FBI voorkomt aanslagen
New York met arrestaties
Angolezen op zoek naar veilig onderkomen
Buitenland
Zo hard mogelijk roeien
'Ratten, sprinkhanen en de Kurden
zijn drie plagen van deze wereld'
Turkije waarschuwde voor acties
'Man met een missie'
Weinig voortgang bij
overleg over Bosnië
Abiola benoemt zichzelf
tot president Nigeria
VRIJDAG 25 JUN11993
AFP Agence France Pr«se ANP AJgenwn Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappelqke Persdienst
Ind The Independent IPS Inter Press Serv.ce RTR Reuter
UPI United Press International
Doden in Moskou na ongeluk tankwagen
moskou Bij een zwaar verkeersongeluk in Moskou zijn gisteren
ten minste elf mensen levend verbrand en vijf zwaargewond ge
raakt. Het ongeluk zou zijn gebeurd toen een vrachtwagen op
een tankwagen met benzine inreed die voor een stoplicht stond
te wachten. De benzine „spoot uit de tank" en kwam terecht op
een stilstaande trolleybus vol passagiers (foto). Volgens oogge
tuigen echter lekte de tank en raakte de benzine in vlam door
vonken van de trolleybus. foto tass
Ierland legaliseert homoseksualiteit
dublin Het Ierse parlement, de Dafl, heeft gisteren een wet
aangenomen waardoor voor het eerst in het overwegend rooms-
katholieke Ierland homoseksualieit wordt gelegaliseerd. Krach
tens de nieuwe wet staat het mensen van hetzelfde geslacht van
af 17 jaar vrij seksueel contact aan te gaan.
Bioscopen mogen open op de sabbat
Jeruzalem» Israëlische stadsbesturen mogen bioscopen niet ver
plichten op de joodse sabbat hun deuren gesloten te houden.
Dat heeft het Israëlische Hooggerechtshof gisteren bepaald. Het
gaat om de vrijdagavond, de uitgaansavond van de niet religieu
ze Israëli's. De sabbat duurt van zonsondergang vrijdag tot zons
ondergang zaterdag.
Hittegolf treft Grieken
athene Meer dan duizend mensen hebben gisteren in de
Griekse hoofdstad Athene medische hulp gezocht in verband
met hart- en ademhalingsklachten door de hitte en versterkt
voorkomende smog. Griekenland wordt minstens nog tot zon
dag geteisterd door een hittegolf, met temperaturen rond de 40
graden Celsius. Alle ziekenhuizen hebben speciale voorbereidin
gen getroffen om het nog steeds groeiende aantal slachtoffers
van de hitte op te kunnen vangen.
Nieuwe stam ontdekt in bergen PNG
port Moresby De politie van Papua New Guinea is in contact
gekomen met een voorheen onbekende nomadische stam in de
afgelegen bergen in de buurt van de grens met Irian Jaya, het
voormalige Nederlands Nieuw Guinea. De stam heeft nooit eer
der contact had gehad met de buitenwereld. Christelijke missio
narissen zouden op weg zijn om een kerk te bouwen voor de
stamleden.
Britse minister opgestapt na schandaal
londen De Britse premier John Major heeft gisteren het ont
slag aanvaard van minister Michael Mates voor Noordierse vei
ligheidszaken. Mates was betrokken bij de affaire rond Asil Na
dir. Deze zakenman vluchtte vorige maand naar Cyprus, hoewel
er een aanklacht tegen hem was ingediend wegens diefstal en
fraude. Nadir, die grote donaties aan de regerende Conservatie
ve Partij heeft gegeven, was op borgtocht vrijgelaten. Mates
heeft het herhaaldelijk voor Nadir opgenomen.
Plannen bende voor opblazen tunnels en gebouw Verenigde Naties
Acht mannen zijn gisteren door de Amerikaanse FBI ge
arresteerd op verdenking van het beramen van aansla
gen. Ze zouden van plan zijn geweest om de komende
maanden met bommen het VN-hoofdkwartier in New
York, twee autotunnels en het FBI-kantoor in Manhattan
op te blazen. Verder zouden ze onder andere VN-secreta-
ris-generaal Boutros-Ghali en de Egyptische president
Mubarak willen vermoorden.
washington hans de bruun
correspondent
York. Daarbij kwamen zes men
sen om en raakten meer dan
duizend personen gewond. Alle
Het brein van de groep zou acht groepsleden zijn moslim-
nauw betrokken zijn geweest bij fundamentalisten, vijf van hen
de aanslag, eind februari, op het hebben een Sudanees paspoort.
Wereldhandelscentrum in New Zij zouden ook de Newyorkse
senator Alphons d'Amato en
een joods lid van het Newyorkse
staatsparlement hebben willen
vermoorden. Volgens de FBI
waren de voorbereidingen voor
deze acties zeer ver gevorderd.
Er was zelfs al een 'proefexplo
sie' uitgevoerd.
De aanslagen hadden moeten
worden uitgevoerd voor het be
gin van het proces tegen de ver
dachten van de aanslag op het
Wereldhandelscentrum, dat in
september begint De groep kon
worden opgerold dankzij een
FBI-informant die door de lei
der, ene Siddig Ibrahim Siddig
Ali, tot zijn eigen verbazing vol
ledig in vertrouwen werd geno
men. Enkele van de aangehou
den mannen zijn aanhangers
van de blinde sjeik Omar Abdel
Rahman, die vanuit Jersey City
in New Jersey oproept tot om
verwerping van het bewind van
de Egyptische president Mu
barak. Siddig Ibrahim Siddig Ali
blijkt de tolk van de sjeik te zijn.
Ook de verdachten van de aan
slag van februari onderhielden
banden met de sjeik. Rahman
ontkende gisteren echter elke
betrokkenheid bij de terroristi
sche activiteiten van de arres
tanten en zei elke vorm van ge
weld af te wijzen.
hong kong Onder opzwepend tromgeroffel roeit de bemanning van deze Chinese drakenboot of hun leven ervan afhangt in de jaarlijkse Draken-
race in Hong Kong. foto ap vincent yu
Turken hanteren Arabisch gezegde
istanbul jessica lutz
ankara afp-dpa
De strijd van de Kurdische Arbeiderspartij PKK
in Turkije voor een eigen onafhankelijke Kurdi
sche staat duurt al bijna tien jaar. De PKK ver
klaarde Ankara drie weken geleden wereldwijd
de oorlog, die gisteren begon met een serie aan
vallen op Turkse consulaten en vestigingen.
De helft van de ongeveer 25 miljoen Kurden, die
nooit een eigen staat hebben gehad, leeft in het
zuiden van Turkije, waar ze door de Turkse rege
ring als „bergturken" worden aangeduid. De
strijd tussen de Turkse troepen en guerrillastrij
ders van de Kurdische Arbeiderspartij (PKK)
speelt zich vooral af rond de plaatsen Cizre,
Diyarbakir, Simak en Nusaybin.
In Turkije mochten de Kurden tot voor kort hun
eigen taal niet spreken en was het hun verboden
er een eigen cultuur op na te houden. Sinds 1925
slaat het Turkse leger elke opstand van Kurdische
verzetsorganisaties hardhandig neer. Turkije heeft
zo'n 150.000 man troepen ingezet om een einde
te maken aan het verzet van de naar schatting
tienduizend Kurdische strijders. De strijd die de
Kurdische Arbeiderspartij (PKK) onder leiding van
leider Abdullah Ocalan sinds 1984 tegen Turkije
voert, heeft inmiddels het leven gekost aan ruim
drieduizend mensen.
Ankara voelt zich in de strijd tegen de Kurdische
opstandelingen evenals buurland Irak deels het
slachtoffer van een veelvuldig gehanteerd Ara
bisch spreekwoord: 'Drie plagen heeft Allah naar
deze wereld gezonden: ratten, sprinkhanen en de
Kurden'.
Een kwart van de Kurden leeft in Iran, terwijl de
rest van het Westaziatische volk zich heeft ver
deeld over Irak, Syrië en de voormalige Sovjetu
nie, voornamelijk Armenië. Ook in die landen is
het leven voor de Kurden allesbehalve gemakke
lijk. De afgelopen jaren werden hier op grote
schaal Kurdische gezinnen gedeporteerd, waarna
een grote volksverhuizing van Kurden naar Tur
kije en Iran op gang kwam.
De wens voor een eigen, onafhankelijke staat
wordt niet unaniem door alle Kurden gedeeld,
mede gezien de verdeeldheid onder de Kurden
zelf. De Kurden tellen meer dan honderd stam
men, die tot op heden geen gezamenlijke verte
genwoordiging kennen.
Al in de 17de eeuw streden de Kurden voor hun
onafhankelijkheid tegen de Osmanen en Perzen.
Hun woongebied werd toen verdeeld tussen het
Osmaanse erj het Perzische rijk. Kort na de Eerste
Wereldoorlog lieten zij een grote kans voorbij
gaan: gesteund door een verklaring van de Ameri
kaanse president Woodrow Wilson werd de Kur-
correspondent
Hikmet Cetin, de Turkse minister van buiten
landse zaken, was gisteren witheet over de Kurdi
sche acties tegen Turkse consulaten in West-Eu
ropa. Zijn woede richtte zich niet zozeer op de
Kurdische PKK van hen kun je zo'n actie ver
wachten als wel op de regeringen van de be
treffende landen, het meest nog Duitsland.
„We wisten dat het kon gebeuren, alleen niet
precies waar en wanneer. Vanaf 23 juni hebben
we voortdurend de autoriteiten van de desbetref
fende landen gewaarschuwd en gevraagd om be
tere veiligheidsmaatregelen voor onze vertegen
woordigingen. Het feit dat sommige landen hier
geen gehoor aan gegeven hebben, is de reden dat
dit gebeurd is", aldus Cetin tot het parlement.
Een PKK-woordvoerder wilde gisteren doen ge
loven dat het gaat om spontane acties van Kurdi
sche burgers en dat de beweging zelf er niets mee
te maken heeft. Wel zou de PKK de acties steunen
als een „redelijke en menselijke reactie op de vol-
PROFIEL: PHILLIPPE MORILLON
geneve-parus bob kroon
en hans gertsen correspondenten
De Franse vier-sterrengeneraal
Philippe Morillon (57) wordt na
negen maanden trouwe en vaak
opzienbarende dienst als com
mandant van de VN-vrede
stroepen in Bosnië op eigen
verzoek naar Frankrijk terug
geroepen. Daar wacht hem, vol
gens officiële zegslieden, „een
van de belangrijkste militaire
posten". Zijn naam wordt ge
noemd als toekomstig bevel
hebber van de nieuwe Frans-
Duitse 'Eurobrigade'.
Gezien zijn rang is het meer
waarschijnlijk dat Morillon
wordt bevorderd tot comman
dant van het eerste legercorps
in Metz, als opvolger van de
vijf-sterrengeneraal Jean Cot.
De in Casablanca geboren Cot
(59) werd gisteren benoemd tot
opperbevelhebber van alle
25,000 VN-troepen in het voor
malige Joegoslavië. Wie Moril
lon opvolgt is nog niet bekend.
De bebrilde, zilverharige Moril
lon, die uitstekend Engels
spreekt, was niet beducht voor
soms levensgevaarlijke per
soonlijke confrontaties met de
Bosnische Serviërs. Toen dezen
hun zoveelste belofte braken
om VN-blauwhelmen toe te la-
fen tot de omsingelde moslim-
stad Srebrenica, reed Morillon
twee maanden geleden dwars
door de Servische linies om de
zwaar beproefde stadsbevolking
een hart onder de riem te ste
ken.
„Het zien van zoveel lijden ver
anderde hem compleet," zei
een journalist later. Morillon
werd opeens „een man met een
missie". De kleine generaal zelf
zei dat hij „vastbeslotener dan
ooit" was om zijn taak te vol
tooien. Dat maakte hem, zeker
in Frankrijk, een ware volks
held.
Maar de eindeloze frustraties in
de hel van Bosnië werden zelfs
Morillon teveel. Ruim twee we
ken geleden verklaarde hij na de
zoveelste bestandsschending
dat „de terugtrekkJng van alle
blauwhelmen uit Bosnië ernstig
moest worden overwogen".
Aangezien Morillon in dienst
was van de VN leverde hem dat
een onmiddellijke schrobbering
op van secretaris-generaal
Boutros Ghali. VN Muchtelin-
gencommissaris Sadako Ogata
zei, dat „het niet aan generaals
was politieke beslissingen te ne
men".
Bij de Franse legertop vielen de'
stunts van Morillon ronduit
slecht. Vanaf begin april, na het
aantreden van de nieuwe Fran
se regering, werd vanuit die
hoek druk uitgeoefend op de
ministers van defensie en bui
tenlandse zaken om Morillon
terug te halen.
GENÉVE-SARAJEVO GPD-AFP-DPA
De Bosnische Serviërs en
Kroaten hebben gisteren in Ge-
nève met bemiddelaars Owen
en Stoltenberg overeenstem
ming bereikt over een federatie
ve staatsvorm voor een uit drie
ethnische deelstaten bestaande
toekomstige republiek Bosnië-
Hercegovina. Ook werd gespro
ken over de toekomstige status
van de hoofdstad Sarajevo en
de samenstelling van de rege
ring.
Zowel de bemiddelaars als de
Kroatische en Servische delega
tieleiders onderstreepten echter
dat het overleg niet op gang kan
komen, zolang president Izet-
begovic van de Bosnische mos
lim-regering en zijn tweede
man Gasic niet van de partij
zijn. De overige zeven leden van
de collectieve Presidentiële
Raad namen wel aan het beraad
deel. Vandaag praten ze in de
Kroatische hoofdstad Zagreb
verder over de voorstellen.
kerenmoord die plaatsvindt in (Turks) Kurdis
tan".
De acties zijn duidelijk bedoeld als een waar
schuwing aan Turkije's nieuwe, vrouwelijke pre
mier. Gisteren werd het regeerakkoord getekend
tussen de sociaaldemocratische SHP-leider Inönü
en de leidster van de DYP (Juiste Pad), Tansu Cil
ler. Vandaag wordt het nieuwe kabinet voorge
steld aan president Demirel.
Het nieuwe regeerakkoord is 'Kurden-vriende-
lijk' te noemen. De regering verplicht zich de uit
zonderingstoestand 'geen dag langer te laten du
ren dan nodig', te ijveren voor een grondwetswij
ziging waardoor Kurdische radio en tv toegestaan
wordt, het gehate burgerwachtensysteem op te
heffen en de bevoegdheden van de veiligheidspo
litie aan banden te leggen, waardoor willekeurige
arrestaties en verhoren niet meer mogelijk zijn.
Verwonderlijk is dan ook dat de PKK, iedere
keer als Turkije een stap doet in de goede rich
ting, deze lijkt te willen verhinderen door gewel-
dadige acties.
LAGOS Rtr-AFP
toe. Dan wordt mogelijk duide
lijk of de Nigerianen in de na
bije toekomst nog kunnen ho
pen op een burgerregering.
Zijn besluit het verkiezings
proces te staken, is hem niet al
leen in het binnenland, maar
ook in het buitenland op kritiek
komen te staan. Groot Brittan-
nië kondigde gisteren beperkte
militaire sancties af en de Vere
nigde Staten zeiden de betrek
kingen met het Afrikaanse land
in heroverweging te zullen ne
men.
Babangida beschuldigde bei
de landen van onaanvaardbare
inmenging in Nigeria.
Moshood Abiola heeft zich gis
teren uitgeroepen tot president
van Nigeria. Hij heeft zijn land
genoten opgeroepen hun de
mocratische rechten te verdedi
gen. Een dag eerder had de mi
litaire junta van Nigeria de pre
sidentsverkiezingen van 12 juni,
waarin Abiola de leding had,
ongeldig verklaard.
Abiola noemde dat besluit
onaanvaardbaar. Volgens hem
gata het om een kleine kliek mi
litairen die de macht niet wil af
staan. De huidige militaire
machthebber, generaal Baban
gida, spreekt vandaag het volk
Een vrouw wordt kort na de bezetting van het Turkse
consulaat in München weggedragen. Zij had hartpro
blemen. foto reuter ludwic hubl
den in het Vredesverdrag van Sèvres van augustus
1920 een eigen onafhankelijke staat in het voor
uitzicht gesteld.
Voordat de Kurdenleiders toen tot overeenstem
ming kpnden komen, waren zij al ingehaald door
de politieke realiteit. De Nationale Beweging voor
de Vernieuwing van Turkije onder leiding van
Mustafa Kemal, die zich later Atatürk liet noemen,
forceerde in juli 1923 de ondertekening van het
Verdrag van Lausanne, waarin de stichting van
Turkije met zijn huidige grenzen was opgeno
men. Een onafhankelijk Kurdistan maakte van dit
verdrag geen deel uit.
Afrika herbergt de helft van 's
werelds vluchtelingen. Miljoe
nen Afrikanen zijn op de
vlucht geslagen voor geweld,
onderdrukking en gebrek aan
bestaansmiddelen. Ze leven in
buurlanden of zwerven als
ontheemden in eigen land, op
zoek naar rust, eten, onder
dak en een toekomst. Vanaf
vandaag een serie van drie ar
tikelen over vluchtelingen in
Angola, Zuid-Afrika en Mo
zambique.
luanda «chris simpson
De vrede in Angola heeft, na
ruim 16 jaar oorlog, maar 16
maanden mogen duren. Van
mei 1991, toen het vredesa-
koord tussen de regering en
Unita-rebellen werd getekend,
tot de verkiezingen van sep
tember 1992. De verkiezingen
hadden de bekroning moeten
worden van het vredesproces,
maar liepen uit op een drama.
Tijdens de korte pauze tussen
de gevechten kon het land een
beetje op adem komen en iets
van de oorlogsschade herstel
len. Maar de opgelaaide strijd,
die losbrak toen Unita-leider
Jonas Savimbi weigerde zijn
verkiezingsnederlaag te erken
nen, heeft het land opnieuw in
de afgrond gestort.
De vluchtelingencrisis is erger
dan ooit. Volgens de Angolese
regering en het Wereldvoedsel
programma (WFP) van de Ver
enigde Natiës zijn er twee mil
joen Angolezen van huis en
haard verdreven. Ongeveer 20
procent van de bevolking is
in eigen land op de vlucht
voor het oorlogsgeweld. Dui
zenden mensen zijn sinds ok
tober omgekomen. De Unita
heeft het grootste deel van het
land onder controle. De vrees
is dat de rebellen zullen door
stoten naar de hoofdstad
Luanda.
Ana Liria Franch, vertegen
woordiger van het Hoge Com
missariaat voor de Vluchtelin
gen van de VN (Unhcr) in
Luanda, zegt dat de ontheem
den een speciaal probleem
vormen. „Het Unhcr noch een
andere organisatie heeft het
Het Rode Kruis heeft giste
ren een vliegtuig gestuurd
naar de Angolese stad
Huambo voor de evacuatie
van honderden buitenlan
ders die daar vast zijn ko
men te zitten. De Angolese
regering heeft de Verenig
de Naties tot nu toe verbo
den huipvluchten uit te
voeren op Huambo. De
stad is in handen van de
verzetsbeweging Unita.
mandaat om ontheemden op
te vangen. Het is aan de secre
taris-generaal om te beslissen
wie er opgevangen moet wor
den."
De oorspronkelijke taak van
het Unhcr in Angola was ei
genlijk beperkt tot de begelei
ding van de repatriëring van
Zuidafrikaanseen Namibische
ballingen en zo'n 10.000 Zai're-
zen uil de provincie Shaba. In
middels zijn de Zuidafrikanen
en Namibiërs vertrokken.
Maar dit is niet het hele vluch-
telingenverhaal van Angola. In
Zaïre wachtten indertijd zo'n
400.000 Angolezen op terug
keer naar hun vaderland. Het
Unhcr richtte opvangkampen
op langs de grens met Zaïre.
Ondanks de waarschuwingen
van het Unhcr dat ze moesten
wachten tot na de verkiezin
gen, waagden duizenden zich
naar Luanda.
De geweldsexplosie na de ver
kiezingen heeft geleid tot een
nieuwe stroom vluchtelingen
naar Zaïre. Het Unhcr in Kins
hasa kan de situatie nauwelijks
aan. „De situatie in Zaïre is er
ger dan in Angola," zegt
Franch.
Sommige van de belangrijkste
verzamelpunten van vluchte
lingen in Angola bevinden zich
in gebied dat de Unita heeft
veroverd, hetgeen de hulporga
nisaties voor grote problemen
stelt. „Het is niet altijd gemak
kelijk toegang te krijgen," aldus
Franch. Desondanks tracht het
Unhcr om de vluchtelingen
van de meest elementaire goe
deren te voorzien zoals dekens,
suiker en zout.
De meeste noodhulp wordt via
de kerken verspreid Maar re
gelmatig vertellen vluchtelin
gen dat het leger zich een flink
deel van de door de hulporga
nisaties en overheid verstrekte
rijst, bonen en bakolie inpikt.
Hulporganisaties erkennen het
probleem, maar kunnen er
niets tegen doen. Dit zijn de
beperkingen van hulpopera
ties. weten ze. De distributie
wordt ook bemoeilijkt door tel
kens nieuwe stromen vluchte
lingen.
Het is moeilijk om goed over
zicht te krijgen van de aantal
len ontheemden in de diverse
Angolese provincies. Niet al
leen zijn vluchtelingen onder
gebracht in tijdelijke kampen,
maar zijn velen opgegaan in de
plaatselijke bevolking Ook zijn
grote gebieden niet toeganke
lijk. Dat alles maakt het bere
kenen van aantallen vluchte
lingen en de omvang van de
hulpvraag tot een zeer specula
tieve bezigheid.
