'VN-actie Somalia ten einde'
'Jullie hebben het toch beloofd?'
Buitenland
President van
Malawi weigert
op te stappen
Plan voor driedeling Bosnië
onaanvaardbaar voor moslims
VRIJDAG 18 JUNI 1993
President Azerbajdzjan afgetreden
bakoe» President Abulfaz Elqibey van Azerbajdjan is vanmorgen
afgetreden en uit de hoofdstad Bakoe naar zijn geboorteprovin
cie Nachitsjevan afgereisd. De president reageerde daarmee op
een dreigement van een rebellenleger om Bakoe in te nemen als
hij niet zou opstappen. Het vertrek van El^ibey werd bekendge
maakt door Geidar Aliev die dinsdag tot parlementsvoorzitter
werd gekozen.
Eis tegen maffiabaas Riina: levenslang
Palermo De openbaar aanklagers in het Siciliaanse Palermo
hebben gisteren levenslange gevangenisstraf geëist tegen maf
fiabaas Salvatore 'Toto' Riina vanwege het bevel tot de moord
op twee broers. Riina, de 'baas der bazen' binnen de maffia,
werd in januari gearresteerd nadat hij 23 jaar voortvluchtig was
geweest.
Afghaanse verzetsleider premier
kabul» De radicale Afghaanse verzetsleider Gulbuddin Hekma-
tyar is gisteren officieel geïnstalleerd als premier door president
Burhanuddin Rabbani. De benoeming van Hekmatyar, de leider
van de Hezb-i-lslami die de hoofdstad een jaar lang onder vuur
heeft gehouden, vond plaats in het stadje Pagham, 30 kilometer
ten westen van Kabul.
Russische krant voor dronkaards
moskou In Rusland is gisteren een nieuwe krant verschenen
die adviezen geeft aan mensen die niet van fles kunnen afblij
ven. Het blad heet De Dronkaard van Samara. In het eerste
nummer schrijft de redactie te willen opkomen voor de belan
gen en de rechten van alcoholverslaafden. Het aantal alcoholis
ten in de industriestad Samara, gelegen aan de Volga, lijkt hoog
te zijn want de krant telt een oplage van 30.000.
Airbus breekt non-stop vliegrecord
parus Een Airbus A-340 heeft gisteren het non-stop record voor
commerciële lijntoestellen gebroken. Vanaf vliegveld Le Bourget
bij Parijs bereikte de Airbus Auckland in Nieuw Zeeland na 21
uur en 32 minuten. De Airbus overbrugde een afstand van
19.100 kilometer.
Generaal Aideed aangeklaagd wegens misdaden tegen de menselijkheid
De actie van de Verenigde Naties tegen de eenheden van
de Somalische krijgsheer Mohammed Farrah Aideed „is
voorbij en een groot succes". Dat heeft de Amerikaanse
president, Bill Clinton, gisteravond gezegd. Volgens Clin
ton heeft de VN-actie Aideed „militair de rug gebroken".
Bij de aanval van gisteren op het hoofdkwartier van Ai
deed werden zes VN-militairen en een onbekend aantal
Somaliërs gedood.
WASHINGTON-MUQPISHO
GPD-AP-AFP-Rtr
Generaal Aideed is zelf niet
door de VN-eenheden gevan
gen genomen, maar dat was
volgens Clinton ook niet het be
langrijkste doel. „Doel was om
zijn militaire mogelijkheden te
vernietigen. Dat is nu gelukt."
Amerikaanse militaire bronnen
beweren dat Aideed zich vrijwel
zeker op het Somalische platte
land heeft teruggetrokken, nu
zijn basis in de hoofdstad Muq-
disho is verwoest. Aideed zou
op het platteland overigens nog
over ruime wapenvoorraden
beschikken.
Clinton verweerde zich tegen
kritiek dat de VS dezelfde fout
zouden maken als na de Golf
oorlog, toen zij Saddam Hus-
sayn in het zadel lieten. „Aideed
is geen Saddam. Hij controleert
het land niet", zei de president.
De voorzitter van de chefs van
staven van het Amerikaanse le
ger, generaal Colin Powell,
steunde de president. „Vaak is
het het beste niet alle aandacht
te vestigen op de persoon maar
op de capaciteit die deze per
soon vertegenwoordigt", aldus
de generaal.
Een woordvoerder van VN-
secretaris-generaal Boutros
Boutros Ghali zei dat de Somali
sche krijgsheer, mocht hij weer
opduiken, zal worden gearres
teerd en berecht wegens 'sa
menzwering om met voorbe
dachten rade aanvallen te ple
gen tegen troepen van de Vere
nigde Naties', 'misdrijven tegen
de menselijkheid' en 'aanzetten
tot geweld'. Aideed zal een 'keu
rig, eerlijk en rechtvaardig' pro
ces krijgen. Hij wordt ervan be
schuldigd verantwoordelijk te
zijn voor een hinderlaag in Mu-
qdisho waarin op 5 juni 23
Pakistaanse VN-soldaten wer
den doodgeschoten.
i Italiaanse, Franse en Pakistaanse
vn-grondtroepen hebben donderdag 1, t
j met Amerikaanse luchtsteun het t
hoofdkwartier van Aidid aangevallen
President Kamuza Banda van Malawi is niet
van plan af te treden en de macht over te
dragen aan een overgangsregering. De
hoogbejaarde president liet gisteren in een
verklaring weten geen gevolg te geven aan
een oproep van de oppositie om te vertrek
ken.
Het was de eerste officiële reactie van de
president op het maandag gehouden refe
rendum over het invoeren van een meer-
partijensysteem. Bij de volksraadpleging
kreeg de verenigde oppositie, die van het
Afrikaanse land een democratie naar wes
ters model wil maken, de steun van twee
derde van de kiezers. De rest koos voor
handhaving van de onbeperkte macht van
Banda en voor het voortbestaan van het
huidige eenpartijstelsel.
Ex-DDR armste EG
en snelste groeier
De voormalige DDR heeft de snelst groeien
de economie van de Europese Gemeen
schap, maar de vijf nieuwe Duitse deelsta
ten en Oost-Berlijn blijven het armste ge
bied van Europa. Dat staat in een gisteren
gepubliceerd .rapport van de statistische
dienst van de EG (Eurostat).
In 1992 werd in de voormalige DDR een
groei van 6,1 procent gehaald in.vergelij
king met 0,9 procent in de EG als geheel, zo
staat in het rapport. De werkloosheid steeg
vorig jaar in de ex-DDR naar 14,9 procent.
Het gemiddelde in de EG lag rond de 9,5
procent.
Tijdens een debat over de situatie in de
nieuwe deelstaten heeft Duitse minister van
economische zaken Günther Rexrodt toege
geven dat de regering zich verkeken heeft
op het economische pofentieel van het oos
ten. „Tijdens de eenwording zijn wij ervan
uitgegaan dat in de voormalige DDR een
aanzienlijk economisch vermogen aanwe
zig was. In plaats daarvan werd een negatief
vermogen van 700 miljard mark aangetrof
fen. Bovendien waren de bedrijven niet in
staat te concurreren, vielen de afzetmarkten
weg, was het management te onervaren en
kon niemand voorspellen dat in het westen
een zo diepe recessie zou ontstaan", gaf
Rexrodt toe.
Litouwen voert in
juni eigen munt in
VILNIUS» HANS JACOBS
Litouwen voert volgende week als laatste
van de drie Baltische republieken zijn eigen
munt in. Vanaf 25 juni vervangt de litas de
sinds 1991 gebruikte noodcoupons, de zo
genaamde talonas. Voor 100 talonas krijgt
men 1 litas. Estland én Letland herintrodu
ceerden al eerder na het afschaffen van de
Russische roebel hun eigen munteenheid,
respectievelijk de kroon en de lats.
Dat Litouwen nu pas overgaat tot invoe
ring van de litas heeft onder andere te ma
ken met de instabiele politieke situatie in de
grootste van de drie Oostzee-staten. Sinds
de onafhankelijkheid zijn er al vijf rege
ringswisselingen geweest.
Daarnaast gokte de regering op de ver
keerde drukkerij om de nieuwe bankbiljet
ten te maken. De waardepapieren die een
Amerikaans bedrijf volgens de Litouwse
pers gespecialiseerd in het maken van Mic
key Mouse-geld voor de pretparken van
Walt Disney leverde, bleken makkelijk na
te maken. De inwisseloperatie moest toen
weereen paar maanden worden uitgesteld.
MOSKOU HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
De Russische president Jeltsin en zijn Oek
raïnse collega Kravtsjoek hebben gisteren in
Moskou afgesproken de Zwarte-Zeevloot zo
snel mogelijk op te splitsen in een Russi
sche en Oekraïnse marine. Kravtsjoek heeft
tijdens het top-overleg beloofd dat de Rus
sische marine voormalige Sovjet-vlootbases
op Oekraïns grondgebied mag blijven ge
bruiken.
Oekraïne en Rusland krijgen elk de helft
van de zo'n vierhonderd schepen tellende
vloot. Onder leiding van een Oekraïns-Rus-
sische staatscommissie wordt in september
"Bush wist van
Jordaanse hulp
aan Baghdad"
WASHINGTON DPA
De regering van de voor
malige Amerikaanse presi
dent George Bush wist dat
Jordanië tijdens de Golfcri
sis Irak intensiever steun
de dan tot dusver bekend
was. Dit hebben de Was
hington Post en de töew
York Times gisteren ge
meld.
De kranten citeren uit een
aan het Congres voorgelegd
rapport, dat voor een deel
nog geheim is. Daarin staat
dat vertegenwoordigers van
de regering-Bush het Con
gres om de tuin hebben ge
leid opdat het parlement de
Amerikaanse militaire hulp
aan Jordanië niet zou sta
ken. Zij hielden het Congres
voor dat Bush zelf de hulp
al inkromp.
Jordanië schond indertijd
niet alleen de door de Vere
nigde Naties na de Iraakse
invasie in Kuwayt uitge
vaardigde economische
sancties, maar voorzag
Baghdad ook van militaire
inlichtingen, reserveonder
delen en Amerikaanse tech
nologie. Bovendien werden
er gezamenlijke militaire
oefeningen met Irak gehou
den, aldus de Amerikaanse
dagbladen.
Geen naalden
in colablikjes
NEW YORK» AP
Het mysterie rond de injec
tienaalden in de blikjes van
Pepsi-Cola werd gisteren
gedeeltelijk ontrafeld toen
duidelijk werd dat enkele
aantijgingen vals waren. In
de Amerikaanse staat Pen-
sylvania werd een man ge
arresteerd omdat hij een in
jectienaald uit het vuilnis
zou hebben gehaald en ver
volgens beweerde dat hij die
in een blik Pepsi had gevon
den. Hij kan een gevange
nisstraf van vijf jaar krijgen
wegens het indienen van
een valse aanklacht.
In de staat Missouri werd
een man gearresteerd voor
hetzelfde feit. Een vrouw in
California gaf toe dat ze een
breinaald in tweëen had ge
broken en de stukken in een
blik Pepsi had gestopt. In
dezelfde staat bekende een
vrouw dat ze het verhaal dat
ze een injectienaald in een
blik Pepsi had gevonden
een verzinsel was. In Illinois
verklaarde een vrouw
schoorvoetend dat de acht
centimeter lange breinaald
die in haar tong bleef steken
terwijl ze een Pepsi dronk
„wel eens van een kledings
stuk zou kunnen zijn geval
len",
Volgens deskundigen zijn
de meeste valse aanklagers
mensen die op geld, aan
dacht of sensatie uit zijn.
Pepsi-Cola Co. heeft van het
begin af aan volgehouden
dat het onmogelijk is om
met blikjes te knoeien.
Verbitterde Owen vindt zijn missie mislukt
4-WASHINGTON-BONN
De Verenigde Naties moeten
een spoedzitting beleggen om
de opdeling van Bosnië-Her-
cegovina, zoals door Servische
en Kroatische leiders woensdag
is geopperd, te voorkomen. Dat
heeft de Bosnische minister van
buitenlandse zaken, Haris Sila-
jdzic, gisteren gezegd op de
conferentie over de mensen
rechten in Wenen. De Bosni
sche leider Izetbegovic noemde
het plan om Bosnië op te delen
al eerder tijdens een bezoek aan
Bonn „geheel onaanvaardbaar".
„Momenteel worden er land
kaarten getekend door perso
nen die 200.000 mensen heb
ben vermoord", zei Silajdzic
over het nieuwe plan waarmee
het leeuwedeel van Bosnië tus
sen de Kroaten en Serviërs zou
worden opgedeeld en dat
slechts in een klein grondgebied
voor de moslims voorziet. „De
met bloed getrokken grenzen
worden nu onder de auspiciën
van de internationale gemeen
schap op papier bevestigd", zei
de minister. Als het Westen ak
koord zou gaan met de opde
ling van Bosnië zou dat volgens
hem „het begin van een ramp
in Europa" betekenen.
De Amerikaanse president,
Bill Clinton, verklaarde gisteren
dat de Verenigde Staten een op
deling van Bosnië niet afwijzen
als de strijdende partijen daar
toe zouden besluiten. „Mijn
voorkeur gaat uit naar een mul-
ti-etnische staat, maar als de
partijen, inclusief de Bosnische
(moslim(regering, het oprecht
en waarlijk eens zijn over een
andere oplossing, dan moeten
de VS daar serieus naar kijken",
aldus de president tijdens een
persconferentie in Washington.
EG-bemiddelaar Owen heeft
gisteren in een eerste reactie op
de voorgestelde driedeling van
Bosnië toegegeven dat het Van-
ce-Owenplan voor Bosnië niet
uitvoerbaar is. „De Vance-
Owen-landkaart is door de drie
strijdende partijen verscheurd
en vervangen door een Ser
visch-Kroatisch voorstel. Ik be
schouw mijn missie als een
mislukking. We leven in een
wereld die snel ten kwade ver
andert en ik ben daar niet ge
lukkig mee", aldus een duidelijk
verbitterde Owen. Vanuit EG-
kringen is overigens nog geen
duidelijke reactie op het plan
voor de driedeling v
Ook kinderen praten in Wenen over mensenrechten
WENEN JOS HEYMANS
De Russische president Boris Jeltsin en zijn Oekraïnse vakbroeder Leonid Kravtsjoek bezegelen
hun afspraak over de splitsing van de Zwarte-Zeevloot met een stevige omhelzing. Het is de der
de keer dat de twee een principe-akkoord over dit onderwerp sluiten. foto epa dima tanin
Akkoord over deling Zwarte-Zeevloot
met de opdeling begonnen. Voor die tijd
moeten de parlementen van beide GOS-re-
publieken de overeenkomst ratificeren.
Het is voor de derde keer in anderhalf
jaar tijd dat Jeltsin en Kravtsjoek een princi
pe-akkoord over de omstreden vloot berei
ken. Na de twee vorige ^leven de ruzies
over het onderwerp gewoon doorgaan. In
de jongste afspraak blijft de vloot lot vol
tooiing van dq opdeling in 1995 niet onder
één (Russisch) commando maar zullen bei
de marines 'taken tot verdediging van ge
meenschappelijke belangen' coördineren.
Rusland mag de basis Sebastopol op de
Krim en havens en scheepswerven in het
zuiden van Oekraïne blijven gebruiken.
Ala is elf jaar en komt uit Libanon. Hij
heeft een broertje en een zusje die hij he
vig mist, want hij zit ruim een week in We
nen. Om te discussiëren over mensen
rechten. Tegelijk met de wereldconferen
tie van de Verenigde Naties praten in We
nen zo'n 200 kinderen uit zestig landen
over hetzelfde onderwerp, in het bijzon
der over de rechten van kinderen.
De tennishal van het City Club Hotel in Vö-
sendorf, een voorstadje van Wenen, her
bergt deze keer geen Krajiceks-in-de-dop
maar groepjes kinderen in de leeftijd van 10
tot 18 jaar, die in alle ernst praten over oor
log, honger, milieu, discriminatie, onder
wijs en basisbehoeften als voedsel, water,
kleding en huisvesting. Ze komen uit alle
hoeken van de wereld.
Ala heeft zich aangesloten bij de groep
die praat over het recht op onderwijs.
Waarom hij hier is, weet hij niet precies.
Maar zijn vriendinnetje Alia, geboren in
Sudan en woonachtig in Caïro, biedt uit
komst. „We zijn hier om te praten over een
betere wereld. En daar hoort onderwijs ook
bij. Want zonder onderwijs kom je ner
gens." Als inwoner van de sloppenwijken
van de miljoenenstad Caïro, weet ze waar
over ze praat. Met meer dan 60 kinderen zit
ze in een klas en de leraar ziet geen kans de
kinderen individueel te begeleiden. Ze heeft
nog geluk, want het merendeel van haar
leeftijdgenootjes gaat niet naar school en
zwerft op straat. De kinderconferentie is
maandag begonnen met de onthulling van
een boom voor het gebouw van de Verenig
de Naties. Abrahima Fall, de secretaris-ge
neraal van de VN-commissie voor de men
senrechten, onthulde de boom, waaraan de
kinderen briefjes hebben bevestigd met
hun zorgen: volwassenen maken oorlog,
kinderen betalen: ze geven kinderen onvol
doende bescherming tegen kindermishan
deling: ze maken geen eind aan discrimina
tie: er is geen toekomst voor de jeugd: en:
volwassenen zijn werkloos, kinderen wor
den gedwongen arbeid te verrichten.
Het zijn wellicht door volwassenen gedic
teerde teksten, maar het maakt de woede
van de kinderen er niet minder om. De
bloedserieuze discussies maken dat snel
duidelijk. Van alle beloftes, onder meer
vastgelegd in de Conventie van de Rechten
van het Kind, komt in de praktijk maar wei
nig terecht. Een Kroatisch meisje scham
pert: „Ons wordt niet eens verteld wat onze
rechten zijn. Dat we recht hebben op voed
sel. op gezondheidszorg. Dat we beschermd
moeten worden tegen gedwongen prostitu
tie".
De zorg voor het milieu behoort volgens
de kinderen tot de tien belangrijkste onder
werpen van deze conferentie. De 16-jarige
Katrina uit Chorzow in Het Poolse Silezië
beschrijft haar woonomgeving als volgt:
.Alles wat leeft, zou daar niet mogen wo
nen". Een schoon milieu is topprioriteit
voor haar en voor andere kinderen uit on
der meer Kroatië en de Filippijnen, waar
vervuiling door de industrie de gewoonste
zaak van de wereld is.
Nick Crisosto (17) uit de Verenigde Staten
is discussieleider van een groepje dat praat
over oorlog en vrede. Het zijn vooral de kin
deren uit Slovenië. Kroatië en Servië die
zich eensgezind voor deze werkgroep
hebben aangemeld. Het heeft hem ver
baasd dat sommige kinderen, kennelijk af
gestompt door het oorlogsgeweld, menen
dat de gevechten op de Balkan 'wel ergens
voor nodig zullen zijn'.
De discussiebijdragen van de kinderen
zijn kritisch en intelligent. Dat ondervond
de Europese directeur van het VN kinder
fonds Unicef, toen hij de kinderconferentie
kwam toespreken over het recht op overle
ven. Hij maande zijn toehoorders tot stilte
zodat hij zijn verhaal kon afsteken, maar
werd tot de orde geroepen. „Nee. u moet
eens een keer naar ons luisteren", kreeg de
verbijsterde Unicef-man te horen, om ver
volgens een vloedgolf van verwijten over
zich heen te krijgen.
Verwijten die er vooral op neerkomen dat
er niets terecht komt van alle VN verdra
gen, afspraken en resoluties van de Veilig
heidsraad. En dat pikken de kinderen niet.
Deze week stellen ze hun eisenpakket sa
men om die maandag aan de 'volwassen'
wereldconferentie over mensenrechten te
overhandigen. „Want", zo stelt het Kroati
sche meisje met een priemende Wijsvinger,
„jullie hebben het toch beloofd!"
