'Music Sessions'
kent geen grenzen
'Museum meer dan antiquiteitenwinkel'
Spielbergs dinosaurussen breken record
Cultuur&Kunst
Robert de Niro speelt
monster Frankenstein
Moderne meubelkunst
onder de hanebalken
Architectuurontwerpen Borek Sipek in Haarlem
Lang concert
met louter
hoogtepunten
WOENSDAG 23 JUN11993
CHEF ANNEMIEK RUYGROK. 071 -356472. PLV -CHEF JAN RIJSDAM. 071 -356473
Laatste voorstelling De Jonkies
leiden» Het scholierengezelschap De Jonkies is morgen voor de
allerlaatste keer te zien met het stuk Koning Oidipus in de Leidse
Schouwburg. Na 18 jaar stopt oprichter en naamgever Bert Jonk
met het regisseren van de leerlingen van het Vliedand College.
De voorstelling begint om 20.15 uur.
Boerenkarren op schaal
regio» In verpleeghuis Leythenrode in Leiderdorp hangt werk
van cursisten van de LVU. De aquarellen, olieverven en tekenin
gen zijn dagelijks tot 5 augustus te zien van 10.00 uur tot 20.00
uur aan de Hoogmadeseweg 55. In de bibliotheek in Alphen ex
poseert de Alphense Marrie Scheltes tot 18 juli met tekeningen
en schilderijen. In het raadhuis in Zoeterwoude is vanaf vrijdag
een tentoonstelling te zien met teken-, schilder- en kantkloswerk
van ambtenaren. In het Historisch Museum Ter Aar is een ten
toonstellingvan miniatuur-boerenkarren en -gereedschap te
zien van Gerrit van Tol. De expositie is tot september te bezich
tigen op woensdag, zaterdag en zondag van 14.00 uur tot 16.00
uur aan de Westkanaalweg 118.
Cabaret Magnifiosi
lisse Hester Hofman staat morgenavond in jongerencentrum
Magnifiosi in Lisse met haar programma 'Een slimme meis is op
haar toekomst voorbereid'. De cabaretière vraagt zich af of er
nog leven is na de televisie. Als ze Wim Bosboom op het scherm
ontwaart, springt ze van het balkon en trekt de wijde wereld in.
Hofman won dit jaar het i.eidsch Cabaretfestival. De Leidse ca
baretier Marco Hupkes verzorgt het tweede deel van de avond.
Het programma begint om 21.00 uur aan de Ruishoomlaan 21.
Kunst, eten en jazz
oegstgeest Restaurant de Beukenhof in Oegstgeest combineert
kunst en jazz op haar zomerexpositie die zaterdag van start gaat.
Van Corry Ammerlaan zijn binnen en buiten beelden te zien
waarin mens en dier een centrale rol spelen. In het restaurant en
de zalen hangt duidelijk door jazz geïnspireerd werk van Berna-
dette Leijdendekkers. Joke Bruijs opent om 15.00 uur de ten
toonstelling aan de Terweeweg 2-4.
Dansen bij Feta
leiden» Dansculturen uit onder meer Roemenië, Albanië, Israël
en Armenië komen na de zomer aan bod tijdens de folkloristi
sche cursussen bij Feta in Leiden. De lessen zijn bedoeld voor
jong en oud. De cursussen zijn aan de Middelstegracht of in LVC
aan de Breestraat. Voor meer informatie en aanmelding, tele
foon 215650 123377 1 20682.
Muziek op het kerkplein
sassenheim Het Jeugdsymfonie orkest voor de Bollenstreek en
het Leerlingenorkest van Crescendo geven zaterdag 26 juni een
concert op het kerkplein aan de Julianalaan in Sassenheim. De
ruim tachtig jeugdige muzikanten nemen daarmee het onlangs
opgeknapte plein in gebruik. De musici staan onder leiding van
dirigent Erik Waerts. Hert concèrt begint om 13.30 uur. Bij slecht
weer vindt de uitvoering plaats in één van de gebouwen van de
gereformeerde kerk.
utrecht gpd
Robert de Niro zal het 'monster'
van Frankenstein spelen in de
'remake' van Kenneth.Branagh.
Eind oktober beginnen de op
namen in de Londense Shep-
perton Studio's. Branagh (voor
al bekend als de verfilmer van
de Shakespeare-stukken Henry
V en Much Ado About Nothing)
speelt tevens de rol van Dr.
Frankenstein. De film wordt ge
produceerd door American
Zoetrope, de maatschappij van
Francis Coppola die zelf on
langs een 'remake' afleverde
van Dracula, die andere klassie
ker van de 'gothische' horrorli
teratuur.
beeldende kunst
recensie irene van beveren
Expositie: 'Meubelkunst in Nederland', tot
26/7, dagelijks 14-17 uur, in Ambachts-en
Baljuwhuis, Voorstraat 12, Voorschoten
Heel ongebruikelijk. Een groot
kussen als tafelblad. Van bruin
gekapitonneerd leer. Misschien
prettig bij het lezen. Krant voor
je. Ellebogen in de putten. En
vermoeit het nieuws, dan leg je
het hoofd op het zachte vlak.
Maar het blijft oppassen met
een glas. Dat valt direct om op
die heuvels en dalen. Wat dan
met die tafel? Er zelf op plaats
nemen? Doorgaans gebruiken
we een tafel om iets op te zet
ten, niet om op te zitten. Dat is
onhandig. Zo hoog.
Hoe weinig bruikbaar ook. de
tafel bestaat. Ontworpen door
Wilma Sommers en te zien in
het Ambachts- en Baljuwhuis in
Voorschoten. Onder de hane
balken van dit oude pand is de
tentoonstelling 'Meubelkunst in
Nederland' ingericht. De expo
sitie omvat 16 meubelstukken
van evenveel ontwerpers waar
mee de organisatoren - studen
ten van het Reinwardt college,
de hbo-opleiding.voor museo
logie - een beeld willen geven
van wat er op dit moment zoal
in ons land aan avant-gardis-
tische meubels wordt gemaakt.
Te oordelen naar de ontwer
pen is dat over het algemeen
meer van hetzelfde. Smaakma
kers uit Italië", maar ook uit
Holland, zoals Jan des Bouvrie
en Maruska Metz, zijn blijkbaar
belangrijke inspiratiebronnen.
Gecombineerd of afzonderlijk
van elkaar zijn lichte houtsoor
ten en metaal verwerkt tot ui
terst functionele vormen of tot
krullerige decoraties. Zeker tien
van de ontwqrpen zijn zo uitge
voerd. Ze zouden niet misstaan
in de vele designwinkels en
woonbladen, maar daarin ook
niet opvallen.
Gelukkig blijft nog een groep
je meubelen over die wel het
predikaat experimenteel verdie
nen, zoals het bankje van Dick
Heydra. De leuning die deels tot
de grond doorloopt is gemaakt
van hard materiaal. Waarschijn
lijk steen. Glad gepolijst aan de
voorkant, ruw aan de achter-
kant. Halverwege is een ruimte
uitgespaard waarin een rond le
ren kussen is geplaatst. Het ge
heel wordt gestut door metalen
buizen. Een prachtig ontwerp
dat met een aangepast kussen
ook buiten dienst zou kunnen
doen.
Het bankje van Jan Siebers
heeft zijn sporen al verdiend.
Het heeft de vorm van een ova
len poef met gehalveerde kegels
als armleuningen. Tezamen
met andere bankjes zijn hele
kegels te maken, zoals te zien is
in het Arnhems gemeentemuse
um, waar de bankjes in serie
zijn geschakeld. Het is een tijd
loos en praktisch meubel, dat
aan twee kanten lekker zit, wei
nig ruimte inneemt en naar
wens is uit te breiden.
Het vormt een groot contrast
met de eerder genoemde tafel
van Sommers. Die is absoluut
niet functioneel. Meer een ob
ject om naar te kijken en daar
mee voldoet hij als een van de
weinige stukken helemaal aan
de verwachting die de naam
'Meubelkunst' wekt. Een meu
bel moet behalve mooi vooral
functioneele zijn, kunst niet.
Kunst heeft alleen een functie in
zichzelf. Het is mooi, schokkend
of lelijk, maar je hoeft er niet
goed op te kunnen zitten of aan
te kunnen tafelen. Het zal wel
toeval zijn dat Sommers haar
tafel heeft voorzien van een ko
peren plaatje met daarop deze
juiste tekst: 'the best chicken in
town'.
Frans Wolfkamp: festival heeft grote toekomst
Frans Wolfkamp, directeur van het Alkmaarse festival
Holland Music Sessions doet iets bijzonders: hij relati
veert. „Dat de winnares van het Elisabeth vioolconcours
vorig jaar deelnam aan het Alkmaarse Holland Music
Sessions is natuurlijk leuk. Maar het zegt niets over de
kwaliteit van het festival. De twaalf Finalisten van dat
concours zijn stuk voor stuk aankomende toptalenten.
De winnaar is dan in zekere zin willekeurig. Maar het is
leuk dat de leiding van het concours op eigen initiatief
onder de deelnemers reclame maakt voor onze master-
classes. En toch... bij het Van Cliburn Pianoconcours in
Amerika hebben drie van de twaalf finalisten in Alkmaar
een cursus gevolgd."
alkmaar «hans visser
In elk geval is het een mooie
opsteker voor Wolfkamp en zijn
staf, dat 'hun' Yoiya Toda vorige
maand een internationaal con
cours van naam en hoog niveau
kon winnen. Intussen staat het
zesde festival Holland Music
Sessions voor de deur. Langer
en omvangrijker dan vorig jaar.
En opnieuw met masterclasses
van beroemde docenten als
Herman Krebbers, Elly Ameling,
Jan Wijn, William Pleeth, Ida
Haendel, John Perry, Boris Ber-
man en Eduard Schmieder. Op
28 juni mogen ze aan de slag
met viool, piano, cello en zang.
Het publiek was aanvankelijk
niet echt warm te krijgen, maar
de belangstelling van de musici
was groot en Wolfkamp zette
door. Nu vertelt de directeur
opgewekt dat het festival is uit
gebreid tot zes weken, met 210
deelnemers uit 37 landen en
vooral een razendsnel groeiend
publiek. De droom van
Wolfkamp wordt al aardig wer
kelijkheid: Alkmaar en Bergen
krijgen een festival met allure.
Het aantal openbare master
classes, dat de solisten moet
voortbrengen, bedraagt dit jaar
144 en het aantal concerten in
Bergen is opgevoerd tot 70. Vo
rig jaar waren er voor het eerst
ook vier gratis concerten op de
Alkmaarse Platte Stenenbrug.
Met een enigszins licht klassiek
programma trok Holland Music
Sessions daar een dankbaar en
wekelijks groeiend publiek. Ui
teraard keert ook dat element
terug op vijf woensdagavonden.
Nieuw is dit jaar de samen
werking met kunstenaar Nic
Jonk uit Grootschermer. Beel-
den van hem krijgen een plaats
op de diverse concertpodia en
het schilderij 'Blue Whales' siert
het programmaboek.
Concertgebouw
Wie zich in Alkmaar en Bergen
als muzikaal talent onder
scheidt, mag het jaar daarop
een recital geven in de Kleine
Zaal van het Amsterdamse Con
certgebouw. En ook daar groeit
de belangstelling, zij het be
scheiden. „In elk geval blijft de
gemiddelde zaalbezetting gelijk
met het groeiend aantal concer
ten. Dit jaar twintig." Vorig jaar
voor het eerst koos een jury uit
deze getalenteerde muzikanten
vier deelnemers die een wereld
tournee mochten maken. Bo
vendien werden delen van die
recitals op cd uitgebracht.
Wolfkamp heeft een basis
kunnen leggen voor een volgen
de, nog grotere tournee. Het be
zoek aan Japan wordt wellicht
uitgebreid met vier steden, en
de concerten die wegens de on
rust in Petersburg en Moskou
zijn afgelast, gaan volgend jaar
mogelijk alsnog door. En dan:
„In Los Angeles mogen we op
treden in de Ambassador Hall.
De deelnemers spelen daar in
de Golden Medal-serie. Fijn
voor ze, want als je eenmaal
daar hebt mogen optreden, zijn
alle andere podia meteen een
stuk maldcelijker bereikbaar."
De masterclasses in het Alk
maarse conservatorium, die be
ginnen op 28 juni, worden da
gelijks, behalve op zondag, ge
geven van 09.30 tot 13.00 en
van 14.00 tot 17.30 uur.
De dagelijkse concerten, van
1 juli t/m 7 augustus in de Ruï-
nekerk te Bergen beginnen om
Scheepvaartmuseum mengt historie met spektakel
amsterdam gpd
Het Amsterdamse Scheepvaart
museum heeft sinds vorige
week zijn collectie verrijkt met
een 'Hoge-definitie multi media
theater'. Een hele mondvol voor
een dia-filmpresentatie over
een VOC-zeilreis naar Batavia
met een rookwolkje en een
snufje kruidnagelgeur. Maar het
heeft dan ook vele miljoenen
gekost en is een technisch
hoogstandje van Philips HD-
techneuten.
Laat niet het woord 'film' of 'vi
deo' vallen in het bijzijn van
museumdirecteur Hans Bakker,
want dan wordt hij kwaad. Bak
ker wil vèr gaan om de glorieuze
geschiedenis van de Verenigde
Oost-Indische Compagnie
(VOC) aan zijn bezoekers uit de
doeken te doen, maar dit heeft
dus niks met gewone film te
maken. „Dit is hoge definitie,
dit is digitale techniek, een we
reldprimeur waar zelfs de Ja
panners stil van worden. We
hebben een reis in de tijd mo
gelijk gemaakt:" De directeur
offert zelfs zijn riante werkka
mer met uitzicht op het VOC-
schip Amsterdam op aan zijn
VOC-droom. Niet hij, maar het
publiek moet na de voorstelling,
wanneer de rolluiken omhoog
gaan, zijn blik begeesterd door
de ramen naar buiten kunnen
slaan en denken: 'zo was het
aan boord, daar ging die hoge-
definitiefilm dus over.' En dan
met andere ogen aan boord
gaan van het schip. „Spektakel,
maar museaal verantwoord
spektakel", zegt Bakker. „Geen
wiebeltheater, maar laten zien
dat dit museum meer is dan
Theater in het Scheepvaartmuseum: een 'Seylagie naar Batavia'.
een gigantische antiquiteiten
winkel." Willen wij Bakker maar
volgen naar binnen.
Beeldplaat
Overlangs aan de Oosterdoks-
zijde is een comfortabele bio
scoop gebouwd met 81 stoelen
en een drievlaks-projectiedoek.
Hoge-definitie beeldtechniek,
een digitale 5000 Watt, 50-luid-
spreker geluidsinstallatie en
'special effepts' om de bezoeker
het gevoel te geven dat hij 'in de
buik' zit van het VOC-schip
Amsterdam. Aangestuurd via
beeldplaattechniek en door Phi
lips bedoeld als visitekaartje,
een eerste 'pilot'-toepassing van
Eindhovens beste kunnen op'
HD-gebied.
De show opent met tekenin
gen van VOC-gebouwen, meeu
wengekrijs, dia's van de zee en
dan opeens een haast fatale di
gitale blikseminslag. We zijn
aan boord van de Amsterdam
vooreen 'seylagie', een zeiltocht
naar Batavia anno 1750. De
Amsterdam was een van de
1500 schepen van de Verenigde
Oost-Indische Compagnie
FOTO RIJK VAN TOL
(VOC), tussen de oprichting in
1602 en de opheffing in 1799 's
werelds machtigste handels
maatschappij. Een onzichtbare,
waarschijnlijk digitale hand
strooit de geur van kruidnagels
door de zaal, de tochtvlagen ho
ren ook bij de 'special effects'.
Meer tekeningen volgen van de
VOC-werven op Oostenburg,
een storing en dan pompt een
andere hand witte rook uit twee
luikjes onder het projectie
scherm. De schim van de my
thische kapitein Willem van der
Decken, de Vliegende Hollan
der, flitst over het doek. Zijn bo
ze oog kijkt ons aan. Voor de
sfeer.
Volgt een filmpje waarin Frits
Lambrechts en een handvol uit
gehongerde scheepsmaten een
muiterij naspelen, die weer snel
over is. De voorstelling is na 30
minuten afgelopen. Een klein
scheepsmodel met stijf bewe
gende kaasvlaggetjes dobbert
ten afscheid in een teil water.
Hoge definitie techniek en een
miljoenen-investering als vlag
gen op de modderschuit van
een klunzige vertelling, gepro
duceerd door George Hulshof.
Waarom trouwens fletse pente
keningen terwijl het oude VOC-
hoofdkantoor en andere over
blijfselen op een steenworp af
stand staan ter hoge-definitie-
verfilming? Jammer. En dat voor
een onderneming waarin het
museum drie miljoen heeft ge-
investeerd en Philips zoveel,
aan apparatuur en research, dat
het bedrijf niet eens bedragen
wil noemen. Terwijl de bio
scoop toch onbetwistbaar een
verrijking is van het toch al aan
gename Scheepvaartmuseum.
De entreeprijs is met een rijks
daalder verhoogd tot fl. 12,50,
voor museum, VOC-schip en
bioscoop.
De VOC-historie legt het
Scheepvaartmuseum geen
windeieren. Sinds daar drie jaar
geleden de Amsterdam, vlagge-
schip van Sail '90, afmeerde liep
het museumbezoek van 90.000
in 1989 op tot 275.000 vorig
jaar. Volgend jaar hoopt direc
teur Bakker het VOC-element
verder uit te breiden met de
bouw van een VOC-com-
pagnieszaal.
utrecht. gpd
Steven Spielbergs Jurassic Park heeft
slechts negen dagen nodig gehad om de
magische 100 miljoen dollar-grens te
doorbreken. Het dinosaurussen-spekta
kel is daarmee de best uit de startblok
ken gekomen film aller tijden. Het vori
ge record stond op naam van Batman.
Die film had tien dagen nodig om de
barrière te doorbreken. Een verschil is
evenwel dat als gevolg van de gestegen
prijzen Jurassic Park slechts 21,7 mil
joen verkochte kaartjes nodig had om
de 100 miljoen aan inkomsten te verga
ren, terwijl Batman dat punt pas bereik
te na de verkoop van 25,2 miljoen. Vo
rig jaar haalde Batman Returns de 100
miljoen in elf dagen en een jaar eerder
Terminator 2 in zestien dagen.
De kans dat de nieuwe Schwarzeneg-
ger-film Last Action Hero die andere
voor het zomerseizoen geplande block
buster' binnen de records van Juras
sic Park kan blijven, wordt inmiddels
uitgesloten geacht. I,ast Action Hero
ging op 17 juni in première en is tijdens
het openingsweekeinde blijven hangen
op eenderde van de recettes die met
Spielbergs film werden gehaald. Het
Schwarzenegger-vehikel dat 80 miljoen
dollar gekost heeft (20 miljoen meer
dan Jurassic Park) is over de hele linie
door de Amerikaanse pers neergesa
beld.
Opmerkelijk daarbij is dat de kritiek
niet tot de film beperkt is gebleven,
maar dat er een anti-Schwarzenegger-
stemming is ontstaan. De acteur wordt
verweten een al te grote geldwolf te zijn
(hij ontving 15 miljoen voor het spelen
van deze hoofdrol) die zich te luidruch
tig op de borst slaat vanwege zijn com
merciële inzichten en vermogens om
tijdens mini-interviewtjes slaafs naar
hem luisterende journalisten te mani
puleren.
Nederlands plan
centrum Berlijn
haarlem anp
Het Architectuur Bouwhisto
risch Centrum (ABC) in Haar
lem organiseert van 26 juni tot
en met 29 augustus een ten
toonstelling van architectuur-
ontwerpen van Borek Sipek.
De Tsjech is behalve architect
ook vormgever en hoogleraar in
de toegepaste kunsten aan de
universiteit van Praag. In 1992
werd hij bovendien door presi
dent Havel aangesteld om de
beroemde burcht van Praag te
restaureren en moderniseren.
Sipek, die afwisselend in Ne
derland, Praag. Parijs, Milaan.
Tokyo en New York werkt,
wordt steeds bekender en vaker
gelauwerd. Zo werd hij al on
derscheiden met de Nederland
se Kho-Liangprijs voor indus
triële vormgeving en met de
Duitse Architectuurprijs. Eén
van zijn belangrijkste ontwer
pen voor Nederland is waar
schijnlijk wel de „Burgemees
tersverdieping'' in het World
Trade Centre in Rotterdam.
Bij de tentoonstelling ver
schijnt een boek .over de archi
tectuur van Sipek, geschreven
door Wim de Wagt en Ellen Sie-
bert. De Wagt noemt als voor
naamste kenmerken 'van het
werk van Sipek 'intimiteit, ritu
eel en piëteit'. Volgens De Wagt
wil Sipek 'de architectuur weer
betoverend laten zijn'.
Het ABC hield eerder een ex
positie van meubel- en glasont-
werpen van Sipek.
berlun anp
De Nederlandse architect Ben
van Berkel neemt met acht bui
tenlandse collega's in Berlijn
deel aan een tentoonstelling
van ontwerpen voor de plek in
die stad waar nu het Volkspalast
staat. Dit glimmende restant
van de DDR staat op de nomi
natie gesloopt te worden.
21.00 uur.
De openluchtconcerten op
de Platte Stenenbrug in Alk
maar worden gegeven op de
woensdagen 7, 14, 21 en 28 juli
en op 4 augustus.
In de Kleine Zaal van het
Concertgebouw te Amsterdam
wordt gespeeld op 30 juni, 1,3,
6, 8, 10, 13, 15, 17, 20, 22, 24,
27,29 en 31 juli en op 3,5, 7 en
10 augustus.
Concerten en masterclasses
in Alkmaar en Bergen kosten
f.15,-. Voor alle verdere infor
matie,: 072-183550.
muziek
recensie udy van der spek
'From Russia with love', jubileumconcert
van het Chr Katwijks Mannenkoor 'Jubi
late' o I v Sander van Manon Met mede
werking van Lisette Emrrank, sopraan.
Marco Bakker, banton. Louts van Dijk en
Peter Bontje, piano, André Pouwer. syn
thesizer, Addie de Jong, orgel en het Rus
sisch Balalaikaorkest uit Sint-Petersburg
Gehoord op 22 juni in het Concertge
bouw. Amsterdam
Ook deze keer maakte Sander
van Marion met zijn Katwijks
mannenkoor 'Jubilate' van dit
lustrumconcert één grootse
happening. Afgezien van de bij
na oeverloze lengte van dit con
cert (daar hangt kwaliteit toch
niet van af) bestond het pro
gramma uit louter hoogtepun
ten: een stampvolle zaal, zeer
goede solisten voor dit repertoi
re, een fenomenaal Russisch
balalaikaorkest, top pianist(en)
en last but not least een om
vangrijk en puik koor.
Marco Bakker soleerde met
romantische nostalgische Rus
sische liederen en vulde met
zijn sonore stem het hele Con
certgebouw. en dan is het la
chen toch als 'Stenka Rasin' de
smartlap blijkt te zijn van de
luid wenende kikker tussen
Delft en Overschie. Lisette Em-
mink ging met enkele negro
spirituals letterlijk swingend uit
haar bol. Ongekend virtuoos en
stralend zong Einmink het
Nachtegaallied van A. Alabieff,
dat een coloratuursopraan èn
de Russische zangvogel haar
niet zouden kunnen nadoen.
Louis van Dijk toonde zijn on
tegenzeggelijk talent ondet
meer in een improvisatie, met
een heel eenvoudig thema van
een kleine dalende notenreeks
in de linkerhand die hij fantas
tisch virtuoos jazzy en opzwe
pend ritmisch omrankte met
zijn rechterhand.
Het Balalaikaorkest uit Sint-
-Petersburg was ook een abso
lute topper. Buitengewoon ge
disciplineerde, perfect muziek -
technische, getalenteerde jonge
solisten speelden met hun or
kest onder leiding van hun ei
gen dirigent herkenbare, sfeer
volle, wenende of klaterende
folklore op authentieke traditio
nele instrumenten als balalaika,
domraen byan.
Peter Bontje aan de vleugel,
Addie de long voor het orgel en
André Pouwer achter de syn
thesizer waren in hun begelei
ding de ware steunpilaren.
Jubilate, vóór de pauze zwart
en na de pauze wit, zong per
fect! Opvallend mooie (luister-
zachte pianissimi met
echo-achtige effecten, zoals in
'O Heer wij wenden ons tot IJ'
van D. Bortnanski'j, een brede
volte toon in een Wolgdted, op
zwepende of zwoele accenten
in 'die zwölf Rau"ber' van Imja-
lof. mooie staccato passages in
'der rote Sarafan', populaire rit
mes in 'Casatschok' en van be
gin tot eind een mooie, zuivere,
homogene klank. Bravo jubila
te! Bravissimo Van Marion!
