Slachtoffer kan AIDS-test
eisen van een verkrachter
'Beleid had op sommige terreinen onsje meer mogen zijn'
Binnenland
Demonstratie Somaliërs
In 't Veld tweede keus
als staatssecretaris
Snel invoering nieuwe
procedure asielzoekers
onTT m mm* nfteiro
ZATERDAG 19 JUN11993
Monument voor vermoorde klasgenoot
Amsterdam De kinderen van de achtste groep van de Amster
damse Louise de Colignyschool hebben een monument ge
maakt vooreen klasgenootje, een 12-jarigTurks meisje, dat op
23 maart op weg naar school werd doodgeslagen door een
buurtbewoner. Het monument staat in de Vrolikstraat waar het
drama zich afspeelde. Het bestaat uit een perkje met stenen, die
door de kinderen zijn beplakt met kleurig mozaïek.
Duisenberg niet naar EG-bank
brussel Nederlandsche Bank-president Wim Duisenberg is niet
langer kandidaat voor het eerste voorzitterschap van de nieuw
op te richten centrale bank van de Europese Gemeenschap. Dui
senberg heeft dat de afgelopen weken in kleine kring laten we
ten, zo is gisteren door diplomatieke bronnen bevestigd.
Opa in cel na misbruiken kleinkind
utrecht De twaalf maanden gevangenisstraf die de officier van
justitie had geëist tegen een 62-jarige man die jarenlang zijn
kleindochter had misbruikt, vond de Utrechtse rechtbank niet
voldoende. Zij legde de Utrechter gisteren achttien maanden ge
vangenisstraf op, waarvan zes voorwaardelijk, en een proeftijd
van twee jaar.
Overleg gemeente-CAO afgeblazen
den haag Het overleg van gemeenten en ambtenarenbonden
om te pogen de CAO-onderhandelingen vlot te trekken, is giste
ren niet doorgegaan omdat het volgens een woordvoerster van
de gezamenlijke bonden niet voldoende was voorbereid. Het ge
sprek, een „technisch beraad zou moeten gaan over een twee
jarige CAO. In Den Haag bepaalde de rechter in kort geding dat
de actie maandag op het gemeentehuis in het Brabantse Tete-
ringen kan doorgaan. De gemeente en de Vereniging van Neder
landse Gemeenten (VNG) wilden deze actie en die in 34 andere
plaatsen tegenhouden. Het is onder meer de bedoeling dat amb
tenaren de post en telefoontjes van bijvoorbeeld de VNG en
rijksdiensten niet behandelen.
Geen gedwongen ontslag RABO-bank
utrecht De directie van de RABO-bank heeft de bonden giste
ren beloofd dat toch geen gedwongen ontslagen zullen vallen.
Door allerlei veranderingen die de komende jaren in de organi
satie worden doorgevoerd, verdwijnen ongeveer 2.500 van de
30.000 arbeidsplaatsen.
Eis tien jaar voor uitlokken overval
alkmaar Officier van justitie G. Botman heeft gisteren voor de
rechtbank in Alkmaar tien jaar celstraf geëist tegen een 42-jarige
man uit Hoom. Volgens de officier heeft hij twee jongens van 17
en 19 aangezet tot het plegen van een roofoverval waarbij een
38-jarige vrouw dodelijk door een ketsende kogel werd getroffen.
Tuinbouw dieper in het dal
den haag De Nederlandse tuinbouw daalt steeds dieper in het
dal waar de sector vorig jaar in terecht is gekomen. De omzet
van de groenten- en fruitveilingen is in de eerste zes maanden
van 1993 naar schatting tien procent lager uitgekomen dan in de
eerste helft van 1992.
NS willen geld van voetbalvandalen
utrecht De Nederlandse Spoorwegen willen dat vier Groningse
voetbalvandalen de schade terugbetalen die ze vorig jaar op het
station van Zwolle aan een treinstel toebrachten. Doen de sup
porters dat niet, dan zullen de NS het bedrag van veertigduizend
gulden terugeisen in een civielrechtelijke procedure.
Straf voor verkrachting
arnhem» De Arnhemse rechtbank is van mening dat „het onge
wenst binnendringen van het lichaam van een slachtoffer met
voorwerpen" moet worden gezien als verkrachting, waaraan
geen gemeenschap te pas is gekomeq. Dat blijkt uit de uitspraak
die de rechtbank heeft gedaan tegen twee jongens van 15 en 17
jaar uit Ede. Die hadden een 22-jarige plaatsgenote begin dit
jaar ontvoerd, in een flat aan de verwarming vastgebonden en
elektrische schokken toegediend. Vervolgens hadden zij flessen
in haar anus en vagina gestoken.
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Gemeenschappelijke Persd«ns1
den haag «gpd-anp
De eergisteren afgetreden
staatssecretaris In 't Veld (on
derwijs) blijkt de tweede keus
van de PvdA te zijn geweest
toen hij twee weken geleden
werd gevraagd om de vacature-
Wallage te vervullen. Bovenaan
het lijstje stond de Rotterdamse
hoogleraar onderwijssociologie
dr. Han Leune. Hij heeft echter
voor de eer bedankt. Leune
heeft dit gisteren bevestigd. „Ik
was niet beschikbaar en ik ben
ook nu niet beschikbaar. Ik ben
heel intensief betrokken bij het
onderwijs, maar vind het heel
prettig om op enige afstand te
staan", aldus Leune.
Leune is behalve hoogleraar
ook voorzitter van de onder
wijsraad. en kroonlid in de Soci
aal-Economische Raad. Het
toeval wil dat Leune en In 't
Veld bij de Erasmus Universiteit
naaste collega's waren (en nu
weer zijn). Beiden werken voor
de vakgroep sociale weten
schappen.
Premier Lubbers is niet ver
rast geweest door de omvang en
de intensiteit van de bijbanen
en de daarbij behorende forse
bijverdiensten van In 't Veld.
„Eerlijk gezegd zijn er voor mij
geen nieuwe feiten boven water
gekomen, maar voor minister
Ritzen blijkbaar wel", aldus
Lubbers gisteren, na aflopp van
de ministerraad.
Lubbers denkt er niet aan om
af te treden en nieuwe verkie
zingen uit te schrijven. Steeds
luider wordende oproepen van
de oppositiepartijen om dat wel
te doen. wees hij gisteren van
de hand.
Wim Kok is en blijft de leider
van de PvdA. Dat heeft partij
voorzitter Rottenberg gisteren
gezegd in het NOS-journaal. De
bestuurlijke aanvoerder van de
PvdA zei zich te kunnen voor
stellen dat het snel na elkaar
verdwijnen van twee staatsse
cretarissen - Ter Veld en In 't
Veld - de vraag over Koks leider
schap opwerpt. Maar er is geen
sprake van dat zijn positie ter
discussie staat, aJdus Rotten-
berg.
den haag Een Somalische de- derd Somaliërs demonstreerden in
monstrant probeerde gisteren met Den Haag tegen de aanvallen van
zijn tanden de Amerikaanse vlag de Verenigde Naties op het
te verscheuren. Ongeveer hon- hoofdkwartier van de Somalische
krijgsheer Aideed. Volgens de VN
is Aideed in belangrijke mate ver
antwoordelijk voor de dood van
35.000 van zijn landgenoten. De
demonstranten liepen onder meer
langs de Amerikaanse ambassade.
foto anp ed oudenaarden
Uitspraak Hoge Raad in zaak van 'Rembrandtpark-verkrachter'
den haag jan kuys
De nieuwe voorpost van justitie
op Schiphol krijgt vanaf juli/Au
gustus al een centrale rol bij de
opvang van asielzoekers. Van
hieruit zal iedere asielzoeker
ogenblikkelijk worden geplaatst.
Op het eerste gezicht kansloze
asielzoekers komen in een ge
sloten inrichting (Grenshospi
tium) en degenen die mogelijk
wel in aanmerking komen voor
het verkrijgen van asiel komen
in een open inrichting (onder
zoekscentrum). Het voordeel
van deze nieuwe procedure is
dat asielzoekers in de opvang
centra voortaan rechtsbijstand
kunnen krijgen.
Staatssecretaris Kosto van
justitie heeft de inhoud van de
nieuwe procedure voor de op
vang van asielzoekers op Schip
hol gisteren bekendgemaakt. Er
is tot een nieuwe procedure be
sloten, omdat er binnen de nu
geldende afspraken onvoldoen
de gelegenheid is om de asiel
zoekers rechtsbijstand te geven.
Directe plaatsing biedt rechts
hulpverleners de gelegenheid
hun cliënten bij te staan, nog
voordat het officiële gehoor
door een justitieambtenaar
plaats heeft. Bovendien wordt
zo de onder andere door Vluch
telingenwerk Nederland om
streden rol van de marechaus
see bij het beoordelen van asiel
verzoeken uitgeschakeld.
Voorts zullen asielzoekers
kortere tijd op Schiphol verblij
ven. Het nieuwe systeem wordt
over een jaar geëvalueerd.
Een slachtoffer van een verkrachting kan eisen dat de da
der een AIDS-test ondergaat. Dat heeft de Hoge Raad gis
teren beslist in de zaak van de zogenoemde 'Rembrandt
park-verkrachter'. Daarmee heeft de Hoge Raad het von
nis van juli 1991 van de toenmalige president Asscher
van de rechtbank in Amsterdam bevestigd.
den haag» anp
Asscher oordeelde in kort ge
ding dat het grondrecht van het
slachtoffer op onaantastbaar
heid van het lichaam moet pre
valeren boven het grondrecht
van de dader. De destijds 19-ja-
rige dader, die zijn slachtoffer
tweemaal onder bedreiging van
een pistool had verkracht, heeft
daarna de test ondergaan.
Hij ging wel in beroep tegen
het vonnis bij het gerechtshof in
Amsterdam. Het hof oordeelde
dat het verplichten van een test
„een onaanvaardbare inbreuk
op het grondrecht van lichaam-
sintegriteit van de dader maakt"
en dat daarom geen test mag
worden gevraagd. Daartegen te
kende het slachtoffer cassatie
aan bij de Hoge Raad.
De Hoge Raad stelt nu in zijn
vonnis dat het slachtoffer van
de verkrachting op grond van
de regels voor onrechtmatige
daad er wel degelijk recht op
had „dat de gevolgen van de
verkrachting door de dader zo
veel mogelijk worden beperkt".
Tot het gevolg behoorde vol
gens de Hoge Raad de onzeker
heid over de besmetting met
het HIV-virus.
De vrouw had zich na de ver
krachting laten testen, met een
voor haar gunstig resultaat. Om
definitieve zekerheid te krijgen
zou zij zich zes maanden na de
verkrachting nogmaals moeten
laten testen. Dat was voor haar
een te zware emotionele belas
ting. Daarom eiste zij dat de da
der een test moest ondergaan.
Het oordeel van het gerechts
hof dat de door de dader onder
gane AIDS-test de eiseres geen
zekerheid zou kunnen geven,
vindt de Hoge Raad onbegrijpe
lijk. Op het moment van de uit
spraak van het hof was er im
mers al zes maanden verstreken
na de verkrachting. Dat is de
termijn waarna zekerheid be
staat over de uitslag van de
HIV-test.
Advocate G. van Driem van
het slachtofffer was opgetogen
over de uitspraak van de Hoge
Raad. Zij voorziet dat zeer veel
slachtoffers van seksueel mis
bruik aan de rechter zullen vra
gen om een AIDS-test bij de da
der, in combinatie met een
straatverbod en schadevergoe-
ding.
BOEK NÜ UW EFTFIJÜVG ARRANGEMENT 1993
OVERNACHTING IN EEN LUXE KAMER.
UITGEBREID ONTBIJTBUFFET,
3-GANGEN DINER/BUFFET,
ENTREEBEWIJS EFTELING.
WELKOMSTPAKKET EN WELKOMSTDRANKJE
4 •W.-a.n»"-
-ring hotel g
Voor informatie en reserveringen: 04167-82000
leiden carel gqseling
en henri kruithof vervolg voorpagina
Brinkman gaat er eens goed voor zit
ten als we hem vragen naar zijn wen-
senlijstje voor het laatste jaar van de
ze kabinetsperiode. Dat lijstje liegt er
niet om. Hij laat er geen misverstand
over bestaan dat de uitvoering van die
wensen voor hem maatgevend zullen
zijn voor de beoordeling van dit kabi
net als geheel.
„De wetgeving met betrekking tot
de arbeidsongeschiktheid moet nog
door de Eerste Kamer. De wijziging
van de Vreemdelingenwet, het stelsel
van studiefinanciering en de Bij
standswet moeten nog door Tweede
en Eerste Kamer worden behandeld."
Aardig wat conflictstof, omdat CDA
en PvdA over die onderwerpen nog
lang niet op één lijn zitten.
Maar daarmee is de koek nog niet
op. „Als men (Brinkman vermijdt vrij
wel voortdurend de PvdA bij naam te
noemen) wil dat wij meewerken aan
de voortgang van de stelselwijziging
in de volksgezondheid, zal men ook
de voorwaarden daarvoor moeten
scheppen. Dat betekent verplichte ei
gen bijdragen en verplichte eigen risi
co's in de gezondheidszorg."
Maar PvdA-woordvoerder volksge
zondheid, Van Otterloo, heeft juist
deze week laten weten dat hij daar
niets voor voelt. Brinkman is daar la
coniek over. „Er moet nu worden ge
werkt aan de kostenbeheersing. Dat is
voor ons een duidelijke voorwaarde.
Als je zegt: de staatssecretaris moet
verder met het nieuwe stelsel, maar
de voorwaarden komen er niet, dan
maak je het onmogelijk om door te
gaan met de stelselwijziging", klinkt
het dreigend.
Hoge bergen
Het heeft volgens Brinkman zowel
voor de regeringspartijen als voor de
oppositie ook weinig zin van alles
vooruit te schuiven. „We zijn allemaal
bezig met de voorbereiding van onze
verkiezingsprogramma's. Deze zomer
zullen we hoe dan ook aan onze eigen
achterban moeten uitleggen hoe we
verder willen met deze problemen. Je
hoeft geen kenner van de cjjfers van
het Centraal Planbureau te zijn, om te
weten dat de bergen erg hoog zijn.
Een vaste les in dit leven is dat alles
wat je voor je uitschuift, je op den
duur toch weer tegenkomt."
Maar om te beginnen moeten de
besluiten die reeds z|jn genomen in
de zogeheten kaderbrief en de voor
jaarsnota, worden uitgevoerd, vindt
de CDA'er. „Dat is de eerste graadme
ter voor de besluitvaardigheid van dit
kabinet. We moeten niet bij elke wis
seling van de wacht de afspraken
weer op sterk water zetten."
Brinkman denkt dat het voor de
PvdA ook weinig zin heeft om nu weg
te lopen voor pijnlijke maatregelen.
„Als de coalitiepartner nu allerlei be
slissingen niet meer zou steunen, ont
staat het beeld dat ze wegloopt voor
de verantwoordelijkheid. Dat begrij
pen de kiezers ook niet. Het CDA
staat in elk geval voor het beleid. Het
is niet altijd leuk om pijnlijke maatre
gelen te moeten nemen, maar we lo
pen er niet voor weg. Dat is een ver
haal dat je ook best aan de kiezers
kunt uitleggen."
Campagne
Dan blikt de toekomstige CDA-leider
wat verder vooruit naar de verkie
zingscampagne. De eerste die hij zelf
moet aanvoeren. Zal Brinkman voor
de verkiezingen een voorkeur uitspre
ken voor een coalitiepartner?
„Nee", klinkt het vastbesloten. „We
zullen de kiezers serieus nemen. Het
beleid dat we hebben gesteund zullen
Tijdens een werkbezoek van de CDA-fractie aan Amsterdam deed Brinkman gisteren
onder meer het winkelcentrum Ganzenhoef aan. Daar liet een jongetje hem een te
kening zien. foto anp marcel antonisse
we uiteraard verdedigen, maar ook
zullen we uitleggen dat het beleid hier
en daar wat ons betreft een onsje
iheer had mogen zijn."
In 1986 sprak Lubbers wel een
voorkeur uit voor voortzetting van de
coalitie met de WD. „De situatie is
sinds 1986 nogal veranderd. Econo
misch gaat het ontzettend slecht. Ik
weet nog niet hoe D66, PvdA en WD
met die omstandigheden zullen om
gaan. Maar bovendien is er een ande
re politieke situatie. De partijen slui
ten elkaar nu niet meer uit voor sa
menwerking. Hoewel ik me nog wei
nig kan voorstellen bij een coalitie
zonder het CDA, probeer ik me toch
in te leven in hun idealen."
„Mijn taxatie is dat de kiezers hun
stem veel gespreider zullen uitbren
gen. De verkiezingsuitslag zou wei
eens de moeilijkste van de afgelopen
decennia kunnen zijn met meer gro
tere partijen en mogelijk zelfs nieuwe
partijen. Bovendien zou het weieens
zo kunnen zijn dat er geen coalitie
van twee partijen te vormen zal zijn.
Voor we een besluit nemen over sa
menwerking, moeten we eerst goed
kijken naar wat de kiezer heeft ge
zegd."
Brinkman ziet de verkiezingen ove
rigens met vertrouwen tegemoet. „We
zullen ook tijdens de campagne voluit
staan achter een hele reeks van be
sluiten die in de afgelopen periode
zijn genomen. Wij staan achter het
kabinet, ook als het pijnlijke maatre
gelen neemt. Men is het niet altijd
eens met het CDA. maar de kiezers
weten wel dat als het CDA 'A' zegt,
het ook 'B' zegt."
„De vraag is: weet je wat je aan een
partij hebt? Bij het CDA weet je dat.
Het CDA staat voor ervaring, doorzet
tingsvermogen, daadkracht, stabiliteit
en zekerheid. Wij lopen niet weg voor
onze verantwoordelijkheid."
Samenleving
Dan komt Brinkman toch even terug
op het aftreden van Roel in 't Veld als
staatssecretaris van onderwijs. Hij
moest verdwijnen wegens de over
maat aan bijbaantjes tijdens zijn
hoogleraarschap.
„Even los van de affaire-In 't Veld
zelf zal er een discussie ontstaan over
de plaats van de politiek in de samen
leving. Op het moment dat de politiek
zegt, we willen in de samenleving
staan, moet het ook mogelijk zijn dat
politici er andere dingen bijdoen. Dat
is altijd een kwestie van maatvoering.
Je moet natuurlijk niet het ambt ge
bruiken om jezelf te verrijken."
„Er ontstaat een bepaalde spanning
als je met één been in het ambt en
met het andere been in de samenle
ving staat. Als dat niet kan. ontstaat er
een politieke kaste die buiten de wer
kelijkheid gaat opereren. De samenle
ving zal dan zijn eigen plan trekken.
Dan gaan de politiek en de samenle
ving elk hun eigen weg."
„Het viel me op dat er bij In 't Veld
een schrikreactie was over de hoogle
raar die ook bijverdient. Het gaat me
daarbij niet om de maatvoering. Maar
ik hoop niet dat we door die schrikre
actie in het andere uiterste vervallen.
We moeten geen geur van heilige
boontjes laten opwalmen."
In dit kader is er ook een discussie
aan de gang, onder leiding van ka
mervoorzitter Deetman, over de rela
tie tussen kiezers en gekozenen.
Brinkman daarover: „Als je zegt dat er
niets aan de hand is, weet je niet wat
er leeft. Maar we moeten niet denken
dat de situatie te verbeteren zou zijn
door een nieuw politiek systeem. Het
gaat om de beslissingen die worden
genomen door de politiek, in welk
systeem dan ook."
„Het idee van de gekozen minister
president is een miskenning van de
Nederlandse verhoudingen. Per defi
nitie zouden tegen een zo machtige
persoon tegenkrachten worden geor
ganiseerd. Onze cultuur is er niet één
van een sterke man. We hebben meer
een cultuur van overleg, van toewer
ken naar consensus."
Minder ministers
„Veel belangrijker is het dat we duide
lijk maken wie verantwoordelijk is
voor welke beslissing", zegt de CDA-
leider. Om die reden moet volgens
hem het aantal ministers, gedepu
teerden en wethouders, worden ver
minderd en bepaalde taken opnieuw
worden verdeeld. „Als de politiek niet
in eigen vlees durft te snijden, verliest
zij haar geloofwaardigheid."
Brinkman meent dat iets moet wor
den hersteld van de persoonlijke aan
sprakelijkheid van bestuurders.
„Naarmate er meer mensen verant
woordelijk zijn voor een bepaald be
leid, geef je de gelegenheid zich ach
ter elkaar te verschuilen. Dan wordt
het een anonieme hoop."
Brinkman wil dan ook nog deze ka
binetsperiode een discussie over het
aantal ministers en de taakverdeling
tussen de verschillende ministeries
„In 1982 werd ons verweten dat we de
departementale herindeling als een
dief in de nacht hebben uitgevoerd.
Dat moeten we niet nog een keer
hebben."
Lubbers razend
over aanval op
minister Maij
den haag anp
Premier Lubbers is woedend
over de manier waarop de WD
donderdag de aanval heeft ge
opend op minister Maij. Hij
vindt het „bedenkelijk en te
dol" dat een anonieme bron
een document van de Tweede
Kamer in de publiciteit heeft ge
bracht, waarover de bewinds
vrouw en de andere leden van
het kabinet niet beschikten.
Na afloop van de wekelijkse
vergadering van de nimisirr
raad zei de minister-president
gisteren dat het stuk waarmee
de oppositie onder leiding van
de liberalen het politieke hoofd
van Maii op het, hakblok pro
beert te leggen, pas 36 uur later
beschikbaar was voor de rege
ring.
„Dat is toch een bizarre situa
tie. Het gaat hier niet meer om
correcte omgangsvormen, dit
zijn insteekpartijen", aldus een
nijdige Lubbers.
WD-woordvoerster Jorritsma
roept minister Maij met steun
van de andere kamerfracties
volgende week dinsdag ter ver
antwoording, omdat zij het par
lement belangrijke informatie
zou hebben onthouden over de
kosten van de Wijkertunnel in
Noord-Holland. Met de aanleg
ervan is kortgeleden begonnen.
Lubbers gelooft overigens niet
dat Maij ae Kamer informatie
heeft onthouden over de kosten
van de Wijkertunnel. „Ik heb
geen reden om bezorgd het
weekeinde in te gaanzei hij
gisteravond in het NOS-pro
gramma NOVA.
