Rijkdom aan wand
Cultuur&Kunst
Metallica annexeert
T orhout/W erchter
Schouten onthult kunst bij Slag
mgm bouwt bioscopen bij
Leidseplein en in Bijlmer
Leuke noten op tweede Drum Festival
Kunstwerk voor Lissese
wijk De Blinkerd gekozen
MAANDAG 5 JUL11993
Afscheidsconcert Luis Barros in X
leiden» Straatmuzikant Luis Barros geeft dinsdag 3 augustus een
afscheidsconcert in cultureel centrum De X in de Haarlemmer
straat. Barros woonde enige jaren in Nederland maar gaat bin
nenkort terug naar zijn geboorteland Urugay. Hij vertolkt
Spaanse liedjes, die zijn voorzien van een Nederlandse tekst, en
speelt gitaar. Het concert begint om 20.30 uur.
Cyrano nu ook als concert
amsterdam In het voorjaar van 1994 gaat 'Cyrano de musical'
het tweede seizoen tegemoet, althans in Nederland. Op Broad
way, het befaamde theatercircuit van New York, is de internatio
nale première op 22 november. Maar zeer binnenkort gaat Cyra
no nog eens in Nederland in première. Niet als musicalvoorstel
ling met een ensemble en solisten, maar als concert. Op zondag
11 juli om half negen is in de grote zaal van het Concertgebouw
in Amsterdam 'Cyrano, het concert', een eenmalige symfonische
uitvoering van de 'Cyrano Suite', gecomponeerd door Ad van
Dijk en gearrangeerd door Tony Cox. Het Radio Symfonie Orkest
voert het stuk uit onder leiding van Anthony Inglis.
Wijzen, heksen en heiligen
rotterdam De tentoonstelling 'Wijzen, heksen en heiligen: oud
in Afrika' is vanaf 25 september 1993 te bezichtigen in het Muse
um voor Volkenkunde in Rotterdam. De expositie verbeeldt de
Afrikaanse levensbeschouwing waarin oude mensen veel gezag
wordt toegekend vanwege hun levenservaring. Hierbij komt vol
gens het museum ook het contrast aan het licht met de westerse
beeldvorming van oude mensen als tweederangsburgers.
Lenny Kravïtz kreeg op Torhout/Werchter de massa gaandeweg op
stoom. foto epa
torhout gpd
wes en Faith No More na hen
De aantrekkingskracht van het
Belgische dubbelfestival Tor
hout/Werchter was dit keer gro
ter dan ooit. Weken van tevoren
waren alle 120.000 toegangs
kaarten dl verkocht, een unicum
omdat onze zuiderburen door
gaans niet zo vroeg naar de kas
sa's lopen.
Voor organisator Herman
Schueremans betekende die
ongekende gretigheid wel de
bevestiging dat hij met zijn vo
rig jaar ingezette koerswijziging
het jonge volk dat hij zo graag
op zijn tweedaagse prestige-
evenement verwelkomt, aan
spreekt. Niet meer mikken op
belegen mega-sterren, maar zo
veel mogelijk inhaken op de sig
nalen uit het clubcircuit, was de
les die de Brabantse festivalbaas
had getrokken uit de matte vijf
tiende jaargang (1991 dus) met
als kopstukken Paul Simon en
Sting.
Voor één gelouterde veteraan
had Schueremans op de valreep
nog maar wat graag een uitzon
dering gemaakt: de nooit inge
dutte Neil Young. Hoe blij
Schueremans ook was met deze
extra troef, het effect viel tegen.
Ondanks de strakke, soms won
derschone krachttoeren van de
met een bonte bandana getooi
de Neil plus 'zijn' Booker T.
The MG's.
Eéntroost voor deze tijdelijke
superformatie - vanavond in
Ahoy' - mag zijn dat geen van
de zes voorafgaande bands er in
was geslaagd om de hele meute
in hun greep te krijgen. Gege
ven de muzikale prestatie
maakte The Tragically Hip, ook
wel het Canadese antwoord op
R.E.M. genoemd, daar het
meeste aanspraak op^ Zanger
Gordon Downie en de zijnen
demonstreerden veel meer dan
The Levellers en Sugar voor hen
en Sonic Youth, The Black Cro-
dat ze desgewenst ook op me-
ga-formaat (inclusief vroeg tijd
stip, felle zon, etcetera) kunnen
(mee)denken.
Waar het op deze 'camping
zonder zwembad en douche'
aan bleef ontbreken waren de
daverende verrassingen, zoals
Pinkpop die met Thelonious
Monster (negatief) en Rage
Against The Machine (positief)
ruim een maand geleden wel
kende. Ook Lenny Kravitz, voor
dit buitengebeuren niet speciaal
opgedost en als jonge hippie
meteen na de oude (Young) ge
programmeerd, had er geen in
petto, maar hij kreeg gaande
weg de massa wel aan het swin
gen.
En toen was het de beurt aan
Metallica. Wie had gedacht dat
deze eerste heavy-rpetal-topper
op 'T/W' zich voor deze gele
genheid van een andere kant
zou laten horen en zien kwam
bedrogen uit: de set was nage
noeg identiek aan die in de
Kuip op 12 juni jongstleden en
daardoor ruim drie kwartier
langer dan was voorzien. Met
als gevolg dat Metallica's eigen
(non-muzikale) vuurwerk pas
ver na middernacht werd ge
presenteerd. Daar kwam vervol
gens een soortgelijke portie van
Rock Torhout nog eens over
heen. Een groot deel van de be
zoekers - volgens schattingen
voor eenderde uit Nederland af
komstig - hadden het terrein
toen al (moeten) verlaten om
nog gebruik te kunnen maken
van het openbaar vervoer. Her
man Schueremans zal zich on
getwijfeld aan Metallica's eigen
gereidheid hebben gestoord. In
welke mate zal de achttiende af
fiche van 'T/W' duidelijk ma
ken. Komt daar geen hardrock-
vertegenwoordiger op voor, dan
is het experiment hem niet be
vallen.
wassenaar De eerste van een serie kunstwer
ken in openbare ruimten werd zaterdag in
Wassenaar onthuld. Op een wel zeer openbare
plaats, de rotonde bij het Wassenaarse Slag.
Burgemeester P.H. Schouten van Wassenaar,
ontdeed daar 'Mondoïde' van de Amsterdamse
kunstenaar Herman Makkink van de om
hulsels. Vervolgens bekeek de burgervader alle
hoeken en gaten van het beeld.
Het kunstwerk past in het vijfjaren-plan van
de gemeente Wassenaar dat voorziet in een
aantal kunstwerken in openbare ruimten. De
gemeente stortte indertijd twee ton in een
fonds om dit tot stand te brengen en stopt vol
gens een alternatieve percentageregeling er
jaarlijks nog eens 4500 gulden in.
De opdracht voor het beeld aan het Wasse
naarse Slag ging ervanuit dat het om een ver
nieuwend werk moest gaan dat iets met de
omgeving zou doen. Makkink is daar, aldus de
adviescommissie, van alle tientallen inzenders
het beste in geslaagd. Zijn ellips-vormige con
structie is opgebouwd uit stalen ringen die
thermisch zijn verzinkt. Het staat op de funde
ring van de retonde en wanneer er zand over
heen waait, zo is de bedoeling, verbindt het de
asfalt weg met de duinen. „Het speelt met de
omgeving." foto loek zuyderduin
Martheater, het Calypso theater
en de bioscoop Bellevue-Cine-
De plaats waar MGM nu het
oog op heeft laten vallen ligt
eveneens aan de MarnLxstraai
(Appeltjesmarkt), op een steen
worp afstand van het Leidse-
plein.
De bioscoop met 1.200 stoe
len moet komen in het enkele
jaren jonge winkelcentrum De
Amsterdamse Poort. Het past
volgens wethouder Bakker per
fect in het gemeentelijk streven
om de Bijlmer op te krikken.
De raadscommissie kunst en
cultuur vergadert 13 juli over de
plannen. Dan komt tevens het
besluit aan de orde van de
stadsdeelraad Westerpark voor
de vestiging van een landelijk
centrum voor moderne kunst in
de voormalige Westergasfa
briek. De kern daarvan wordt
gevormd door De IJsbreker, Do-
nemus, Gaudeamus en het Hol
land Festival. Met dit laatste
plan is een investering gemoeid
van ongeveer 50 miljoen gul
den.
Derde belangrijke punt op de
agenda is de uitbreiding van het
Stedelijk Museum. Architect
Venturi kreeg enkele weken ge
leden van wethouder Bakker
opdracht zijn oorspronkelijk
ontwerp drastisch te versobe
ren. Uitvoering van Venturi's
ontwerp zou 70 miljoen gulden
kosten, terwijl de gemeente
Amsterdam maximaal 30 mil
joen wil uitgeven. In maart 1994
moet het definitieve ontwerp
gereed zijn.
anp
Metro Goldwyn Mayer (MGM)
ziet definitief af van de bouw
van een megabioscoop aan de
Amsterdamse IJ-oevers. In
plaats daarvan wil de filmgigant
vlakbij het Leidseplein in het
centrum van de stad een film-
tempel met 3.000 stoelen bou
wen, en in het winkelcentrum
De Amsterdamse Poort in Am
sterdam-Zuidoost (Bijlmer) een
kleinere bioscoop met 1.200 zit
plaatsen.
Wethouder E. Bakker van cul
tuur juicht de MGM-plannen
toe, omdat de beslissing van het
bedrijf een volgens hem gunsti
ge kettingreactie veroorzaakt
voor diverse andere kunstinstel
lingen in de stad. Zo is de kans
groter dat Mojo Concerts be
sluit een muziekhal te bouwen
in zuidoost, nu Mojo er niet
meer als cultuurpionier hoeft te
fungeren.
De beslissing van MGM bete
kent tevens dat in het nieuw te
bouwen theater bij het Leidse
plein geen filmzalen meer hoe
ven te komen. Daardoor blijft
meer ruimte over voor de To
neelgroep Amsterdam en de
Theatercombinatie Bellevue-
/Nieuwe de la Mar. In het oor
spronkelijke plan zou langs de
Marnixstraat/Leidsekade een
nieuw complex verrijzen met
drie tot vier theaterzalen en vier
tot zes bioscoopzalen voor
MGM. Het oude complex gaat
tegen de vlakte. Dat bestaat uit
zaal Bellevue, het Nieuwe de la
Vlaamse tapijten vol levensechte taferelen
De bijbelse koning David zag de schone Bathsheba tij
dens het baden en verleidde haar. David pleegde daar
mee overspel omdat Bathseba zijn strijder Uria toebe
hoorde. Dit liefdesdrama staat afgebeeld op een van de
16 Vlaamse wandtapijten uit de 16e eeuw die nu in de
Nieuwe Kerk worden geëxposeerd.
amsterdam francoise ledeboer
Net als de figuren in de andere
scènes lijken de verliefde David
en schuldig kijkende Batsheba
zó weggewandeld uit een schil
derij. Deze schitterende tapijten
tonen hoe wevers met wol, zij
de, zilver- en gouddraad even
levensechte taferelen konden
maken als de schilders uit die
tijd.
De tapijten komen uit het be
zit van de Spaanse Kroon en
worden beheerd door het Patri-
monip Nacional in Madrid. Na
restauratie door de Koninklijke
Manufactuur van Wandtapijten
De Wit in Mechelen gaf het
Patrimonio toestemming voor
tentoonstellingen in Mechelen,
München en Amsterdam. „Om
dat tapijten zeer lichtgevoelig
zijn en daarom meestal opge
slagen liggen, is dit een unieke
gelegenheid ze te zien", bena
drukt Ebeltje Hartkamp, conser
vator textiel van het Rijksmuse-
Het museum had zelf geen
ruimte in het tentoonstellings
programma. Na de succesvolle
eerste samenwerking voor de
expositie 'Het goddelijk gezicht
van Indonesië' was directeur
Ernst Veen van de Nieuwe Kerk
echte bereid nu ook de tapijten
onderdak te bieden.
Dat het Spaanse koningshuis
een van de omvangrijkste tapijt
collecties ter wereld bezit, is
niet verwonderlijk. Spanje was
in de 16e eeuw het favoriete
land van de Habsburgse vorsten
die gedurende lange tijd ook het
bewind voerden over de Neder
landen. De immense rijkdom
van vorsten als Karei V en Filips
II werd onder meer besteed aan
de aankoop van kostbare wand
tapijten: ze dienden als symbo
len van welstand en macht. Van
Willem van Oranje is bekend
dat hij Vlaamse weefsels uit het
bezit van zijn familie in onder
pand gaf om aan geld voor de
vrijheidsstrijd tegen de Span
jaarden te komen.
Godsdiensttwisten
Brussel werd vanaf 1500 het on
betwiste centrum van de Eu
ropese wandtapijtindustrie. De
wevers Pieter van Edingen, bij
genaamd Van Aelst, Pieter de
Pannemaker en anderen bereik
ten een technisch raffinement
dat in later eeuwen nooit meer
werd geëvenaard. In deze vro
me tijd vol godsdienstwisten
waren bijbelse taferelen natuur
lijk geliefde onderwerpen: be
halve het leven van Christus
zien we bij voorbeeld ook de
kerkvader Hiëronymus als boe
teling in de woestijn.
De opdrachtgevers kozen
echter ook schilderijen van
Jeroen Bosch, scènes uit de my
thologie en het Franse middel
eeuwse minnedicht Roman van
de Roos. De voorstellingen val
len in de eerste plaats op door
de vele details: aan de rijke flora
en fauna werd evenveel aan
dacht besteed als aan de ge
laatsuitdrukking en kleding van
de figuren. De wevers slaagden
er bovendien in allerlei prachti
ge kleuren te voorschijn te tove
ren.
Omda^ de laat-gotische
beeldtraditie in die tijd geleide
lijk plaats maakte voor de weer
gave van 'echte' mensen in re-
naissance-stijl, herinneren deze
Vlaamse wandtapijten tegelijk
aan de eeuwige tweestrijd over
de moeilijke keus tussen goed
en kwaad. Het realistische tafe
reel van de tobbende Batsheba
en de verliefde David presen
teert zo een boodschap die voor
alle tijden geldt. Dat is extra
goed te zien op de omslag van
de catalogus: David dichtbij is
zelfs een beetje een vieze man
en maakt ook aan de 20e-eeu-
wer meteen de noodzaak van
schuldbekentenis na de zonde
duidelijk.
Wie na de Nieuwe Kerk nog
meer tapijten wil zien, kan ook
terecht in het Rijksmuseum,
waar een deel van de eigen col
lectie wordt getoond. Bezoekers
van de kerk krijgen een kor
tingsbon van twee gulden voor
het museum en dat geldt ook
omgekeerd.
De expositie „Koninklijke
Pracht in Goud en Zijde,
Vlaamse wandtapijten van de
Spaanse kroon" in de Nieuwe
Kerk (Dam, Amsterdam) duurt
tot en met 29 augustus. De
openingstijden zijn dagelijks
van 11.00 tot 17.00 uur.
Romulus' dienaar, fragment uit 'Romulus op de troon van Rome'.
amsterdam ton ouwehand
Het tweede Drum Rhythm Festival dat don
derdag, vrijdag en zaterdag in Amsterdam
werd gehouden, heeft volgens de organisa
tie twintigduizend bezoekers getrokken.
Van de concerten die in de Beurs van Berla-
ge, theater Escape en de RAI werden gehou
den, waren de meeste uitverkocht.
Alles was gedaan om eventuele verkeerde
verwachtingen van het concert van de band
van violist Nigel Kennedy de kop in te druk
ken. Bij de ingang van de Beurs stond vrij
dag met grote letters te lezen dat Nigel Ken
nedy géén klassiek zou spelen. De door het
land verspreide posters waarop een gipsen
borstbeeld met punkhaar met als onder
schrift dat de Nigel Kennedy Band een
'mixture' van Bach en Hendrix zou spelen,
ontzenuwde de violist zeif. Voor aanvang
sprak hij het publiek op z'n sokken toe. Die
posters waren ontworpen door 'motherfuc
kers' en degenen die Idassieke muziek had-'
den verwacht, mochten de zaal verlaten en
zouden hun geld terugkrijgen (ook zij wa
ren 'motherfuckers').
Het concert dat volgde, begon niet sterk.
Voor de pauze toonde Kennedy vooral aan
dat een begenadigd uitvoerend musicus
niet automatisch tot het schrijven van inte
ressante muziek in staat hoeft te zijn. Zijn
composities voor elektrisch versterkt strijk
kwartet, twee gitaren, bas en drums waren
uiterst middelmatig. Kabbelende program
matisch bedoelde muziekjes afgewisseld
met virtuoze passages, die vaak het karakter
van etudes hadden. Bij de arrangementen
was kennelijk nog niet erg nagedacht over
de bezetting. De twee gitaristen, bassist en
drummer hadden erg weinig te spelen. Bo
vendien intoneerde de tweede violiste be
hoorlijk onzuiver.
De omslag kwam na de pauze. Stukken
van de legendarische Jimi Hendrix als 'Little
Wing' en 'Hey loe' kregen schitterende uit
voeringen. Kennedy joeg zijn viool via een
batterij aan vervormers de zaal in, waardoor
hij als een onwaarschijnlijk virtuoos hard-
rockgitarist klonk. De strijkers kregen een
begeleidingsfunctie, hetgeen prachtig uit
pakte. Als toegift speelde Kennedy tot ieders
verbazing in een razendsnel tempo het eer
ste deel uit Vivaldi's Vier laargetijden, het
geen nog voordat iemand wellicht geld zou
terugvragen, uitmondde in stevige rock.
Zanger-organist Georgie Fame was vrij
dag fantastisch op dreef voor een publiek,
dat eigenlijk voor het duo Ten Sharp was
gekomen. De halflege zaal viel voor de fan
tastische zingende Fame, die met onder
koelde humor, zijn goede orgelspel en zijn
prachtig stemgeluid manoeuvreerde tussen
jazz en rhythm and blues. Natuurlijk bleef
zijn hit uit 1964 niet uit: 'Yeh-Yeh!'
Dat men van tropisch hardhout ook plan
ken kan zagen, bewees de Braziliaanse zan
geres-pianist Tania Maria zaterdag in de
Beurs. Swing of ik schiet met als voornaam-
4 ste teksten 'oh-ja-ja-ja' en met bassist Dar-
ryl Jones en percussionist Sammy I igueroa
als absolute smaakmakers.
Papa Wemba, oftewel 'king of rumba
rock' liet met een gezelschap van een man
of vijfentwintig op een uitbundige manier
horen hoe traditionele Afrikaanse muziek
onder invloed van ritmiek uit Latijnsameri-
ka en westerse popmuziek tot een opzwe
pend geheel kan leiden.
Altsaxofonist Maceo Parker was in Escape
aan het Rembrandtplein zaterdagavond
voer voor funkers. Maar hoe de man zich
ook stond uit te sloven, de leukste noten
van het festival werden een paar panden
verderop gespeeld. In l'Opera speelde pia
nist Mike Del Ferro met een bassist. '1 ijdens
het slotthema van Thelonious Monks
'Straight No Chaser' raasde er een ambu
lance voorbij met gierende sirenes. Del Fer
ro nam die tonen over en integreerde zoda
nig in het thema, dat Monk er zelf trots op
geweest zou zijn.
Er is een keuze bepaald voor het
kunstwerk dat in de Lissese
woonwijk De Blinkerd zal verrij
zen. De Haagse kunstenaar Jan
Snoeck zal een granieten beeld
van een mens en dier (hond)
vervaardigden dat een plaats
krijgt in de vijver bij de speel
weide.
Volgens wethouder I. Meule-
mans (WD) is het kunstwerk
uitgekozen door een commissie
van deskundigen en afgevaar
digden uit de woonwijk. „De
beslissing om het ontwerp van
Jan Snoeck te kiezen is door de
commissie unaniem genomen
en het college ondersteunt die
keuze van harte." De gemeente
raad zal in de vergadering van
26 augustus het uiteindelijke
besluit over het kunstwerk ne
men." De wethouder vertelt te
vens dat het een hele klus is ge
weest om tot de uiteindelijke
keuze te komen. „We ontvingen
maar liefst honderd inzendin
gen waaruit we moesten kiezen.
Als uitgangspunten voor de ont
werpen golden onder andere
dat het kleurrijk moest zijn,
kindvriendelijk en vandalisme-
-bestendig. Uiteindelijk bleven
er drie keuzes over, met als re
sultaat dat het ontwerp van
Snoeck iedèreen het meest aan
spreekt en dus werd gekozen.'
Het kunstwerk zal ongeveer
vijftigduizend gulden kosten.
De kleuren worden in keramiek
uitgevoerd en zijn erg fris. Het
■■|h|bhH| (Inclusief de sok-
het water staat) 7.5
ton. Het werk is ongeveer 2,5
meter hoog, 3,5 meter lang cn
veertig eent imeter dik.
geheel weep
kei die in het
