Boilie-rage nog steeds niet uitgewoed
Vrije tijd
Onkruid bestaat niet?
Naden niet kitten,
maar strippen
Was- en waterbeits
weer in de gratie
i MAANDAG 5 JULI 1993
E HENRIETTE VAN DER H
NIEUWE CD'S
Wim Koevoet Ken Vos Paul Korenhof
Ik heb het zelf al enkele keren geschreven. Onkruid be-
staat niet. Er zijn alleen planten die groeien op plaatsen
waar wij ze nu net niet willen hebben. Die noemen we
dan onkruid.
Dit jaar ben ik teruggekomen van de kreet dat onkruid
I niet bestaat. In een overmoedige bui heb ik namelijk vo
rig jaar mijn tuin volgezet met springbalsemien. Die
groeiden en bloeiden dat het een lieve lust was en toen
er wijd en zijd geen bloem meer te ontdekken was, ston-
i den ze nog prachtig rozerood in mijn tuin te pronken,
j Als je tegen de plant tikte, sprong het zaad in de rondte
om zo alle eer te bewijzen aan de eigen naarfi.
Ik was innig tevreden.
Tot dit voorjaar.
Toen bleek mijn tuin als het ware bedekt met kiemplan-
ten van de springbalsemien. Zelfs het gras was nauwe
lijks meer zichtbaar tussen de ronde groenrode kiem-
blaadjes. Nu vormen dergelijke kiemplanten in het gras
i geen probleem. Maar in de border en groentetuin is het
wieden, wieden en nog eens wieden geblazen. Emmers
kiemplanten zijn op de composthoop verdwenen en
mijn rug deed pijn. Dus ben ik dit jaar wat voorzichtiger.
Onkruid bestaat voor mij nog steeds niet, maar als plan
ten die we in toom willen houden tot zaadvorming over
kunnen gaan, blijkt dat de ernstigste vorm van werkver
schaffing te zijn, die denkbaar is.
Dit jaar zullen ze me niet hebben.
Vogelmuur, dat lieflijke plantje, gemaakt voor een pop-
pentuin, wordt uit de grond gerukt nog voor de kleine
witte bloempjes zichtbaar zijn. Look zonder look met
zijn mooie witte bloemen krijgt geen kans meer en stin
kende gouwe mag wel bloeien, maar geen zaad meer
vormen, om van springbalsemien maar te zwijgen.
Zo heeft elke tuin zijn even lieflijke als hardnekkige bela
gers en het is niets om ze in bloei te laten komen, want
de bloemen zijn prachtig en minder kwetsbaar dan onze
gekweekte bloemen. Maar pas op als ze zaad gaan vor
men. Dan komt er toch stiekem het woordje onkruid bij
mij boven.
Al blijf ik volhouden dat onkruid niet bestaat. Alleen las
tig kruid zullen we maar zeggen.
LEZERSVRAAG
Voor J. G. JANSEN-LOOY UIT HAARLEM heb ik een
droeve mededeling. Zij is in het bezit van een blauwe re
gen, die al zes jaar in de tuin staat en maar niet wil bloei
en. Deze plant zal wellicht nooit bloeien. Deze plant is
een zaailing en ik vrees dat er nooit iets yan, komt.
Ik ben zelf in het bezit van een 20 jaar oude blauwe re
gen en laat hem uit medelijden staan in de hoop
dat er eens een bloem aan komt. Maar niks hoor, hij
weigert. Ooit ging het verhaal dat rechtsdraaiend en
linksdraaiend verschil zou maken ten aanzien van de
bloei. Ook dat klopt niet. De enige remedie is opruimen
en een nieuwe kopen bij een goede kweker die geënte of
gestekte exemplaren heeft.
Mevrouw ERNA V.D. BERG UIT ZOETERWOUDE heeft
last van mollen in de tuin. Ze vraagt of de Euphorbia la
thyrus, een wolfsmelkachtige, helpt om de mollen te ver
jagen. Tot mijn spijt is het mij nimmer gelukt, evenmin
als met de Fritillaria (keizerskroon). Temeer daar de
mollen bij voorkeur in mijn milieuvriendelijk onderhou-
dén gras (dus met véél wormen erin) bivakkeren. De
beste oplossing is en blijft de nieuwe gang, die zichtbaar
wordt door de molshoop molonvriendelijk te maken.
Gewoon kamferballen (moeilijk te krijgen) of minder
milieuvriendelijke motteballen erin. Helpt altijd. Verder
de vraag hoe je naaktslakken doodt: je doodt ze niet. Ik
ben een lafaard en in het bezit van kippen en dat is mijn
oplossing. Maar toen ik nog geen kippen had liet ik ze
eens in een stukje natuur los.'Er zijn dan twee mogelijk
heden: ze dienen als voedsel voor andere dieren, of ze
blijven leven en dragen bij aan het ecologisch evenwicht.
Want ze eten liefst planten die het al minder doen en
hun uitwerpselen zijn direkt opneembaar voor andere
planten.
Tot slot: de blushing Hibiscus heeft knoppen die wit blij
ven zolang ze in de koelkast zijn en worden aan tafel,
(onder toeziend oog) rose.
"De krant kun je niet missen. Geen dag". Dat bewijst de
uitvoerige brief van F. MEESTERS UIT HAARLEM. Ze
heeft enkele afleveringen van de tuinrubriek gemist en
weet dus niet dat het raadsel van de Pagi Sore (Mirabillis
jalapa) is opgelost. Toch weet ze nog iets toe te voegen.
Zij vertelt dat deze bloem een echte nachtbraker is, om
vier uur gaan de bloemen al open en daarom ook wel
nachtschone wordt genoemd.
Komt er bij u al tuinierend of wandelend in de natuur
een vraag op? Greet Buchner zal proberen voor u het
antwoord te vinden. De vraag kunt u opsturen naar
Damiate Dagbladen, Postbus 507,2003 AP Haarlem
La.v. de redactie LEVEN EN WONEN.
DOE-HET-ZELF
Beitsen, zowel op was- als waterbasis, lijken
een deel van hun vroegere populariteit te
rug te krijgen. Toen zo'n jaar af twintig gele
den gekleurde lakken op de markt kwamen,
raakte beits uit de gratie. Het produkt dreig
de het imago 'ouderwets' te krijgen. Daarin
is nu een kentering gekomen.
Toepassing van zowel was- als waterbeits
liep zowel in de professionele als de dhz-
wereld ook sterk terug door de wit-, grijs-
en pastel trends. Nu is er weer ruimte voor
hout met 'n natuurlijke uitstraling.
Beits heeft wel wat voordelen boven ge
kleurde lak. Met beits krijg je geen aanzet
ten en strepen op het houtoppervlak. Beits
dringt ook in het hout door. zodat bij een
beschadiging (putjes e.d.) nauwelijks iets of
zelfs niets van de Ideur verdwijnt. Een ge
kleurde lak daarentegen is bij beschadiging
en na slijtage moeilijk te repareren. Boven
dien heeft gekleurde lak de eigenschap de
houtnerf te verbergen, terwijl beits de teke
ning van het hout juist accentueert.
Was- en waterbeitsen zijn er in veel fraaie
houtkleuren. Voor de doe-het-zelver in ver
pakkingen vanaf 250 ml. De receptuur van
de beits is ook 'gemoderniseerd'. Vroeger
ging in waterbeits ammonia, om een goede
bevochtiging te verkrijgen (om het hout de
beits te laten accepteren). De huidige tech
nische ontwikkelingen maken het mogelijk
ammonia weg te laten.
Water- of wasbeits?
Voor beide soorten geldt dat ze op nieuw,
(onafgewerkt) óf op van alle oude onder-
grondlagen ontdaan hout moeten worden
gebruikt. Voor gebruiksvoorwerpen is was
beits niet geschikt. Met waterbeits behan
delde objecten moeten altijd worden afge
lakt met een blanke lak. Dat is wel mogelijk
met een watergedragen acryllak, maar dit
wordt in verband met het 'oplossen' van de
beits ontraden.
De verschillen in samenstelling en wat toe
passing zowel als verwerking betreft kun
nen als volgt worden samengevat:
Wasbeits is een was-emulsie met kleur
stofpigmenten, waterbeits is een oplossing
van organische kleurstoffen in water.
Wasbeits levert een zijdeglanzende kleu
ring en afwerking op van siermeubelen,
plafondbalken, schilderijlijsten, antiek, enz.
Waterbeits geeft een diepe kleuring van
alle houtsoorten, waarbij de structuur
wordt verfraaid. Geschikt voor bijv. ge-
bruiksmeubels, trappen, kasten en deuren.
Wasbeits is goed verstrijkbaar met een
slappe kwast of spons (royaal opbrengen,
overtollige beits met een niet-pluizende
doek of spons verwijderen) en bereikt zijn
diepe zijdeglans na het 'uitboenen' met een
harde borstel of ruwe doek. Een- of twee
maal per jaar een beurt met boenwas houdt
de beitslaagmooi.
Waterbeits laat zich eveneens met een
slappe kwast of een spons gemakkelijk en
streeploos aanbrengen. Ook hier met een
royale overmaat opzetten en het overtollige
verwijderen zoals bij wasbeits. Na ongeveer
2 uur kan met heel fijn, gebruikt en dus bot
geworden schuurpapier lichtjes worden op-
geschuurd. Na het aanbrengen van de blan
ke aflak (eerst het schuurstof verwijderen)
in twee of drie lagen, ontstaat een blanke
slijtlaag die als het nodig is gemakkelijk kan
worden gerenoveerd.
Putjes, kleine scheurtjes in het hout
moeten voordat wordt gebeitst zorgvuldig
worden gedicht met kneedbaar hout in een
bijpassende Ideur.
POP/POPULAIR
Les Zazous Exota! Phonogram
De eerste CD van de Katwijkse formatie
Les Zazous voor een 'echt' label pakt
fantastisch uit. Het moet maar eens
zwart op wit komen te staan: groepslei
der/gitarist/zanger Jan van der Plas is
een van de beste liedjesschrijvers van
Nederland. Op Exota!komen de num
mers voor het eerst goed uit de verf. Dat
wil zeggen: ze zijn goed opgenomen. De
band heeft dan ook in de beste studio
van Nederland, (Wisseloord, Hilversum,
48 sporen) kunnen werken en heeft rela
tief lang over haar derde album kunnen
doen. Van belang is ook de inschakeling
van 'Nit' Robert-Jan Stips wiens bijdra
gen op de toetsen niet talrijk en over
heersend maar wel verrijkend zijn.
Voor de kenners is Exota nauwelijks een
verrassing. Ook op de eerste twee in ei
gen beheer uitgebrachte platen wemelt
het van die mooie, kristalheldere liedjes
zonder flauwekul maar wel met een kop
en een staart. En nog altijd steekt de
groep haar liefde voor de Beatles niet
onder stoelen of banken.
Behalve de geluidskwaliteit moeten ook
de songteksten als winstpunt worden
aangemerkt. Die waren altijd wat aan
de lullige kant. Dit keer waagt Van der
Plas zich ook aan wat meer geëngageer
de bespiegelingen over religieus fana
tisme, popjournalistiek en het Witte
Huis.
Heaven 17 Higher and higherVirgin
Bijna tachtig minuten lang houdt de
onverslijtbare, intelligente en dansbare
elektronica-funk van het bijna vergeten
Heaven 17 op deze verzamelaar aan.
Het trio was vooral succesvol in het be
gin van de jaren tachtig met 'alltimers'
als Temptation en Fascist Groove Thang.
'Higher and higher'maakt de luisteraar
erop attent dat voor de house-muziek
van dit decennium flink leentje-buur is
gespeeld bij Heaven 17. „De elektronica
stond in vergelijking met nu nog in de
kinderschoenen. Wij moesten het doen
zonder geprefabriceerde geluiden. Alles
moesten we zelf maken: 1.000 klappen
de mensen, treinen, raketten en circus
sen. Niets klonk zoals we het hadden
bedoeld maar we waren gelukkig", aldus
voorman Martyn Ware in het voor
woord.
Hij overdrijft verschrikkelijk, want Hea
ven 17 klinkt nog altijd up to date. Bo
vendien bevat de muziek veel meer pas-
aan Solingen was men toen nog niet toe.
Het maakt de verschijning van deze, in
diep gouden kleuren uitgegeven CD ex
tra navrant. De opgenomen stukken zijn
grote artistieke uitingen met een onder
grond van diepe tragiek, maar nog tragi
scher is dat het nodig blijkt daarmee nu
symbolisch stelling te nemen tegen een
nieuwe waanzin van rassenhaat in
Duitsland en in het voormalige Joego
slavië. De cantate II canto sospeso van
Luigi Nono uit 1956, gebaseerd op brie
ven van diverse jonge slachtoffers uit de
Tweede Wereldoorlog vormt geen 'mak
kelijk' brok muziek, maar de aandachti
ge luisteraar zal zich moeilijk aan de
aangrijpende werking ervan kunnen
onttrekken.
Dat de brieven in het Duits worden gele
zen, maakt dat alleen maar makkelijker.
Zoals altijd weet Claudio Abbado de in
tensiteit van dit soort muziek nog eens
danig te versterken door een diep inten
se benadering, die over het geheel bo
vendien een zuidelijke gloed legt. Grote
bewondering moet men bovendien heb
ben voor het koor, dat van deze bijna
onzingbare muziek een grootse uitvoe
ring geeft. Nono's cantate vindt een
meer tonaal gerichte tegenhanger in de
door Marjana Lipovsek niet minder in
dringend vertolkte Kindertotenliedervan
Mahler, waarna Ich bin der Welt abhan-
den gekommen, eveneens op een tekst
van Rückert een waardige afsluiting
vormt. Een schitterende uitgave, maar
hoe triest dat de verschijning ervan in de
huidige context moet worden geplaatst.
PK
VISSPORT
Naden tussen bad, douche, aanrecht of
wastafel en wand zijn bronnen van lekkages
als ze niet goed worden afgedicht. Er hoopt
zich vuil in op en het is ook geen fraai ge
zicht. De gebruikelijke methode is om zulke
naden af te kitten. Daarvoor zijn heel goede
(siliconen)kitten te koop. die met een
kitspuit moeten worden bediend. Maar niet
iedereen kan met dit apparaat overweg. Bo
vendien moet de kitrups na het aanbrengen
volgens de bekende natte-vingermethode
worden gladgestreken.
Alabastine zag deze 'kier in de markt' en
ontwikkelde de Sanitairstrip, een kant en
klare, 9 mm brede plastische afwerkings
strip, afgedekt met polyethyleen. Je drukt de
strip stevig op zijn plaats en er ontstaat een
perfecte afdichting van de naad. Het gladde
witte polyethyleenlaagje maakt het schoon
houden heel eenvoudig.
Uiteraard moeten naden die met Sani
tairstrip worden behandeld vooraf goed
schoon en droog worden gemaakt. De strip
op maat en eventueel onder hoekverstek
knippen doe je met een natte schaar. Het
materiaal wordt geleverd op rollen van vijf
meteren is in dhz-zaken, bouwmarkten
enz. voor 14,95 te koop.
Voor het aanbrengen van de strip moeten de
naden eerst goed schoon en droog worden ge
maakt. foto cpd
sie, humor en soul dan de housebewe-
ging met haar eindeloze optocht van
dreunende heipalen ooit zal voortbren
gen.
WK
JAZZ
Ryan Kisor On the One Colum
bia/Sony
Mooi, alweer een twintigjarige die de
toekomst van de jazz komt waarborgen.
Dit is al de tweede CD (zijn eerste was
Minor Mutiny) van Kisor die, zoals velen
van de jongste generatie, een geweldige
techniek bezit en ook zeer muzikaal is.
De trompettist speelt in de trant van
Wallace Roney, die op zijn beurt enkele
zaken van Miles Davis afgekeken heeft.
De groep die Kisor tot zijn beschikking
heeft gekregen, bestaat uit twee oudere
musici, Mulgrew Miller (piano) en Lewis
Nash (drums) en een stel generatiege
noten, Chris Potter (altsax), Mark Turner
en David Sanchez (beiden tenorsax) en
Christian McBride (bas) die deze gema
tigd moderne jazz vlekkeloos en soms
geïnspireerd spelen. De leider speelt niet
altijd op het scherpst van de snede,
maar weet door een uitstekende beheer
sing van zijn dynamiek de aandacht van
de luisteraar makkelijk te vangen. Er valt
eigenlijk niets op deze goed opgenomen
CD af te dingen, zij het dan dat Kisor
nog nét niet de rijpheid en herkenbaar
heid heeft bereikt als bijvoorbeeld die
van Potter en McBride.
Art Porter Straight to the Point Verve
Forecast/Polygram
Nieuwe fusion-ster Porter moet op het
komend North Sea Jazz Festival voor
een deel het gemis van de vele onlangs
overleden grootheden doen vergeten.
Straight to the Point is ten opzichte van
zijn vorige CD, Pocket City iets funkier
geworden en draagt opnieuw het stevige
stempel van producer Jeff Lorber, die
hier ook in de puntige keyboard-partijen
te horen is. Porter staat duidelijk met
één been in het popcircuit, maar houdt
door zijn frasering en timing op de alt
sax duidelijk contact met de oudere R
&B-stijlen en doet af en toe denken aan
Grover Washington. Porter speelt heel
economisch en geeft niet toe aan de ver
leiding om elke climax vol te proppen
met hoge noten, zoals de ontelbare vol
gelingen van Sanborn of Kenny G's in de
dop. Hoewel sommige stukken stevig
met drumcomputers zijn bewerkt, is er
niets op deze CD dat direct aan mode
verschijnselen toegeeft. Een smakelijke
fusionplaat met bovengemiddelde mu
zikale inhoud.
KV
KLASSIEK
Nono II canto sospeso. Mahler Kin-
dertotenlieder; Ich bin der Welt abhanden
gekommen Barbara Bonney (sopraan),
Marjana Lipovsek, Susanne Otto (mezzo
sopraan), Marek Torzewski (tenor) e.a.,
Berlijns Radiokoor, Berliner Philharmoniker
o.l.v. Claudio Abbado Sony.
Toen deze liveopnamen in 1992 werden
gemaakt, ging het in Duitsland al
enigszins de verkeerde kant op, maar
Karpervissen in zomer en winter met de boilie.
Een van de populairste aassoorten in de karpervisserij
is de laatste tien jaar ongetwijfeld de boilie. Een balletje
ter grootte van een knikker dat na een korte 'kooktijd'
in heet water wordt voorzien van een stevig huidje om
consumptie door andere vissoorten als brasem, blei en
voorn te voorkomen. Overgewaaid vanuit Engeland
waar de karpervisserij ondanks de in onze ogen wat
miezerige karperstand uitgroeide tot een ware cul
tus.
In de eerste boilie-jaren waren het vooral de kant en
klare zakjes met overbekende smaken als strawberry,
tutti-frutti en vanille die gretig aftrek vonden. De boilies
waren meestal uitgevoerd in felle kleuren als oranje,
geel en rood. De houdbaarheid was aanvankelijk nogal
slecht. Of ze begonnen na een paar weken al te schim
melen of ze werden keihard.
In de loop der tijd zijn de producenten erin geslaagd
een steeds beter produkt op de markt te brengen. On
getwijfeld geïnspireerd door het commerciële belang
van een aantal Britse karpervissers kwamen tegelijk
met de boilies ook spannende verhalen over record
vangsten dank zij uitgebreide voercampagnes met de
boilie.
Omdat een doosje of zakje boilies in die beginjaren
toch altijd nog een gulden of 8, 9 kostte en de adviezen
nogal eens gingen in de richting van het uitstrooien van
een paar honderd boilies per dag werd voor de groep
die daaraan braaf gehoor gaf wel enige kapitaalkracht
gevraagd. En wie niet te royaal bij kas zat of eenvoudig
weg niet bereid was daarvoor veel geld uit te trekken
ging ertoe over zelf zijn boilies te maken.
Aanvankelijk was de 'zelfmixer' aangewezen op de
meel- en zaadhandel om aan de vereiste ingrediënten
te komen, maar langzamerhand zag je in de schappen
van de hengelsportzaken naast de kant-en-klaar-boilies
de plastic zakjes met. allerhande basisprodukten opdui
ken. Met als exponenten de verschillende eiwitrijke
produkten zoals de verschillende caseïnes en albumi-
nes en daarnaast een groot aantal meelsoorten zoals
roggemeel, tarwemeel en zelfs bloed- en beendermeel.
Verder een uitgebreide sortering aan kleur- en geur-
stoffen om het geheel nog aantrekkelijker te maken. In
een volgende fase zagen groot- en detailhandel steeds
meer brood in deze rage en kwamen met kant-en-klare
mixen op de propppen.
Waren de boilievissers-van-het-eerste-uur soms een
halve dag in touw om van het deeg worstjes te rollen,
balletjes te draaien om ze vervolgens in heet water ge
bruiksklaar te maken, langzamerhand kwamen ook op
dat punt handige apparaten in de handel waarmee de
produktie enigszins werd geautomatiseerd. En inmid
dels zijn er apparaten van enkele honderden guldens te
koopt waarmee in korte tijd enkele duizenden boilies
kunnen worden vervaardigd.
De ontwikkeling van de boilievisserij heeft de afgelo
pen jaren niet stilgestaan. In eerste plaats de variatie in
smaken van de boilie. Na de honing, de banaan, de
chocolade en allerhande produkten met exotische
fruitnamen, kwamen in een volgende fase vooral de
vissmaken aan bod. Boilies met daarin extracten van
foto bram van leeuwen
diverse vissoorten verwerkt, alsmede de boilie met de
geur of smaak van kreeft, garnalen, mosselen of krab
deden hun intrede. En nog weer later traden de uitvoe
ringen met allerhande vogelzaden op de voorgrond.
De boilies waren aanvankelijk vrijwel allemaal rond
en hadden de grootte van een lóiikker. Inmiddels is ook
op dit punt het een ander veranderd. Naast de stan-
daard-boilie zijn er tegenwoordig ook de extra grote
uitvoeringen met een doorsnede van 20 millimeter of
zelfs nog iets meer. En daartegenover staan de zoge
naamde particle-boilies die juist veel kleiner zijn en in
doorsnee soms de 5 millimeter niet halen.
Naast de felle kleuren uit de eerste boilieronde ko
men nu ook de bruin, zwarte en grijze boilies opdui
ken. Bovendien kwam in de aaspresentatie steeds meer
variatie. Dubbele boilies deden hun intrede en vooral
de pop-up boilie doet het in ons land de laatste tijd
goed. Het is een boilie die door de samenstellende de
len zo licht is dat hij in het water zweeft. Of boilies, ge
maakt van zwaardere grondstoffen, worden voorzien
van een balletje piepschuim om ze ook zwevend te
kunnen presenteren.
Hoe snel de boilie terrein heeft gewonnen, besefte ik
toen ik de eerste nummers van het blad 'Karper' van de
Nederlandse karperstudiegroep uit 1974/1975 dezer
dagen nog eens doorbladerde. Geen letter over de boi
lie. Het is vrijwel allemaal aardappel als aas wat in de
artikelen wordt beschreven. Overigens een aassoort die
door de traditionele karpervisser nog steeds wordt ge
koesterd.
