'NS jagen
klanten weg'
'Het idee spreekt mij wel aan'
'Echte ballen komen niet uit Leiden'
^smdam
Het Gesprek van de Zomerdag
Geslaagd!
Bibliofoon
Z-Holland
blijkt succes
Drie nieuwe
fietsroutes
in provincie
BankMkm'ifleamm
DEN HAAG MONICA WESSELING
De Zuidhollandse Bibliofoon,
de telefonische informatie
dienst, blijkt een succes te
zijn. De eerste vier maanden
van dit jaar werden er dik
4000 vragen gesteld. Vanaf
mei is het aantal vragen veel
kleiner geworden doordat
het aantal scholieren dat
voor informatie aanklopt,
vanwege de vakanties veel
kleiner is.
Zuid-Holland was, na
Friesland, Noord-Holland en
Overijssel, de vierde provin
cie waar de Provinciale Bi
bliotheek Centrale een der
gelijke dienst heeft opgezet.
Inmiddels zijn ook Utrecht
en Gelderland bij de telefo
nische dienst aangesloten.
De bibliofoon is 60 uur per
week bereikbaar op telefoon
nummer 06-8411.
Medewerkers van de tele
fonische 'hulpdienst' geven
in heel veel gevallen direct
antwoord en als dat niet lukt,
verwijzen ze door. De vragen
die de bibliofoon krijgt voor
gelegd, zijn uiterst gevari
eerd. In het eerste halfjaar
werdenn onder meer vragen
over waterwinputten, het
machtsmisbruik op scholen,
huwelijksetiquettes en het
gewenste voer voor buiten
vogels gesteld.
WOENSDAG 7 JUL11993 - 972 19
LEIDEN/DEN HAAG»
Zuid-Holland heeft er drie nieu
we Fietsroutes bij. Tussen de
kust en Zoetermeer zijn drie
«nieuwe trajecten uitgezet: de
Oostduinenroute, de Duinpol-
derroute en de Meer- en Wou
deroute. Alle tochten maken
onderdeel uit van het zogeheten
groene netwerk: recreatieve
fiets-, wandel- en kanoroutes
uitgezet en bewegwijzerd door
de provincie Zuid-Holland.
De routes voeren de fietsers
door het oeroude strandwallen-
landschap met strand, nieuwe
duinen, strandvlakten, oude
duinen, polders en veenweide-
landschappen. De Oostduinen-
route doet Den Haag, Leids-
chendam en Wassenaar aan. De
Duinpolderroute gaat door Kat
wijk, Leiden, Valkenburg en
Wassenaar en de Meer- en
Wouderoute voert door Zoeter
meer naar Zoeterwoude langs
Voorschoten en Leiden.
Alleen de Oostduinenroute is
nu al helemaal bewegwijzerd.
De Duinpolderroute is na 16 juli
'op de bordjes te rijden' en de
derde route wordt eind augus
tus van bordjes voorzien.
Alle fietstochten zijn op de
kaart goed aangegeven. De
routekaart is verkrijgbaar bij de
provincie, afdeling communica
tie en de VW-kantoren in de re
gio. De kaart kost één gulden.
Bliksemactie mobiliseert reizigers
Als het een paar dagen bijzonder druk is geweest in de
trein Leiden-Den Haag is het daarna soms 'onheilspel
lend' stil. Getergde treinreizigers hebben dan eieren voor
hun geld gekozen en zijn in de auto gestapt. Dat zeggen
de leden van het Actiecomité Leiden De Vink-Den Haag
CS. Het comité dat bestaat uit verstokte treinreizigers is
er dan ook van overtuigd dat de spoorwegen bezig zijn
klanten weg te jagen.
LEIDEN/DEN HAAG RUDOLF KLEUN
Het vier leden tellende comité
werd een paar weken geleden
op het perron van het station
De Vink geboren. Een half jaar
ergernis was voor Sonja Zim
merman, Sita Dewkalie, Wilma
Tees en Annemieke Kooij aan
leiding om tot actie over te
gaan. De vier actievoersters
werken op het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Den
Haag en reizen dagelijks op en
neer naar Leiden.
Hoewel het altijd al druk was,
merkten ze dat het vanaf janua
ri, juist nadat de kaartjes duur
der waren gewordem, het wel
heel krap werd. Het aantal
treinstellen werd teruggebracht
van vier tot drie en soms zelfs
twee. „Je moest je op een gege
ven moment letterlijk naar bin
nen vechten en eenmaal binnen
zat je als haringen in een ton.
Soms moest je mensen letterlijk
smeken wat op te schuiven en
er waren erbij die gewoon
claustrofobische neigingen kre
gen. We hebben gehoord dat er
zelfs iemand is flauwgevallen."
Derde wereld-achtige toe
standen volgens het drietal.
Het comiïe stelde brieven op
aan de regio-directie van de
spoorwegen, nam contact op
met Verkeer en Waterstaat en
met de reizigersorganisatie RO
VER en zamelde vorige week
meer dan 500 handtekeningen
van mede-passagiers in. Maan
dag werden die overhandigd
aan de regiodirectie van de NS.
Die heeft inmiddels erkend dat
haar klanten een serieus signaal
hebben afgegeven. Het ter be
schikking komen van nieuw
materiaal in augustus, waaron
der dubbeldekswagons, moet
vedichting brengen.
Regiodirecteur A. Abrahamse
heeft beloofd binnen een
maand schriftelijk te antwoor
den. Bovendien zou ze ook de
andere reizigers op de hoogte te
willen stellen, mogelijk door het
antwoord in de trein op te han
Sonja Zimmerman, Sita Dewkalie en Wilma Tees van het Actiecomité Leiden de Vink-Den Haag CS op het perron van station De Vink. Annemieke
Kooij ontbreekt. foto hielco kuipers
gen. „Dat zou heel bijzonder
zijn", constateren de leden van
het comité.
Want, zo is inmiddels geble
ken, de NS blijken verder niet
erg flexibel te zijn. „Ze baseren
de lengte van de treinen op tel
lingen in het voorgaande jaar.
Als het aantal passagiers dan
tussentijds toeneemt, kunnen
ze dat niet aanpassen." Het co
mité vermoedt overigens dat de
toename te danken is aan het
gereedkomen van de zuidpoot
van de lijn rond Amsterdam.
„Daar hebben we de NS nota
bene zelf op moeten wijzen."
Mr. Huib Drion over hotel voor zelfdoders:
Gaat uw zoon in Leiden stude
ren en vindt u hem nu al een
bal? Geef hem dan de nieuwste
reclameposter van vleesmerk
Lupack uit Almelo. Is de aanko
mend student juist bang om
een bal te worden? Ook dan kan
de poster uitkomst bieden.
'Echte ballen komen niet uit
Leiden', luidt de tekst bij een
blikje gehaktballen. En daar kun
je dus alle kanten mee op. Als
Leidsch Dagblad beschouwen
we het natuurlijk als een stukje
erkenning. 'We' zijn duidelijk
balleriger dan andere studen
tensteden als Utrecht of Am
sterdam. Want anders had re
clamebureau ARVH die steden
wel genoemd.
W. Boersma van Meat Point Be
nelux, fabikant van Lupack,
tempert ons enthousiasme. „Er
is geen onderzoek naar de bal-
lerigheid van steden gedaan",
zegt hij. „Het was een spontane
kreet en iedereen pikte het op.
We hadden niet zoiets van: 'la
ten we Leiden nu eens pakken'.
W. de Laat van het reclamebu
reau uit Zaandam nuanceert de
kreet nog verder: „We hebben
Leiden genomen omdat het dè
studentenstad is. Als je Leiden
roept, denk je meteen aan stu
denten." Èn aan ballen, al moe
ten we dat zeker niet negatief
opvatten: „We hebben er niets
vervelends mee bedoeld, willen
zeker niet beweren dat Leiden
ballerig is. Want dat klinkt nega
tief, terwijl wij juist willen op
vallen door een kwinkslag. Een
grap."
In de twee weken dat de poster
hangt, hebben al zeker 15 men
sen om een exemplaar ge
vraagd. Ook zijn de nodige 'bal
len' van de borden 'gerukt'. Ze
lijken veel populairder dan de
broertjes 'Onze burgers zitten
strak in het pak' en 'Onze dek
sels worden van de pot gerukt'.
Naast ballen, doet Lupack na
melijk ook in 'foliepakken'
(ham-, beef en kipburgers),
worsten en ander vlees uit blik.
Concurrent Unox is natuurlijk
een stuk bekender, maar de
campagne moet daar verande
ring in brengen. Door de hu
mor, maar ook door letterlijk
'aan de weg te timmeren': „Ge
woonlijk houden we het bij ad-
vententies in dag- en damesbla
den, plus wat spotjes voor radio
en tv", heet het vanuit Almelo.
„Nil staan we uitgebreid langs
de weg."
Op de 700 afgehuurde bill
boards hebben de drie reclame
slogans hun langste tijd wel ge
had: na twee weken trouwe
dienst, worden ze vandaag of
morgen vervangen. Vervolgens
krijgen ze een plekje op rijden
de vrachtwagens, die her en der
halt houden op markten en bra
derieën. Zo'n 4700 bushaltes en
reclamezuilen worden later de
ze maand opgefleurd met het
bedenksel van de man die ook
voor de beroemdste Bavaria-
campagne tekende: een pookje
in de vorm van een flesje alco
holvrij bier. Deze creatieve geest
heet Onno Kraft van Ermel. Een
beetje ballerige naam, zou je zo
zeggen.
PAUL VAN DER KOOL)
De ballenposter van Lupack in de Leidse Kaardesteeg. foto henkbouwman
De Alkmaarse afdeling van het
Humanistisch Verbond wil een
hotel voor zelfdoders in het le
ven roepen. 'Hotel De Einder'
moet het gaan heten. Mensen
die van plan zijn een eind aan
hun leven te maken, kunnen
daar, voor zo lang als het duurt,
logies en hulp krijgen. Er zullen
hulpverleners aanwezig zijn die
de zelfdoders van hun voorne
men proberen af te brengen
maar als dat niet lukt, worden
ze een handje geholpen.
Een macabere zaak. Hotel Sui
cide in plaats van Hotel Seaside.
Maar aan de andere kant: hoe
veel psychisch leed zou trein
machinisten niet bespaard blij
ven wanneer dit plan wordt ver
wezenlijkt? En ook voor de
brandweer zou het geen slechte
oplossing zijn. Wanneer er ie
mand voor de trein is gespron
gen zijn het brandweerlieden
die de lichaamsdelen van het
slachtoffer bij elkaar moeten
zoeken.
Mr. Huib Drion, die een tijd ge
leden in het nieuws stond door
zijn boek over het recht op zelf
doding voor ouderen, vindt het
geen slecht initiatief van het
Humanistisch Verbond. „Het
idee spreekt mij wel aan. Moe
ten de mensen dan maar uit het
raam blijven springen of zich
voor de trein blijven werpen?
Dit lijkt me veel humaner. Maar
het plan is nog zo weinig con
creet en uitgewerkt dat er zeker
veel tegenreacties zullen ko
men. Het zal, denk ik, een soort
kliniek moeten worden waaraan
goed opgeleide hulpverléners
zijn verbonden die met de men
sen gaan praten. Het Humanis
tisch Verbond vindt dat er op
een zeker moment, als de zelf-
doder zijn plan toch wil door
zetten, een eind moet komen
aan dat gepraat. Voor oude
mensen die er zeker van zijn dat
het leven hen niets meer dan el
lende te brengen heeft, is dat
misschien wel juist. En ook voor
Mr. Huib Drion: „Als een hulpbehoevend iemand niet in een verzor
gingstehuis wil en kiest voor zelfdoding, dan moet dat kunnen."
foto archief
jongeren die bijvoorbeeld een
ongeneeslijke ziekte hebben of
ernstige psychische defecten
vertonen, kan ik me dat wel
voorstellen. Maar op een jonge
man van achttien jaar die op
dat moment in een depressie zit
moet ingepraat blijven worden.
Hij kan op zijn achttiende nog
niet weten hoe gelukkig hij mis
schien op zijn zestigste zal zijn.
Zijn leven kan nog een geheel
andere richting opgaan, geheel
andere kanalen kiezen. Maar als
een hulpbehoevend iemand
niet in een verzorgingstehuis
wil en kiest voor zelfdoding, dan
moet dat kunnen."
Horde
„Het probleem is natuurlijk dat
de deskundigen in dat hotel
hulp gaan verlenen bij de zelf
doding. Hoewel de zelfdoding
op zich niet is verboden, is hulp
daarbij wettelijk nog steeds niet
toegestaan. Dat is een juridi
sche horde die hier nog moet
worden genomen."
„Ze moeten van dat zelfdoders-
hotel natuurlijk geen fancy ho
tel maken. Het zal toch wel dui
delijk herkenbaar zijn. Maar is
dat een bezwaar? Begraafplaat
sen zijn toch ook duidelijk her
kenbaar en die weer je toch ook
niet uit de stad? Ik doe niet
luchtig over de zelfdoding en
ook niet over de dood. Ik geloof
dat de dood heel zwaar is. Fei
ten aanvaarden is nog iets an
ders dan er luchtig over doen.
Laatst moest ik worden geope
reerd. Een nogal ernstige opera
tie. Het ging heel snel. Ik hoorde
het en de andere dag al moest
ik onder het mes. Nou ja, dacht
ik, wat moet dat moet. Toen de
volgende morgen de anaesthe-
sist en de chirurg aan mijn bed
stonden vertelden ze me dat ik
doodsbang uit de narcose was
gekomen. Met grote, bange
ogen. Kennelijk komt dan toch
dat angstige beest in mij naar
boven."
Zouden er inderdaad minder
mensen voor de trein springen
als Hotel De Einder zou verrij
zen? Kim Kromhout-Van der
Meer, woordvoerster van de NS:
„Jaarlijks doen zo'n tweehon
derd mensen dat. En dan heb ik
het over geslaagde zelfmoord
pogingen. Wij hebben gespro
ken met mensen die niet ge
slaagd zijn in hun zelfmoordpo
ging. Uit die gesprekken is ge
bleken dat die mensen hele
maal niet zo gevoelig zijn voor
de manier waarop ze een einde
aan hun leven trachten te ma
ken. Daarvan zijn ze zich niet
echt van bewust. De waag is
dan ook of de NS werkelijk baat
zou hebben bij zo'n hotel voor
zelfdoders."
CEES VAN HOORE
Holtlant College Leiden
Opleiding Mode en Kleding, richting
Presentatie
Archel Alberto, José Bergman, Jessica
Blok, Diana Bogaards, Heidi Bogaards,
Danielle Clemens, Danielle Damen, An
toinette Frank, Isabelle Hensing, Edwin
Loran, Johanna Meeuwenoord, Jetta
Post, Carina Ramirez-Kleijweg, Marjol
ein v. Schie, Esther Snel, Nancy Swart,
Mariette Varkevisser, Desirée de Vries
(cumJaude).
Aantekeningvestiging
José Bergman, Diana Bogaards, Heidi
Bogaards, Isabelle Hensing, Jetta Post,
Esther Snel, Desirée de Vries, Katja v.
Berkel, Sabine v. Rijn, Claudia Rotte
veel.
Richting Realisatie
Shay Alée, Katja v. Berkel, Joyce Bis
schop, Leontine de Hollander, Marja
Klein, Amanilca Koeiman, Jolanda Kui-
venhoven, Jaqueline Kulk, Patricia Omt-
zigt, Sabine v. Rijn, Claudia Rotteveel,
HanifeSungun, Wendy Volwater, San
dra v.d. Werff.
Scholengemeenschap "Emilie Knap
pert" Leiden
Geslaagden M.D.G.O.
Tandartsassistenten:
Kim v. Golden, Rowena Sloos, Heieen
Vledder, Almev.d. Zwet
Apothekersassistenten:
Miranda Ammerlaan, Natascha Baer-
veldt, Debbie Bakker, Annelies v.d.
Born, Fatma Boz, Wilma v.d. Deijl,
Nathalie v. Drongelen, Jeanette v. Duijn,
Miriam v. Duijn, Danielle v. Helsdingen,
Mariska Herruer, Antoinette v. Houten,
Marie'tte v.d. kamp, Marjolijn v. Krim
pen, Christina Kroes, Anne-Marie Rijns-
burger, Elzeline Roelants, Helga de Roo,
Patricia Scheer, Petra Spaargaren, Jo-
leen Streefkerk, Danielle Swanen, Vero-
nique Verhoeven, llona v. Vliet, Mariek
Vogelaar, Dafne Vrolijk, Liane Waaning,
Chantal Zonneveld, Esther v. Zwieten.
Doktersassistenten:
Nazmiye Alan, Judith Andriessen, Sabi
ne v. Ark, Yasmin Bolut, Marielle Boom,
Eke Breedeveld, Ania Brussee, Patricia
Cohen, Christa v. Egmonde, Andrea
Heemskerk, Natasja Huibers, Elles v.
Huis, Astrid Hulshof, Mirande de Jong,
Jelka de Jong, Saskia v.d. Kooij, Carola
ter Laak, Adrienne v.d. Laan, Annette
Paardekoper, Elviera Pieterse, Natasja
Plasmeijer, Marit Reijerkerk, Natascha
Reijns, Berrith Rijnsburger, Sandra
Rijnsburger, Esther Schaaders, Ingrid
Schapendonk, Lisette Scholten, Silvia
Slager, Vivienne Smith, Cynthia Stokkel,
Mariska v. Utrecht, Erica Vlasblom, Jo
landa v.d. Voorn, Sandra Warmenhoven,
Jaqueline Wieman, Lisette Zonneveld
Uiterlijke Verzorging:
Vakbekwaamheid Dames-en Herenkap-
pen
Ingrid Admiraal, Mechtela de Baat, Rie-
anne de Bruijn, Thérèse Busscher, Ma-
rie-José Colijn, Astrid v. Dijk, Ilse v.d.
Esch, Natasja Hermse, Jennifer Kap-
tem, Ellen Korbee, Anoeska v.d. Ooster
hout, Lonnekev. Peperstraten, Ingrid v.
Tunen, Bianca Vergeer, Monika Versluis,
Yvette Wild, Petra de Wit, Ursila Bhat-
toe
Vakbekwaamheid Dameskappem
Miranda Nieuwenburg, Ginette Paques
Vakbekwaamheid Herenkappen:
Natasja v.d. Werff
Ondernemer Dameskappem
Annette Evertsz
Ondernemer Herenkappen:
Arjen Wijnands
Ondernemer Dames-en Herenkappen:
Hilde Rodewijk, Amanda Roeleveld
Ondernemer Schoonheidsverzorging:
Jolanda Brandt, Lindade Bruijn, Vanes
sa Faas, Sharieta Fakiera, Linda Flem-
mmg, Patricia v.d. Geest, Monique v.
Hazendonk, Sonja Heemskerk, Jessica
Hogenes, Monique Kramer, Petra N]on-
tanus, Debbie Peters, Marieke de Rid
der, Sandra Varkevisser
Schoonheidsverzorgingen Voetverzor
ging:
Aisa Basarat, Maaike Honsbeek, Bianca
Kuik, Angela de Lange, Miranda Lep
ping, Lisette v. Mook, Natascha Olivier,
Jolanda Oudshoorn, Judith Pronk, Sa
mara de Ruyter, Liane v. Tol
Adelbert College Wassenaar
Havo (herexamen)
Marit v.d. Ham, Robjaert Hooijmans, Sa
bine Kollau, Mascha Wensveen, Yvette
Wensveen
Mavo (herexamen)
Wendeline Kolff, Marjolein Martinius,
Jaqueline v.d. Ploeg
VWO (herexamen)
Wolterav.d. Bosch. Elfriede Dekker,
Alexander v.d. Heijden, Robin Kraan.
Burt Tonkens, Daniel v.d. Velde. Robert
v.d. Vrugt
Rijnlands Lyceum Wassenaar
Mavo 4
Alexander Abbink, Cindy Meershoek,
Angela v Mierle, Danny Visser
Havo 5
Caroline Baum, Vief Plesman, Danie'l v
Zanten
Gymnasium 6
Chantal Lambert
Athaneum 6
Jean-Paul Coenraad, Sander Groenen
dijk, Simone v.d. Holst, Robert Mas-
man, Ferdinand Mul, Peter van Raven-
steijn, Jurian Schipper
College Leeuwenhorst Noordwijkerhout
Herexamen
VWO
Caroline v.d. Burg, Anneke Dijkmans,
Nienke Hazelhoff, Richard Manjt, Bar
bara Weel, Bart v.d. Zon
Havo
Ted v.d. Berg, Maurice Gordijn, Ray
mond Grimbergen, Ronald Hiep, Ton
Kortekaas, Michiel Sporre
Mavo
LindaCozijn, Boukje v.d. Geest, Arjen
Plug, Patrick Robben, Tamara Verdegaal
Slagroomtaarten voor geslaagden
Het Leidsch Dagblad publiceert regelmatig de namen van geslaag
den. Elke dag dat we de opgaven van scholen afdrukken, irckJtcn
we uit de lijsten geheel willekeurig een aantal namen. Zij krijgen
van het Leidsch Dagblad gratis een slagroomtaart aangeboden.
De gelukkigen kunnen bellen met Manuela Groenewegen en Antio-
nette van Weeff (071 - 358401/358402). Zij nemen het adres op ver
sturen de brief waarmee de taart op onderstaand adres kan worden
opgehaald op onderstaand adres.
De winnaars van vandaag zijn: Fatma Boz (Emilie Knappert) en
Tamara Verdegaal (College Leeuwenhorst).
Steenstraat 45/47
Leiden Tel. 142343
