VN-wagens vanuit
Sarajevo zou worden opge
haald, zodat hij toch nog de
nacht in de Bosnische hoofd
stad zou kunnen doorbrengen.
Daar werd echter om veilig
heidsredenen op het laatste
moment vanaf gezien.
Militaire politie beschuldigd van betrokkenheid
RIO DE JANEIRO Rtr-DPA-AFP
Braziliaanse doodseskaders
hebben gisternacht in Rio de Ja
neiro zeker acht straatkinderen
in koelen bloede vermoord. Dat
heeft de militaire politie in Rio
meegedeeld. Het Braziliaanse
persbureau Estado meldde dat
mogelijk 25 kinderen door ge
weld zijn omgekomen. Het mi
nisterie van justitie heeft inmid
dels een vergaand onderzoek
aangekondigd.
Gemaskerde mannen schoten
zes kinderen bij Rio's bekendste
kerk, de Candelaria, neer. Twee
andere straatkinderen werden
dood gevonden bij het Museum
voor Moderne Kunst, eveneens
in het centrum van de stad. Gis
termorgen waren op het plein
bij de Candelaria nog overal
bloedvlekken te zien. Omrin
gende gebouwen waren door
zeefd met kogels.
De kinderen die aan de moor
denaars konden ontsnappen,
zochten hun toevlucht bij een
sociaal werker die voor de kin
deren opkomt. De politie ver
klaarde niets te kunnen zeggen
over de motieven van de
doodseskaders.
Maar de Nationale Beweging
voorde Straatkinderen beschul
digde de militaire politie van
betrokkenheid bij de moorden.
Woordvoerder Mario Volpi zei
dat bij de kerk incidenten waren
ontstaan tussen zo'n vijftig
straatkinderen en de politie.
Een van de kinderen gooide een
steen naar de politie die de
jeugd probeerde op te jagen.
Uren later openden vier gemas
kerde mannen het vuur op de
kinderen. Een van de ontsnapte
kinderen verklaarde een lid van
de militaire politic te hebben
herkend als een van de moorde
naars.
Een woordvoerder van de
centrum-linkse Braziliaanse So
ciaaldemocratische partij
(PSDB), Paulo Mello, wees
eveneens met de beschuldigen
de vinger naar de militaire poli
tie. Mello was vorig jaar voorzit
ter van een parlementaire com
missie die onderzoek deed naar
de moord op straatkinderen.
Volgens hem bestaat de politie
uit „een bende misdadigers".
Volgens een rechtbank voor
minderjarigen werden in de
eerste vijf maanden van 1993 al
leen al in Rio 351 minderjarigen
vermoord.
