President boycot gesprek
Requiem voor Bosnië
Daadkracht EG lijkt terug
Buitenland
'Afvalligen' LDP richten
nieuwe partij Japan op
Media-magnaat Berlusconi
betrokken bij corruptie
Alija Izetbegovic kon
Bosnië niet redden
'Geen wapens moslims'
Pat Nixon: laatste 'ouderwetse' First Lady
WOENSDAG 23 JUN11993
e Prpsst ANP Algemeen Nfddands Fyr^burrau AP AssooaledPrets
OPA Deutsche Presse Agentur CPD CemeenschappehikeR rsdiemC
Ind The Independent IPS* Inter PressServ.ce RTR* Reuter
UPl United Press International
Honderden mafiosi opgepakt
catanzaro Bij een grootscheepse actie van de Italiaanse politie
tegen de maffia zijn afgelopen nacht in Calabrië meer dan 200
mensen opgepakt. Het is grootste operatie tegen de georgani
seerde misdaad in de afgelopen jaren. Er waren meer dan 1.000
politieagenten op de been gebracht.
Alg bedreigt koraalrif
key west» Overdadige algengroei door nitraten en fosfaten uit de
landbouw en wasmiddelen verstikt het enige koraalrif van
Noord-Amerika, dat zich over een lengte van 200 kilometer uit
strekt voor de kust van Florida. Per jaar sterft tien procent van de
grote koralen onder wurging van alg.
Aideed niet onder de indruk
muqdisho» De door de VN-gezochte Somalische krijgsheer Ai-
deed is niet onder dr indruk van het arrestatiebevel dat tegen
hem is uitgevaardigd. „Weet je, ik zit hier in Muqdisho en ik ge
niet de bescherming van God en mijn volk", stelde Aideed in
een interview met het station Voice of America, jonathan Howe,
de speciale VN-gezant voor Somalia, zei maandag dat de blauw
helmen in Muqdisho weliswaar actief op zoek zijn naar Aideed,
maar dat het weer op gang brengen van de humanitaire hulp
verlening aan de Somalische bevolking prioriteit heeft.
Iraanse gevangenen op bedevaart
nicosia» Iran heeft vier gevangenen die tijdens hun detentie een
alfabetiseringscusrusen een beroepsopleiding volgden, beloond
met een bedevaart naar Mecca. De vier, die gevangenisstraffen
van een tot vijftien jaar uitzaten, zijn in de gevangenis terugge
keerd, nadat zij drie weken geleden de plechtigheden tijdens de
bedevaart hadden bijgewoond.
Niet trouwen op begraafplaats
Sydney Een Australisch paar dat zijn huwelijk om middernacht
op een begraafplaats had willen laten voltrekken is gisteren toch
maar gewoon getrouwd. De politie had de buitenissige trouw
partij verboden na klachten van buurtbewoners. Het paar had
voor het kerkhof gekozen omdat dat de eeuwigheid symboliseert
die zij bij elkaar denken te blijven.
TOKYO AFP-Rtr
Meer dan veertig afgevaardig
den die uit de Japanse rege
ringspartij LDP zijn getreden
hebben vanochtend onder lei
ding van oud-minister Hata een
nieuwe, centrum-rechtse oppo
sitiepartij opgericht die gaat
deelnemen aan de algemene
verkiezingen op 18 juli. De par
tij, Soshinto (Nieuwe Schep
pende Partij), wil een eind ma
ken aan de overheersende posi
tie van de Liberale Democrati
sche Partij, die zij de verwor
ding van de politiek door cor
ruptie verwijt.
Naast de 57-jarige voormalige
Japanse minister van financiën
Tsutomu Hata zal de vroegere
secretaris-generaal Ichiro
Ozawa van de LDP een sleutel
rol spelen. Beiden drukten vori
ge week een zware stempel op
de aanvaarding van een motie
van wantrouwen tegen premier
Kiichi Miyazawa en zijn LDP-
kabinet omdat geen hervorming
van het kiesstelsel was doorge
voerd. Het kiesstelsel wordt in
Japan in brede kring gezien als
de oorzaak van de corruptie in
de politiek. De val van de rege
ring heeft geleid tot het uit
schrijven van vervroegde ver
kiezingen, die op 18 juli worden
gehouden.
Hata verklaarde dat de nieu
we partij, die hervorming van
het kiessysteem tot spil van zijn
programma maakt, samenwer
king zal zoeken met andere op
positiepartijen in het midden
van het politieke spectrum. Ha
ta wordt door commentatoren
beschouwd als een mogelijke
premier indien de LDP de ver
kiezingen verliest en er een coa
litie van centrum- en rechtse
partijen en enkele gematigde
socialisten wordt gevormd.
ROME EELCO VAN DER LINDEN
CORRESPONDENT
Fininvest, de holding van de
Italiaanse media-magnaat en
eigenaar van AC-Milan Silvio
Berlusconi, raakt steeds meer
betrokken bij de corruptieon
derzoeken door de Milanese
rechters.
De politie voerde gisteren een
huiszoeking uit in het Milanese
hoofdkantoor en de tweede
man van het bedrijf en rechter
hand van Berlusconi, Fedele
Confalonieri, werd beschuldigd
van corruptie en het uitschrij
ven van valse facturen.
Confalonieri zou de socialisti
sche partij PSI en haar krant
L'Avanti grote geldbedragen
hebben geschonken. De PSI
was jarenlang steun en toever
laat van Berlusconi, die dankzij
zijn vriendschap met ex-secre-
taris Craxi kon uitgroeien tot
Italië's 'koning' van de com
merciële televisie. Volgens Con
falonieri ging het om legitieme
schenkingen die hij ook heeft
gedaan aan andere (partij)kran-
ten.
Positie Izetbegovic onzeker door verdeeldheid regering
k -w
Een slecht voorbeeld vindt in Bisnië ook navolging, zoals deze kinderen in Busovaca aantonen.
Het collectieve presidentschap van Bosnië en Hercegovi-
na praat vandaag in Genève zonder president Alija Izet
begovic over driedeling van de republiek. Izetbegovic zei
gisteren in Zagreb er niets op tegen te hebben dat zeven
leden van het presidentschap wel naar Genève gaan. Hij
voegde er echter aan toe dat zij geen mandaat hebben
zonder hem beslissingen te nemen.
zacreb-geneve»ters van de Conferentie over ex-
Rtr-AFP-ANP Joegoslavië, David Owen (EG)
en Thorwald Stoltenberg (VN).
De top in Genève, waaraan ver- Aan de orde komt de eventuele
der ook de presidenten van opdeling van Bosnië in drie pro-
Kroatië en Servië deelnemen, is vincies voor respectievelijk de
georganiseerd door de voorzit- Serviërs, moslims en Kroaten.
De Serviërs en Kroaten presen
teren vandaag een gedetailleerd
plan.
Izetbegovic is hier fel tegen en
omschrijft het plan als „genoci
de", omdat dit volgens hem
leidt tot nieuwe „etnische zui
veringen". Een woordvoerder
van hetA^N-Commissariaat voor
Vluchtelingen (Unhcr) voor
spelde dat de komende maan
den nog eens 200.000 mensen
in Bosnië van huis en haard zul
len worden verdreven, waarmee
het aantal ontheemden op 2,6
miljoen komt.
foto ap greg marinovich
De Bosnische delegatie wordt
geleid door Franjo Boras, een
van de twee Kroaten uit het col
lectieve presidentschap.
Over de positie van Izetbego
vic bestond gisteren onduide
lijkheid. Boras zei na aankomst
in Genève dat Izetbegovic nog
steeds president is en dat hij
hem slechts voor twee dagen zal
vervangen. Eerder op de dag zei
presidium-lid Fikret Abdic ech
ter dat Boras voor een maand
de plaats van Izetbegovic zal in
nemen. Hij ontkende echter dat
hij Izetbegovic wil afzetten.
KOPENHAGEN PETER DE VRIES
CORRESPONDENT EG
Als er in Bosnië-Hercegovina
niet 150.000 doden waren ge
vallen en anderhalf miljoen
mensen op de vlucht waren ge
slagen, had men om de opmer
king kunnen lachen. „Alle prin
cipes waar we voor gevochten
hebben, staan in deze verkla
ring", zei Willy Claes, de Belgi
sche minister van buitenlandse
zaken, dezer dagen in Kopenha
gen.
Het was de zoveelste aflevering
in de feuilleton Europese ver
klaringen over de burgeroorlog
op de Balkan. Hij doelde van
zelfsprekend op het gevecht in
de Europese vergaderzalen,
maar dat was juist het pijnlijke.
Verder dan een woordenstrijd is
Europa nooit gekomen. En de
principes werden telkens bijge
steld.
Zondag koos de EG ten lange
leste voor de strategie van de
wanhoop: 'hek er omheen en
laten uitbranden'. Die keus
vormde een historisch moment
en de gemeenschap beleefde
het in de stijl die het Bosnië-be-
leid heeft gekenmerkt. De keus
werd niet openlijk toegegeven,
maar bleef gecamoufleerd ach
ter grote woorden en een nieuw
sprankje hoop dat snel vals zal
blijken. Dat klinkt bitter, maar
voor een milder oordeel over de
manier waarop de EG de Bal
kanoorlog heeft aangepakt, is
geen enkele reden meer.
Op het Joegoslavische slagveld
stonden voor West-Europa ver
heven principes op het spel: het
idee dat verschillende etnische
volkeren vreedzaam in één land
moeten kunnen samenleven.
Het uitgangspunt dat lands
grenzen niet met geweld veran
derd kunnen worden. En het
voornemen niet het hoofd te
buigen voor met geweld gecre-
eerde voldongen feiten.
Het eerste ideaal werd de afge
lopen twee jaar vakkundig ka
pot geschoten. Het Vance-
Owen vredesplan trachtte de
uitgangspunten nog te verzoe
nen, maar dat plan werd vorige
week definitief opgegeven. Ge
confronteerd met een Servisch-
Kroatisch pact om Bosnië hele
maal te ontmantelen, moest de
EG zich beraden op de twee res
terende principes.
Het resultaat was een reeks in
gewikkelde formuleringen, die
er op neer komen dat alles goed
is, zolang de drie strijdende par
tijen het er over eens zijn. „Eer
lijke en oprechte onderhande
lingen" moeten tot een resul
taat leiden, ook al is daarvan
rond Sarajevo niets meer te be
speuren. en zal niemand de
moslims het mes van de keel
halen wanneer ze gedwongen
worden in te stemmen met een
effectieve driedeling. Daarnaast
vindt de EG dat Bosnië als staat
moet blijven bestaan. Daarmee
keert ze zich tegen het plan de
door Servische en Kroatische
milities veroverde gebieden
aansluiting te laten vinden bij
hun 'moederlanden'.
De Franse minister Juppé zei
vergoeilijkend dat de EG zo
nauwelijks afwijkt van haar
koers, maar in de praktijk is de
ze aanvaarding van bet nade
rend 'Owen-Karadzic'-vredes
plan natuurlijk een diepe knie
val voor de veroveringsdrift van
de Serviërs. Het einde van de
Bosnische lijdensweg komt er
bovendien niet mee in zicht. De
moslims zullen hun toevlucht
nemen tot een guerrilla; de Ser
vische en Kroatische delen van
Bosnië zullen zich op termijn
waarschijnlijk toch afscheiden.
Achter het scherm van woorden
ging een EG-koers schuil die,
het klinkt wonderlijk, pijnlijk
consequent was. Bosnië was
een humanitair probleem, waar
hulpkonvooien en blauwhel
men het lijden moesten verlich
ten. Een oplossing moest ge
vonden worden langs de weg
van onderhandelingen. Het
strijdtoneel zelf liet de EG links
liggen.
Die strategie had een kern van
rede in zich: volkeren die geen
vrede wensen maar oude reke
ningen vereffenen, brengt men
daar niet van af. Maar die koers
werd nooit helder uitgelegd aan
de Westeuropse bevolkingen.
Daarom past bij de ter aardebe-
stellingvan Bosnië een treurmis
voor heel Europa.
den haag thieuw vaessen
Voordat de gevechten in al
hun hevigheid losbarstten in
Bosnië en Hercegovina was
Alija Izetbegovic nog vol opti
misme. De herinneringen aan
de Joegoslavische bloedbaden
uit de Tweede Wereldoorlog
zouden het gezonde verstand
wel doen zegevieren, dacht hij.
Niets bleek minder waar.
Van deze en andere fatale mis
rekeningen plukte de Bosni
sche president gisteren de
wrange vruchten. Het collec
tieve presidentschap in Saraje
vo besloot verder te onderhan
delen zonder Izetbegovic, die
daarmee in feite van de troon
werd gestoten.
De kritiek op de 67-jarige Izet
begovic is binnen het kamp
van de moslims, die de Bosni
sche regering domineren, al
tijd groot geweest. De presi
dent zou naïef zijn. Zo bleef
Izetbegovic geloven in behoud
van een Joegoslavische confe
deratie, ook toen in 1991 de
oorlog Kroatië al volop teister
de.
Terwijl de Serviërs en Kroaten
in Bosnië zich opmaakten
vooreen herhaling van de
slachtingen uit de Tweede We
reldoorlog. spande de leider
van de moslims zich in voor
de vrede. De moslims konden
zich beter niet bewapenen, zo
zei hij. dat zou immers alleen
maar worden opgevat als een
provocatie.
Het gevolg was dat de Bosni
sche moslims zich in april
1992 totaal onv oorbereid
moesten verdedigen. Izetbe
govic reisde vervolgens voor fi
nanciële en politieke steun
langs Arabische landen en
pleitte in het Westen harts
tochtelijk voor gedeeltelijke
opheffing van het wapenem
bargo. Dat was te laat. Volgens
sommige schattingen zijn in
vijftien maanden van gevech
ten meer dan 100.000 mensen
gedood, merendeels moslims.
Naïef was misschien ook wel
Izetbegovic' hoop op een bui
tenlandse interventie, die uit
bleef. De internationale ge
meenschap legde zich neer bij
de feiten.
De strategie die Izetbegovic
aan de onderhandelingstafel
hanteerde was evenmin on
omstreden. Concessies deed
hij pas op het moment dat hij
niet anders meer kon en de
plannen eigenlijk achterhaald
waren door de situatie op het
slagveld.
Met zijn afwijzing deze week
van de driedeling van Bosnië,
beklonken door de presiden
ten van Kroatië en Servie. lijkt
het gedaan met Izetbegovic.
Zijn medestanders realiseer
den zich dat hun voorman
geen haalbare alternatieven
kon aandragen en lijken nu ei
eren voor hun geld te kiezen:
Dan maar een driedeling
waarbij de moslims zo n groot
mogelijke republiek krijgen
met zoveel mogelijk garanties
voor economische levensvat
baarheid.
Alija Izetbegovic niet naar Genève.
KOPENHAGEN PETER DE VRIES
CORRESPONDENT EG
De Europese Gemeenschap
geeft de moslims in Bosnië en
Hercegovina toch geen wapens.
De EG trotseert daarmee de
sterke druk van de VS en Duits
land om nu al wapens te leve
ren aan de belegerde moslims.
Tijdens de Europese topcon
ferentie in Kopenhagen beloof
den de Twaalf wel er alles aan te
doen om blauwhelmen te leve
ren aan de uiteindelijk 7500
man sterke VN-macht die de
zogenaamde veiligheidszones
voor de moslims moet bescher
men. Nederland, Frankrijk en
Italië hebben direct ook troepen
aangeboden. Andere landen
zijn bereid de kosten te delen.
De Duitse bondskanselier
Kohl stond op de top volstrekt
alleen met zijn emotionele uit
roep dat het „de morele plicht
van de EG is de moslims te hel
pen bij hun zelfbescherming".
Hij heeft Nederland en Frank
rijk overgehaald om, als ook van
de beloofde bescherming van
de zes veiligheidszones niets te
recht komt. deze „wanhoops
maatregel" te accepteren en hei
embargo op te heften. In dat ge
val zullen Nederland, Frankrijk
en Spanje hun blauwhelmen
helemaal terugtrekken.
Lubbers: 'Eurotop was tussentop
KOPENHAGEN ANP-GPD
De Europese Gemeenschap
lijkt langzaam te ontwaken uit
een lange periode van uiterste
loomheid, die volgde op het
Deense referendum van 2 juni
1992. De Europese topconfe
rentie in Kopenhagen heeft en
kele aanzetten gegeven om de
daadkracht van de EG weer op
peil te brengen. De Nederland
se premier Lubbers had het
daarom ook over een 'tussen
top' of een 'voorbereidingstop'.
De belangrijkste conclusies
uit de Eurotop zijn:
Het positieve signaal voor de
Europese economie dat van de
top werd verwacht, blijft voorlo
pig beperkt tot 6,6 miljard gul
den extra in de vorm van gun
stige leningen bij de Europese
Investeringsbank. Fliervan is
tweederde bestemd voor verbe
tering van de infrastructuur,
zoals internationale wegen en
spoorlijnen. De rest gaat naar
het midden- en kleinbedrijf.
De politieke band met Rus
land wordt verstevigd. Er komt
regelmatig overleg met presi-
De Deense politie verdrijft met harde hand demonstranten die in Ko
penhagen het hotel willen binnendringen waar enkele EG-delegaties
zijn gehuisvest. foto ap anders vendelbo
dent Jeltsin. Tot nu toe vlotten
de gesprekken niet erg omdat
Jeltsin de voorwaarden van de
EG aan zo'n 'partnerschaps
overeenkomst' voorlopig niet
pikt. Brussel wil bijvoorbeeld
dat de mensenrechten worden
geëerbiedigd en de vrije markt
economie op de been wordt ge
holpen.
De politieke en economische
banden met Midden- en Oost-
Europa worden aangehaald. Po
len, Hongarije, de Tsjechische
Republiek, Slowakije, Roemenië
en Bulgarije, mogen op den
duur toetreden tot de EG. Maar
de zes is geen precieze toetre
dingsdatum in het vooruitzicht
gesteld.
Britse oppositie
haalt uit naar
conservatieven
LONDEN» AFP-Rtr
De Britse oppositie heeft giste
ren in het Lagerhuis tijdens een
debat over de financiering van
politieke partijen uitgehaald
naar de conservatieve rege
ringspartij. Na alle problemen
die de partij van premier John
Major al heeft gehad, is zij nu in
opspraak gekomen door een
grote donatie van de voort
vluchtige zakenman Asil Nadir.
Een bericht in The Guardian
dat de Conservatieve Partij vlak
voor de verkiezingen van 1992
zeven miljoen pond (bijna 19
miljoen gulden) zou hebben
ontvangen van de Saudische re
gering, maakte het nog erger.
Major ontkende maar dat belet
te Labour niet om tijdens het
debat fel uit te halen naar de
Conservatieven. „Er hangt een
geur van corruptie om die par
tij." zei Margaret Beckett, een
van de kopstukken van Labour.
Zij wees er op dat de conserva
tieven in de campagne voor de
Lagerhuisverkiezingen 26 mil
joen pond yitgaf waarvan 15
miljoen afkomstig was van „on
bekende bronnen".
WASHINGTON AP
Pat Nixon, de echtgenote van
de voormalige Amerikaanse
president Richard Nixon, is gis
teren in haar huis in New Jersey
aan longkanker overleden. Zij
was 81 en al enkele jaren ziek.
Pat Nixon wordt wel gezien
als de laatste 'ouderwetse' pre
sidentsvrouw. Iemand die in de
coulissen door dik en dun haar
man steunt, voor de kinderen
zorgt, een perfecte gastvrouw is
en zich niet met politiek be
moeit. Pat' Nixon beleefde als
zwijgzame, zelden klagende
First Lady zeer roerige tijden in
het Witte Huis in de jaren van
de Watergate-affaire, die uit
mondde in het gedwongen af
treden van haar man als presi
dent.
In 1976 raakte ze deels ver
lamd door een beroerte, waar
van zij slechts langzaam her
stelde. Nixon suggereerde dat
de beroerte te maken had met
het boek The Final Days, waarin
de Watergate-affaire keihard uit
de doeken wordt gedaan. Vol
gens het boek zou Pat Nixo een
hevige drinkster zijn.
„Mevrouw Nixon las het
boek, en drie dagen daarna
kreeg ze een beroerte", zei Ri-
Het echtpaar Pat en Richard Nixon in gezelschap van Barbara Bush
(midden). foto»afp
chard Nixon destijds. Zelf liet
'Pat' nooit blijken in welke mate
zij door Watergate was geraakt.
Na een tweede beroerte in
1983 werd ze permanent ge
kweld door longziekten en uit
eindelijk door longkanker. Ze
moest regelmatig in het zieken
huis worden opgenomen. Pas
later werd bekend dat mevrouw
Nixon in huiselijke kring graag
een sigaretje opstak.
Thelma Catherine Ryan kreeg
de bijnaam Pat van haar vader,
omdat ze de dag voor St Pa
trick's Day werd geboren. Ze
was afgelopen maandag precies
53 jaar met Richard Nixon ge
trouwd.
'Symbolische
ontmoeting
tussen rivalen'
JOHANNESBURG Rtr
De grote Zuidafrikaanse rivalen
Nelson Mandela en Mangosut-
hu Buthelezi ontmoeten elkaar
vandaag even buiten Johannes
burg voor vredesoverleg. Dat Is
erop gericht een einde te maken
aan het politieke geweld, dat in
acht jaar aan meer dan 15.000
zwarten het leven heeft gekost.
Mandela van het Afrikaans
Nationaal Congres (ANC) en
Chief Buthelezi. leider van de
Zulu-partij Inkatha, zijn samen
gebracht door Nobelprijswin
naar voor de Vrede bisschop
Desmond Tutu en de methodis
tische bisschop Stanley Mogo-
ba. Inkatha-voorzitter Mdlalose
ziet het gesprek als een poging
om de kloof te overbruggen en
vrede te sluiten. „Ik ben zeker
dat dit zal gebeuren", voegde
hij daaraan toe.
Hoge functionarissen van bei
de zijden verklaarden al eerder
optimistisch te zijn dat de be
sprekingen de eerste tussen
beide mannen sinds twee jaar
de spanning tussen ANC en
Inkatha zal verminderen
