Apartheid op
27 april 1994
echt voorbij
GOED
NIEUWS
BTW maakt bellen tien procent duurder
AUTOjHEEIVISKER
'Prins heeft meer dan gemiddelde intelligentie
Leiden wordt in 1997
cultuurstad provincie
ZATERDAG 3 JUL11993 OPGERICHT 1 MAART 1860 NR. 40198 LOSSE NUMMERS 1,60
N NUUSENBURG
Zwarte Zuidafrikanen kunnen op 27 april volgend jaar
voor het eerst met hun blanke landgenoten hun stem uit
brengen in de eerste non-raciale verkiezingen in de ge
schiedenis van het land. Zuid-Afrika kiest dan een grond
wetgevende vergadering, die ook als overgangsparlement
zal fungeren.
derhandelaar Meyer repte van
een „grote stap op weg naar het
nieuwe Zuid-Afrika". Maar Eu
gene Terre'Blanche, de leider
van de neo-nazistische Afrika
ner Weerstand Beweging
(AWB), noemde het besluit „on
wettig". Ruim 400 AWB-ers be
stormden vorige week het WTC,
omdat de onderhandelaars een
Afrikaner Volksstaat hadden af-
CORRESPONDENT
De vaststelling van de verkie
zingsdatum is een historisch
ogenblik en de datum zelf geldt
als het symbool voor de over
gang van apartheid naar demo
cratie.
Een meerderheid van de 26
partijen die deelnemen aan de
onderhandelingen over de toe
komst van Zuid-Afrika, be
krachtigde gisteren in het World
Trade Centre (WTC) bij Johan
nesburg deze datum, die de re
gering en het ANC al eerder
hadden voorgesteld. De Zulu-
partij Inkatha, de blanke {Con
servatieve Partij (KP) en de
thuislanden Bophuthatswana
en Ciskei stemden tegen. Zij
verzetten zich tegen het vastleg
gen van een verkiezingsdatum,
omdat zij eerst wil dat de staats
vorm van het nieuwe Zuid-Afri
ka vaststaat. Zij willen een fede
rale staat, met grote bevoegdhe
den voor de deelstaten.
„Dit is nieuws waar miljoe
nen mensen op hebben ge
hoopt", aldus ANC-onderhan-
delaar Ramphosa. Regeringson-
Omstreden sjeik
bereid zich
over te geven
WASHINGTON HANS DE BRUUN
CORRESPONDENT
De omstreden sjeik Omar Abdel
Rahman is bereid zich aan de
Amerikaanse immigratie-auto
riteiten over te geven. Zijn aan
houding werd in de loop van de
nacht verwacht. De blinde sjeik,
drijvende kracht achter het fun
damentalisme in Egypte, hield
zich gisteravond nog schuil in
een moskee in New York. Zijn
aanhangers worden verant
woordelijk gehouden voor de
bomaanslag op het wereldhan-
delséentrum in New York, op 26
februari. Bovendien zou de sjeik
het brein zijn achter het vorige
week verijdelde complot om het
gebouw van de Verenigde Na
ties in New York op te blazen en
VN-secretaris-generaal Boutros
Ghali te vermoorden.
Formeel wordt Abdel Rahman
(55) niet aangehouden wegens
betrokkenheid bij die terreurda
den, maar de FBI hoopt dat als
hij eenmaal vastzit meer duide
lijk zal worden over zijn grote
invloed op de 18 moslims die
eerder in verband daarmee zijn
aangehouden. De sjeik woont al
drie jaar illegaal in de VS.
Donderdag besloot minister
van justitie Janet Reno de sjeik
te laten aanhouden.
gewezen.
Over twee weken worden de
besprekingen over de staats
vorm van het 'nieuwe Zuid-Afri-
ka' hervat. Het ANC en Inkatha
bereikten deze week een com
promis over de opstelling van
eén Grondwet. De onderhande
laars formuleren de hoofdlijnen,
waarna het overgangsparlement
de definitieve Grondwet opstelt.
De partijen zijn het er over eens
dat Zuid-Afrika een federale
staat wordt, maar over de pre
cieze bevoegdheden van de
centrale overheid en de deelsta
ten wordt nog een stevig debat
verwacht. Ook het trekken van
de grenzen van de deelstaten
zal naar verwachting nog veel
hoofdbrekens kosten.
NOVA's Lars Andersson
over zijn speurtocht naar
onvoorstelbare
mishandelingen van jonge
kinderen
Amerika is in de ban van
de dinosaurus door Steven
Spielbergs Jurassic Park
De lagere Britse adel doet
in schandaaltjes niet onder
voor het koningshuis en
een Leidse gehandicapte
trekt ten strijde tegen de
NS
Kunst Genoegen
verdedigt eind deze maand
het wereldkampioenschap
in Kerkrade. Een middagje
repetitie
Ze heeft volgens insiders
weinig plezier in het leven,
maar tennissen kan Steffi
Graf als (bijna) de beste
Wordt RTL5 de
allesvernietigende bom
onder het puolieke bestel?
HET WOORD IS AAN
Rabbi Israel Salanter
Probeer niet de duisternis met
stokken te verjagen. Ontsteek een
licht.
VANDAAG
PAGINA'S36
Binnenland3
Buitenland5
Cultuur17
Familieberichten4
Feiten en meningen2
Gesprek van de dag15
Programma's6,7
Religie10
Regio9,11,13
Sport19,21,23
VANDAAG OOK
RELIGIE
10
HET WEER
Verwachting van het KNMI tot
morgenavond
PERIODEN MET ZON
In het binnenland perioden met
zon, maar aan de kust kans op
wolkenvelden. Middagtempera-
tuur van 18 graden op de Wad
deneilanden tot 26 graden in het
zuidoosten van het land. Wind uit
west tot zuidwest, zwak tot matig,
rond kracht 3, in het noordelijk
kustgebied af en toe vrij krachtig,
NEKAF JEEP v.a. ƒ5000,- ex BTW
LEGERDUMPBOOGERT
HALLENWEG 11, LEIDEN
naast de Gamma, tel. 071-230184
Lcxiscli 1 Dagblad
HIF-r fel* fe
NIEUWE ABONNEES
ONTVANGEN DE
KRANT DE EERSTE
2 WEKEN GRATIS.
Ja, dat is goed nieuws.
Dus neem ik
nu een abonnement.
Na dc eerste 2 weken
betaal ik mijn abonnemen
Per maand. auloroaliKh
28.751
I via arrrptgim 8Ü.K
Q automatisch 8Ï.H5
i Sr. bank/giro:
Handtekening
8 712141
Verkiezingsdatum symbool van overgang
Korenontmoeting
/t Q Dirigent JosScho-
I -7 haus kwam tussen
de rails op het idee voor
een concert van tien koren
in Leiderdorp.
Romario
nd De transfer van Ro-
Z I mario naar Barcelo
na is bijna rond. Voor zes
miljoen gulden en recettes
van vijf wedstrijden.
Telefoneren wordt voor particulieren in
1996 tien procent duurder. Dat komt door
dat het ministerie van financiën in op
dracht de Europese Gemeenschap 17,5 pro
cent BTW moet gaan heffen over de dien
sten van PTT Telecom. Voor het bedrijfsle
ven wordt het bellen juist zo'n 7,5 procent
goedkoper. Bedrijven kunnen namelijk hun
betaalde BTW, in tegenstelling tot de con
sumenten, terugkrijgen.
De Nederlandse PTT was tot nu als een
van weinige in de EG vrijgesteld van het
heffen van BTW over telecommunicatie
diensten. Per 1 januari 1996 is dat afgelo
pen, omdat 'Brussel' het verplicht gaat stel
len. De richtlijn is nog in voorbereiding,
maar het ministerie van financiën en PTT
Telecom melden het maar vast in verband
met de aanstaande beursgang van het moe
derbedrijf, Koninklijke PTT Nederland
(KPN).
Dat de particulier niet het gehele BTW-
tarief voor zijn kiezen krijgt, komt doordat
de PTT nu al BTW aan andere bedrijven be
taalt, die ze zelf niet terug kan krijgen. Dat
is straks wel mogelijk, wat PTT Telecom een
besparing oplevert. Die wordt 'doorgege
ven' aan de consument, waardoor de ta
riefsverhoging tot zo'n tien procent beperkt
blijft. Om dezelfde reden hoeven bedrijven
straks gemiddeld zo'n 7,5 procent minder te
betalen voor hun telefoonrekening. Voor de
inkomsten van PTT Telecom heeft de BTW-
operatie geen grote gevolgen. „We worden
kassier van het rijk voor de BTW, verder
verandert èr weinig", aldus een woordvoer
der.
Bellen was in Nederland tot nu toe in ver
houding met andere Europese landen
goedkoop, maar daar komt in rap tempo
een einde aan. Eerder dit jaar kondigde PTT
Telecom al aan dat de binnenlandse tarie
ven omhoog moesten, omdat telefoneren
binnen de EG van 'Brussel' goedkoper
moest worden. Met de opbrengst van inter
nationale gesprekken hield PTT Telecom
tol dusver de binnenlandse tarieven laag.
Volgens een woordvoerder van het tele-
communicatie-bedrijfishet niet uitgesloten
dat bellen de komende jaren nog duurder
wordt, maar voornemens daartoe heeft PTT
Telecom op dit moment niet.
Een opgeluchte kroonprins Willem-Alexander drinkt in het Leidse café Barrera aan het Rapenburg met zijn jaarclubgenoten een biertje. Tweede van links staat prof. Wesseling (met bril)
die hem bij zijn scriptie heeft begeleid. rorohenk bouwman
LEIDEN ME1NDERT VAN DER KAAU
Kroonprins Willem-Alexander is gister
middag doctorandus in de geschiedenis
geworden met een gemiddelde van 7,5.
Eindelijk werd een einde gemaakt aan de
geheimzinnigheid rond zijn prestaties
aan de Leidse universiteit. Voor zijn
eindscriptie over Charles de Gaulle kreeg
hij zelfs een 8. Weg zijn de speculaties
over zijn magere prestaties aan de uni
versiteit.
In aanwezigheid van koningin Beatrix,
prins Claus en andere leden van de ko
ninklijke familie, kreeg Willem-Alexan
der zijn bul uitgereikt door prof. dr. H.L.
Wesseling, hoogleraar algemene geschie
denis aan de Leidse universiteit. Na af
loop van de plechtigheid baande de
kroonprins zich door een haag van jour
nalisten en nieuwsgierigen een weg naar
café Barrera. In dit etablissement schuin
tegenover het Academiegebouw aan het
Rapenburg gaf Willem-Alexander een
borrel. Hij werd daar gefeliciteerd door
zijn jaarclubleden van studentenvereni
ging Minerva, 's Avonds werd in familie-
laing op Huis ten Bosch het behalen van
de bul verder gevierd.
De Rijksvoorlichtingsdienst maakte be
kend dat de studie van de prins zoveel
mogelijk was toegespitst op de functie
van staatshoofd. Een groot deel was ge
wijd aan rechten. De kroonprins heeft les
gehad van onder anderen de hooglera
ren Bank, Van de Burg en Kooymans, de
huidige minister van buitenlandse za
ken. In totaal heeft hij zo'n 25 examens
afgelegd en het totaalbeeld is volgens
Wesseling 'bevredigend'.
„Alexander heeft een jaar vrije keuze
mogen doen. Hij heeft zelf gekozen voor
de vakken staatsrecht, volkenrecht en
economisch recht. Als u mij vraagt of hij
een meer dan gemiddelde intelligentie
heeft, dan moet ik antwoorden: ja, elke
student die aan de Leidse universiteit
studeert heeft een meer dan gemiddelde
intelligentie. Het individueel presteren
bij die werkcolleges ging vrij goed. Hij
kan goed analyseren en heeft een helder
verstand. Ook zijn inleidingen en voor
drachten waren beter dan de gemiddel
de", aldus Wesseling, die Willem-Alexan
der in het laatste half jaar bij zijn scriptie
heeft begeleid.
Vooral het afgelopen jaar wemelde het in
de media van de speculaties over de aca
demische aspiraties van de kroonprins.
De Rijksvoorlichtingdienst hield de stu
dieresultaten consequent geheim. Van
daar dat geconcludeerd werd dat hij
geen 'studiebol' en geen 'boekenwurm'
zou zijn. Een andere aanwijzing vormde
het feit dat de prins van Oranje de maxi
male periode van zes jaar nodig had om
zijn studie af te ronden. Weliswaar
moest hij regelmatig zijn verplichtingen
voldoen als laoonprins en zijn moeder
bijstaan bij buitenlandse reizen, toch
had hij sneller moeten afstuderen, zo
luidden de kritieken.
Op de inzet van de prins hebben zijn be
geleiders, prof. Wesseling en dr. G.J.
Meijer, echter geen enkele aanmerking.
„Hij was er altijd. Voor één college kwam
hij zelfs terug van wintersport. Hij hoor
de met twee of drie anderen van het
werkcollege tot de actiefsten. Het is dui
delijk dat hij van huis uit iets heeft mee
gekregen", aldus hun verklaring.
In de scriptie over de houding van de
Franse president Charles de Gaulle ten
aanzien van de NAVO staan geen echte
ontdekkingen, zo meent Wesseling. ken
nervan de Franse geschiedenis. Willem-
Alexander heeft verschillende ongepubli
ceerde bronnen gebruikt, zoals notulen
van de Franse ministerraad.
Pagina 9: 'Ja, hij is binnen want ze la
chen'.
Grootste stellage steigers
haldenleben Technici klimmen omhoog langs de steigers van een wa
renhuis in aanbouw in Haldenleben, een stadje tussen Wolfsburg eh
Magdeburg in het voormalige Oost-Duitsland. De stalen buizen omge
ven wat het hoofdgebouw van een Duits postorderbedrijf moet worden.
Het is volgens de bouwers de grootste stellage van steigers ter wereld.
Het gebouw moet in december volgend jaar klaar zijn. foto dpa
LEIDEN MONICA WESSELING
Leiden wordt in 1997 cultuur
stad van Zuid-Holland. Dat be
tekent dat de stad het hele jaar
door in het teken staat van cul
turele activiteiten. Er wordt on
der meer een groot (amateur-
Jstraattheaterfestival georgani
seerd en de Leidse schouwburg
en het LAKtheater zullen samen
een eigen produktie maken. De
toeschouwers kunnen vanaf bo
ten op de grachten deze voor
stellingen bekijken.
Zowel professionals als ama
teurs krijgen een plek bij de vie
ring van Leiden Cultuurstad.
Zangers uit binnen- en buiten
land worden uitgenodigd deel
te nemen aan een groot inter
nationaal muziekconcours. De
muziekamateurs komen in een
gezamenlijk optreden van de
fanfarekorpsen aan de beurt.
Van alle kanten zullen ze de
stad binnenmarcheren om in
het centrum een groot geza
menlijk concert te geven.
Leiden werkt nu al nauw sa
men met Poetry International.
Op stapel staat onder meer een
gedichtenwedstrijd voor ama
teurs. Van de gedichten zal een
boekje worden uitgegeven. De
beeldend kunstenaars kunnen
hun kunsten laten zien tijdens
een grote spandoekenparade
door de stad.
Het verschijnsel 'cultuurstad'
is nieuw in Zuid-Holland. Het
provinciebestuur hoopt met de
ze nieuwe ere-titel het culturele
leven op zowel beroeps- als
amateurniveau te stimuleren.
Gouda is in 1994 cultuurstad,
Dordrecht in 1995 en Delft in
1996.
De provincie stelt voor de fes
tiviteiten in Leiden een half mil
joen gulden beschikbaar. Vol
gens cultuurwethouder H. Koek
draagt de gemeente zelf twee
ton bij.
Tientallen doden
bij Turks protest
tegen Rushdie
ANKARA Rtr-AFP-DPA
Bij een protestmanifestatie van
moslim-fundamentalisten te
gen een Turkse schrijver die de
len van Salman Rushdie's boek
De Duivelsverzen heeft vertaald,
zijn gisteren 40 doden gevallen.
Het persbureau Anatolya en
Turkse televisiestations hebben
dat gemeld. Bij het protest zou
den tussen de 60 en 150 men
sen gewond zijn geraakt.
De slachtoffers vielen in een
hotel in de stad Sivas (Centraal-
Turkije) dat door moslim-fun
damentalisten in brand was ge
stoken. Incidenten braken uit
nadat zo'n 600 fundamentalis
ten na het avondgebed naar re
geringsgebouwen optrokken én
leuzen schreeuwden tegen de
auteur Aziz Nesin. Ze drongen
het hotel binnen en staken het
in brand. Nesin is zwaar ge
wond naar éen ziekenhuis over
gebracht.