Topdrukte bij Sail '93
Ach, zo slecht ziet het er toch niet uit?
Binnenland
Ter Veld: 'Reparatie
WAO-gat overdreven'
'Oosteuropese sigaret
gedumpt in Nederland'
Zwartrijder steekt
tramcontroleurs neer
Aruba haalt broekriem aan
Wiertz moet isolement
Roermond doorbreken
MAANDAG 12 JULI 1993
3
cpd gcmccnsc
Brand legt hotel-restaurant in de as
Hotel-restaurant Bos en Duin in het Brabantse
Udenhout is in de nacht van vrijdag op zaterdag volledig door
brand verwoest. De schade bedraagt enkele miljoenen guldens.
De eigenaar van de zaak en enige hotelgasten konden zich net
op tijd in veiligheid stellen. De brand is vermoedelijk ontslaan in
het rieten dak. In verband met een renovatie van dat dak stond
het pand in de steigers.
Politie krijgt tien tips over RARA
den haag Bij de politie in Den Haag zijn tien tips binnengeko
men over de RARA-aanslag op het ministerie van sociale zaken,
twee weken geleden. De gouden tip lijkt er volgens de politie
niet bij te zitten. Alle tips worden nagetrokken. Justitie heeft een
recordbedrag van 200.000 gulden uitgeloofd voor informatie die
leidt tot opheldering van de aanslag en/of aanhouding van de
dader(s).
Wind bezorgt watersporters overlast
umuiden Op het Marker- en IJsselmeer en in de Zeeuwse wate
ren zijn in het weekeinde diverse watersporters in de problemen
geraakt. In de meeste gevallen speelde de harde wind hun par
ten. Behoudens een borstwond van een surfer die op het IJssel
meer in aanvaring kwam met een andere surfer hebben zich
geen persoonlijke ongelukken voorgedaan. Ook zijn er geen ver
missingen gemeld, aldus het Kustwachtcentrum in IJmuiden.
Op het Markermeer zonk zaterdag het Duitse jacht Baracuda II.
Elf opvarenden, onder wie drie kinderen, stapten uit voorzorg
over in rubberboten. Ze werden snel aan boord genomen door
een passerend schip.
kelderse kotter vergaan bij Ameland
umuiden» De Helderse kotter Morgenster (HD 29) is vanmorgen
vroeg vergaan na een botsing met het Zweedse schip Stig
Gorthon. Het ongeluk gebeurde ongeveer 30 kilometer ten noor
den van Ameland. De zeven opvarenden van de kotter konden
zich op tijd in veiligheid brengen, zo heeft het Kustwachtcen
trum in IJmuiden meegedeeld. De Morgenster is bij de botsing
lek geraakt, waarna het vaartuig in de golven verdween. De be
manning is door de Stig Gorthon aan boord genomen. De zee
lieden zijn later met een Duitse helikopter overgebracht naar het
marinevliegkamp De Kooy bij Den Heider. Het Zweedse roll-on
roll-off schip kon zijn reis na de botsing vervolgen.
mors van boven de 43 jaar. Voor
hen is namelijk door hun lange
arbeidsverleden een groot deel
van het inkomen al verzekerd
als ze in de WAO terecht ko
men. liet is volgens Ier Veld
groep
Veld van sociale
voor doNOS-radio.
Volgens Ter Veld zijn allei
jonge werknemers met et
hoog inkomen echt gebaat I
een aanvullende WAO-verzek
ring. Vei tri mensen mei lage i
komens betalen via hun aanvi
lende verzekering nu prejr
voor een voorziening waar
later weinig aan zullen hébbc
einig a
of bij-
aanvullend geld t
voorbeeld gebruik te maken van
de vrije waarde van de eigen
woning. Echtscheiding en het
bereiken van de leeftijd van 65
ciülc risico's dan arbeidsonge
schikt worden, aldus de voor-
Ier Veld noemde het streven
om voor iedereen een W\O-0it-
kering van 70 procent gegaran-
deerd te houden „een overrcac-
Bezoekers vergapen zich a
e vele schepen en windjammers tijdens SAIL '93
ARTHUR BASTIAANSE
Voorlichtingsbureau sigaretten en shag:
Met Sail '93 heeft havenstad Den Helder een van de
grootste publiekssuccessen uit haar historie geboekt. Vol
gens de Sail-organisatie zijn er zeker 300.000 bezoekers,
geweest. Als gevolg daarvan stond er volgens de politie
tussen Alkmaar en Den Helder een file van 32 kilometer.
den helder gpd
den haag gpd
Op de Nederlandse markt dui
ken hoe langer hoe vaker ge
smokkelde sigaretten uit Oost-
Europa op, met name uit Polen.
Er is nog geen sprake van een
massaal verschijnsel, maar de
industrie maakt zich wel zor
gen, aldus het voorlichtingsbu
reau voor sigaretten en shag in
Den Haag. De gesmokkelde si
garetten overspoelderf eerder al
massaal de Duitse markt.
Door het wegvallen van de
grenzen tussen de landen in de
Europese Gemeenschap vinden
goedkopere produkten van el
ders steeds vaker hun weg naar
de Nederlandse markt.
Nederland produceerde en
verkocht vorig jaar minder siga
retten en shag dan in 1991. Dat
kwam volgens het bureau door
dat de accijns op sigaretten en
shag twee keer achter elkaar is
verhoogd. Om dezelfde reden is
derland teruggekomen. Neder
landers kopen gewoon meer
shag in België omdat die daar
goedkoper is.
De binnenlandse verkoop van
sigaretten is de eerste helft van
dit jaar gedaald met ongeveer 8
procent vergeleken met dezelf
de periode van het afgelopen
jaar. Voor shag geldt ongeveer
hetzelfde. Bedrijfsleven en over
heid moeten dus rekening hou
den met een daling van de op
brengsten in 1993, aldus het bu-
Het aantal rokers in Neder
land in de bevolkingsgroep van
15 tot 65 jaar is in de eerste drie
maanden van dit jaar licht ge
daald: 40,6 procent rookte, te
gen 41,9 procent in 1992. Uit
een onderzoek van vorige week
door NSS-Marktonderzoek is
voorts gebleken dat 62 procent
van alle ondervraagden denkt
goed afspraken te kunnen ma
ken tussen rokers en niet-rokers
Overzichten vanuit de lucht van
de parkeerterreinen, plus de
wetenschap dat de tientallen in
gezette NZH-bussen permanent
stampvol zaten, leverden alleen
al gisteren de absolute top
dag een raming op van
120.000 bezoekers. „Ik kan ver
zekeren dat dit een behoudende
schatting is, exclusief de tien
duizenden uit Den Helder zelf
die ook zondag weer naar de
haven trokken", aldus marine-
voorlichter E. te Boekhorst.
Sail' 93 beleefde gisteren haar
hoogtepunt met het vertrek van
de grote zeilschepen, die be
gonnen aan hun Cutty Sark Tall
Ships Race. Aan de officiële
start, op zee en dus buiten het
zicht van het publiek, ging een
urenlange Parade of Sails voor
af. De vijf kilometer lange Hel
derse dijk diende bij deze gele
genheid als tribune voor vele
tienduizenden toeschouwers.
Zij zagen de 124 meter lange
Russische viermaster Sedov als
laatste windjammer vertrekken.
Den Helder probeerde zich
dit jaar te onderscheiden van
andere Sail-evenementen door
activiteiten te combineren. In
Sail '93 werkten burger- en ma
rine-autoriteiten nauwer samen
de export van sigaretten en shag als zij samen in een ruimte zijn.
naar België gestegen. Via de Onder de werkende bevolkings-
Met de invoering van omzetbelasting, verhoging
van de invoerrechten en een structurele verlaging
van de overheidsuitgaven moeten de financiën
van Aruba weer in evenwicht worden gebracht.
Dat adviseert een commissie van deskundigen
aan de regering in Oranjestad. De commissie is in
april door de regering geïnstalleerd.
Er is haast geboden omdat de schulden van het
tropische vakantie-eiland snel oplopen. Zo be
draagt het financieringtekort voor 1993 32 mil
joen gulden. Daar komt nog eens 36 miljoen gul
den bij aan verleende garanties voor niet afge
bouwde hotels.
De commissie vindt dat de overheid moet be
zuinigen op salarissen en uitgaven voor goederen
en diensten. Om snel aan geld te komen, wordt
voorgesteld de accijns op benzine, sigaretten, bier
en sterke drank fors te verhogen.
In 1995 moet er een omzetbelasting van 5 pro-
Opvangcentrum Luttelgeest in startblokken voor asielzoekers
luttelgeest sask1a belleman
Ze staat voor tent nummer 17,
de armen stijf om het lichaam
geslagen, de smalle schouders
opgetrokken. Een rank figuur
tje in een rode sarong. Ze heeft
het al niet meer warm sinds ze
op 7 juli per trein in Nederland
arriveerde.
Het begon al goed. Nergens een
bed te vinden. Uiteindelijk heb
ben zij en een aantal Somali
sche lotgenoten het vermoeide
lijf maar neergevleid in een wei
land. Zoiets als dit, zegt ze met
een zwaai van haar arm over
het sportveld, waarop groene le
gertenten in een cirkel staan
opgesteld. Ze was blij toen ze
hoorde over de noodvoorzie
ning die het Opvangcentrum
Luttelgeest de asielzoekers van
af het weekeinde bood. Ont
hutst toen ze merkte dat ze met
negen vreemden drie weken
lang zij aan zij moet slapen in
een tent.
Ze was niet de enige, zegt
Ietje Friesen, directeur van het
opvangcentrum in de Noord-
oostpolderi Een Albanees gezin
met kinderen verkoos zelfs te
vertrekken. „Waarheen? Dat
vraag ik me ook af."
Al driehonderd asielzoekers
hebben gisteren aan het eind
van de middag het tijdelijke
tentenkamp achter het Opvang
centrum Luttelgeest betrokken.
Zaterdag vanaf 12 uur waren ze
welkom, maar vrijdagavond
klopten de eerste twaalf vluch
telingen al aan de poorten. „Die
hebben we natuurlijk niet bui
ten laten staan. Een aantal ten
ten is versneld klaargemaakt.
Alleen douchen moesten ze op
een andere plek, want de sani-
s voorzieningen kwamen za-
De komende dagen verwacht
de directie het aantal van vijf
honderd te bereiken en dan is
de rek er uit. Iedereen heeft de
dringende boodschap gekregen
zich dagelijks te melden. Wie
dat twee dagen achter elkaar
verzuimt te doen, wordt geacht
te zijn vertrokken. „Kunnen we
het bed weer aan een ander ge
ven", zegt Friesen. „We hebben
iedere plek hard nodig."
De organisatie verloopt soe
pel. Er zijn nog slechts een paar
probleempjes die opgelost
moeten worden. „De winkel
met tweedehandskleding bij
voorbeeld", peinst Friesen.
„Nieuwe mensen hebben altijd
voorrang, maar driehonderd
nieuwe mensen tegelijk kunnen
ze nooit aan. Morgenochtend
blijft die dus nog even dicht. Tot
we een systeem hebben be
dacht."
Voor het eten is wel een sys
teem bedacht. De eetzaal is te
klein om honderden extra gas
ten te kunnen herbergen, dus
heeft het leger behalve 49 slaap
tenten, een recreatieruimte, in-
fo-tent en EHBO-post, ook een
legergroen restaurant gebouwd.
Een plaatselijk cateringbedrijf
schept tegen inlevering van een
roze bonnetje plastic borden vol
met rijst, kip en doperwten met
wortelen. „Niet meer dan één",
waarschuwt een personeelslid
een bezoeker die een al te gulle
greep in de fruitmand doet. Een
Moeder
man kijkt verlegen naar de berg
voedsel op zijn bord. „Hoe laat
is het ontbijt?", informeert hij
aarzelend, nog voordat hij een
hap heeft gegeten.
De omwonenden aan de Oos
terringweg en in het dorp Lut
telgeest hebben wel even moe
ten slikken nadat het nieuws
vrijdagmiddag bekend was ge
worden. De reacties waren „af
wachtend", formuleert Friesen
na enig nadenken. „Dat is na
tuurlijk logisch. Luttelgeest
heeft 675 i
i het e
en dan komt
moment op het
npleet dorp bij.
andere een c
Gelukkig zijn
wend. In 1987 zijn we hier be
gonnen als asielzoekerscen
Luttelgeest.
trum. Vervolgens werden we
een opvangcentrum, bestemd
voor de eerste opvang geduren
de maximaal een paar maan
den. En nu heeft de gemeente
Luttelgeest onlangs besloten de
capaciteit uit te breiden van 475
naar 600 mensen."
Rond de kouwelijke Somali
sche vrouw heeft zich inmiddels
een groepje landgenoten verza
meld. Een goedgebekte lotgeno
te die in een bungalow op het
terrein huist, spreekt schande
over het kamp. Een schampere
blik glijdt langs de tenten, de
vuurrode brandblussers die
gen staan en de handdoeken
die aan de scheerlijnen drogen
FOTO ANP RUUD HOFF
in het avondzonnetje.
„Dit is een heel slechte oplos
sing. Very bad. Nog niet eens
geschikt voor twee of drie da
gen. Laat staan voor drie we
ken." Haar buurvrouw luistert
zwijgend, rillend. „Het is koud",
beaamt een jonge man. „En 's
morgens als de zon schijnt juist
erg heet."
„Het is niet het beste, dat we
ten wij ook wel", beaamt Frie
sen. „We hebben geprobeerd zo
goed mogelijk uit te leggen
het niet anders kan
:o. En ach, zo slécht ziet
toch niet uit? Ik ben ervan
/ertuigd dat dit best kan voor
dan ooit tevoren. Daardoor
vond Sail gelijktijdig plaats met
de Nationale Vlootdagen van de
Koninklijke Marine, op zichzelf
jaarlijks al goed voor ver over de
100.000 bezoekers. Bovendien
werd een gedeelte van het dit
jaar door Defensie nagenoeg
verlaten oude Rijkswerfterrein
in het programma betrokken.
Vier dagen lang waren daar on
der meer authentieke stoomsle-
pertjes en historische plezier
jachten te zien.
Verdachte spoorloos
amsterdam
Twee controleurs van het Gemeente Vervoerbedrijf in Amster
dam zijn gistermorgen door een passagier met een mes neer
gestoken. Het incident vond plaats in een tram op lijn 12.
Rond half elf in de ochtend stapten drie controleurs in het
voertuig voor controle van de plaatskaarten. Een ongeveer
twintigjarige passagier bleek zonder geldig plaatsbewijs in de
tram te zitten.
De zwartrijder bleek bovendien bij controle onjuiste gege
vens te hebben opgegeven. Terwijl de controleurs nog bezig
waren met de benodigde formaliteiten, stopte de tram bij een
halte in de Van Baerlestraat, niet ver van het Vondelpark. Op
dat moment sprong de verdachte over de banken om zich uit
de voeten te maken. Daarbij trok hij een mes en stak een veer
tigjarige controleur in de pols. De man liep een slagaderlijke
bloeding op. Een van zijn collega's (43) werd in een hand ge
stoken.
De verdachte is vermoedelijk het Vondelpark in gevlucht.
De politie trof daar een mes en het jack van de zwartrijder
aan. De man zelf kon niet worden aangehouden. Na behande
ling in het ziekenhuis konden beide controleurs naar huis.
Benzine- en drankprijs omhoog
cent komen. Tegelijkertijd zouden de loon- en in
komstenbelastingen verlaagd kunnen worden
met in totaal 40 miljoen gulden. Daardoor zou
het effect van de omzetbelasting voor de inwo
ners van Aruba ongedaan worden gemaakt en al
leen de toeristen treffen. Die geven per jaar zo'n
achthonderd mjljoen gulden op het eiland uit.
Deze vorm van belasting al eerder dan 1995 in
voeren, lijkt de commissie praktisch onhaalbaar.
Dat kan worden goedgemaakt door een tijdelijke
verhoging met 5 procent van de heffing op alle
importgoederen.
Wanneer in 1995 de omzetbelasting van kracht
wordt, kan die verhoging van de invoerrechten
weer worden geschrapt. Ook kan worden overwo
gen van de omzetbelasting af te zien en de in
voerheffingen te handhaven. Het nadeel daarvan
is volgens de commissie echter dat de lasten dan
zwaarder drukken op de inwoners en dat de toe
rist een kleinere bijdrage levert.
W.F.M. Wiertz geldt als
stelde geestelijke.
Een van de vragen die de nieuwe bisschop van Roermond, deken
Frans Wiertz van Heerlen, zich de komende tijd ongetwijfeld zal
stellen, is hoe hij het isolement kan doorbreken waarin zijn bis-
cl rit
eken
dom onder het solistische beleid i
recht is gekomen.
De nieuwe bisschop, in 1942 ge
boren in Kerkrade, heeft het
voordeel van de communicatie
ve vaardigheden waarover hij
beschikt, maar hij wekte zater
dag tegenover de pers niet de
indruk dat hij snel grote veran
deringen in het bisdom wil
doorvoeren.
Toch kan hij er niet omheen
dat Gijsen het bisdom sterk het
karakter van een eigen kerkpro
vincie binnen de Nederlandse
katholieke kerk heeft gegeven.
Gijsen stichtte een eigen pries
teropleiding in Rolduc, ont
wierp een eigen reglement voor
de katholieke scholen, stelde
geen pastoraal werk(st)crs aan
en brak met sommige landelijke
organisaties, zoals de Raad van
Kerken en de Bisschoppelijke
Vastenactie. In het bisdomblad
kwamen de afgelopen jaren bo
vendien uitsluitend aanhangers
van de bisschop aan het woord.
Nadat problemen op het
grootseminarie naar buiten wa
ren gekomen, werd Gijsen eind
1990 gedwongen het grootste
deel van zijn bevoegdheden aan
dragen. Hoewel Gijsen zich in
de vergaderingen van de bis
schoppenconferentie coöpera
tiever opstelde, bleef zijn bis
dom een geïsoleerde positie in-
De nieuwe man, Wiertz, heeft
altijd in Zuid-Limburg gewerkt
en is in de rest van Nederland
een grote onbekende. Zelfs kar
dinaal Simonis heeft hem pas
een maand geleden en dan
nog slechts vluchtig voor het
eerst ontmoet. Maar hij zou als
de 'lachende bisschop' een/elI-
i zijn voorganger Gijsen I
de soort ontspannenheid bin
nen de Nederlandse kerk te
weeg kunnen brengen als de 'la
chende paus' Johannes Paulus I
in augustus 1978 deed binnen
de wereldkerk.
Wiertz heeft laten blijken dat
hij zich, onder meer door ge
sprekken met mensen uil aller
lei geledingen binnen de katho
lieke kerk, op de hoogte wil stel
len van de problemen in het
bisdom. Ilij ging het afgelopen
weekeinde niet in op het beleid
van zijn voorganger. Zo wilde
hij niei zeggen of hij in navol-
ging van de andere bisdommen
niet-gewijdc pastoraal werk
(st)crs in de parochies gaat aan
stellen. Het bisdom Roermond
had lot dusver minder dan an
dere bisdommen last van een
dalend aantal priesters, omdat
Rolduc relatief veel nieuwe
priesters opleverde. Maar deze
bron lijkt de laatste jaren wat op
te drogen. In 1982 werden er
nog zes nieuwe priesters gewijd
Hulpagenten
ingezet tegen
zwartrijders
utrecht gpd
De Nederlandse Spoorwegen
overwegen hulpagenten in Ie
zetten voor de kaai (controle op
de treinen. Deze assistenten van
de conducteurs moeten steek
proefsgewijs controles uiivoc-
Die aanbeveling doet de cont-
missic-Beke, die is ingesteld na
de dodelijke steekpartij twee
jaar geleden np een ircincon-
ductcur in I Inrlingcn.
Over de status en bevoegdhe
den van de hulpagenten wor
den geen mededelingen ge
daan. maar het ligt voor de
hand dat ze dezelfde bevoegd
heden krijgen als de controleurs
in de tram en dus ook boetes
mogen geven. Verder komen er
meer controle op perrons en
„vliegende brigades" voor on
verwachte kaartconirolcs. Hoe
veel NS aan inkomsten door
zwartrijden mislooi
kend.
he-
Asbest vrij bij
schoolbrand
Bij
een brand ir
/an hei Pius
ardbrabantsi
dag c
rial
elfs
Dit
jaar bleef het aantal
priesters echter tot drie beperkt.
De Nederlandse bisschoppen
hopen ongetwijfeld dal hun
nieuwe collega een deel van het
landelijk werk op zich zal ne
men. Gijsen vervulde geen en
kele landelijke functie, de on
langs vertrokken bisschop van
Rotterdam, Bar. acht. Maar
daarover zullen zij pas beslissen
wanneer de twee andere vacan
te bisschopszetels die van
Bar in Rotterdam en Ernst in
Breda weer zijn bezet. Kardi
naal Simonis verwacht dat dat
pas eind dit jaar het geval is.
L'en dependan-
C college in het
Bladcl is zater-
en kleine hoeveelheid as-
vrijgekomen. De brand
weer heeft erger kunnen voor
komen door na de brand een
schutting op te trekken rond de
nasmeulcnde resten. Enkele
straten hij de school zijn enige
tijd ontruimd geweest. Het in
ademen van asbestdeeltjes kan
longkanker veroorzaken.
Aanvankelijk werd gevreesd
dat het asbest in een groot ge
bied terecht was gekomen. De
brandweer hield rekening met
de mogelijke vervuiling van 150
tot 250 huizen omdat in de hele
wijk ook schilfers waren neerge
dwarreld die erg op a
ken. Deskundigen stcli
ter vast dat die schilfers niet ge
vaarlijk waren.
Gespecialiseerde bedrijven
hebben de straten hij de school
zaterdagmiddag grondig
schoongemaakt. Dat duurde
een paar uur. De bewoners
buurt blijven
lij-
cho
naker
van een grootscheepse ontrui
ming is geen sprake geweest
De school is door de brand
volledig verwoest. De brand
weer beschikt over „aanwijzin
gen" dat hel vuur is aangesto
ken.
