Het moeizame afscheid van een beha
'Na twee dagen is oerwoud gewoon,
maar je leeft in een andere wereld'
Het Gesprek van de Zomerdag
Het Wybercomplex
'We hadden met bloemen
moeten gaan staan'
Driedaags
congres over
Mesopotamië
Uzervlechterij Bodijn fall iet
MAANDAG 5 JUL11993
20
De familie Van der Poel laat geen jaar voorbij gaan of ze ziet vanuit haar
bootje de hoogste gasten zoals de toenmalige Amerikaanse president
Bush en leden van de koninklijke familie. foto henkbouwman
De familie Van der Poel heeft
een 'koninklijke' ligplaats in het
Rapenburg. Er gaat geen jaar
voorbij of ze zien vanuit hun
bootje de hoogste gasten zoals
de toenmalige Amerikaanse
president Bush voorbij lopen.
Afgelopen vrijdag lag de verre
kijker Haar voor de afstuderen
de kroonprins en zijn familie en
heeft de pluche hond een pro
minente plek op de voorplecht
gekregen. De hengels blijven
opgeborgen. „Als ik hier ga vis-
sen, denkt de koningin dat ik
geen aandacht voor haar heb",
legt broer T. Van der Poel uit.
„Toen Beatrix nog prinses was,
zwaaide ik al naar haar", zegt
zus D. van der Poel. „Ze zwaai
de direct terug en toen ze naar
binnen ging, draaide ze zich om
en zwaaide opnieuw. 'Nou, ze
kent u', zei een agent".
Deze vrijdag valt het tegen. De
kroonprins is goed te zien en
Claus heeft duidelijk een zwart
pak aan. Maar Beatrix wordt
aan het oog onttrokken door
pers, publiek en politie. „We
hadden er met een bloemetje
moeten gaan staan", klaagt me
vrouw T. van der Poel dan ook
als de koningin het Academie
gebouw 'binnenglipt'.
Het wachten op Beatrix' rentree
op het Rapenburg, valt de Leid-
se zwaar: „Ik denk dat ze bin
nen een flinke borrel krijgen".
Ook zelf laat ze dan maar een
lauw biertje aanslepen, terwijl
ze met een schuin oog kijkt
naar de bitterballen in een
bootje naast haar: „Dat zijn die
lui van de kunstschilder."
PAUL VAN DER KOOU
Nederlandse vrouwen dragen
hun beha's tot die op de draad
versleten zijn. Te heet wassen
heeft het textiel grauw en slap
gemaakt, de elastische draadjes
hangen los. Maar weggooien?
Ho maar. Doordragen, is het
motto.
De Leiderdorpse lingerie-winkel
Fistlady, probeert dat patroon
te doorbreken. Vrouwen die
daar een nieuwe beha kopen,
krijgen voor oude exemplaren
vijf gulden terug. En dat blijkt te
stimuleren, meldt eigenares B.
van Veen. In twee weken tijd
verdwenen zo'n vijftig beha's in
de speciale inzamelbus met de
wervende tekst 'Uw oude beha
is ons wat waard'.
De meeste beha's in de bus zijn
inderdaad versleten en worden
er als propjes in de gleuf ge
gooid. Sommige exemplaren
zijn zelfs nog warm: „Dan ho
ren mensen in de zaak van de
actie en trekken ze in het pas
hokje even hun beha uit. We
moeten de bus dan ook gere
geld legen".
Het verhaal wekt enige be
vreemding onder de aanwezige
klanten. „Ik zou 'm toch min
stens even wassen", klinkt het
ferm. „Dat doe ik ook bij nieu
we beha's".
Een tweede beaamt een ander
deel van het verhaal. Het afdra
gen. „Beha's zijn het minst leu-,
ke wat je kunt kopen", zegt de
ze vrouw van middelbare leef
tijd. „Dat ligt aan je relatie",
werpt een derde klant tegen.
„Vaak kopen mensen voor 150
gulden een japonnetje of bloes
je, maar houden ze het bij een
oude beha. Zo van: het gaat nog
wel. Nou, als een beha hangt, is
het hele effect weg".
Rillen
Deze klant, een 61-jarige Lei
derdorpse, heeft jarenlang in
Eigenares B. van Veen van lingeriezaak Firstlady in de Leiderdorpse Winkelhof:
een bh niet ziet. Nou, geloof me, je ziet hem wèl".
een kledingzaak gewerkt. Ze
moet er nog van rillen: „Dan
stonden ze zich in een pashokje
te verkleden en zag ik precies
wat ze eronder aan haddden".
Harde oordelen kon ze op zo'n
moment moeilijk geven. Ze liet
het dan bij zinnetjes als 'mis
schien moet u een beha probe
ren die iets hoger zit' of: 'Het
staat u, ik zal even verder kijken
of ik nog iets anders zie'
Soms pikten de dames zo'n hint
op, vaak ook weigerden ze hun
beha aan de wilgen te hangen.
„Dan waren ze jaren getrouwd
en hadden ze zoiets van: dat
was het dan". Jammer, noemt
ze dat: „Je kunt er toch zeker
aan blijven wérken? Fransen
doen dat heel anders".
De woorden zijn de eigenares
uit het hart gegrepen: „Veel
vrouwen zeggen dat een beha
niet belangrijk is. Dat je hem
niet ziet. Nou, geloof me, je.ziet
hem wèl. Bovendien geeft een
nieuwe beha de nodige rek en
,Veel vrouwen zeggen dat je
foto» jan holvast
steun", meldt ze wervend.
Wie nog een behaatje wil inrui
len, moet tot volgend jaar wach
ten. Dan herhaalt Van Veen ge
garandeerd de actie, die ze vorig
jaar ook al een keer op poten
zetten. Ook dan gaan de buste
houders naar de Derde Wereld,
als ze ze daar al willen hebben:
„In elk geval hoeven de vrou
wen niet bang te zijn dat ze hun
beha ergens tegenkomen".
PAUL VAN DER KOOU»
De knoken van Egon Erwin
Kisch, de man die de geschiede
nis is ingegaan als 'de razende
reporter', zijn al lang verpul
verd. Maar 'razend' is de journa
listiek gebleven. Ook de Neder
landse. En dan heb ik het niet
over 'razend' in de betekenis van
'snel', maar over 'razend'als sy
noniem van 'woedend'. Razend,
zoals een waakhond razend kan
zijn op een voorbijganger die
hem niks heeft gedaan.
De verontwaardigde houding
binnen de journalistiek in deze
moerasdelta is een gegeven. In
de affaire In 't Veld voerden de
media hun logge, rituele, klom
pendans uiten vermorzelden
daaronder het individu. Ten de
le tenminste. Laten we zeggen
dat In 't Veld een poot kwijt is,
zoals een spin één van zijn acht
poten kwijt kan zijn maar met
die andere zeven vrolijk verder
Ik zal de laatste zijn die In 't
Veld hier gaat verdedigen. Dat is
al genoeg gebeurd. De wijze
waarop hij door iedereen om
hoog werd gestoken, zegt mis
schien meer over het potentieel
aan denkkracht binnen onze
universiteiten dan over In 't Veld
zelf.
We weten nu dat de brave man
niets fout heeft gedaan. Van
waar dan die klopjacht van de
media? En het wordt nog gekker
als we beseffen dat het die media
zelf zijn die wetenschappelijk
medewerkers en hoogleraren
hebben aangezet tot bijklussen.
Je kunt tegenwoordig geen krant
inkijken of het gezicht van de
een of andere wetenschapper
staart je vanuiteen column in
dringend aan. De krant heeft be
hoefte aan enig cachet. En dan
neem je geen journalist meteen
potlood achter zijn oor en een
perskaart tussen zijn hoedeband
maar een hoogleraar met een
Wyber op zijn hoofd.
Wanneer maar ergens een
staatshoofd de broekhoest krijgt,
worden de doctorandussen uit
hun eeuwige slaap gehaald. Nog
nahijgend van de rit naar de
studio, geven ze hun mening ten
beste over de natheidsgraad van
deze hoest. De omroepen willen
duur doen met geleende menin
gen. Een wetenschapper erbij en
zo vlug mogelijk!! Dat is zo'n
beetje het Appellation Contrölée
voor elk programma. Niemand
wil nog gewone huiswijn schen
ken. En dat geldt niet alleen voor
de omroepen, maar ook voor de
kranten.
Nu zet de Nederlandse pers dus
de tanden in al die geleerde ma
nusjes-van-alles. De Commissie
Zeevalkingzal het beulswerk
verrichten. Pak ze, sla Roel op
zijn smoel! En - wat zijn opvol
ger betreft - jen Cohen! Beetje be
lachelijk, die schuimbekkerij.
Alsof ze geen bier hebben ge
dronken, die media jongens,
maar shampoo, justitie kent een
term voor deze gang van zaken:
uitlokking
LEIDEN
'Huizen en huishoudingen in
het Oude Mesopotamië' is het
centrale thema van een interna
tionaal Assyriologencongres van
5 tot en met 8 juli aan de Leidse
universiteit. De Assyriologie is
een wetenschap die zich bezig
houdt met de bestudering van
talen, godsdiensten, culturen en
geschiedenis van het Oude
Mesopotamië. Tijdens het con
gres worden 75 lezingen gege
ven over het bouwen van hui
zen, de indeling, de functies en
het gezin als economische een
heid in het Oude Mesopotamië.
Daarnaast zijn er presentaties
van recente onderzoeken en
opgravingen in het Nabije Oos
ten. De organisatie van het con
gres is in handen van de Leidse
vakgroep Assyriologie en het
Nederlands Instituut van het
Nabije Oosten (NINO). Meer in
formatie: tel. 071 - 272033.
DUIVENBERICHTEN
Duivenvlucht Chantilly
PV Leiderdorp: 1,6,7,8 R. v/d
Nieuwendijk; 2,3,10: W. v Oos
ten; 5: Th. Habraken. 9: M. Reij-
erse.
PV Het Oosten: 1,5,7,8: B. van
Putten; 2,3,4,10: Combinatie
Mooten; 6: N. v/d Blom; 9: W.
Kop.
PVRijnklievers: 1: J v/d Wal;
2,7: F. Ladan-, 3: J. v Leyden;
4,9,10: J. Kok-, 8: J. v Laar; 9: J.
Zevenhoven.
Duivenvlucht Ruffec
PV Rijnklievers: 1: H. v/d Star;
2,3,4,6,7: A. de Vries-, 5,10: M.
Hoogenboom; 8: J v Laar; 9: J.
Zevenhoven.
PV Het Oosten: 1,4,5: B. van
Putten; 2: G. Hendrikse; 3,7: S.
v/d Hoven; 6.10J. Verbaan; 8,9
A. Geyteman.
PV De Zwaluw: 1,3,5: A. v Wis
sen; 2,5: L. Verhoort; 4,7: J.
Hoogervorst; 8: v/d Kooy-De
Best; 9: S. de Groot; 10: P. van
Leeuwgn.
Duivenvlucht Arras
PVBIauwkras: 1,2,3,4: P. Lan-
desbergen; 5,6,8,9: A. Houwe-
ling; 7: H. Koome; 10: Combina
tie v/d Blom.
Duivenvlucht St. Kath Waver
PV Leiderdorp: 1,7,8: J. Knijnen-
burg; 2,3,10: M. Reijerse; 4: H.
Flippo; 5: W. v Oosten; 6: W. Ha-
braken; 9: Th. Habraken.
PV Het Oosten: 1,3,9: Combina
tie Mooten; 2,5,6 10: W. Kop;
4,8: B. van Putten; 7: S v/d Ho
ven.
PVRijnklievers: 1: J.vLaar; 2:J.
Zevenhoven; 3: G v/d Poel; 4: T.
Kraan; 5,8: J v Leyden; 6: G. v
Goozen; 7: G. Brandt; 9: Combi
natie Kooy; 10: J v/d Wal.
Duivenvlucht Strombeek
PV De Zwaluw: 1,9: K. Jansen;
2,4,6:1. Verhoort; 3: J. Hooger
vorst; 5: A. Wissen; 7: J de Best;
8,10: v/d Kooy-De Best.
Bij Bodijn Vlechtwerk in Leiden staan de laatste
vijf ijzervlechters op straat, nadat eerder dit jaar al
vijf arbeidsplaatsen verdwenen. Het faillissement
van het bedrijf is inmiddels uitgesproken. De
ijzervlechterij trad op als onderaannemer bij
bouwprojecten.
Al jarenlang betaalde Bodijn de vakantiebon
nen van zijn werknemers niet op tijd aan het So
ciaal Fonds Bouwnijverheid, zo luidt het verwijt
van de Bouw- en Houtbond FNV. Volgens Bodijn
is dat niet waar. „Anders houdt je het geen 25 jaar
vol."
De bond spande vorig ja#r een procedure aan,
waarna de rechter bepaalde dat Bodijn een
dwangsom zou moeten betalen als hij weer in ge
breke zou blijven. Toen Bodijn zowel vakantie
bonnen als dwangsommen niet kon betalen vroe
gen in oktober 1992 de bond en de (toen nog) tien
personeelsleden het faillissement aan.
Na diverse keren uitstel werd dit verzoek uitein
delijk in februari door de Haagse faillissements
rechtbank verworpen. Volgens de rechter kon Bo
dijn best betalen en was enig uitstel te billijken.
Vakbonden, politiek en bedrijfsverenigingen zou
den het leven van kleine ondernemingen veel te
ingewikkeld maken.
Omdat de betalingen volgens de bond te laat
bleven komén ging zij vanaf mei stelselmatig de
hoofdaannemers aansprakelijk stellen. Dit recht is
in de CAO geregeld. Volgens Bodijn is door deze
handelwijze van de bond zijn zaak pas goed in de
problemen gekomen, omdat hij niet meer door
aannemers werd betaald.
Bodijn is bijzonder kwaad over het beslag dat
de bond bij de hoofdaannemers heeft laten leg
gen. Daardoor was hij niet in staat om de laatste
salarissen uit te betalen.
Volgens bestuurder I. van der Borgt van de
bouw- en houtbond FNV hebben veel onderaan
nemers in de Leidse regio het moeilijk. „Vaak zijn
het starters die wel goede vakmensen zijn, maar
een bedrijf leiden blijkt heel wat anders."
Sassenheimer diende halfjaar in Cambodja
S.G. Duinzigt-Oegstgeest
MAVO
R. Brandhorst, M. Cohen, A. v.d.
Geer, V. Jonkers, M. Masten
broek, B. Oude Veldhuis, M. Ser-
lier, K. Smit, M. Thur, M. Veen-
man, L. v.d. Scheer, M. Turen-
hout.
S.G. Het Rijnlands Sassenheim
VWO
D. Hobbij, R. Vintges.
HAVO
P. Buurman, P. van den Doel, L.
van Dun, L. Postma, M. Roest,
M. Schrameijer, M. van der
Vlugt, M. de Vogel.
MAVO
S. Batenburg, R. de Bruijn, J.
van Grootveld, B. Kuipers, D.
Kramer, J. Mieremet, A. van
Neerbos, S. van Polanen, E. van
der Sijde, S. Visser.
Stedelijk Gymnasium - Leiden
GYMNASIUM
M. Boermans, W. van den Broek,
B. van Driel, D. Keuning, Y. Ong,
E. Ouwerkerk.
Ichthusschool - Alphen a/d Rijn
MAVO
A. Bakker, B. Bakker, P. Bek, H.
Bezzih, M. Bijl, M. Birsak, A. de
Blanken, R. Bollaart, L. Bolle, B.
Boom, E. Borgardijn, E. Bos, I.
Bos, D. Bosman, A. Bouman, M.
Britsemmer, J. Brok, M. Brook-
man, M. Bruning, J. Buitelaar, B.
Burger, M. Burger, M. van Buurt,
L. van Capel, D. van Dam, B.
Deelstra, B. Dekker, S. Dijkman,
M. Dijkstra, R. Domburg, I. van
Dongen, S. van Doorn, P. van
Duijn, R. van Eek, R. van Emme
rik, M. Eradus, W. van der Gaast,
B. van Gans, D. Gelderblom, W.
Gerritsen, A. Gorissen, N. Grit-
ters Doublet, A. Groenestein, K.
Hartmann, P. de Heij, S. Hen
zen, N. Heskes, L. Hoek, (3- van
Holland, E. Hoogendoorn, S. van
den Hoorn, B. Hoppenbrouwer,
R. Hulscher, B. Huizebosch, L.
de Jong, P. Kapteijn, D. Keim, P.
van Kints, S. Kolijn, T. van der
Kooij, P.M. Kranenburg, R. van
der Kroft, B. Kuijpers, A. Lafkiri,
M. Lammers, A. Langstraat, I.
Lapré, J. van Leeuwen, A. van Li-
th, L. Lok, R. van der Maarl, S.
Martens, N. Meekel, D. Meijer,
B. Mens, M. van Mourik, M.
Muns, A. van Munsteren, W. van
Nieuwenhuizen, M. Nisters, S.
Oppelaar, R. Oskam, M. van Os,
A. Overvliet, P. Overvliet, D. Pen
ning de Vries, J. Pieterse, A.
Pison, S. Plomp, A. de Raaf, D.
van Rangelrooy, A. van Rijn, R.
de Rooij, T. Rooimans, M. Schra-
ma, M. Sepers, H. Sinke, B.
Smith, F. Spek, M. Stokman, N.
Stuifzand, R. Tersteeg, N. van
Tol, W. Treffers, A. Tsujimaru, D.
Tuin, C. Valk, W. van der Veen,
N. van Veenendaal, N. Verbree,
L. Verhorst, B. Verkerk, E. Ver-
kooijen, M. Vermeij, S. Versluis,
M. Ververs, C. van der Vis, R.J.
van Vliet, W. van Vliet, E. van der
Voorst, S. de Vries, 0. Vrouwen-
velder, R. Wals, T. Waltmann, T.
Wansinck, M. Warmolts, M. We-
dema, A. Westmaas, B. West
maas, I. Westmaas, P. van Wijk,
M. Wit, J. Wolf, W. de Wolff, M.
Wolmerstett, H. van 't Wout, H.
Wullink, H. Zachariasse, J. Zuid-
wijk, E. Zwaan, J. van der Zwan.
Chr. Mavo - Rijnsburg
P. van Delft
Leidse Hogeschool
Hoger Laboratorium Onderwijs
Medische afstudeerrichting
Y. van Dijk, C. van Heest, W. van
Tuurenhout.
Chemische afstudeerrichting
I. van Amsterdam, L. van Berk,
L. van Dierikx, M. Frenaij, S.
Hoogeveen, S. Kamerling, M.
Stroombergen, I. Versteege, H.
Verveen, H. de Weerd, S. Wilden
burg.
Bonaventuracollege - Leiden
ONG. GYM/ATH.
B. Ginter, S. de Kier, S. Lange-
zaal, M. Lempers, B. Peters, S.
van der Pouw Kraan, C. van
Rhijn, P. van Rijn.
HAVO
E. van den Bosch, P. van den
Bosch, J. Nieuwenhuizen, R.
Wijfje.
MAVO
P. van Gils, B. Vreeken, R. Zwart.
VBO Handel DNV/RIO - Leiden
R. Holswilder, A. Kalkman, J.
Lolkes de Beer, R. Standhart, C.
Tegelaar, G. Bouwhuis, S. Graaf-
mans, K. Safsaf, D. Volbeda, L.
Azdad, C. v.d. Broek, B. Freeke,
D. Gallert, R. Paardenkooper, R.
Safsaf, D. Stafleu, C. Stuiven-
berg, D. Verhorik, L. van Weeren,
N. van Ingen Schenau, D.
Morsch, C. Rijnbeek, S. Rijn
beek, V. Soekhai, J. Spek, R.
Flenterie, D. Soekhai, P. Baart,
M. v.d. Laar, K. Borst, M. van
Ruiten, J. Witteman, M. Rijsber-
gen, R. Wesselingh, J. v.d. Ma-
rel, C. Ouwehand, J. v.d. Nagel,
S. van Seggelen, I. Koetsier, V.
Bijleveld, 0. Droogendijk, M.
Emens, J.P. Ruisbroek, M.
Schouten, R. Munaf, A. Wessel,
S. Blanken, M. Gorter, D. Waar
denburg, D. Krijgsman, R. Hout
man, V. v.d. Neut, P. Visscher, S.
Hogenboom, K. Timmermans, M.
van Scherpenzeel, M. Schill.
Louise de Coligny Scholenge
meenschap - Leiden/Leiderdorp
MAVO
J. v.d. Bos, R. van Exel, E. Hous-
sine Souidi, R. Yagoubi, I. Her
mans, D. Kooreman, N. Ouds
hoorn.
HAVO
Y. Gaier, D. IJzerman, G. Joval,
P. Klijn, D. Rietkerk, J. Zwem
mer, M. de Bruin, C. Eisenber-
ger, F. Walop, L. van der Valk, B.
Meertens, I. Willemsen.
VWO
M. Busscher, D. Singeling, A.
Kuijpers, B. Lastdrager.
„Het is best moeilijk om er over te vertellen want je bent in een totaal andere wereld", volgens Sassenheimer Aad de Jong. foto jan holvast
Wonen in een tent midden in het oerwoud
en konvooien vluchtelingen begeleiden. Het
klinkt allemaal spannend, maar volgens
Sassenheimer Aad de Jong was het na een
paar dagen allemaal heel gewoon. De Kort
Verband Vrijwilliger (KW) diende een half
jaar in Cambodja, waar hij met het eerste
mariniersbataljon deel uitmaakte van de
VN-troepen die het land naar verkiezingen
moesten begeleiden. „Het is best moeilijk
om er over te vertellen want je bent in een
totaal andere wereld."
Eventueel weigeren om naar cambodja te
gaan is nooit bij hem opgekomen. „Het is
gewoon mijn werk. Ik heb voor vier jaar ge
tekend, dus wie ben ik om 'nee' te zeggen."
De eerste drie maanden vertoefde De Jong
in Sisophon, waar hij Cambodjanen die
na*ar Thailand waren gevlucht op weg hielp
in hun eigen land. „Dat ging in konvooien
met trucks en die moesten wij begeleiden.
Gelukkig zijn daar nooit gekke dingen bij
gebeurd."
Half maart vertrok de Sassenheimer naar
Son San, een enclave midden in een door
de Rode Khmer gecontroleerd gebied. Bang
om daar naar toe te gaan was De Jong niet.
„We zorgden voor voedsel voor ontwapen
de militairen en we reden patrouilles. Echt
heftige dingen zijn er niet gebeurd." Ook
het bericht dat een aantal Nederlandse mi
litairen gewond was geraakt verontrustte
hem niet echt. „Het is natuurlijk niet leuk
om te horen. Je kijkt goed uit als je op pa
trouille gaat, maar dat doe je altijd al, dat
gaat vanzelf."
Flevopolder
In Sisophon verbleef De Jong in een tenten
kamp dat was neergezet door de militairen
die door zijn ploeg werden afgelost. „Daar
was alles goed geregeld, de club voor ons
had alles goed opgebouwd. Vooraf dacht ik
dat we daar in de jungle zouden zitten,
maar het bleek er totaal anders uit te zien.
Alles was vlak en overal waren rijstvelden.
Het leek er net de Flevopolder."
„In Son San was het anders, daar zaten
we in een soort bamboehutjes midden in
het oerwoud. Die omgeving was trouwens
goed te doen, het is net of je in een gewoon
bos zit, het is geen ondoordringbaar oer
woud. De eerste tijd kijk je natuurlijk je
ogen uit, maar na twee dagen is het alle
maal heel gewoon."
Met de plaatselijke bevolking was moei
lijk contact te maken, zegt de militair. In het
vluchtelingenkamp werd af en toe met be
hulp van een tolk moeizaam wat gepraat in
het Engels. „Waar moet je met die mensen
over praten?" Wel was het duidelijk dat veel
Cambodjanen de aanwezigheid van de mi
litairen op prijs stelden. „Mensen die je on
derweg op patrouille vriendelijk toelachen
enzo. En dat doen ze niet snel, het is een
heel hard volk."
In het half jaar dat hij er was maakte De
Jong weinig ernstige dingen mee. „Een keer
iemand die op een mijn was gestapt, maar
die werd al weggebracht toen wij er aan
kwamen. En zo bijzonder is het niet als ie
mand op een mijn trapt, want het hele land
ligt er vol mee."
Tevreden
Alles bij elkaar kijkt de Sassenheimer tevre
den op zijn werk in Cambodja terug. „Je zag
het land weer helemaal opfleuren. In het
begin was er niks, later zag je overal kleine
winkeltjes komen. Ik heb er geen slechte
tija gehad, maar als ze nu zouden vragen of
ik weer zes maanden zou willen dan hoef ik
even niet. Het wordt hier ook weer lekker
weer."
