Toeristen laten Turkije
nog niet links liggen
'Ik heb hier 20 jaar gewerkt,
maar in feite waren het er 25'
Fusie Vanderschoot Mauser
Stand van Zaken
Felicitas verhuist naar Alphen
pofflen -*bt-
Doek valt voor personeel Verto
LEIDERDORP RUDOLF KLEUN
VERVOLG V/VM VOORPAGINA
Een handvol medewerkers van
het GAK, dat de WW uitkeert, en
van het Arbeidsbureau is giste
ren naar Leiderdorp gekomen.
Collectief worden in de kantine
van kabelfabriek Verto de gege
vens van zo'n zeventig werkne
mers opgenomen. Een gebrui
kelijke gang van zaken bij een
bedrijfssluiting, zo zegt een
GAK-medewerker. Maar echt
bijzonder is het niet voor hem.
„Dit komt nogal eens voor de
laatste tijd."
Hij is niet optimistisch over
de kansen van de 94 werkne
mers om weer aan de slag te ko
men. „De mensen zijn niet
jong, dienstverbanden van tien,
twintig jaar komen veel voor, en
over het algemeen ook niet erg
hooggeschoold."
G. Heynekamp, secretaris van
de bedrijfsledengroep van de
Industriebond FNV, bevestigt
dat beeld. „Veel mensen heb
ben hier het vak geleerd, het
zijn uitstekende kabelmakers.
Maar ja, welk ander bedrijf
heeft nu kabelmakers nodig?"
Dat zoveel mensen zolang
bleven bij Verto heeft volgens
de betrokkenen te maken met
de onderlinge sfeer. L. Aande-
wiel, hoofd van de afdeling ont
wikkeling. „Mensen gingen hier
nooit met de pé in naar toe. De
sfeer was altijd goed." Zelf is hij
als hts'er werktuigbouw niét erg
pessimistisch over zijn moge
lijkheden elders aan de slag te
komen.
Iets van de oude sfeer valt
zelfs deze zonnige middag in de
bedrijfskantine waar te nemen.
Cynisch grappend begroeten
collega's elkaar. Anderen infor
meren bezorgd naar de moge
lijkheden om nog met vakantie
te kunnen. Maar veel strijdbaar
heid is er niet meer onder de
werknemers die twee maanden
geleden nog staakten voor ten
betere metaal-CAO.
Toch scharen de werknemers
zich eensgezind achter bonds-
bestuurder Carla Kiburg die wil
proberen nog iets van het begin
dit jaar overeengekomen sociaal
plan overeind te houden. Dat
moest de gevolgen van dertig
ontslagen opvangen. Een offer
dat het personeel wilde brengen
om de toekomst van het bedrijf
te verzekeren. De uitvoering er
van was nog maar nauwelijks
op gang gekomen toen Verto
surséeance aanvroeg.
Bitter
Met het besef dat het nu voor
iedereen is afgelopen, komt ook
verbittering boven. N. van der
Werf: „Ik heb hier twintig jaar
gewerkt, maar als je alle uren
optelt waren het er 25. Het is
toch ook een stuk van je leven.
Altijd was er overwerk of kon je
worden opgeroepen. Als in de
offshore een kabel brak en er
moest direct een andere komen,
werd hier gereageerd. Of het nu
zaterdagavond laat was of zon
dagmiddag, dan werden men
sen opgeroepen."
Turkse wgjknemers namen
sinds 1970 een aparte plaats in
binnen het bedrijf. Ook deze
dag. Een tolk vertaalt voor hen
de woorden van Carla Kiburg.
Verto heeft zich nooit veel gele
gen laten liggen aan hun inte
gratie. Een aantal van hen
woonde jarenlang in barakken
bij het bedrijf. Hasan Gu'ney
hoort tot de pioniers. In 1970
kwam hij met 25 anderen aan in
Leiderdorp. Met hem werken
nog vijf anderen van die groep
nog altijd bij Verto. „Er werkten
toen nog 500 man bij Verto",
weet hij.
De 58-jarige C. Piket kan zich
herinneren dat, toen hij in 1952
begon bij Verto er nog 1200
mensen werkten. Verto maakte
in die tijd ook nog vloerbedek
king en touw. Het bedrijf viel
nog onder de textiel-CAO. Na
het verdwijnen van de textiel-
produkten ging Verto als staal
kabelproducent over naar de
metaal. Een sector waar sinds
jaar en dag geldt dat het perso
neel na 40 dienstjaren met pen
sioen mag. Piket verheugde zich
daarop en kreeg vervolgens ruw
de kous op de kop. Want hij
mocht dan wel 40 jaar bij Verto
hebben gewerkt, daarmee had
hij nog geen 40 metaal-dienstja
ren. Hij kon hoog en laag sprin
gen. maar met pensioen mocht
nij niet. Volgend jaar zou hij uit
eindelijk in de VUT mogen. In
plaats daarvan wacht nu de
WW.
JE MIST NOOIT
DE BOOT
MET EEN LENING
VAN DE GKB
Natuurlijk gaat u voor uw lening
naar een vertrouwd adres
Zoals de GKB Leiden dus
Daar maken ze uw persoonlijke
lening of doorlopend krediet
prima in orde voor a
Snel, zonder poespas en tegen
aantrekkeli|ke voorwaarden.
Kom maar langs.
Op werkdagen van 9.00 -12.30
uur en donderdagavond van
17.30- 19.30 uur.
Of bel voor informatie.
GOED VOOR
UW LENING
Gemeentelijke Kredietbank
Leiden
Breestraat 24,
Postbus 11300.2301 EH Leiden
tef. 071-167777
Het Hillegomse bollenbedrijf
W.R. Vanderschoot BV is gefu
seerd met de Zwitserse Samen
Mauser Holding AG. Dit bedrijf
houdt zich bezig met ontwikke
ling en teelt van en handel in
zaden en de distributie van
bloembollen. Samen Mauser is
vooral actief in Oost-Europa en
het Midden- en VerTe Oosten.
Het bedrijf behoort tot de grote
exporteurs van verpakte bloem
bollen en richt zich op de Eu
ropese en Noord-Amerikaanse
markten.
Doel van de fusie is assorti
mentsverbreding. een grotere
omzet en het waarborgen van
de continui"tcit op langere ter
mijn. De eigen identiteit van de
bedrijven blijft bMMBL De fusie
heeft geen gevolgen voor het
personeel, aldus de Hillegomse
directie.
ZAKELIJK
IZadelhoff
REGIO - Makelaardij Zadelhoff
gaat in de toekomst verder on
der de naam DTZ Zadelhoff.
Debenham Thorpe Zadelhoff is
een samenwerkingsverband van
62 Europese kantoren met circa
1700 medewerkers. DTZ werkt
weer samen met CB Commer-
cial, dat over 85 kantoren met
4200 medewerkers beschikt in
Noord-Amerika.
Dune
KATW1JK/TENERIFE - Dune
Reklameburo uit Katwijk heeft
een opdracht verworven van
Asocan, de kwekerscoo'peratie
van de Canarische Eilanden.
Het bureau was de afgelopen ja-
1 ren al actief in de Nederlandse
y tuinbouwwereld. Bij Asocan zijn
vijftig kwekerijen van bloemen
en planten aangesloten, ver
spreid over zeven eilanden.
Patent
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
gespecialiseerde flexodrukkerij
Anderson en Vreeland uit Al-
2 phen aan den Rijn ontwikkelt
I tevens allerlei machnies rond
dat hoogdruk procédé. Recente-
lijk heeft het bedrijf een Euro
pees patent verkregen op een
machine waarmee het pro-
bleem van de exacte positione
ring van drukvormen is opge
lost. (Anderson en Vieeland,
Postbus 252, 2400 AG Alphen
aan den Rijn.)
De aanslagen in Turkije hebben nog niet tot een stroom
van opzeggingen of 'bange' telefoontjes geleid, melden
reisbureau's de regio. Wel merken ze dat ze aanbiedin
gen voor reizen naar Turkije aan de straatstenen niet
kwijt kunnen.
LEIDEN PAUL VAN DER KOOY
„Als het maar géén Turkije is",
kreeg' mevrouw C. van Schie
van het Oegstgeester reisbureau
Central Holland Travel gisteren
keer op keer te horen van men
sen die op zoek waren naar een
goedkope last-minute reis. De
vorige week nog zo populaire
vakantiebestemming, is gisteren
dan ook schielijk afgevoerd van
het aanbiedingenbord in de De
Kempenaerstraat.
Onder de mensen die al ge
boekt hebben, viel de onrust
mee. Slechts een enkeling bel
de. De meeste bellers lieten zich
snel geruststellen, af en toe wil
de iemand de zaak nog even
overdenken. Annuleren was er
nog niet bij.
Zolang er geen negatief reis
advies is gegeven, is afzeggen
ook niet erg aantrekkelijk voor
reizigers. Mensen die vijf dagen
van tevoren annuleren, zijn al
hun geld kwijt. Annuleren tus
sen de 5 en 28 dagen, kost ze de
helft van de reissom.
Toch denken verschillende
reisbureau's dat toeristen ook
om andere redenen van annule
ring afzien. Zo van: het is maar
één aanslag. Of: ook in Duits
land, Spanje, Engeland en Ier
land zijn aanslagen. „Veel men
sen zijn nuchter, zien het alle
maal wel. Zeggen: je kunt te
genwoordig ook nergens meer
heen", zegt Van Schie.
Als mensen haar vragen of ze
naar Turkije kunnen, geeft ze
een ontwijkend antwoord. „Dat
laat ik aan de mensen zelf over.
Als er wat gebeurt, krijg ik dat
achteraf op mijn brood." J.
Mooij van het christelijke reis
bureau Beter Uit in Alphen aan
den Rijn vertelt twijfelende toe
risten juist dat ze gerust kunnen
gaan: „Zo'n aanslag krijgt direct
enorm veel publiciteit, maar zet
het eens af tegen Londen. Als
daar een IRA-bom ontploft, zeg
je toch ook niet meteen dat je
niet meer naar Londen kunt
gaan? Of neem Frankrijk, daar
verongelukken jaarlijks 26.000
mensen in het verkeer", aldus
deassistent-bedrijfsleider.
Daar komt nog bij dat reislei
ders van de groepsreizen 'be
paalde plaatsen' zullen mijden
en Beter Uit niet op Antalya
vliegt, de Turkse kustplaats
waar zondagavond drie bom
men ontploften. Cebuto Pull
man doet dat wèl en vervoert
ook veel van de honderden Tur-
kije-gangers in een tweede kust
plaats, Alanya. Dit Alanya ligt 90
kilometer oostelijker.
Net als voor veel andere reis
bureau's. is Turkije voor Cebuto
een van de belangrijkste reisbe-
stemmingen. „Samen met
Spanje en Griekenland vormt
het de top-drie, maar wel met
dikke stip", zegt directeur M.
Wolters. „Het aantal Turkije-
reizen is het afgelopen jaar met
30 tot 35 procent gegroeid."
Natuurlijk lokt het strand,
maar volgens de reisorganisato
ren zoeken de toeristen méér in
Turkije: een prachtige cultuur
en een vriendelijke, beschaafde
en voorkomende bevolking. „Ik
denk dat 80 procent van de Ne
derlanders daar wel een lesje
beschaving kan krijgen", zegt
Wolters.
Zelf zou hij morgen in het
vliegtuig naar Turkije stappen,
terwijl hij ook zijn zoon geen
moment zou tegenhouden: „Ik
zou hem alleen vragen voor
zichtig te zijn en goed uit te kij
ken".
Bij Bex reizen in Alphen aan
den Rijn heeft één Turkije-gan-
ger zijn reis geannuleerd. De
duizenden andere klanten hiel
den zich stil of lieten zich kal
meren tijdens een eerste tele
foontje.
Volgens een woordvoerder
zien veel reizigers de aanslag als
een incident. Ook Bex doet dat.
Het bedrijf heeft dan ook geen
extra maatregelen getroffen:
„We wachten voorlopig af wat
de overkoepelende ANVR doet.
Als die een negatief reisadvies
afgeeft, krijgen mensen de mo
gelijkheid om kosteloos te an
nuleren of gaan hele reizen niet
door".
Bex vliegt niet op het getrof
fen Antalya, maar op Istanbul.
Van daaruit maken veel toeris
ten rondreizen, waarbij Antalya
wèl wordt aangedaan. De
strandvakanties zijn vooral aan
de westkust.
„Rijwielhersteller of fietsenmaker? Noem mij maar rij
wielhersteller, fietsenmaker komt een beetje goedkoop
over. Ik zit vanaf mijn veertiende jaar in het vak. Mijn
hobby is het herstellen van oude fietsen, uit de jaren
dertig. Het mooie van die fietsen is de techniek, het ro
buuste, de uitstraling. Een moderne fiets doet me niets.
Het is ook de degelijkheid van zo'n oude fiets die me
aanspreekt: het rijdt wat zwaar, maar als je eenmaal op
gang bent dan rolt het als vanzelf. Zo'n fiets is met z'n
ruim twintig kilo al gauw anderhalf keer zo zwaar als
een moderne fiets. Er werd vroeger meer zorg aan de
fiets besteed, aan de kwaliteit, aan de aflevering. Nieu
we fietsen komen tegenwoordig zo uit de fabriek en
daar mankeert wel eens wat aan.
Op de foto zie je een Simplex-neo Amsterdam uit
1937. Daar rijd ik zelf op en ik verlies 'm geen moment
uit het oog. Als ik ergens op een terrasje zit staat-ie al
tijd vlakbij in het zicht, want zo'n mooie fiets is zo ge
stolen. Voor die tijd was het een heel moderne fiets,
omdat alle draaiende delen van kogellagers zijn voor
zien. Er komt praktisch geen ruimte in en je hebt min
der onderhoud. In nieuwe fietsen zie je datzelfde sys
teem trouwens ook weer.
De dynamo is Zwitsers, gemaakt van koper dat daar
na is verchroomd. De onderzijde zit nog degelijk vast
met een boutje en een moertje. Tegenwoordig is dat
gemaakt van plastic en dat beschermt veel minder te
gen regen en nattigheid.
De klompenmaker doet zijn werk haast alleen nog
maar op braderieën tijdens demonstraties, terwijl de
televisiereparateur een onmisbare kracht is op de
arbeidsmarkt. Zo zijn in de loop der jaren veel
ambachten verdwenen, maar kwamen er ook veel
nieuwe beroepen bij. In Nederland zijn 109.000 kleine
ambachtelijke bedrijven, die aan 577.000 mensen werk
bieden. In deze serie vertellen mensen met een
ambachtelijk beroep over hun werk. Vandaag Ruud van
den Berg (56), rijwielhersteller aan de Zijlsingel in
Leiden.
Mijn Simplex-neo is een remstangenfiets. Je ziet dat
systeem nog wel, maar het is erg duur. Het mechaniek
is heel belangrijk, dat is bijna onderhoudsvrij want alle
stangetjes zijn verchroomd. De jasbeschermers zitten
vast met een roestvrijstalen klem, daar zit zelfs een oc
trooinummer in. Nu zit dat vast met een plastic dinge
tje. Tegenwoordig wordt dat in fabrieken allemaal op
snelheid gemaakt.
Ik ben eigenlijk geen fietsenmaker, maar vervanger.
Een dynamo bij voorbeeld is niet te repareren, die nloet
je weggooien, net als de koplamp en de bel. Al die on
derdelen zijn te duur om te vervangen vanwege het ar
beidsloon. Van de pedalen van een oude fiets kun je de
rubbers vervangen, bij een nieuwe fiets moet je het hele
pedaal weggooien.
Dat is het mooie van oude fietsen, je kunt alles uit el
kaar halen, alles herstellen. We leven in een wegwerp
maatschappij, maar aan de andere kant moet ik straks
met die nieuwe milieuwetten alle afval gaan scheiden.
Er staan hier straks zes bakken in de zaak.
Omdat je weinig meer herstelt, verdwijnt veel van het
ambacht. Bij een nieuwe fiets komt nog wel wat tech
niek kijken bij het afstellen. Vroeger kortten we bijvoor
beeld nog binnenbanden in, van 28 naar 26 inch. En
veelvuldig geplakte stukken band werden er uitgeknipt
en dat werd dan door een nieuw stuk vervangen.
Meestal was dat een goed stuk van een andere oude
band.
Ook maakten we van twee banden een, dat was nog
echt repareren. Dat wordt al een hele tijd niet meer ge
daan, ik spreek nu over de jaren vijftig. Kijk, ik heb hier
een vakblad uit 1933, daarin staat een dynamo. Alle
dertig onderdelen zijn genummerd, die kun je helemaal
uit elkaar halen. Tegenwoordig wordt een kapotte dy
namo zo weggegooid."
TEKST: ERIC-iAN WETERINGS
FOTO: HIELCO KUIPERS
Mevrouw C. van Schie van het Oegstgeester reisbureau Central Holland Travel: „Als mensen vragen of ze
naarïurkije kunnen, geef ik een ontwijkend antwoord". foto jan holvast
het Weteringpad, een bouwter
rein van bijna 9000 vierkante
meter gekocht. Hierop kan in
september worden begonnen
met de bouw van een kantoor
voor 200 personeelsleden en
een groot magazijn. Op haar
huidige lokatie aan de Splinter
laan in Leiderdorp kon Prom-
mix niet verder uitbreiden.
Het Leiderdorpse bedrijf heeft
om verschillende redenen Al
phen uitgekozen als nieuwe
vestigingsplaats. Om te begin
nen ligt Alphen niet ver van Lei
derdorp, waardoor de meeste
werknemers zonder problemen
mee kunnen verhuizen. Verder
heeft Alphen goede aansluitin
gen op het wegennet. Dat is be
langrijk omdat, aldus een
woordvoerder van Prommix,
het bedrijf 'in verhouding veel
vrachtverkeer aantrekt'. Ten
slotte is het terrein aan de Mo
lenwetering redelijk te bereiken
met het openbaar vervoer.
Wethouder J. van der Vlies
(PvdA/ruimtelijke ordening)
toonde zich gisteren bijzonder
ingenomen met de komst van
Prommix. Mag Alphen over het
algemeen blij zijn met bedrijven
die per hectare 40 arbeidsplaat
sen opleveren, de nieuwste aan
winst biedt op minder dan een
hectare aan 200 personen werk.
De verwachting is zelfs dat het
aantal medewerkers van Prom
mix hier de komende jaren nog
zal groeien tot*zo'n 300. Overi
gens heeft het bedrijf in totaal
ongeveer 800 man in dienst,
waarvan 600 in de buitendienst.
Omdat het pand van Prom-
het Ambacht
mix straks vanaf de weg heel
goed te zien is, heeft de ge
meente extra hoge eisen gesteld
aan de afwerking. Het kantoor
wordt een groot vierkant ge
bouw van vier verdiepingen dat
een beetje scheef komt te staan
ten opzichte van het magazijn
en de rijksweg. Het meest wes
telijke punt van het kantoor
komt in het water te staan en
krijgt een kleuraccent dat ook
terug komt in het magazijn. Van
der Vlies hoopt dat de architec
tuur van dit gebouw de toon zal
zetten voor de verdere invulling
van dit deel van het industrie
terrein.
JAls de Alphense gemeenteraad
in augustus groen licht geeft,
verhuist de Leiderdorpse Prom
mix groep volgend voorjaar
naar Alphen aan den Rijn. Het
bedrijf wil al zijn activiteiten, nu
nog verspreid over Leiderdorp,
Leiden en Amsterdam, bunde
len in een nieuw Alphens kan
toor. Onder Prommix vallen on
der meer Felicitas (de vroegere
felicitatiedienst) en de Groter
s Groeien Club, uitgever van het
grootste tijdschrift voor ouders
't van jonge kinderen,
t Prommix heeft inmiddels op
n het industrieterrein Molenwète-
-i ring, direct langs de rijksweg en
ZOETE RW0UDE
Industrieweg 14
(Industneterrein Grote Polder),
Telefoon 071-899206
Openingstijden maandag t/m
vrijdag 09 00-17.30 uur,
zaterdag 10.00 -17.00 uur,
donderdag koopavond
19.00 -21.00 uur
Ruime parkeergelegenheid.
