Parlement brengt Miyazawa ten val
Opdeling Bosnië enig overgebleven optie
Buitenland
Inheemse volken vragen
om jarenlange aandacht
Spaanse premier zoekt
steun Basken en Catalanen
Akkoord over regering Cambodja
Iran en Turkije duelleren om macht in Azerbajdzjan
Gevluchte Eltsjibey blijft
president Azerbajdzjan
Geen sectie
op lichaam
Connally
ZATERDAG 19 JUN11993-
AFP Agente France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappenke Persdienst
Ind The Independent IPS Inter Press Service RTR* Reuter
UPI United Press In
Kravtsjoek nu weer tegen referendum
kiev» President Kravtsjoek heeft zich gisteren alsnog gekeerd te
gen een referendum waarin de bevolking van Oekraïne zich kan
uitspreken over zijn functioneren. Kravtsjoek ontzegde het par
lement het recht een dergelijke volksraadpleging uit te schrijven.
Kravtsjoek ging maandag nog akkoord met het plan voor een re
ferendum.
Loslippige generaal eerder met pensioen
Washington De Amerikaanse luchtmachtgeneraal die presi
dent Bill Clinton onlangs op vliegbasis Soesterberg in het open
baar beledigde, heeft besloten met pensioen te gaan. Hij krijgt
een reprimande op zijn conduitestaat en wordt twee maanden
op zijn salaris gekort. De 53-jarige Campbell had vorige maand
bij een diner Clinton eenhomo-vriend", „marihuanaroker",
„dienst-ontduiker" en „rokkejager" genoemd.
Rode Kruis mag Gusmao bezoeken
Lissabon Het Rode Kruis heeft van.de Indonesische autoriteiten
toestemming gekregen om de leider van de onafhankelijkheids
beweging in Oost-Timor, Jose Alexandre 'Xanana' Gusmao in de
gevangenis te bezoeken. Deze is onlangs door een Indonesische
rechtbank tot levenslang veroordeeld.
Dan Quayle heeft eigen museum
huntington Dan Quayle, de voormalige Amerikaanse vice-pre
sident die na de Republikeinse verkiezingsnederlaag uit het Wit
te Huis verdween, heeft zijn eigen museum gekregen. In
Huntington, Indiana, zijn meer dan 10.000 voorwerpen bijeen
gebracht in het huis waar Quayle zijn jeugd doorbracht. De spul
len zijn de afgelopen jaren verzameld, terwijl een deel door
Quayle zelf geschonken is na zijn aftreden in januari.
Vliegtuig ontploft boven Georgië
moskou Een transpor tvliegtuig met circa veertig mensen aan
boord is in de nacht van donderdag op vrijdag boven de voor
malige Sovjet-republiek Georgië verongelukt. Volgens ooggetui
gen explodeerde het toestel, een Antonov-26, zo'n zestig kilome
ter ten noorden van de hoofdstad Tbilisi in de lucht.
Breuk dreigt binnen Japanse regeringspartij LDP
wenen anp
Inheemse volken hebben de
Verenigde Naties gisteren opge
roepen in september een de
cennium voor hen uit te roe
pen. Op de VN-conferentie over
de mensenrechten in Werten
betoogden zij dat het huidige
Jaar van de Inheemse Volken
onvoldoende blijkt om de ach
terstand in te halen.
„De inheemse volken vragen
niet meer dan dezelfde rechten
die de Verenigde Naties aan alle
andere volken toekennen", al
dus Opperhoofd Ted Moses, na
mens de Indianen uit Noord-
Amerika. De circa tien woord-
Voerders zorgden met hun tra
ditionele kleding voor een
kleurrijke dag. Alleen Moses
was gekleed in colbert en strop
das.
„Het is ironisch dat wij 500
jaar na onze zogenaamde ont
dekking ons tot deze vergade
ring moeten richten om duide
lijk te maken dat wij bestaan en
rechten hebben zo zei Aucan
Huilcaman, een leider van de
Mapuche uit Chili. Vorig jaar
was Huilcaman in eigen land
nog opgepakt en veroordeeld na
een landbezetting.
De Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties die in
september weer bijeenkomt, zal
zich moeten uitspreken over het
voorgestelde Decennium van de
Inheemse Volken. Ibrahima
Fall, het hoofd van het VN-cen-
trum voor de mensenrechten,
schaarde zich gisteren publieke
lijk achter het voorstel.
Met betraande ogen luistert premier Kiichi Miyazawa (midden) naar de uitslag van de stemming in de Diet het Japanse parlement. De regering
Miyazawa werd gisteren ten val gebracht. foto
Het Japanse parlement heeft gisteren een motie van
wantrouwen aangenomen tegen premier Kiichi Miya
zawa. De premier ontbond het Lagerhuis voor vervroeg
de verkiezingen die binnen 30 dagen moeten worden ge
houden. De politieke carrière van Miyazawa lijkt met de
motie ten einde.
tokyo» ap 1991 aan de macht en beloofde
toen dat hij hervormingen zou
doorvoeren. Nu komt hij net als
zijn voorganger Toshiki kaifu
ten val omdat hij die belofte
niet heeft ingelost.
De LDP, al 38 jaar aan de
macht, zal de regeringsmacht
waarschijnlijk niet verliezen bij
nieuwe verkiezingen. Maar bin
nen de partij broeit het. Het ge
beurt immers zelden dat een
LDP-factie zich bij de oppositie
aansluit. Ichiro üzawa. co-lei
der van de Hata-factie, dreigde
zelfs dat meer dissidenten zich
af zullen scheiden als de LDP
een partij blijkt te zijn „van leu
genaars als het op politieke her
vormingen aankomt". Of het
daadwerkelijk tot een scheuring
komt zullen de komende weken
uitwijzen. De oppositie en de
dissidente LDP'ers willen dat in
Japan het stelsel van evenredige
vertegenwoordiging wordt inge
voerd, dat een einde zou kun
nen maken aan het politieke
handjeklap in de districten. De
LDP wil juist meer districten
vormen, die ieder maar een
parlementariër zouden mogen
leveren. Nu telt lapan minder
districten dan parlementszetels,
waardoor sommige politici ge
mene zaak maken om hun af
vaardiging te verdienen of in
stand te houden.
De motie vormde het hoogte
punt van maandenlange politie
ke spanning in Japan, met als
inzet de hervorming van het
door fraude geplaagde kiesstel
sel. De oppositie had de motie
ingebracht. Socialistenleider
Sadao Yamahana noemde
Miyazawa onverantwoordelijk
en een leugenaar, omdat hij de
door hem beloofde herv orming
niet zou durven aanpakken.
De oppositie had een dissi
dente factie van de regerende
Liberaal-Democratische Partij
(LDP) achter zich gekregen. De
uit 35 leden bestaande factie,
geleid door oud-minister van fi
nanciën Tsutomu Hata, stemde
met de drie belangrijkste oppo
sitiepartijen mee. Elf LDP-afge-
vaardigden kondigden gister
avond aan te vertrekken en een
nieuwe partij te stichten. Uit
eindelijk werd de motie met 255
tegen 220 stemmen aangeno
men.
Politieke hervormingen wor
den in Japan gezien als een van
de middelen om de fraude te
gen te gaan. Het land is recent
opgeschrikt door grote schan
dalen, waarbij politici steekpen
ningen hebben aangenomen en
bedrijven hebben bevoordeeld.
Miyazawa kw^m in november
MADRID AFP
De Spaanse premier Felipe
Gonzalez, die donderdag de Ca
talaanse regeringspartij CiU uit
nodigde, heeft de Baskische
partij PNV gevraagd deel te ne
men aan een coalitieregering.
Dit heeft de voorzitter van de
Baskisch-nationalistische partij,
Xavier Arzalluz, gisteren meege
deeld.
Gonzalez voert dezer dagen
besprekingen om een stabiel
Spaans kabinet samen te stellen
na de verkiezingen op 6 juni,
precies het aantal dat CiU
heeft tekort voor een absolu
te meerderheid in het parle
ment en heeft de steun nodig
van minderheidspartijen.
Arzalluz liet echter na het ge
sprek met Gonzalez weten
„weinig te voelen" voor deelne
ming van de PNV. die vijf zetels
in de Cortes heeft, aan een cen
trum-linkse coalitie. Maar hij
onderstreepte dat zijn partij
„het voorstel zal bestuderen".
Phnom penh Rtr-afpbevestigde het bestaan van het akkoord. Prins
Norodom Sihanouk blijft overigens als staats
hoofd verantwoordelijk voor de strijdkrachten ge
durende de operiode van ongeveer een maand of
drie die nodig zal zijn om een nieuwe grondwet te
ontwerpen.
Ranariddhs Funcinpec won de verkiezingen die
vorige maand onder auspiciën van de Verenigde
Naties werden gehouden. De partij behaalde 58
zetels in de Nationale Vergadering. Hun Sens
Cambodjaanse Volkspartij (PPC) kreeg er 51. Bei
de partijen besloten woensdag de komende
maanden samen een interim-regering te vormen
tot de nieuwe grondwet gereed is. Donderdag re
zen er echter grote problemen over de verdeling
van de belangrijkste portefeuilles, waaronder die
van defensie, binnelandse zaken, veiligheid en fi
nanciën.
die door zijn socialistische partij De leiders van de twee belangrijkste Cam-
PSOE werden gewonnen. Maar bodjaanse partijen hebben gisteren een overeen-
de partij komt zeventien zetels komst bereikt over de verdeling van de macht in
een interim-regering. De overeenkomst kwam tot
stand na een bijeenkomst van tweeëneenhalf uur
van de Cambodjaanse premier Hun Sen met zijn
rivaal, prins Norodom Ranariddh. Hun Sen
noemde de uitkomst van de gesprekken goed,
zeer goed".
Een woordvoerder zei dat de twee partijen het
eens waren geworden over de bezetting van de
ministeries van defensie en binnenlandse zaken.
Ook de bezetting van andere belangrijke posten
was geregeld, zei de woordvoerder. Sok An, zon
der verdere bijzonderheden te geven. Een woord
voerder van Funcinpec, de partij van Ranariddh,
MOSKOU-BAKOE GPD-Rtr-AFP
Volgens de Azerbajdzjaanse parlementsvoor
zitter Geidar Alijev was de aftocht van presi
dent Aboelfaz Eltsjibey, vorig jaar juni bij vrije
verkiezingen aan de macht gekomen, een vol
slagen verrassing. In een televisietoespraak
deed Alijev het voorkomen alsof hij, Eltsjibey
en rebellenleider Goeseinov tot het laatste
moment over een compromis hebben onder
handeld.
Alijev kwam gistermiddag terug op eerdere uit
spraken dat hij de macht had overgenomen „in
overeenstemming met de grondwet". In een
toepraak voor het parlement zei hij dat hij de
de macht alleen tijdelijk had overgenomen. Elt
sjibey „is nog steeds president. Hij is niet afge
treden en ik heb alleen de macht overgenomen
in zijn naam," aldus Alijev.
De nieuwe verklaringen, waarbij de suggestie
wordt gewekt dat Eltsjibey alleen tijdelijk is
weggegaan en mogelijk weer zal terugkomen
als de vijandelijkheden over zijn, kwamen na
dat onder meer Turkije krachtig tegen de
machtsovername had geprotesteerd. Ook de
EG-landen hebben steun voor Eltsjibey uitge
sproken. De afhoudende Turkse reactie moet
deels worden verklaard uit de goede relaties
met Iran die Aliejev gedurende de twee jaar van
zijn bewind in Nachitsjevan heeft opgebouwd.
Iran en Turkije strijden hevig om invloed in de
voormalige islamitische Sovjet-republieken.
Iran feliciteerde Aliejev ook uitbundig met
diens politieke come-back dinsdag, toen hij tot
parlementsvoorzitter werd gekozen. Eltsjibey,
een hoogleraar oriëntaalse geschiedenis en in
het Sovjet-tijdperk dissident en veroordeeld
wegens 'Pan-Turkisme' gold als een trouwe
bondgenoot van Ankara.
De Azerbajdzjaanse president en diens intern
hevig verdeelde anti-communistische Volkss-
front verloren na de overweldigende verkie
zingsoverwinning van vorig jaar veel van hun
populariteit door de voor Azerbajdzjan de
sastreuze ontwikkelingen in de strijd om de
overwegend door Armeniërs bewoonde enclave
Nagomo-Karabach. Eltsjibey had voor zijn ver
kiezing de garantie gegeven dat hij op korte ter-
mijn een voor Azerbajdzjan positief einde aan
de al vijfjaar durende bloedige oorlog om Kara-
bach zou maken.
budapest runa hellinga
correspondent oost-europa
Of de vrede in Bosnië met de nieuwe
onderhandelingen in Genève dichterbij
of verderweg is gekomen, valt nog te
bezien. Maar een ding staat buiten kijf:
het Vance-Owen plan kan definitief
worden begraven. Zelfs VN-bemidde-
laar Lord Owen erkende dat donderdag
nadat duidelijk was geworden dat zo
wel de Serviërs als de Kroaten alleen
nog willen praten over opsplitsing van
de republiek.
Daarmee zijn die twee volkeren een
beetje dichter bij de realisering van de
droom die nationalisten aan beide zijden
al lang koesteren: de vorming van een
Groot-Servisch en een Groot-Kroatisch
rijk. De moslims zijn nog niet zover dat
ze met opdeling instemmen. Maar hun
militaire offensief afgelopen week in
centraal-Bosnië maakt duidelijk dat ook
zij eigenlijk niet meer rekenen op een
andere uitkomst van de oorlog. Wat rest
is de vraag wie straks wat krijgt. En daar
over is het Taatste gevecht nog niet gele
verd. Nu een driedeling de enige optie is,
is er met name voor de moslims weinig
reden om op dit moment vrede te willen.
Serviërs en Kroaten zijn veel verder ge
vorderd in hun verdelingsplannen dan
ze toegeven, en ze claimen aanzienlijk
meer Bosnisch gebied dan op grond van
hun bevolkingsaandeel gerechtvaardigd
zou zijn. Voor de Bosnische moslims
hebben ze de kleinst mogelijke regio in
gedachte: een stukje in het noord-wes
ten rond Bihac en een gebied in cen-
traal-Bosnië rond Sarejevo, dat volgens
speculaties ook de steden Tuzla en Zeni-
ca zou bevatten.
Vorige week al zouden de Bosnisch-
Kroatische 'premier' Jadranko Prlic en de
Bosnisch-Servische 'premier' Vladimir
Lukic in het dorpje Celebici bijeen zijn
gekomen om een akkoord van weder
zijdse erkenning van hun mini-repu-
bliekjes te tekenen. Zij zijn in het kader
daarvan ook uitwisseling van krijgsge
vangenen en van bevolkingsgroepen
overeengekomen, inclusief georganiseer
de woningruil en een overeenkomst over
het weiden van vee en bewerken van
landbouwgrond aan de andere kant van
de 'grens'. Woensdag werden in de buurt
van Gradiska de eerste veertig krijgsge
vangenen, twintig Serviërs en twintig
Kroaten, geruild.
De enige kans voor de moslims om een
redelijk gebied over te houden, is verove
ring. De realiteit is dat geen van de beide
andere partijen bereid is rekening te
houden met de belangen van het door
hun toedoen ontstane moslim-minis
taatje. Als Serviërs en Kroaten al tot con
cessies aan de Bosniërs bereid zijn, is dat
onder druk van de stand van zaken op
het slagveld.
De toezegging van Radovan Karadzic dat
de Serviërs 1000 vierkante kilometer ge
bied willen afstaan, kan nauwelijks als
een echte concessie worden beschouwd.
Dan nog houden ze ruim 60 procent van
het Bosnische grondgebied in handen.
In tegenstelling tot Kroaten en Serviërs
beschikken de moslims nauwelijks over
aaneengesloten gebied, over iets dat de
kern van een zelfstandig staatje zou kun
nen worden. De bevoorrading van Sara
jevo loopt, behalve via de lucht, via we
gen waar Kroatisch en Bosnisch gebied
zich om de zoveel kilometer afwisselt en
het transport langs de volgende wegver
sperring moet worden geloodst.
Het doel van de moslimstrijdkrachten is
de versteviging en uitbreiding van hun
posities. Het gaat om de regio rond Sara
jevo en vandaar uit in het zuiden rich
ting Mostar, in het noord-westen rich
ting Travnik en in het noord-oosten rich
ting Tuzla. Dat gaat met name ten koste
van de Kroaten, die zwakker zijn dan de
Serviërs en die in dit offensief duidelijk
geen stand weten te'houden.
De moslims profiteren ervan dat Kroatië
te maken heeft met de oorlog tegen de
Serviërs op eigen grondgebied. Vanwege
de aanhoudende conflicten in de Krajina
heeft de Kroatische regering een deel
van haar reguliere troepen die ze in Bos
nië opgesteld had, teruggetrokken. Daar
door zijn de Bosnische Kroaten veel
zwakker dan ze enige tijd geleden waren.
Met hun veroveringen in de laatste week
hebben de moslims bovendien beslag
weten te leggen op de Bratstvo-wapenfa-
briek bij Novi Travnik. die tot nu toe
voor het Kroatische leger produceerde.
Hun positie in Centraal-Bosnië is al met
al duidelijk versterkt en ze zullen hun of
fensief zeker voortzetten tot de aanvoer
lijnen naar Sarajevo en eventueel naar
de industriestad Tuzla veilig in hun han
den zijn.
Geidar Alijev (links) en Aboelfaz Eltsjibey, de komende en gaande man
in Azerbajdzjan. archieffoto ar
MOSKOU-BAKOE GPD-Rtr-AFP
De parlementsvoorzitter van
Azerbajdzjan, Geidar Alijev,
heeft gisteren 'tijdelijk' de
macht overgenomen van pre
sident Aboelfaz Eltsjibej. Deze
ontvluchtte donderdagnacht
de hoofdstad Bakoe om een
gewapende confrontatie met
rebellen te voorkomen. De
machtswisseling in Azerbajd
zjan leverde gisteren boze re
acties op uit buurland Turkije.
Maar Bakoe bleef het kalm.
Demonstraties tegen Geidar
Alijev, de 70-jarige voormalige
topcommunist, werden niet
gemeld.
Eltsjibey bevindt zich volgens
de laatste berichten in Na
chitsjevan, een Azerbajdzjaans
eiland-provincie tussen Arme
nië, Iran en Turkije. Opstande
lingenleider Soeret Goeseinov
had Eltsjibey tot gisteren de tijd
gegeven om te vertrekken, we
gens de nederlagen in de strijd
rond de Armeense enclave Na-
gorno-Karabach. Maar volgens
een presidentiële woordvoerder
heeft Eltsjibey uitdrukkelijk ge
zegd dat hij geen afstand doet
van het presidentschap.
Volgens de Turkse ambassa
deur in Bakoe, Allan Karama-
noglu. besloot Goeseinov niet
verder op trekken naar Bakoe
nadat Alijev hem had verteld
over Eltsjibeys vlucht. Het Azer
bajdzjaanse persbureau Toeran
meldde dat de troepen van
Goeseinov gisteren zijn begon
nen zich terug te trekken naar
hun basis in Gjandja.
Volgens welingelichte bron
nen besloot Eltsjibey te vertrek
ken, nadat generaals hadden la
ten weten dat zij geen tegen
stand zouden bieden als de re
bellen van Goeseinov naar Ba
koe zouden oprukken. De drie
generaals waren donderdag on
der druk van de oppositie be
noemd tot ministers van defen
sie, binnenlandse zaken en vei
ligheid.
Armeense strijdkrachten pro
fiteerden van de crisis in Azer
bajdzjan door hun vorige week
ingezette offensief langs de
grens met de betwiste enclave
Nagorno-Karabach voort te zet
ten. De Armeniërs boekten ter
reinwinst en trokken op richting
de Azerbajdzjaanse stad Agdam.
In dc omliggende dorpen werd
zwaar gevochten en duizenden
inwoners van de regio namen
de wijk.
Oud-gouverneur John Con
nally van Texas, die in 1963
gewond raakte bij de moord
op de Amerikaanse presi
dent John F. Kennedy, is be
graven met de kogelresten
van de aanslag nog in zijn li
chaam. De familie van de
eerder deze week overleden
Connally had sectie op het
lichaam geweigerd. Connal
ly werd donderdag in Austin
begraven.
Connally zat op 22 no
vember 1963 met Kennedy
in de open limousine waar
mee de president door Dal
las reed. Net als Kennedy
werd Connally geraakt door
kogels, die volgens de des
tijds ingestelde Warren-
commissie afgevuurd waren
door één man, Lee Harvey
Oswald.
De commissie zei dat een
van de kogels Connally in de
rug trof, door zijn borst
weer naar buiten kwam,
zijn rechterpols doorboorde
en vervolgens zijn linker
been. De kogel werd later
teruggevonden op een bran
card. Eind jaren zeventig
bepaalde een Congrescom
missie dat fragmenten die
na de aanslag al uit Connel
ly's lichaam waren verwij
derd afkomstig waren van
een kogel die Kennedy had
getroffen.
Aanhangers van de theo
rie dat Oswald niet in zijn
eentje gehandeld kan heb
ben maar dat er meerdere
schutters moeten zijn ge
weest, vermoeden dat sectie
op het lijk van Connally hun
gelijk had kunnen bewijzen.
Critici van de Warren-com
missie wijzen er op dat een
enkele kogel nooit zo'n lan
ge weg door Connally's li
chaam had kunnen afleggen
om zo ongeschonden weer
tevoorschijnTe komen.
De familie van de oud
gouverneur gaf geen toe
stemming voor sectie in
dienst van „achterhaalde
theorieën". De Amerikaanse
regering kwam niet tussen
beide. Minister van justitie
Janet Reno legde een ver
zoek tot sectie van meerde
re pathologen naast zich
neer.
AUTOKRAAN
TRANSPORTEN
02510-11727
