'Werkloosheid
stijgt sneller9
Kinderziekten houden
superfregat aan de wal
Binnenland
Rechter beslist: psychiatrisch onderzoek 'Monster van de Jura'
Soppen in de polder
Eis van acht jaar voor
dubbele kindermoord
Laatste controle
Ombudsman wil campagne NS-directeur Bakhuis Wil van geen wijken weten
tegen 'spookbewoners' Betuwelijn is een snelweg met op- en afritten
ZATERDAG 17 JUL11993
3
Half procent opslag voor ambtenaren
den haag Het kabinet overweegt de ambtenaren dit jaar toch
iets extra's te geven. Met een half procent loonsverhoging per 1
oktober wil het kabinet hun koopkracht wat bijspijkeren. Zonder
maatregelen zou de koopkracht volgend jaar 3,9 procent dalen.
De salarisverhoging kost dit jaar 150 miljoen. Volgend jaar wil
het kabinet de ambtenaren op nul houden. Vandaag neemt het
kabinet een definitief besluit.
Dode door klapband trekker
giethoorn Een 33-jarige man uit Oldemarkt is gisteren overle
den aan de verwondingen die hij donderdag in Giethoorn opliep
bij hetf oppompen van een band van een landbouwtrekker. Door
nog onbekende oorzaak explodeerde de enorme band. De man
werd acht meter weggeslingerd. Het slachtoffer, medewerker
van een landbouwmechanisatiebedrijf, kwam tegen het dak van
de loods en viel vervolgens op de betonnen vloer.
Fregatten Adriatische zee afgelost
den haag De Nederlandse fregatten Kortenaer en Witte de
With, die in de Adriatische Zee meehelpen het VN-embargo te
gen Servië en Montenegro af te dwingen, worden over ruim een
week afgelost door de Philips van Almonde en de Abraham
Crijnssen. De Kortenaer keert op 30 juli in Den Helder terug, de
Witte de With op 28 juli.
Simons boos na publikatie opiumrecept
Rijswijk» De stichting Mainline in Amsterdam heeft in een met
subsidie van WVC uitgegeven tijdschrift voor drugsgebruikers
beschreven hoe je papaver moet verbouwen om er opium uit te
krijgen. Staatssecretaris Simons van volksgezondheid is laaiend
en dreigt de geldkraan dicht te draaien. Zijn collega Kosto heeft
de officier van justitie ingeschakeld. Medewerkers van Mainline
delen vier keer per jaar het blad uit onder verslaafden. Het blad
moet heroïnespuiters en cokesnuivers ertoe brengen beter over
hun gezondheid te waken. Het GPV-kamerlid Van Middelkoop
had de beide staatssecretarissen op het spoor gezet van de acti
viteiten van Mainline.
Politie ontmantelt hennepplantage
Amsterdam De Amsterdamse politie heeft gisteravond in Am
sterdam-Noord een grote hennepkwekerij opgerold. De planta
ge w§s verdeeld over twee loodsen, die eigendom zijn van een
decorbouwer. Circa tienduizend hennepplanten werden in be
slag genomen. Volgens de politie oogde het geheel zeer profes
sioneel, met onder meer warmtelampen, een hasjpers en een af
zuig- en een drainagesysteem voor de bewatering van de plan
ten. Tijdens de inval was er niemand in de loodsen aanwezig. De
politie is op zoek naar de betrokken verdachten.
Leraar vast na ontucht met leerlinge
zwolle Een 50-jarige leraar van een scholengemeenschap in
Zwolle is aangehouden omdat hij een groot deel van 1992 een
seksuele relatie heeft onderhouden met een 14-jarige leerlinge.
De man heeft bekend. De ouders van het kind hadden hiervan
aangifte gedaan.
Korrelatie ontloopt korting subsidie
utrecht De stichting Korrelatie kan gewoon verder. Aanvanke
lijk leek het erop dat de stichting het met de helft van de subsi
die zou moeten doen, waardoor de telefonische hulpverlening
ernstig in gevaar zou komen. In het kader van de bezuinigingen
van WVC moet Korrelatie vier ton van de in totaal 870:000 gul
den inleveren. Wat eerder echter niet bekend was, is dat het
budget van de NOS structureel met hetzelfde bedrag wordt ver
hoogd voor Korrelatie. Per saldo verandert er dus niets.
Kanonnen schieten op willekeurige doelen
den helder amp
De vier hypermoderne M-fre-
gatten van de koninklijke mari
ne vertonen zoveel mankemen
ten dat zij pas van^f 1995 ope
rationeel zijn. De marine ver
wacht twee jaar nodig te heb
ben om „een waslijst aan kin
derziekten" te verhelpen. Een
woordvoerder van de marine
bevestigde gisteren ook dat de
opvarenden van onder meer het
M-fregat Tjerk Hiddes geïrri
teerd raken over alle manco's
aan hun schip.
Volgens de woordvoerder is er
bij de vier Multipurpose (voor
meerdere taken inzetbare) fre
gatten sprake van tal van fouten
in de software die alle geavan
ceerde computersystemen aan
boord stuurt en deels aan elkaar
koppelt. Maar ook treden sto
ringen op in allerlei andere ap
paratuur en elektronica door
het hele schip.
Zo mag het geavanceerde
richt- en vuursysteem van de
vier fregatten veiligheidshalve
niet worden gebruikt. De zoge-
noemde smart radar van het
vuurleidingsysteem blijkt niet in
staat bewegende doelen nauw
keurig te volgen en raketten
daar naar toe te leiden. Het ra
darsysteem richt het vuurlei
dingsysteem spontaan op wille
keurige andere objecten.
Het merendeel van de fouten
treedt volgens de woordvoerder
op bij alle vier de in de vaart ge
nomen M-fregatten. Zowel in
tijd als budget is rekening ge
houden met kinderziektes om
dat die bij elke nieuwe serie
oorlogsbodems optreden, maar
bij deze serie loopt het de spui
gaten uit.
De marine beschikt nu over
de M-fregatten Karei Doorman,
Tjerk Hiddes, Willem van der
Zaan en Van Amstel. Vier ande
re gevechtsschepen uit dezelfde
klasse, Van Speijk, Abraham van
der Hulst, Van Nes en Van Ga
len, moeten uiterlijk eind 1996
van stapel lopen. De acht fre
gatten kosten 450 miljoen gul
den per stuk.
Zwitser en vriendin schuldig, maar strafmaat nog niet bekend
amsterdam anp
De rechtbank in Amsterdam heeft het 'monster
van de Jura' en diens vriendin gisteren voor ze
ven weken naar het Pieter Baan Centrum ge
stuurd voor psychiatrisch onderzoek. De recht
bank bevond het duo schuldig aan pogingen tot
ontvoering van kleine kinderen en bezit van
vuurwapens, maar kon door het ontbreken van
onderzoek naar de persoonlijkheid van de ver
dachten nog niet tot een strafmaat komen.
Deskundigen van de kliniek moeten nu bekij
ken in hoeverre de 38-jarige Zwitser en diens 22-
jarige vriendin toerekeningsvatbaar moeten wor
den geacht. In het geval van ontoerekeningsvat
baarheid volgt veelal een terbeschikkingstelling
(TBS). De twee worden dan voor onbepaalde lijd
opgenomen in een bewaakte psychiatrische kli
niek, totdat de rechter het weer veilig acht hen
vrij te laten. Officier van justitie Dekking eiste
twee weken geleden zes jaar cel tegen de man en
vijf jaar tegen de vrouw.
De rechtbank achtte bewezen dat het tweetal -
ten tijde van hun arrestatie in januari woonachtig
in Amsterdam - heeft geprobeerd in Nederland
kinderen te ontvoeren. In november van het vo
rig jaar maakte het stel meerdere strooptochten
over de Veluwe op zoek naar een geschikt kind.
In de kofferbak van zijn auto had de man daartoe
een speciale koffer met luchtgaten aangebracht.
Hoewel de man dat altijd heeft ontkend, achtte
de rechtbank bewezen dat hij de bedoeling had
om kinderen te ontvoeren, seksueel te misbrui
ken en vervolgens te doden.
De bewezenverklaring staat haaks op het oor
deel van de uitleveringskamer van de Amster
damse rechtbank. Die bepaalde eerder dit jaar
dat het paar aan Zwitserland mag worden uitge
leverd omdat de pogingen tot ontvoeringen niet
bewezen verklaard zouden kunnen worden. De
Zwitserse justitie vroeg om uitlevering wegens
seksueel misbruik van en moord op kleine kinde
ren. Bij de arrestatie van de man in Amsterdam
vond de politie videobanden waarop de verdach
te kleine kinderen gruwelijk seksueel misbruikt.
Rechercheurs verklaarden toen nog nooit zoiets
ergs te hebben gezien.
Vooral jonge mannen zitten zonder baan
den haag gpd
De werkloosheid blijft pijlsnel stijgen. Vooral jongeren
worden daarvan het slachtoffer, zo heeft het Centraal Bu
reau voor de Statistiek gisteren bekendgemaakt. Voor de
werkgeversorganisatie VNO is de snel oplopende werk
loosheid „een bron van grote zorg", terwijl de vakcentra
le FNV het behoud van werk de hoogste prioriteit wil ge
ven.
slachtoffer. Terwijl de werkloos
heid onder jonge vrouwen vrij
wel gelijk bleef, steeg het aantal
haanloze mannen tot 25 jaar
met bijna de helft.
De FNV wil speciale aandacht
voor deze groep om een herha
ling van de massale jeugdwerk
loosheid in het begin van de ja
ren tachtig te voorkomen.
„Toen zaten grote groepen jon
geren in een uitzichtloze posi
tie. Dat mag niet weer gebeu
ren, vooral als je bedenkt dat
een behoorlijk deel van die jon
ge werklozen allochtoon is", al
dus een FNV-woordvoerster. De
Terwijl de werkloosheid in het
tweede kwartaal normaal ge
sproken omlaag gaat, bleef een
daling nu uit. Het CBS telde tus
sen april en juni 359.000 werk
lozen. Dat zijn er 73.000 of ruim
een kwart meer dan in dezelfde
periode een jaar eerder. De stij
gende tendens in de werkloos
heid wordt sterker, concludeert
het bureau.
Vooral de stijgende werkloos
heid onder jongeren baart de
bonden zorgen. Mannen tot 25
jaar blijken het voornaamste
vorige week met de werkgevers
gemaakte afspraken over meer
deeltijdwerk moeten zo'n
100.000 mensen aan een baan
helpen.
Het CBS staaft de snelle stij
ging van de werkloosheid ook
met andere cijfers. Zo bedroeg
het aantal werkloosheidsuitke
ringen in mei 622.000, 58.000
meer dan een jaar eerder. Het
aantal vacatures staat al twee
kwartalen op het laagste niveau
sinds 1984. Van elke duizend
mannen zijn er nu 53 werkloos,
tegen 40 een jaar geleden. Bij de
vrouwen zijn 45 op de duizend
zonder baan, tegen 38 vorig
jaar.
Het aantal geregistreerde
werklozen in Nederland is in to
taal met 26 procent gestegen te
gen gemiddeld veertien in de
EG. Alleen in Duitsland en
Spanje stijgt de werkloosheid
even snel.
Flevoland Het was ook gisteren soppen op deze akker in Flevoland. Voor de vakantiegangers is de regen
van de afgelopen dagen weliswaar vervelend, maar voor de meeste akkerbouwers komt ze als een geschenk
uit de hemel. foto anp koensuyk
Vader 'voerde opdracht van God uit'
middelburg»
dat
breda Onberispelijk gekleed voor de diploma-uitreiking, controleerde deze officiere voor alle zekerheid toch nog maar even haar schoenen voor
dat ze naar voren werd geroepen om haar getuigschrift in ontvangst te nemen. Gisteren kregen 83 militairen hun officiersdiploma in de Seeligka-
zeme. Ondanks de komende halvering van de landmacht is voor allemaal een baan gevonden. foto anp Raymond rutting
Acht jaar cel en TBS met
dwangverpleging eiste officier
van justitie Van Gelder gisteren
tegen een 42-jarige
beeld moest volgen. Vai
laatste zag hij overigens af.
De achtergrond van het dra
ma wordt gevormd door eer
echtscheiding. De kinderen wa
'Als ik de
kinderen niet
krijg, dan
mag niemand
ze krijgen
het
Zeeuwse Hoek we
gens moord op zijn
zoontje van vier en
zijn dochter van
twee.
Het drama vol
trok zich in de
nacht van 22 op 23
januari, toen de
kinderen in het ka-
der van een om
gangsregeling bij de vader ver
bleven. De kinderen kregen van
de manisch-depressieve man
eerst een kalmeringspilletje.
Vervolgens drukte de vader een
met ether besprenkelde doek
over de neus en mond van de
kinderen. Daarna diende hij de
kinderen een hoeveelheid bu-
taan/isobutaangas toe uit een
campinggasbusje. In de vroege
ochtend van de 23ste januari
meldde hij zich bij de politie
met de mededeling dat er
„thuis iets ergs was gebeurd."
Hoe de zaak zich in werkelijk
heid heeft voorgedaan werd op
de zitting niet duidelijk. De man
hield star en stug vol dat hij van
God de opdracht had gekregen
om de kinderen te laten insla
pen en dat hijzelf hun voor-
toegewezen en dat
kon hij niet ver
kroppen. Volgens
verklaringen had
hij diverse keren de
moeder gedreigd
de kinderen te zul
len vermoorden.
„Als ik ze niet krijg,
krijgt niemand ze",
zo zou hij hebben
gezegd.
Dat de Zeeuw stemmen in
zijn hoofd Ijppjde die een op
dracht van God zouden inhou
den, leek de officier van justitie
daarom op zijn minst twijfel
achtig. „Hij heeft daar in het be
gin nooit over gerept en komt
daar nu pas mee aanzetten. Dit
is een zeer geslepen man die
met voorbedachten radt e'en
dubbele moorfl heeft gepleegd
onder het mom van een Godde
lijke opdracht. De moord op
zijn twee kinderen is niets meer
en minder dan een moord uit
wraakgevoelens jegens de moe
der". stelde ze.
Ook de psychiaters twijfelen
sterk aan de moord-opdracht
van God. Niettemin achten ze
de man sterk verminderd toere
keningsvatbaar.
Schippers lakoniek
over Biesheuvel
De actievoerende binnenschip
pers hebben gisteren lakoniek
gereageerd op de aanwijzing
van oud-premier Biesheuvel als
bemiddelaar on het binnen-
vaartconflict. „Eén ding is dui
delijk: wij hebben niet om Bies
heuvel gevraagd", aldus actie
coördinator Ardon. De schip
pers willen wel praten, maar
rust komt er volgens hen alleen
als Maij het vrijwillige toer
beurtsysteem Noord-Zuid -
waarbij bevrachters lading op
de schippersbeurs aanbieden
en de schippers die om beurten
kunnen vervoeren - een wette
lijke status geeft.
Het was gisteren op de Ne
derlandse binnenwateren overi
gens vrij rustig. Alleen in Maas-
bracht, Terneuzen en bij de
Oranjesluizen ,in Amsterdam
deden zich kleine incidenten
amsterdam
De Amsterdamse ombudsman
Nora Salomons vindt dat de ge
meente een voorlichtingscam
pagne moet starten om burgers
duidelijk te maken wat ze kun
nen doen tegen 'spookbewo
ners'. Dat zijn mensen die zich
laten inschrijven op een be
paald adres zonder er daadwer
kelijk te wonen en zonder dat
de hoofdbewoner ervan op de
hoogte is.
Eèn spookbewoner kan voor
de echte bewoner vervelende
gevolgen hebben. Alleenstaan
den met een uitkering kunnen
plotsklaps worden geconfron
teerd met een voordeurdelers-
korting van bijna 200 gulden, of
lopen de teruggave van ge
meentelijke waterzuiverings-
kosten mis. „Bovendien kun je
door de fiscus in een hogere ta
riefgroep worden ingedeeld als
je niet oppast", zegt Salomons.
Het is niet duidelijk hoeveel
'spookbewoners' er zijn. Het is
wel mogelijk om ongewenste
inschrijvingen te voorkomen,
zegt Salomons, door het bevol
kingsregister om een inboe-
kingsbeperking te vragen. Dat
houdt in dat niemand op het
adres kan worden ingeschreven
zonder toestemming van de
hoofdbewoner.
Het ongedaan maken van een
valse inschrijving kan zeker een
half jaar van onderzoek in be
slag nemen. „Begrijpelijk",
vindt de Ombudsman. „Hel
komt ook voor dat partners ru
zie hebben en de één de ander
uit het register wil schrappen.
Dat moet je niet te makkelijk
maken."
utrecht henk postma
Alle alarmbellen rinkelden, toen NS
Goederenvervoer drie jaar terug de
plannen presenteerde om de teloor
gang van het bedrijf resoluut een halt
toe te roepen. Het bedrijf, ooit met 750
laad- en losplaatsen in alle hoeken en
gaten van het land vertegenwoordigd,
had zichzelf volkomen uitgerangeerd.
Sinds de sluiting van de mijnen in
Zuid-Limburg liep het goederenvervoer
per spoor gestaag terug tot nog slechts
een schamele 18 miljoen ton per jaar.
Er moest en zou een reddingsplan wor
den uitgevoerd. De 'ruggegraat' daar
van heette Betuwelijn.
Die nieuw aan te leggen goederen
spoorlijn zal niet alleen de mainmorts
Rotterdam en Amsterdam/Schiphol met
het Europese achterland verbinden,
maar ook als 'draaischijf fungeren voor
het binnenlands goederenvervoer per
spoor. Directeur Bakhuis van NS-goede-
„Je moet de Betuwelijn veel
meer zien als een autosnelweg met op
en afritten. Daar houden mensen die al
ternatieve plannen maken, vaak geen re
kening mee."
Een verviervoudiging van de ver-
voersomvang tot 65 miljoen ton per jaar
moet het gevolg zijn. Helaas, er was niet
gerekend op actievoerders die dure
milieu-eisen stellen of zelfs de lijn hele
maal niet willen.
Als 'ruggegraat' buigt de Betuwelijn
diep door onder het zware gewicht van
aanhoudende maatschappelijk protes
ten. Maar barsten? Bakhuis is er niet
bang voor. „Wij gaan er nog altijd van uit
dat die Betuwelijn er komt." En zo niet?
„Dan kan niet alles wat in Rotterdam
wordt aangeboden op transport. Tenzij
je het reizigersverkeer aan de kant
schuift. Ook bij uitstel komt het perso
nenvervoer in het gedrang." En uitstel is
er al.
Aanvankelijk was alles erop gericht de
Betuwelijn in 1998 in gebruik te nemen.
„Spoedige politieke besluitvorming is ui
terst urgent", zo heette het drie jaar gele
den. Maar die besluitvorming verloopt
heel wat trager dan gedacht. Bakhuis:
„Ja, de Betuwelijn komt later gereed dan
wij dachten. We zijn wat dat betreft te
optimistisch geweest, dusdanig dat we er
achteraf een beetje om glimlachen. Nie
mand had gedacht dat er zo'n giganti
sche storm van protest zou opsteken."
NS goederenvervoer heeft zich er in
middels al lang bij neergelegd dat de
nieuwe route niet meer voor de eeuw
wisseling gereed is. Daar komt nog een
andere, onvoorziene ontwikkeling bij: de
recessie. Het bedrijf gokte erop rond de
eeuwwisseling zo'n 40 miljoen ton per
jaar te kunnen vervoeren, daar is nu 5
miljoen ton vanaf gehaald.
Bakhuis ligt er niet wakker van: „Dat
de economie het nu even laat aTweten, is
een geluk bij een ongeluk. Want anders
zouden we door de vertraging met seri
euze capaciteitsproblemen te maken
krijgen. Zolang de Betuweroute er niet is.
moet de groeiende goederenstroom over
het bestaande spoor. Dat gaat al gauw
ten koste van het reizigersvervoer, vooral
op de Brabantroute en op het traject
Rotterdam-Utrecht-Arnhem. Verder uit
stel betekent dat de uitbreiding van het
reizigersvervoer op een aantal plaatsen
niet kan plaatsvinden. En misschien dat
het op enkele punten terug moet." De
economische terugval, aldus Bakhuis,
kan veel van die pijn verzachten.
Het verslechterd economisch klimaat
mag de NS dan wat meer speelruimte
geven, het heeft ook twijfel gezaaid over
de financiële onderbouwing van de Be
tuwelijn. Is het bedrijf nog wel in staat
naar een vervoersvolume te groeien van
65 miljoen ton in het jaar 2010? „De al
gehele economische teruggang zat niet
in onze prognoses. Maar op lange ter
mijn worden de cijfers er niet wezenlijk
door beïnvloed. Zo'n recessie is niet
meer dan een kleine inzinking".
