Wij werken ons te pletter
'Zo'n nacht gaat voorbij,
maar het geld is binnen'
Congresgebouw: hotel
met tien verdiepingen
Het Gesprek van de Zomerdag
3-PAAGSE SUPERKOOPJES
RUNDER- m AA
TARTAAR 199
5oo mmo
tomaten js
MAANDAG 19 JULI 1993
Chris
Bijna iedereen lijkt te weten dat
ze bestaan. Maar kennen, ho
maar. De 'schijnwerkers'. Men
sen die tegelijk met hun colle
ga's 's morgens aanschuiven op
het werk en aan het eind van de
dag weggaan. Met maar één
verschil, bij hen is er die dag
weer niets uit hun handen ge
komen. Ze hebben acht uur zit
ten koffiedrinken, kletsen, de
krant lezen of uit het raam kij
ken.
Directeur Peter van Hoesel van
het Economisch Instituut Mid
den- en Kleinbedrijf (EIM) deed
onderzoek naar het verschijnsel
van schijnwerken. Hij kwam tot
de conclusie dat maar liefst een
op de veertien werknemers de
hele dag niet veel meer arbeid
verricht dan wat graafwerk in de
eigen neus. Al die nietsnutten
zouden hun werkgevers jaarlijks
25 miljoen aan loon kosten. Van
Hoesel geniet zelfvan een wel
verdiende vakantie, dus hem
hebben we niet kunnen vragen
Zou u voor een miljoen uw
vrouw een nachtje uitlenen aan
een miljonair, meneer? En me
vrouw, zou u zich voor een mil-
joentje léten uitlenen?
Die vragen legden we op een
miezerige zomermiddag voor
aan de bezoekers van de film
Indecent Proposal. In die film
doet miljonair Robert Redford
zo'n aanbod en gaan de echtge
noten Demi Moore en Woody
Harrelson (Woody uit Cheers)
daar nog op in ook.
Maar ja, dat zijn acteurs. Die
spelen een rol. En dat is heel
wal anders dan eens flink in je
ziel kijken en toegeven dat je
'het' voor zoveel geld wel doet.
Toch zegt een bezoekster van
middelbare leeftijd aarzelend ja.
,,Ik moet dan wel echt aan de
grond zitten", verklaart ze.
Maar dan wil ze ook wel door
mindere goden dan Robert Red-
ford worden omgekocht. Een
engerd als Danny de Vito gaat
haar echter te ver.
Twee schuchtere toeristes uit
Eindhoven schuiven ongemak
kelijk heen en weer op de
laatste rij in het Lido-theater.
„Je kunt het je moeilijk voorstel
len", beginnen de tienermeis
jes. En dan worden ze heen en
weer geslingerd tussen 'nee' en
'je weet het niet'. Waarom
hechten mensen ook zo aan
geld en een luxe leventje?
„Het geld is toch wel aantrekke
lijk", zegt Warmonder Egbert de
Goede (33) ronduit. „Het is net
wat Robert Redford in de film
zegt: 'zo'n nacht gaat voorbij,
maar het geld blijft'. Al zou ik
zeker respect hebben voor
vrouwen die het miljoen afwij-
Bioscoopgenote Célèste Geerts-
ma (25) uit Leiden is zo'n nee-
of hij schijnwerkers kent, maar
in Leiden lijken maar weinig
mensen te willen toegeven dat
ze schijnwerkers kennen.
„Mensen die de hele dag niets
doen. Die bestaan niet", is de
spontane reactie van een secre
taresse van de universiteit. En
ook H. Houtkooper, hoofd soci
ale zaken van het AZL die regel
matig personeelsleden met
werkproblemen voor zijn bu
reau krijgt, kent geen schijnwer
kers. „En er werken hier toch
5.000 menson." Suze Lem die
bij het bestuurssecretariaat van
de gemeente Leiden werkt is al
even eenduidig in haar reactie.
„Wij hebben hier al zoveel reor
ganisaties achter de rug, dat
waar er nog lucht zat die wel is
weggepompt." Haar baas, ge-
schudder. Ze zegt keihard nee
tegen de rijke vrouw die haar
man wil en nee tegen de rijke
man die haar voor een nachtje
wil kopen: „No way. Voor geen
goud. Je relatie wordt daarna
nooit meer dezelfde. Je gaat al
tijd denken: hoe heeft-ie het ge
had? Was zij beter dan ik? Die
argwaan zie je ook heel goed in
de film. Dan zoekt hij in haar
tasje of ziet hij een luciferdoosje
van die ander."
„Voor de achterblijver is het het
ergst", vult de tweede vrouw in
het gezelschap aan. „Die blijft
in onzekerheid achter. Ik denk
dat ik het zélf wel zou doen. Je
benter dan zelfbij". „Nee hoor,
mijn relatie is belangrijker dan
geld", voegt de derde dame uit
het gezelschap toe, niet minder
anoniem en niet ouder dan
twintig.
„Je wilt onbetaalbaar zijn, het
gevoel hebben dat je iets voor je
man betekent", vindt Célèste.
„Je wilt een man die nee zegt.
Die je niet voor een stel kame
len verkoopt, of zo. Natuurlijk,
als Mickey Rourke een miljoen
voor een nachtje biedt, voel ik
me vereerd. Maar ik zou het
niet doen".
Egbert knikt nadenkend en
komt dan met een heel genuan
ceerd verhaal. Het aanbod ac
cepteren ('ik zou er zeker over
beginnen met mijn partner'),
betekent volgens hem niet dat
de man harteloos is: „Ik kan me
heel goed voorstellen dat ik na
een paar minuten als een gek
naar de miljonair en mijn
vrouw toe ren. Zo van: mijn
God, wat heb ik gedaan? Wat
heb ik mijn vrouw aangedaan?"
De scène waarin de echtgenoot
radeloos een gigantisch Hilton-
hotel afkamt, op zoek naar het
meentesecretaris Klaas de Vries,
bevestigt dat. „Er is hier wel het
een en ander gebeurd." Hij
schetst het beeld van nieuwe di
recteuren die met beperkte
middelen veel taken moeten
uitvoeren. Volgens De Vries
kwamen daarbij toch wel wat
mensen bovendrijven die te
weinig deden. „Maar andersom
kwam ook voor, mensen die te
veel hooi op hun vork namen.
Dat is ook niet goed, je moet
een zekere balans vinden."
Directeur H. Mentink van zeep
fabriek Koninklijke Sanders in
Leiden laat enthousiast blijken
te hebben gelezen over het on
derzoek van Van Hoesel. „Maar
gelukkig heb ik niet te maken
met schijnwerkers. We hebben
hier een relatief klein bedrijf
stel van één miljoen, vindt hij
dan ook 'zeer realistisch'.
Spelletje
Alleen die slotscènes van de
film... Op een mistige pier slui
ten de echtelieden elkaar weer
in de armen, nadat zij een paar
weken bij Robert was ingetrok
ken en zelfs een echtscheiding
aanvroeg. „Wel erg zoetsappig",
vindt Egbert. Célèste is het voor
een keer met hem eens, maar
kijkt weer heel anders aan tegen
de vraag waarom de miljonair
Demi wilde hebben.
Egbert denkt dat het voor de
miljonair allemaal een spelletje
was: „Hij wilde laten zien wat
hij kon hebben." Célèste heeft
de indruk dat de miljonair ver
liefd op Demi Moore was: „Hij
wilde haar echt hebben". En zij?
„Zij dacht dat het geld haar vrij
heid zou geven, maar ze merkte
dal ze niet echt verliefd op hem
„Geld is een raar middeltje",
concludeert Egbert. En: „In de
naam der liefde gebeuren veel
rare dingen". Hij denkt dat 'der
gelijke praktijken' ook in werke
lijkheid voorkomen, maar weet
niet hoe en waar. „Je hebt na
tuurlijk mensen die van zottig
heid niet weten wat ze met hun
geld moeten doen. Arabieren
bijvoorbeeld", peinst Célèste.
Ze waarschuwt ze bij voorbaat
met de Bijbelse wijsheid dat
'hebzucht uit den boze is'.
En dan zegt Egbert dat Meryl
Streep hem met geen miljoen
over te streep trekt: „Dat vind ik
zo'n knappe vrouw. Ik zou dat
haar niet willen aandoen."
PAUL VAN DER KOPIJ
waar iedereen veel taken heeft.
En binnen ons type bedrijf is de
onderlinge controle sterk. Ook
in onze fabriek in Vlijmen (waar
300 mensen werken, red), heb
ben we er nog geen last van ge
had. Ik denk dat schijnwerken
vooral voorkomt in grotere or
ganisaties."
Dr. Herman Steensma van de
vakgroep sociale- en organisa
tiepsychologie zegt het ver
schijnsel van schijnwerken wel
te kennen. „Maar het komt
denk ik veel minder vaak voor
dan Van Hoesel suggereert. Eer
lijk gezegd kijk ik zelf ook wel
eens uit het raam. Ik denk dat
het in ieder werk wel lege mo
menten voorkomen en dat dat
gezond is. Het ziekteverzuim is
op kantoren, waar lege momen
ten vaker voorkomen veel lager
dan onder personeel aan de lo
pende band waar minder gaten
vallen in het werk." Steensma
zegt wel individuele gevallen te
kennen van mensen die op een
gegeven moment niets meer te
doen hadden in hun werk. „Het
gaat om mensen op ministeries
- nee, ik zeg niet waar - die na
een reorganisatie boven de
sterkte zaten. Die moesten zelf
hun werk creëren." Steensma
wil daar geen conclusie uit des
tilleren. „Je zou er echt goed
onderzoek naar moeten doen."
In zijn directe omgeving heeft
Steensma in ieder geval geen
last van schijnwerkers. „Wij
werken ons te pletter. De toe
loop van studenten is groot en
de vakgroep is daar niet in mee
gegroeid. Volgens de normen
hebben wij een werkbelasting
van meer dan honderd pro-
De voorlichter van Heineken
klinkt het verschijnsel niet on
bekend in de oren. „Het is na
tuurlijk niet zo gemakkelijk om
aan de produktielijn je snor te
drukken. Maar op kantoor kan
het misschien voorkomen dat
het niet duidelijk is wat mensen
op sommige momenten uitvoe
ren. Aan de andere kant hebben
we flinke reorganisaties achter
de rug. Er zullen bij ons niet
veel mensen meer zitten die
zich kunnen permitteren uren
lang niets uit te voeren. Wij
richten ons veel meer op het te
rugdringen van het ziektever
zuim. Dit is voor ons niet zo'n
groot probleem."
RUDOLF KLEUN»
„Een zachte avond, een boter
zachte avond", zegt hij, „je kunt
er zo met je vinger doorheen
prikken. Kijk maar."En hij prikt
met een wijsvinger in de lucht.
Chris heeft wel meer van die ra
re uitdrukkingen. Een mens ver
zint wat als hij alleên is. Als het
hard waait, vraagt hij aan de
vogels of ze daarboven nu einde
lijk eens de deuren willen dicht
doen.
Chris heeft een volkstuin, 's Mor
gens, als de grondmist nog over
de weilanden spookt, fietst hij er
langs de Vliet naar toe. Soms is
er een schipper die hem groet.
En dan groet hij terug. Maar
meestal komt hij om die tijd nog
niemand tegen en is hij alleen
met het geluid van het knerpen
de grint onder zijn banden. Pas
's avonds laat, als muggen de
lucht onder hoogspanning zet
ten, gaat hij terug. Moe. Niet
van het werk, maar van het
denken.
Aan het begin van het seizoen
verbrandt hij de dorre bladeren
en takken in een grote ton. An
dere volkstuinders laten zo'n
brandje alleen en gaan wat an
ders doen. Hij niet. Hij blijft kij
ken naar het branden en smeu
len. Totdat de scherpe rook zijn
ogen doet tranen. Dan weet hij
dat hij nog tranen heeft. Dat ze
nog niet op zijn.
Zijn buren halen elk jaar een rij
ke oogst binnen. Aardbeien, to
maten, rabarber, komkommer,
prei, sla, noem maar op. 's
Avonds ziet Chris hen vertrekken
met volle fietstassen. Hem is het
niet om zo'n oogst begonnen.
Nee, daar gaat het hem niet om.
Jaap, zijn zoon, woont in
Australië. Hij is daar al zo'n jaar
of tien. Om de zoveel tijd krijgt
Chris een brief van hem waarin
staat hoeveel ruimte er nog is in
Australië en hoeveel natuur.
Chris kan het woord Australië
niet meet horen. „Ik vind het
toch zo'n pokkenland", zegt hij.
„Het heeft me mijn zoon afgeno
men. Waarom kon die jongen
niet gewoon hier blijven? Van
mij mag Australië helemaal vol
gebouwd worden. Misschien dat
Jaap dan naar huis komt. Soms
zie ik een documentaire over
Australië en dan denk ik: daar
loopt mijn zoon nu rond, daar
leeft hij, en ik ben er niet bij. En
dan kijken die kangoeroes me
aan alsof ze willen zeggen: 'Wij
hebben onze kinderen altijd bij
ons, in een buidel. Dat is jou niet
gelukt.
„Ach, Jaap neem ik het niet
kwalijk", zegt hij. „Hij is geboren
op een klein bovenhuis. Hij had
altijd zoiets dromerigs en hij
hield van de natuur. Dus het is
niet vreemd dat hij is wegge
gaan. Maar nu, nu heb ik dus
die tuin. En ik laat het hier
maar woekeren en groeien.
Laatst zei mijn overbuurman:
'Zeg Chris, ga jij hier een bos be
ginnen?' Ik lachte maar wat. Ik
wil er hier een kleine wildernis
van maken. Ik concurreer met
Australië. Maar daar is natuur
lijkgeen beginnen aan.
Chris staat in zijn volkstuin. Het
is al laat. Boven het volkstuinen
complex ronkt een vliegtuig. Ro
de lichtjes knipogen in de
avondhemel. Wie weet, Chris.
Wie weet.
CEES VAN HOORE
De Zomer Van Uw Leven
Sommige mensen hebben tegenwoordig de zomer van hun
leven. Anderen hadden dat jaren geleden en zijn nu zelf in
de herfst of winter van hun leven aanbeland. In de rubriek
De Zomer Van Uw Leven willen we optekenen hoe de zo
mers van hun leven eruit zagen, opgefleurd door zo'n
mooie, oude vakantiekiek.
Dus, wat deed in de zomer van uw leven? Houdt u de
herinnering levend of denkt u er nog maar zelden aan? Wat
vindt u van de zomers van nu en de jeugd van tegenwoor
dig? De redactie van Het Gesprek van de Zomerdag staat op
werkdagen van 8.30 tot 16.30 uur klaar om reacties te note
ren en afspraken te maken voor een gesprek. Ook kunt u
schrijven naar: Leidsch Dagblad, t.a.v. Het Gesprek van de
Zomerdag.
DUIVENBERICHTEN
DEN HAAG PAUL VAN DER KOOU
Het Nederlands
bouw wil een acht tot tien
diepingen hoog hotel bouwen
op het dak van het zalencom
plex aan de Haagse Johan de
Wittlaan. Het hotel krijgt 208 tot
260 kamers en mikt op drie tot
vier sterren.
Om het hotel te kunnen bou
wen, moet vanuit de (parkeer
kelders worden geheid. Daar
vandaan schieten vier grote ko
lommen dwars door het be
staande gebouw, tot vlak boven
het huidige dak. Op die poten
rust een soort tafelblad, waarop
het hotel gebouwd wordt. Van
die bouwwerkzaamheden hoe
ven de gebruikers geen last te
hebben, verwacht commer-
cieel-directeurC. Langeveld.
Het congresgebouw hoopt
met het hotel een nieuwe, inter
nationale congresmarkt aan te
boren. Zo zijn veel buitenlandse
organisaties en bedrijven ge
wend om in zogeheten congres
hotels te congresseren: te verga
deren, te eten en te slapen.
Soms hebben ze dat zelfs in de
statuten vastgelegd. Een con
greshotel zou de onderlinge
contacten bevorden en tegen
gaan dat de deelnemers ver
spreid over de stad worden on
dergebracht.
illll '11 VAN MAANDAG T/M WOENSDAG OP OP!
ovenverse
MAGER MINI PUNTEN
ISTUKS
GRAM 9^90
.8.25
DEUCE MAGERE
VRUCHTEN yOGHURT
diverse smaken, assorti verpakt
KUIPEN
2M
ELDERS
V7Q
HOLLANDSE rV™
Dat laatste kan niet helemaal
worden voorkomen, aangezien
het congresgebouw ook op con
gressen van 2500 personen
mikt. „De omliggende hotels
blijven we nodig hebben, maar
het is een belangrijk signaal dat
we ook zelf accommodatie kun
nen bieden", zegt de commer-
cieel-directeur. Ook voor de
sterren van het North Sea Jazz
Festival kan het een uitkomst
zijn: lekker met de lift naar het
optreden.
Geld
Het Congresgebouw bouwt het
hotel zelf en wil het vanaf 1997
verhuren aan een grote hotelke
ten. De verhuur dient voldoen
de geld op te leveren om het
complex ook in de toekomst in
goede staat te kunnen houden.
Ook heeft de directie geld nodig
om een kleine tentoonstellings
zaal aan het gebouw vasthou
wen.
Aanpassingen
De aanpassingen aan de Carel
Willinckzaal, groot genoeg voor
een congres met 350 personen,
worden betaald door een bu
reau dat zich voor de VN bezig
houdt met de bestijding van
chemische wapens. Deze OP-
CW huurt de zaal vijf jaar van
het congresgebouw en betaalt
daarvoor ruim een miljoen gul
den. Na de periode krijgt de
club, met leden uit 150 landen,
een eigen gebouw. De OPCW
laat het hele jaar door werk
groepen vergaderen. Vier keer
per jaar zijn er grote congres-
Vanuit Chantilly
De Vriendenclub: 1 v.d.Nieuwen-
dijk, 2 Link, 3 en 5 v.d.Voorn, 4
Metscher, 6 Koopman, 7 Gijsman,
8 v.d.Lee, 9 Dongelmans, 10
Hoogkamer.
Het Oosten: 1, 2 Mooten/v.d-
Hoogt, 3 v.Putten, 4, 5, 7, 9 Kop,
6 v.d.Berg, 8 en 10 v.d.Blom.
De Reisduif: 1 d.Groot, 2 en 8
Ouwersloot, 3 Tolboom/Klootwijk,
4, 5 en 6 Kop, 7, 9 en 10 Har-
tevelt.
De Rijnklievers: 1 v.d.Poel, 2 Ze
venhoven, 3, 9 en 10 Kok, 4 Hoog-
endam, 5 en 6 Koster/Poels, 7
Ladan, 8 Kop.
Leiderdorp: 1,4, 7, 9 en 10 v.d-
.Nieuwendijk, 2 en 6 Petit, 3 en 8
v.Oosten, 5 Jacobi.
De Blauwkras: 1,4 en 10
Koome, 2, 7 en 8 Landesbergen, 3
en 6 v.d.Wetering, 5 v.d.Blom en 9
Schouten.
VanuitSt.Ghislain
De Vriendenclub: 1, 2, 3, 6 en 9
v.d.Nieuwendijk, 4 v.Dorp/Hille-
brand, 5 Harteveld, 7 Klootwijk, 8
Siera, 10 v. Weeren.
Het Oosten: 12, 4, 5, 6 en 9
Mooten/v.d.Hoogt, 2 v.Putten, 7, 8
en 10 Kop.
De Reisduif: 1, 2, 6 en 8
d.Groot, 3, 5 en 10 Harteveld, 4 en
7 Ouwersloot, 9 Kop.
De Rijnklievers: 1 Kooy/Wassing,
2 en 3 v.d.Wal, 4, 9 en 10 d. Vries,
5 v.d.Star, 6 en 8 v.Laar, 7 Zeven
hoven.
Leiderdorp: 1, 4 en 10 v. Segge-
len, 2, 6, 7, 8 en 9 v.Oosten, 3
Knijnenburg.
De Bluawkras: 1, 2, 3, 4, 7 en 8
Landesbergen, 5, 6 en 10 Houwe-
ling, 9d.Mooy.
Vanuit Bourges
De Vriendenclub: 1 Lalou, 2 en 7
Link, 3 Sladek, 4 v. Weeren, 5 v.d
.Nieuwendijk, 6 Gijsman, 8 en 9
Dongelmans, 10 v.d.Blom.
Het Oosten: 13, 4 en 8 v.Put
ten, 2, 6, 9 en 10 v.d.Hoven, 5
Hêndrikse, 7 Verbaan.
De Zwaluw: 1 en 5 Verkoork, 2,
6, 7 en 8 v.d.Kooy/d.Best, 3 en 4
v.Leeuwen, 9 en 10 Hoogervorst.
De Reisduif: 1, 3 en 5 d. Groot,
2 en 7 d.Groot, 4 v. Iterson, 6 en 8
Ouwersloot.
De Rijnklievers: 1 d.Mey, 2 e
De Blauwkras: 1, 2, 4, 5, 6 en 7
Houweling, 3, 8 en 10 d.Mooy en
9 Schouten.
Vanuit Strombeek
De Zwaluw: 12 en 3 Hoogervorst,
4 v.d. Kooy/d. Best, 5 v. Lee uwen, 6
en 7 Meeuwenoord, 8, 9 en 10
v.Wissen.
AGENDA
19.00 tot 22.00 u
DINSDAG 20 JULI
Katwijk
Sporten voor mensen met CARA o.l.v.
een fysiotherapeut in sportzaal Boors-
Natuurwandeling door de Staatsbos
sen bij de Duindamseslag olv de bos
wachter. start Parkeerterrein Duin
damseslag, aanvang 10.00 uur.
74ste Internationaal Open Golf Kam
pioenschap - Heineken Open
Noordwijkse Golfclub, start 15.00
