Heidemij ontwikkelt
schone composthoop
'Overheidsbeleid is aanfluiting'
Over leven
Visdief moet verhuizen
'Geurvreters' voor gft-bakken
Natuurpad
Berkheide
Horeca bang voor
te groene kust
Milieuprijs Leiderdorpse
basisschool Engelendael
20 VRIJDAG 25 JUNI 1993
meindert van derk,
In Alphen aan den Rijn eerste grootschalige toepassing
Minder stank, meer bedrijfszekerheid, een prettiger
werkklimaat en geen lozing van vuil afvalwater. Dat zijn
volgens ingenieur H. Bart van de Heidemij dé grote voor
delen van de nieuwe composteertechniek uitgedacht
door de Heidemij. Na anderhalf jaar proefdraaien in
Maastricht, wordt de techniek nu voor het eerst op grote
schaal toegepast in Alphen aan den Rijn.
alphen aan den run teriën. Bij dat proces komen
Monica wesseling flinke hoeveelheden water en
C02 vrij, naast ammoniak en
Het Regionaal Composteer Be
drijf Midden-Holland en Rijn
streek bouwt aan De Schans in
Alphen een composteerfabriek.
Het bedrijf moet het groente-,
tuin- en fruitafval van negentien
gemeenten gaan verwerken en
heeft daartoe een jaarlijkse ca
paciteit van 52.000 ton gft-afval.
Het vuil wordt nu nog verwerkt
in een composteerinrichting in
Europoort. Directeur D. Hartog
van het composteerbedrijf heeft
na langdurige onderzoeken ge
kozen voor het systeem van
Heidemij. „De ervaringen met
de proefinstallatie in Maastricht
hebben ons overtuigd".
Bart legt uit waarom Heide-
andere geurstoffen. De bacte
riën doen hun werk sneller bij
een hoge temperatuur, vol
doende water en veel lucht.
De gebruikelijke composteer-
fabrieken beluchten de com
post door er van onderaf lucht
in te blazen. De lucht komt er,
vermengd met een flinke hoe
veelheid waterdamp, C02 en
geurstoffen, aan de bovenkant
weer uit. Bart: „En daar zit nou
net de kneep. Die dampen die
uit de berg groen vrijkomen,
zorgen voor roestvorming. De
hal roest weg waar je bijstaat.
Dat maakt het gebruik van verf
dan wel van roestvrij staal no
dig". De dampen stinken en om
mij in Alphen een nieuwe weg die reden heeft volgens Bart de
inslaat. Het composteren van
groenafval is niets anders dan
'opeten' van het afval door bac-
omgeving van de fabriek ook
last van stank. „Een bedrijfshal
kun je niet luchtdicht maken.
Dat lekt altijd." Een hal vol
dampen werkt ook niet prettig.
Voor reparaties moet de zaak
worden gelucht vóór de mensen
aan het werk kunnen.
Afzuigen
In Alphen aan den Rijn wordt
de lucht niet van onderen in de
groenhoop geblazen, maar juist
aangezogen. De lucht boven de
hoop is schoon. Ook bij dit sys
teem is het proces 'weggewerkt'
in een bedrijfshal, maar de om
geving zal er nauwelijks iets rui
ken als de deur even openstaat.
De lucht wordt onder de vloer
aangezogen: „En dat geeft pri
ma mogelijkheden om de lucht
te zuiveren." Via een buizen
stelsel wordt de lucht naar een
biofilter gevoerd. Hel filter ziet
eruit als 'een voetpad in het
park'. Het zijn houtsnippers
waar op het eerste gezicht niets
mee aan de hand lijkt te zijn. De
snippers zijn echter gee"nt met
bacterie"n die de ammoniak en
andere geurstofjes voor een be
langrijk deel uit de lucht halen.
Helemaal schoon wordt de
lucht niet: het blijft enigszins
ruiken. De bacterie"n op de fil
ter zijn hetzelfde als die in de
composthoop.
Amsterdam Een visdief op het verkeers
knooppunt Nieuwe Meer (Amsterdam-West).
Zo'n 700 paartjes van deze sierlijke vogel
soort nestelen al tien jaar in het centrum van
het knooppunt op een kale zandvlakte. De
vlakte is praktisch onbereikbaar voor versto
rende mens en dier. Het zal het echter het
laatste seizoen worden voor de visdieven op
die plek. Na de bouwvakvakantie wordt hier
de ringlijn van GVB aangelegd. Er zijn in pol
der IJdoorn echter speciale schelpeneilandjes
aangelegd al vervangende woonruimte. Of ze
daar volgend jaar daadwerkelijk gaan broe
den, is nog de vraag want de natuur laat zich
moeilijk sturen.
Gekeurd landbouwgif schadelijk voor milieu
AMSTERDAM
De bakken of containers voor
gft-afval kunnen aardig stinken
in de zomermaanden. Ook in
secten weten snel de weg te Vin
den naar zo'n broeiende bak vol
groente-, fruit- en tuinafval op
het balkon of in de tuin. Diverse
fabrikanten van schoonmaak
middelen springen in dat gat in
de markt. De firma HG presen
teert een flacon met een halve
liter vloeistof die in de bak en
op de buitenkant dient te wor
den gespoten. Het middel ver
liest na enige tijd zijn werking
en staat het composteringspro-
ces niet in de weg. Prijs 13,95
gulden.
De firma Orka Cleaning Pro
ducts heeft onder de naam
Confrissa ook een geurvreter
voor gft-bakken. Volgens de fa
brikant betreft het eveneens een
biologisch afbreekbaar middel
dat wordt verkocht in een na-
vulbare flacon zonder drijfgas-
sen. De bacteriën en insekten,
die uiteindelijk zorgdragen voor
de verwerking van het gft-afval,
worden eventjes op afstand ge
houden. Zodra het middel is
uitgewerkt vallen ze aan. infor
matie over levering en prijs van
Confrissa via tel.05202-20547.
Drie soorten bestrijdingsmiddelen die in
1992 officieel door de overheid zijn goedge
keurd, brengen schade toe aan het milieu.
Dit heeft onderzoek van de Wetenschaps
winkel Universiteit van Amsterdam aan het
licht gebracht. Het onderzoek naar land
bouwgif is verricht op verzoek van onder
andere Consumentenbond, Zuidhollandse
Milieufederatie, stichting Reinwater en
stichting Natuur en Milieu.
Het gaat om de middelen tebuconazol
voor granen, cyromazine voor bloemen en
lambda-cyhalothrin voor bollen. Op grond
van dit onderzoek zeggen de samenwerken
de milieu- en consumentenorganisaties het
overheidsbeleid ten aanzien van bestrij
dingsmiddelen een aanfluiting te vinden. Er
zou nog niets zijn terechtgekomen van de
voorgenomen sanering op dit terrein. Vol
gens het Meerjaren-programma Gewasbe
scherming van het ministerie van land
bouw moeten over twee jaar meer dan 90
van de circa 300 in Nederland toegelaten
bestrijdingsmiddelen verboden zijn. Nu
blijkt zelfs dat goedgekeurde en dus toege
laten middelen toch nog schadelijk zijn
voor het milieu.
Volgens het onderzoek mogen de drie
toegelaten middelen niet op de markt ver
schijnen, omdat ze het grondwater veront
reinigen, niet snel genoeg in de bodem af
breken of een groot risico vormen voor het
waterleven. Daarbij wordt aangetekend, dat
andere negatieve aspecten van bestrijdings
middelen niet zijn beoordeeld, zoals risico's
voor vogels, zoogdieren, bodemorganismen
en de kans op luchtvervuiling.
De milieu-organisaties laken het conve
nant dat het ministerie heeft gesloten met
de gezamenlijke producenten van land
bouwgif NEFYTO. Daarbij is afgesproken
om de sanering van milieuschadelijke mid
delen op vrijwillige door te voeren.
katwuk monica wesseling
De wetenswaardigheden van
het Katwijkse duingebied Berk-
heide zijn 'te boek gesteld'. Een
viertal studenten van de gidsen-
cursus van de Vereniging voor
Natuur en Milieueducatie (IYN)
afdeling Leiden heeft flora en
fauna van het terrein beschre
ven in een wandelboekje, een
zogeheten natuurpad. Het
boekwerkje beschrijft de route
van een twee uur durende wan
deling door Berkheide en ver
haalt daarbij van de bijzonder
heden van plant en dier.
Het IVN organiseert elk jaar
de bekende zomeravondwande
lingen. Ook dit jaar kunnen
wandelaars vanaf 7 juli elke
veertien dagen op woensdag
avond hun hart ophalen. Een
van de opstellers van het boek
je. HJ. Heddema: „Mensen wil
len ook wel eens op een ander
tijdstip wandelen. Bovendien
vergeet je een deel van de infor
matie die de gids vertelt. Dit is
een naslagwerkje".
Het natuurpad begint bij de
Soefitempel en voert door een
flink stuk van Berkheide. Hoe
wel het duingebied door velen
wordt bezocht (de zomeravond
wandelingen alleen al trekken
honderden bezoekers), is er in
het gebied volgens Heddema
nog voldoende natuurschoon te
genieten. „Grote vlaktes met
duindoornplantages. Salomons
zegel en bijzondere mossen. Er
is een flinke.vossenpopulatie en
ook de aanwezigheid van de ko
nijnen is duidelijk zichtbaar."
Heddema is ervan overtuigd
dat de wandelaar veel uit het
boekje kan leren: „Meeuwen lij
ken niets bijzonders, maar de
meeste mensen weten niet dal
er wel wrsehillende soorten
zijn." De beschrijvingen van flo
ra en fauna hebben betrekking
op de zomermaanden. In de
wintermaanden ziet het duinge
bied er heel anders uit.
Het 'natuurpad' is voor 2.50
gulden te koop bij de Katwijkse
WV en de Wereldwinkel in Kat
wijk. Morgen wordt het eerste
exemplaar aangeboden aan
Katwijkse wethouder A.c. Berk-
heij.
Expositie in Koetshuis Leidse Hout Natuurgidsjes van Elmar voor de leek
In het Koetshuis van de Leidse
Hout is tot en met 25 juli elke
zondag van 14.00 tot 16.00 uur
de tentoonstelling 'De Leids-
che Hout in aanleg' te zien. De
tentoonstelling geeft een beeld
van de aanleg van. het bos in
de polder.
Er zijn tal van foto's uit het
album" van de ontwerper, de
landschapsarchitect K. van
Nes, te zien. Recente foto's
toont de 'stand van zaken' 60
jaar later. De expositie is sa
mengesteld door de Koets-
huisgroep. Op zondag 27 juni
en 25 juli staat er ook een
rondwandeling door het park
onder leiding van een natuur-
gids op het programma. De
rondtocht is van 14.00 tot
15.30 uur.
regio richard mooyman
De natuur is mooi, maar ook in
gewikkeld. Dat alleraardigste
vogeltje in de tuin, is dat nou
een fitis, tjiftjaf of pakweg een
grijswangdwerglijster? Terwijl
de kenner het al lèng weet, bla
dert de leek wanhopig door
boekjes met honderden vogel
soorten. Is de soort eindelijk ge
vonden, blijkt het beest alleen
voor te kunnen komen in
Noordoost-Siberië. Het vogeltje
is ondertussen al lang weer ge
vlogen.
Uitgeverij Elmar wil met een
reeks 'snelzoek-gidsen' mensen
zonder enige voorkennis op een
eenvoudige manier wegwijs
maken in de natuur. Behalve
een vogelgidsje zijn er onlangs
ook afleveringen verschenen
voor het herkennen van wilde
bloemen, bomen en vlinders.
Het zijn dunne, handige boek
jes die gemakkelijk tijdens een
wandeling kunnen worden ge
raadpleegd.
De vogelgids en bloemengids
bevatten alleen de meest alge
mene soorten, die zijn inge
deeld op natuurlijke omgeving
en grootte (vogels) en kleur
(bloemen). De kleurenafbeel
dingen zijn echter soms wat
vaag en flets. De bomen- en
vlindergids zijn met ieder twee
honderd soorten tamelijk uitge
breid.
De teksten zijn zeer kort,
hooguit enkele alinea's. Ieder
een die een beetje verstand van
de natuur heeft (gekregen) zal
snakken naar meer informatie.
Snelzoekgids vogels, Snelzoek-
gids wilde bloemen, Snelzoek
gids bomen en Snelzoekgids
vlinders. Uitgeverij Elmar BV
te Rijswijk. Tien gulden per
stuk.
Elke dag worden we er weer mee
geconfronteerd. Of het nu om het
gescheiden inzamelen van afval,
het gebruik van bestrijdingsmid
delen of het aanwijzen van be
schermde gebieden gaat, het
milieu vraagt voortdurend de aan
dacht. In de rubriek '10 over
Groen' worden wekelijks tien wil
lekeurige vragen over het milieu
gesteld aan min of meer bekende
regiogenoten. Deze week het
woord aan oud-burgemeester van
Woubrugge D. Brouwer de Ko
ning.
Waaraan denk u het eerst als het
woord milieu valt?
Aan het dichtslibben van de
provincie Zuid-Holland. Hoe
langer hoe meer komen agrari
sche en natuurgebieden in de
greep van woningbouw en in
dustrie. Ook de geplande infra
structuur, met name de hoge
snelheidstrein die er moet ko
men, pleegt een aanslag op de
natuur.
Wat is uw favoriete natuurge
bied in de directe omgeving?
De polder zoals aan de Matten-
kade in Koudekerk, die is zo he
lemaal Hollands. Je kunt van
daar heerlijjc rustig fietsen door
de polder tot aan de Ruigekade
in Leiderdorp. Er werd vroeger
wat lacherig gedaan over de
aanleg van fietspaden door de
polder. Gedeputeerde Borgman
heeft zich daar enorm voor in
gespannen en met succes, er is
veel tot stand gekomen.
Op welk gebied denkt u dat de
grootste vooruitgang wordt ge
boekt?
Ik heb onlangs gelezen dat het
goed gaat met het terugdringen
van de C02 die voor het broei
kaseffect zorgt. Voorts wijzen
statistische gegevens uit dat het
de goede kant uit gaat met de
waterkwaliteit.
Waaraan ergert u zich het
meest?
Aan het schandalige rijgedrag
van sommige automobilisten.
Met name aan de manier van
inhalen als je niet snel genoeg
rijdt. En aan het volstrekt niet
naleven van de regels voor de
maximumsnelheid.
Waarbij vindt u dat u persoon
lijk nog in gebreke blijft?
Ik maak nog te weiniggebruik
van de fiets.
Wat vindt u van kernenergie?
Die is voor mij aanvaardbaar.
Maar onder zeer stringente
voorwaarden om de veiligheid
Sterke vermindering van bezoekers verwacht
Het bedrijfschap Horeca is
bang dat het Noord- en Zuid
hollandse kustgebied 'te
groen' wordt. Omzetderving
en faillissementen van strand
tenten, recreatiebedrijven,
eetgelegenheden en hotels in
de duinen zouden daarvan
het gevolg kunnen zijn. Het
tijdschrift Missets Horeca
spreekt van 'een groene koers
van de overheid, die de hore
ca aan de kust overwoekert'.
Het bedrijfschap zegt realis
tisch genoeg te zijn om te he
seffen, dat de kustlijn niet kan
worden volgestort met beton,
luist omdat de aantrekkelijk
heid van het kustgebied voor
een groot deel afhangt van
het natuurlijk karakter en dat
aantasting daarvan uiteinde
lijk negatief uitpakt voor de
bedrijfstak.
Toch stelt directeur S. de
Boer van het bedrijfschap Ho
reca dat hij niet van plan is
het kustbeleid van het kabinet
enthousiast te omarmen, om
dat 'het van beperkingen aan
elkaar hangt, met alle nadeli
ge gevolgen vandien'.
Volgens de overheidsmaat
regelen ter bescherming van
het kustgebied wordt het
moeilijker om de kustplaatsen
per auto te bereiken. De hore
cabedrijven vrezen daardoor
een sterke vermindering van
het bezoek.
„De dorstige toerist moet
nog maar zien of hij een
strandtent kan bereiken, na
dat hij eerst op een uur lopen
van zijn bestemming zijn au
to heeft geparkeerd." zo
schetst Missets Horeca het lij
den
i de r
1 de I
komst, „Prikkeldraadversper
ringen, bordjes met verboden
toegang en door distels en
brandnetels overwoekerde
wandelpaden zullen zijn deel
worden, als de overheid een
maal haar groene koers heeft
uitgezet. Zeker, de vakantie
zal avontuurlijk van aard zijn.
En teleurstellend vooral, als
eenmaal aangekomen bij het
strandpaviljoen, blijkt dal de
deur wegens onbereikbaar
heid is gesloten."
Volgens het bedrijfschap
Horeca hoeft de overheid niet
zoveel beperkende maatrege
len te nemen, omdat de hore
cabedrijven zich bewust zijn
van hun verantwoordelijkheid
ten aanzien van de land
schappelijke waarden van de
duinen.
"v"
D. Brouwer de Koning aan de Mattenkade in Koudekerk aan den Rijn: „Zo Hollands."
te waarborgen zoals bij de ber
ging van het kernafval. Ik ben er
echter van overtuigd dat dat in
Nederland wordt omkleed met
de grootst mogelijk zorg.
Valt het autoverkeer terug te
dringen?
Het zal heel moeilijk zijn. Het
kan met car-pooling, maar het
blijkt mede door de variabele
werktijden die al weereen tijdje
zijn ingevoerd een druppel op
de gloeiende plaat te zijn.
Voldoet het openbaar vervoer?
Naar mijn mening niet. Dat is
een kwestie van geld. De rege
ring en wellicht wijzelf hebben
er niet voldoende geld voor
over. Als het kaartje duurder
wordt, schreeuwt een ieder
moord en brand. I let eigenaar
dige is dat dat veel minder ge
beurt bij een prijsverhoging van
een pakje sigaretten of het bor
reltje.
Durft u nog alles te eten?
Ja, ik eet alles. Ik heb veel ver
trouwen in de controle en de
kwaliteitseisen van de Keurings
dienst van Waren. Alleen met
varkensvlees ben ik kritisch in
verband met het cholesterolge
halte.
I Vat wilt u verder nog kwijt?
Ik wil zeggen dal mijn dag altijd
goed begint want ik begin die
met een glas water te drinken
en besef dan dat ik bevoorrecht
ben ten opzichte van vele mü-
FOTO BEN DE BRUYN
joenen mensen op de aardbol.
Aan de kwaliteit van het drink
water wordt in Nederland hard
gewerkt. Die drinkwaterkwali
teit zal in de toekomst wel meer
geld gaan kosten. Verder wil ik
kwijt dat ik niet behoor tot de
categorie zwartkijkers, al is het
goed dat er mensen zijn die ex
tra fanatiek met het milieu be
zig zijn.
Groep acht van de basisschool
Engelendael uit Leiderdorp
heeft een prijs gewonnen in de
wedstrijd 'Zwerfafval? Weg er
mee'. De leerlingen leverden
allemaal afzonderlijk zulke
fraaie werkstukken in. dat de
hele klas een dagje naar de F.f-
teling mocht. Twee leerlingen.
Maarten lansen en Rob Blok
huizen. zijn extra onderschei
den. Zij maakten een winnen
de 'maquette' van een vuil en
een schoon strand.
De school heeft enkele we
ken aandacht besteed aan het
verschijnsel zwerfafval en hoe
dit te voorkomen. Sluitstuk
van dit milieuproject was de
deelname aan de wedstrijd die
was uitgeschreven door de
stichting Nederland Schoon.
Behalve een dagje Eftelmg,
heeft de klas ook 500 gulden
gekregen, te besteden aan een
'groen' doel. De school staat
op het punt te verhuizen (na
een fusie) en de kinderen heb
ben ervoor gekozen het geld te
besteden aan planten voor
rond de nieuwe school.
