Conservatieven en
Inkatha uit beraad
Communisten in Estland vrezen Noordierse toestanden
Buitenland
Kroaten wiDen af van moslims
Doden bij mislukte
aanslag in Egypte
RAF-overloper ontkent
samenwerking met politie
Omstreden FBI-chef wil
van geen vertrek weten
President en premier
Pakistan afgetreden
MAANDAG 19 JUL11993
5
Bosnische Kroaten willen een groep van 10.000
mannelijke moslim-gevangenen naar het buiten
land sturen. Volgens VN-functionarissen in de
Bosnische hoofdstad Sarajevo kan dat aantal op
lopen tot 30.000 als familieleden zich bij hen aan
sluiten.
Het Kroatische militieleger (HVO) heeft plan
ten een gigantisch doorgangskamp op te zetten
net telefoonverbindingen naar het buitenland,
zodat de moslims telefonisch visa kunnen aan
vragen. Volgens HVO-zegslieden moeten de mos
lims weg omdat er niet genoeg voedsel is. De
moslims worden niet binnen Bosnië vrijgelaten,
uit angst dat ze weer de wapens oppakken.
De Kroaten hebben het VN-commissariaat voor
vluchtelingen (Unhcr) gevraagd het kamp te lei
den. „We hebben geweigerd omdat we niet mee
willen doen aan etnische zuiveringen", aldus een
Unhcr-zegsman.
De Kroatische president Tudjman heeft gister
avond toch de omstreden Maslenica-brug en het
vliegveld van Zadar geopend. De heropening was
eerder op de dag steeds uitgesteld uit vrees voor
Servische beschietingen vanuit de omliggende
heuvels. Begin dit jaar werden de brug en het
vliegveld door het Kroatische leger op de Serviërs
heroverd.
De Veiligheidsraad had eind vorige week ge
waarschuwd dat heropening van de brug en het
vliegveld kan leiden tot een nieuwe oorlog. De
Kroaten zagen op aandringen van de V-Raad af
van heropening, maar zijn blijkbaar later weer
van mening veranderd.
Het Nederlandse ministerie van justitie wil
twaalf speciale cellen laten bouwen voor oorlogs
misdadigers uit het voormalige Joegoslavië. De
cellen zijn bedoeld voor verdachten die moeten
verschijnen voor het speciale VN-oorlogstribu-
naal, dat waarschijnlijk vanaf volgend jaar in Den
Haag zal zetelen.
Partijen Liberia
sluiten akkoord
Vier mensen zijn gisteren in de
Egyptische hoofdstad Cairo om
gekomen bij een aanslag op een
generaal. Generaal Osman
Shanin, die in een auto op weg
was naar huis, bleef ongedeerd.
Een aanvaller en een passant
werden gedood toen de politie
de achtervolging inzette. Een
politieman en een andere aan
valler bezweken later aan hun
verwondingen. Zeven mensen
raakten gewond.
De aanslag was vermoedelijk
het werk van moslimfundamen
talisten. In officiële kringen
werd direct een verband gelegd
met de executie, zaterdag, van
vijf moslim-fundamentalisten.
Zij waren ter dood veroordeeld
wegens hun aandeel in aansla
gen op toeristische doelen en
op minister El-Sherif (informa
tie).
Aangenomen wordt dat de
aanvallers zich hebben vergist
in het doel. Zij zouden het heb
ben gemunt op een andere ge
neraal: Ahmed Abdallah, de
president van het militaire
hooggerechtshof die de meeste
van de 21 recente doodvonnis
sen heeft uitgesproken. Gene
raal Abdallah neemt gewoonlijk
dezelfde route naar huis als ge
neraal Shahin. De afgelopen tijd
zijn veertien fundamentalisten
opgehangen.
deze moorddadige varkens ver
raden, laat staan een kameraad
uitleveren", schrijft hij in de
brief. De veiligheidsinstanties
hebben nog niet gereageerd op
de brief.
Verder meldt het Duitse
weekblad Der Spiegel dat de ko
gel, waarmee Grams werd ge
dood, waarschijnlijk toch uit
zijn eigen pistool kwam. Het
weekblad beroept zich op een
rapport van de politie van de
Zwitsers stad Zürich. De Zwit
serse deskundigen werden inge
schakeld nadat Duitse experts
met verschillende versies van de
toedracht van de schietpartij
waren gekomen.
correspondent
De chaos rond de schietpartij
van 27 juni tussen Duitse anti
terreureenheden en RAF-terro-
rist Grams in het Oostduitse
Bad Kleinen lijkt geen grenzen
te kennen. Een brief van een bij
de actie ingezette RAF-overlo-
per zorgde het afgelopen week
einde voor nieuwe verwarring.
De man stelt in een brief aan
het 'Comité voor de ophelde
ring van de dood van Wolfgang
Grams' dat hij wel in Bad Klei
nen was, maar nooit met de po
litie heeft samengewerkt.
„Ik zou nog geen recept aan
De strijdende partijen in Liberia
en de overgangsregering heb
ben na een drieëneenhalf jaar
durende burgeroorlog en
150.000 doden zaterdag in het
Zwitserse Genève een nieuw
vredesakkoord gesloten. Het ak
koord zal op 24 juli door de lei
ders van de verschillende facties
worden ondertekend ip Coto-
nou, de hoofdstad van Benin.
Daar wordt dan de topconfe
rentie van de Westafrikaanse
economische gemeenschap
(Ecowas) gehouden.
Zeven dagen na de onderte
kening moet volgens het ak
koord een tofale wapenstilstand
van kracht worden. De Verenig
de Naties zullen daarop toezien.
Bovendien zullen de VN-waar-
nemers ervoor moeten waken
dat er geen gewapende groepen
Liberia kunnen binnendringen
vanuit de buurlanden Guinee,
Ivoorkust en Sierra Leone.
De overeenkomst tussen de
voorlopige Liberiaanse regering,
de rebellen van het Nationaal
Patriottische Front (NPFL) van.
Charles Taylor en de bevrij
dingsbeweging Ulimo is geba
seerd op vredesvoorstellen die
al in 1991 op tafel werden ge
legd. De afspraken houden ver
der de ontwapening van guerril
lastrijders en de vorming van
een.breed gesteunde regering
In Liberia brak eind 1989 een
bloedig conflict uit toen rebel
lenleider Taylor vanuit het
buurland Ivoorkust een invasie
uitvoerde om het bewind van
dictator Samuel Doe omver te
werpen.
Lancering Discovery uitgesteld
cape Canaveral De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA
heeft de lancering van het ruimteveer Discovery zaterdag met
enkele dagen uitgesteld. Vlak voor de start werd een storing ge
constateerd in het elektrisch systeem van de palen die de shuttle
en stuwraketten op zijn plaats houden.
Rwanda heeft vrouwelijke premier
kigali Agathe Uwilingiyimana is door president Juvenal Habya-
rimana benoemd tot eerste vrouwelijke premier van Rwanda. Zij
moet het Centraalafrikaanse land tijdens een overgangsperiode
leiden. Uwilingiyimana was minister van onderwijs in de rege
ring van haar voorganger Dismas Nsengiyaremye.
Aanslagen op Turkse hotels
antalva In de Turkse stad Antalya zijn zaterdagavond aansla
gen gepleegd op drie hotels. Daarbij kwam een man om het le
ven. In de hotels verbleven geen buitenlandse toeristen. De ver
antwoordelijkheid voor de aanslagen is nog niet opgeëist. Eerde
re aanvallen op hotels waren het werk van de Kurdische afschei
dingsbeweging PKK.
washington hans de bruun
correspondent
President Clinton heeft de di
recteur van de FBI, de Ameri
kaanse federale politie, laten
weten dat hij ontslag moet ne
men of anders door hem zal
worden ontslagen. Hoewel de
63-jarige William Sessions pas
de helft van zijn tienjarige ter
mijn als FBI-directeur achter de
rug heeft, is hij zodanig in op
spraak geraakt dat Clinton en
diens minister van justitie Janet
Reno van hem af willen. Ses
sions weigert echter te vertrek
ken.
De positie van Sessions staat
al bijna een jaar ter discussie,
nadat bekend werd dat .hij de
belastingen had ontdoken, een
FBI-vliegtuig voor privéreisjes
gebruikte en op kosten van de
FBI een schutting rond zijn huis
liet zetten.
De problemen rond de FBI-
topman werden verergerd door
klachten over Sessions functio
neren. Hij zou op belangrijke
momenten zoals de bestor
ming van de sekte in Waco en
na de bomaanslag op het we
reldhandelscentrum in New
Record-file bij St. Gotthard-tunnel
zürich» Als gevolg van een ongeval en de vakantiedrukte is za
terdag aan de noordelijke (Zwitserse) kant van de St. Gotthard-
tunnel een record-file ontstaan van 24 kilometer. Door hpt onge
luk moest het verkeer naar het zuiden in totaal anderhalf uur
worden stilgelegd.
Zware strijd in Tadzjikistan
moskou In het zuiden van Tadzjikistan woeden hevige gevech
ten tussen regeringstroepen en opstandelingen. Buurland Af
ghanistan heeft Rusland ervan beschuldigd vanuit Tadzjikistan
bombardementen te hebben uitgevoerd op Afghaans grondge
bied. Daarbij zouden driehonderd doden en gewonden zijn ge
vallen.
Moesson eist in India 445 levens
new delhi» Bij overstromingen in het noorden van India zijn gis
teren zeker dertig mensen omgekomen. In het hele land eiste de
moesson zeker 445 levens. Zes Indiase deelstaten hebben te
kampen met buiten hun oevers tredende rivieren. Tienduizen
den mensen hebben hun toevlucht gezocht in schoolgebouwen
en tempels.
Eerste monument voor laatste tsaar
poesjkin» In aanwezigheid van honderden monarchisten is za
terdag in Poesjkin bij St. Petersburg het eerste Russische ge
denkteken onthuld voorde laatste tsaar, Nicolaas II. De onthul
ling van het bronzen borstbeeld had plaats op de binnenplaats
van de Fjodorovski-kathedraal, in de schaduw van vier eiken die
Nicolaas in 1913 voor zijn kinderen plantte.
Schietpartij in zuiden van Libanon
tyrus» Israëlische troepen hebben zaterdag na een zware scho
tenwisseling in de veiligheidszone in het zuiden van Libanon
drie Palestijnse strijders gedood. De schietpartij begon 's mid
dags, toen een Israëlische eenheid een huis omsingelde in het
dorp At-Tiri. De drie waren lid van de Islamitische Jihad voor de
Bevrijding van Palestina.
Vredesbesprekingen Zuid-Afrika vandaag hervat
De Inkatha VrijheidspartijVan Zulu-leider Buthelezi stapt
uit het meerpartijenoverleg dat naar een democratisch
Zuid-Afrika moet leiden (Codesa). Inkatha kwam tot dat
besluit na een tweedaags congres in Ulundi. Zaterdag liet
de Conservatieve Partij weten niet meer aan het overleg
deel te zullen nemen.
De reden voor het vertrek van
Inkatha uit het beraad van 26
landen is dat de Zuidafrikaanse
regering volgens de partij niet
genoeg heeft gedaan aan het
geweld tegen Inkatha-leden. De
afgelopen vijf jaar zijn zeker 350
aanhangers van Buthelezi ver
moord.
Meer dan 350 Inkatha-con-
gresgangers stemden tegen ver
dere deelname aan de demo-
cratiseringsbesprekingen. „De
beweging zal niet langer de on
derhandelingen bijwonen, ten
zij de Zuidafrikaanse regering
alsnog stelling neemt tegen het
voortdurende geweld van
Umkhonto We Sizwe (de gewa
pende arm van het Afrikaans
Nationaal Congres) in het gehe
le land", aldus de Inkatha-partij
in een verklaring. Umkhonto
We Sizwe (Speer der Natie) zou
volgens de Zulu-beweging ach
ter de moordpartijen zitten.
De stap van de Inkatha-bewe-
ging kwam 24 uur nadat de lei
der van de Conservatieve Partij,
Ferdi Hartzenberg, zaterdag
aankondigde dat zijn partij af
ziet van verdere deelname aan
de democratiseringsgesprekken
die vandaag weer worden voort
gezet. De Conservatieven zullen
pas weer naar de onderhande
lingstafel terugkeren als aan
hun eis voor autonomie voor de
Afrikaners (blanken) gehoor
wordt gegeven.
Een ANC-lid is gisteren om
gekomen bij een schietpartij die
zich afspeelde tussen de Zuid
afrikaanse politie en ANC-func-
tionarissen die van het verjaar
dagsfeest van ANC-leider
Nelson Mandela kwamen. Wal
ter Sisulu, de vice-voorzitter van
het ANC, zat in een van de au
to's die bij het incident waren
betrokken. Hij raakte niet ge
wond.
Sessions die voor tien jaar
is benoemd maar door de presi
dent kan worden wijt de
klachten aan verzet van de oude
garde van FBI-agenten, die hem
niet zien zitten of uit zijn op zijn
baan. Sessions heeft in de voor
bije vijf jaar veel werk gemaakt
van het creëren van gelijke kan
sen bij de FBI voor vrouwen en
zwarten, wat hem binnen de als
een bastion van blanke mannen
bekend staande federale politie
niet in dank is afgenomen.
Maar juist nu de FBI de han
den vol heeft ban het bestrijden
van islam-terreur en dë zware
criminaliteit menen Clinton en
Reno dat een FBI-chef nodig is
die alom gezag en waardering
afdwingt. Sessions kreeg sater
dag dan ook te horen dat "hij
voor vandaag zijn ontslag moet
indienen of anders ontslagen
zal worden. Sessions, die na het
gesprek op het ministerie van
justitie van de trap viel en zijn
elleboog brak, is echter vastbe
sloten niet vrijwillig op te stap- ANC-leider Nelson Mandela maakt een dansje op zijn 75ste verjaardag. Wie ri
pen. driehonderd gulden betalen.
hans geleijnse
correspondent
i de Estse steden Nar
va en Sillamae hebben zich het afge
lopen weekeinde in een referendum
uitgesproken voor een autonome sta
tus binnen Estland. In beide steden is
de meerderheid Russisch. De Estse
regering heeft het referendum als on
wettig van de hand gewezen en be
weert dat de uitslag door fraude tot
stand is gekftmen. Volgens voorlopige
cijfers sprak 97 procent van de indus
triestad Narva, waar 80.000 mensen
wonen, zich voor autonomie uit. In
Sillamaa gold dat voor 95 procent, al
dus de organisatoren van het referen
dum. Het persbureau ITAR-Tass
noemde nog hogere cijfers: 97,2 pro
cent in Narva en 98,6 procent in Silla-
Vladimir Tsjoeikin kijkt ons dreigend
aan. „Als de Estse regering zo doorgaat,
krijgt onze §tad Narva straks dezelfde
problemen als Belfast", voorspelt hij.
Tsjoeikin, voorzitter van de gemeente
raad, weet een ding zeker. De regering
in Tallinn kan de eisen van de etnische
Russen niet langer negeren nu een
meerderheid van de Russen zich heeft
uigesproken voor autonomie.
De alarmerende verklaringen van
Tsjoeikin ten spijt is in Narva weinig te
merken van een aanstaande guerrilla.
Verkiezingskoorts valt evenmin waar te
nemen. De straten van deze stoffige in
dustriestad tonen het gehele referen-
dumweekeinde het vertrouwde beeld
van gelaten voortsjokkende inwoners,
van wie grauwheid en armoede af
straalt.
„Het is de Estse regering die Tsjoei
kin en zijn communistische consorten
de kans heeft gegeven de mensen op te
hitsen", klaagt democraat Viktor
Gorochov, lid van de sociaal-democra
tische partij die deel uitmaakt van de
regeringscoalitie. Gorochov doelt op de
serie wetten, met als uitschieter de
vreemdelingenwet, die door het parle
ment zijn gejaagd.
De niet-Esten, een derde van de 1,6
miljoen inwoners, zijn volgens deze
wet tot 'vreemdeling' verklaard. Zij, in
overgrote meerderheid Russen, heb
ben nu twee jaar de tijd om het Estse
staatsburgerschap aan te vragen of een
verblijfsvergunning. Bij de aanvraag
voor het staatsburgerschap is het afleg
gen van een examen in de Estse taal
verplicht.
Tsjoiekin en zijn makkers leggen,
met politieke en morele steun van
Moskou, deze wetgeving uit als Ests
'revanchisme'. Nu Estland onafhanke
lijk is, worden wij beschouwd als erfge
namen van de vroegere Sovjet-bezet
ters en zoeken nationalisten in Tallinn
naar mogelijkheden om ons het land
uit te zetten, verkondigt Tsjoeikin.
Jeltsin heeft, met die wetgeving als
excuus, de terugtrekking van Russische
troepen uit Estland voor onbepaalde
tijd uitgesteld. „We zijn daar heel blij
mee", zegt Tsjoeikin. „Het geeft de
mensen hier moed, ze merken'dat ze
niet worden vergeten, dat ze als mens
worden beschouwd door onze broe
der-Russen."
Jeltsin steunt vreemde vogels. Niet
voor niets zijn Narva en Sillamaa de
enige twee plaatsen in Estland waar
nog een standbeeld van Lenin valt te
bewonderen. Niet dat de bevolking
daar beter van wordt. „Er zijn hier ze
ker elfduizend werklozen", zegt Anato
li, een dertigjarige voorman op een van
de twee elektriciteitscentrales bij Nar
va. „Dat is voor veel mensen een grote-'
re zorg dan het politieke gedraai van
Tsjoeikin."
Niettemin ging ook Anatoli stem
men. Net als de politieman Sergej, in
zijn gloednieuwe donkerblauwe Estse
uniform. Sergej, die de orde handhaaft
in het drukke grensverkeer naar
Ivangorod aan de overkant van de
grensrivier Narva, is boos op zijn
broodheren. „Ze hebben me tót
vreemdeling verklaard, terwijl ik hier al
mijn hele leven woon. Ik stem dan ook
uit protest. Dat het referendum illegaal
is, zal me een zorg wezen."
Anatoli noch Sergej kunnen uitleg
gen wat Tsjoeikin nu eigenlijk bedoelt
met 'regionale autonomie'. De voorzit
ter zelf hult zich daarover ook "in neve
len. Hij roept wat over 'economische
autonomie', maar zegt er dan meteen
bij dat het referendum een drukmiddel
is om Tallinn tot intrekking van de ge
wraakte wetten te dwingen.
De Estse regering ziet Tsjoeikin als
een 'apparatsjik'die alles doet om zijn
positie te behouden en desnoods be
reid is om het noordoosten van Estland
af te scheiden. Er zijn bewijzen, ver
klaart de Estse regeringswoordvoerder
gisteren, dat er met de uitslagen is ge
knoeid. Er zijn Russen uit Ivangorod
komen stemmen en er zijn stembussen
onverzegeld uit de stemlokalen naar de
centrale referendumcommissie ver
voerd.
De volgende stap is dat Tallinn de
stadsbesturen probeert af te zetten.
Daartoe moet echter eerst worden ge
wacht op een uitspraak van'het Hoog
gerechtshof over de legitimiteit van het
referendum. Die volgt later deze week.
Het achterliggende probleem, dat de
Esten hun geschiedenis niet willen ver
geten en de Russen die als voltooid
verleden tijd beschouwen, wordt er ze
ker niet door opgelost.
President Ghulam Ishaq Khan
van Pakistan is vanmorgen af
getreden, nadat hij het ontslag
had aanvaard van zijn aartsri
vaal. premier Nawaz Sharif. Bei
den traden af volgens de afspra
ken in een akkoord dat een ein
de moet maken aan de politieke
crisis in het land. Binnen 60 da
gen moeten de Pakistanen een
nieuw parlement kiezen en in
december een nieuwe presi-
dent.
rishaq Khan wordt opgevolgd
door de voorzitter van de Se
naat, Wasim Sajjad, die aanblijft
tot de presidentsverkiezingen.
Moeen Qureshi, voormalig di
rectielid van de Wereldbank, is
tot waarnemend premier be
noemd. Ishaq Khan ontbond
voor zijn aftreden de parlemen
ten van de vier provincies Pun
jab, Sind, Baluchistan en het
noordoosten en schreef voor 9
oktober verkiezingen uit.
Het scenario voor het dubbe
le aftreden werd zaterdag opge
steld tijdens een overleg van de
heersende trojka van Pakistan:
de president, de premier en de
machtige stafchef van het leger,
generaal Abdul Wahid, die als
scheidsrechter tussen de twee
kemphanen optrad. De vete
tussen de president en zijn pre
mier kwam in april tot uitbar
sting toen Ishaq Khan de rege
ringsleider ontsloeg wegens
wanbestuur. Een maand later
herstelde het Hooggerechtshof
Sharif in zijn functie. Het leger
mengde zich vorige week don
derdag in het conflict toen het
ex-premier Benazir Bhutto met
succes vroeg af te zien van haar
voornemen de hoofdstad met
300.000 aanhangers te 'belege-
ren: om Sharif tot aftreden te
dwingen.
