Besluit Maij
overdondert
de provincie
AlSÜW
Vaarten slibben dicht
Truc scholen om
norm te omzeilen
Ambtenaren Zuid-Holland staken door schoner water'
Randstad
A rw tt ii Visstand wijzigt zich
Vragen VVD over trajectkeuze HSL
Meer overlast vliegverkeer Leidse regio
VRIJDAG 18 JUN11993
Betrokkenheid besluitvorming HSL ontkend
De provincie Zuid-Holland onderneemt voorlopige geen
actie tegen het besluit van Maij om de hoge-snelheidslijn
ten oosten van Zoetermeer, dwars door het Groene Hart,
aan te leggen hoewel dit tracé falikant tegen de wil van
de provincie is. Gedeputeerde T. Jansen hield gisteren tij
den de statenvergadering zelfs vol 'nog nooit officieel van
Maijs voornemen gehoord te hebben'. Jansen ontkent
ook elke betrokkenheid bij de besluitvorming.
den haag monica wesseling
De grote vraag tijdens de verga
dering was of de provincie nu al
bij het rijk moet gaan lobbyen
om de voorlopige keuze van tra
cé A van tafel te krijgen. In het
collegeprogramma van het zit
tende college staat dat het pro
vinciaal bestuur absoluut voor
gebruik van het bestaande tracé
Jansen vindt het te vroeg om
nu al protest aan te tekenen:
„We gaan pas ageren op het
moment dat Rotterdam bouw
plannen presenteert dan wel als
de toekomst van Zestienhoven
moet worden besproken. De
aanleg van een hoge-snelheids-
lijn komt dan pas om de hoek
kijken."
Gisteren bleek er nogal wat
verwarring te zijn over het voor-
keursaltematief als het bestaan
de tracé te weinig capaciteit
heeft. In het collegeprogramma
staat dat er in tweede instantie
(als het bestaande tracé .onmo
gelijk is), een lijn ten westen van
Zoetermeer moet komen.
Groen Links-statenlid Meijer is
niet overtuigd van de vasthou
dendheid van gedeputeerde
staten: „Als GS eigenlijk voor
een tracé ten oosten van Zoe
termeer zijn, dan moeten ze dit
nu eindelijk maar eens in het
openbaar durven zeggen."
Onderzoek
Jansen heeft bij eerdere gele
genheden laten doorschemeren
dat nader onderzoek naar het
tracé door het Groene Hart niet'
a priori moet verworpen. De ge
deputeerde ontkent echter be
trokkenheid bij de besluitvor
ming en schermt zelfs met on
wetendheid.
De statenleden en de gedepu
teerde zijn overtuigd van de
noodzaak van een nieuw tracé.
„De spoorwegen leggen in het
kader van Rail 21 een flink aan
tal nieuwe lijnen aan. Dat geeft
ruimte op het bestaande tracé
en dus kan daar de snelle trein
over rijden".
Meijer wil dat de mogelijkhe
den en onmogelijkheden van
trace B nu al beter worden on
derzocht. „Mocht blijken dat
het bestaande tracé toch te wei
nig capaciteit heeft, dan kunnen
we met studies over B in de
hand, een keuze voor A wellicht
voorkomen."
De vraag naar de betrokken
heid van de provincie werd gis
termiddag tijdens de vergade
ring van provinciale staten op
geworpen door CDA'er J. Heij-
koop. „Twee weken geleden
hebben we als provincie de mi
nister gevraagd vóór de zomer
een besluit te nemen over de
tracé-keuze. Nu ligt het er al.
Dan vraag je je toch af of Zuid;
Holland hierbij betrokken is ge
weest."
Overdonderd
Heijkoop voelt zich, zo bleek uit
zijn verhaal, wat overdonderd,
te meer daar de keuze van Maij
niet de keuze van de provincie
is. PvdA'er Poppe zag dat an
ders: „Had u het dan prettiger
gevonden als wij eerst alle wo
ningbouwlocaties hadden vast
gelegd om vervolgens daar een
streep doorheen te kunnen ha
len omdat Maij de trein over de
locaties laat lopen."
Basisscholen hebben een truc bedacht om het minimumaantal leerlingen
dat ze voor hun voortbestaan nodig hebben, naar beneden te drukken.
Kleinere scholen in grotere gemeenten kunnen aan opheffing ontsnappen
door samenwerkingsverbanden te smeden met scholen in kleinere ge
meenten, waar de opheffingsnormen lager zijn.
Volgens PvdA-kamerlid De Cloe komt zo de door de voormalige staats
secretaris Wallage opgestarte schaalvergrotingsoperatie in gevaar. De Ka- I
mer wil de opheffingsnormen laten variëren naar grootte van de gemeen-
te. Een school in Amsterdam is veel eerder te klein om zelfstandig voort te
bestaan, dan een school in een kleine geïsoleerde plattelandsgemeente.
Het minimale aantal leerlingen op een plattelandsschool is 25, in een grote
stad is dat bijna 190. Al te streng wilde de Kamer niet zijn. Een schoolbe
stuur dat meer scholen onder zijn beheer heeft, kan een kleine school red
den als het gemiddelde van het aantal leerlingen van alle scholen samen
ruim boven de opheffingsnorm ligt. De Cloe nu, is bezorgd over een truc I
die scholen in Hengelo hebben bedacht. Zij lopen vooruit op de nieuwe
wet die de Kamer op dit moment in behandeling heeft en sluiten samen
werkingsverbanden met scholen in kleine buurgemeenten. Zij profiteren I
indirect van de lagere opheffingsnorm in die kleine gemeenten. Zo slagen -
zij erin het voor hen toe te passen gemiddelde naar beneden te brengen'.
Een enkeling trachtte door over de tafel te klimmen, de vergaderzaal van provinciale staten toch te bereiken. Onnodig, want de vergadering werd
uitgesteld tot na afloop van de stakingsacties. foto jan holvast T* a i a -m
den haag monica wesseling
Het provinciehuis van Zuid-
Holland heeft gistermorgen
twee uur plat gelegen. De amb
tenaren hebben de eerste twee
uur van hun werkdag niets uit
gevoerd. Ook de telefoon werd
niet opgenomen. Provinciale
staten hebben hun maandelijk
se vergadering een uur moeten
uitstellen. In de ochtenduren
verzamelden zich naar schat
ting 700 van dé 1600 ambtena
ren die in het provinciehuis
werken.
Tot de staking was opgeroe
pen door vier ambtenarenbon
den. Doel van de actie was en is
meer geld en betere arbeids
voorwaarden. Op 30 juni komen
de provincie-ambtenaren nog
maals in actie tijdens een lande
lijke actiedag.
Provinciale Staten beginnen
normaal om half tien met ver
gaderen. De ingang van de ver
gaderzaal was echter gebarrica
deerd. Om klimmen en klaute
ren te voorkomen (een aantal
statenleden trachtte over tafels
heen te schuiven), besloot com
missaris S. Patijn de vergade
ring een uur later te laten begin-
Hoewel werkgevers en werk
nemers nog steeds lijnrecht te
genover elkaar staan (een eis
van 2,5 procent tegenover een
bod van 0,7 procent), bleek het
begrip voor de actie groot. „Ik
vind het wel leuk. Ik ben zelf
veel te lang ambtenaar geweest.
Mijn sympathie ligt hier en ner
gens anders", aldus gedepu
teerde L. Blok. Ook de kersverse
PvdA-gedeputeerde J. Wolf, die
juist deze vergadering zou wor
den gei"nstalleerd, had geen
enkel bezwaar. „Ik heb nog
nooit zoveel belangstelling ge
had", was zijn lakonieke com
mentaar. Wolf vervangt tijdelijk
gedeputeerde Stolker die we
gens ziekte enkele maanden af
wezig is'.
Geen geld
Commissaris Patijn: „Ik ben zelf
ook ambtenaar van binnen
landse zaken, maar heb nog
niet met een spandoek voor de
minister gestaan. De eis van de
ambtenaren is reëel. Het pro
bleem is echter dat we geen
geld hebben. De provincie krijgt
geld van het rijk en er is net ge
noeg om de koopkracht van de
ambtenaren te behouden."
Ook gedeputeerde G. Brou
wer, verantwoordelijk voor het
personeelsbeleid, ziet geen mo
gelijkheden in te gaan op de eis
van de ambtenaren. Hij plaatste
een kanttekening. .Ambtenaren
willen de martksector volgen,
maar dan alleen op het gebied
van de loonsverhoging. Als ze
als echte marktpartij willen
worden benaderd, dan over de
hele linie en niet alleen de kren
ten uit de pap."
Om half elf werd de grote sta
tenzaal ontruimd en kon ieder
een aan het werk.
umuiden anp
De visstand in de Noordzee,
langs de Nederlandse kust en
op binnenwateren als het IJssel-
meer verandert dramatisch.
Door het sterk afnemen van
meststoffen in het water is een
aantal vissoorten sterk in op
komst, terwijl andere op termijn
dreigen te verdwijnen. Dit krijgt
de komende jaren grote gevol
gen voor de Nederlandse be
roepsvisserij.
Dat zegt dr. R. Boddeke,
hoofd van de afdeling biolo
gisch onderzoek zeevisserij van
het Rijksinstituut voor Visserij-
onderzoek (RIVO) in IJmuiden.
In de Waddenzee is een groot
aantal eitjes van de ansjovis ge
vonden. Deze vissoort is daar
door vervuiling van het water 29
jaar geleden verdwenen. Maar
wegens de uitzonderlijke hoge
watertemperatuur, de helder
heid van het Waddenzeewater
en de sterk teruggedrongen lo
zingvan meststoffen verwachtte
het instituut al in 1992 de terug
keer van de ansjovis.
In 1960 haalden Nederlandse
beroepsvissers nog 200 ton an
sjovis uit de Waddenzee. Door
de lozing van fosfaten en nitra
ten nam de hoeveelheid plank
ton daar explosief toe en de an
sjovis verdween. Slechts één an-
sjovisbedrijf in de Oosterschel-
de kon zich staande houden.
Metingen rond de sluizen in
de Afsluitdijk hebben aange
toond, dat de hoeveelheid in
het water geloosde fosfaten en
nitraten tussen 1981 en 1992
met 96 procent is verminderd.
Daardoor is ook de hoeveelheid
plankton sterk afgenomen en is
het water van Wadden- en
Noordzee zichtbaar helderder
geworden. Volgens Boddeke is
daarmee voldaan aan een be
langrijke voorwaarden om de
ansjovis weer in de Waddenzee
te laten paaien.
Het RIVO constateert dat
langs de kust ook andere 'helder
water-soorten' als dolfijnen en
pijlinktvissen terugkeren of fors
in aantal groeien. Zowel op de
Noordzee, de Waddenzee als
het IJsselmeer is het ecosysteem
volgens Boddeke 'zeer sterk aan
het verschuiven'. Daardoor zal
wél de zeevisserij op soorten als
schol, garnaal, kabeljauw, mos
selen en kokkels de komende
jaren in ernstige problemen ko
men. Op binnenwateren als het
IJsselmeer zullen ook spiering,
snoekbaars en paling sterk te
ruglopen. Ook daar zullen de
gevolgen voor de beroepsvisse
rij niet uitblijven, zo voorspelt
de RIVO-woordvoerder.
den haag
De fractie van de WD in de Tweede Kamer
wil duidelijkheid over de relatie tussen de
aanleg van een Hoge Snelheids Lijn (HSL)
door het Groene Hart en de komst van
nieuwe, grote woningbouwlocaties. Zowel
premier Lubbers als minister Maij heeft na
drukkelijk een link gelegd tussen de nood
zaak van bouwruimte en het aangeduide
voorkeurstracé van de HSL. De WD, zo
blijkt uit schriftelijke vragen aan de minis
ters Maij en Alders, voelt zich daardoor bui
tenspel gezet.
De liberale kamerleden Jorritsma en Te
Veldhuis vragen daarom opheldering over
de stand van zaken. Zij willen bijvoorbeeld
weten of de voorlopige keuze van het HSL-
traject mede is ingegeven door een keuze
voor nieuwe Vinex-bouwlocaties. Op grond
daarvan vragen de WD'ers zich af of voor
HSL en bouwlocaties dezelfde procedures
afgewikkeld moeten worden.
Tevens twijfelen de liberalen aan de
waarde van inspraak als nu reeds, zonder
dat iemand officiéél zijn zegje heeft kunnen
doen, de voorkeur wordt gegeven aan het
traject ten oosten van Zoetermeer.
door: Meindert van der Kaaij
HSL door Groene Hart lijkt onvermijdelijk
Minister Malj-Weggen maakte het in televisieprogramma NOVA
tussen neus en lippen bekend: het kabinet heeft een 'voorlopige'
voorkeur voor de aanleg van een Hoge Snelheidslijn (HSL) dwars
door het Groene Hart. Wat ruim twee jaar geleden door bijna alle
politici verontwaardigd van de hand werd gewezen, is nu
dichterbij dan ooit. Een supertrein die met een snelheid van 300
kilometer per uur op een flinke spoordijk door de groene long
van de Randstad scheurt.
Maar het ministerie van verkeer
en waterstaat haast zich om te
wijzen op het woordje 'voorlo
pig'. Na de zomer komt de rege
ringsnota over de HSL uit met
daarin alle voor en tegens van
alle varianten. Dan neemt de
regering naar verwachting in de
herfst een definitief besluit.
De reden waarom Maij nu plot
seling op dat moment is voor
uitgelopen, houdt verband met
de woningbouw rond Rotter
dam. Het zogeheten Groene
Hart-tracé waarvoor nu is geko
zen, hindert de grootschalige
nieuwbouw ten noorden van de
havenstad het minst van alle va
rianten. De grote vraag is nu:
kan de minister het in de herfst
nog maken om dan voor een
traject te kiezen dat de woning
bouw rond Rotterdam wel be
lemmert? Het ministerie zegt ja.
Bij dat besluit zou weer wél re
kening worden gehouden met
milieu en natuur. Degenen die
dat geloven zijn in dit land op
een hand te tellen.
Bij bestuurders en bewoners uit
het Groene Hart hoeft Maij in
middels niet meer aan te ko
men met pleidooien over het
natuurgebied in het meest ver
stedelijkt gebied in Nederland.
Cynisme wordt gegarandeerd
haar deel. Nadat in 1989 de Eu
ropese verkeersministesr beslo
ten tot een Europees netwerk,
kwam begin 1991 de nota uit
waarin de varianten van de
nieuwe lijn werden geopen
baard.
Eén traject passeert Zoetermeer
aan de westelijke kant en volgt
de rijksweg A4 tot aan Schiphol.
De andere passeert Zoetermeer
aan de oostelijke kant en raast
door natuurgebieden rond
Benthuizen, Hazerswoude,
Koudekerk en Hoogmade, en
buigt dan pas af naaf de A4.
Al snel bleek dat de laatstge
noemde variant door veel politi
ci verontwaardigd van de hand
werd gewezen. Hadden wij im
mers niet besloten om het
laatste beetje natuur in de
Randstad heilig te verklaren? De
woningbouw en bedrijfsvesti
ging gingen daar aan banden.
Er werd geïinvesteerd in de na
tuur. Bij de moeizame vorming
van de gemeente Rijnwoude, de
samenvoeging van de gemeen
ten Hazerswoude, Koudekerk
en Benthuizen, werd nota bene
als argument gebruikt dat een
grote gemeente meer bestuurs
kracht heeft om het Groene
Hart te beschermen. Al die
mooie woorden kunnen nu in
deprullebak.
De problemen bij Leiderdorp en
Zoeterwoude wegen kennelijk
zwaarder dan de argumenten
van natuur en milieu. En toege
geven, het is ook niet mis wat in
Leiderdorp voor een HSL moet
gebeuren. De sloopbal zou daar
verschrikkelijk huishouden: 180
huizen, een rouwcentrum, twee
scholen en een bankgebouw
moeten daarvoor tegen de
grond. Het is begrijpelijk, hoe
wel dat niet openlijk wordt toe
gegeven, dat in de gemeente
huizen van Leiderdorp en Zoe
terwoude een zucht van verlich
ting is geslaakt.
Het pleidooi voor een TGV over
bestaand spoor maakt inmid
dels geen schijn van kans meer.
En ook uit de penibele politieke
situatie waarin minister Maij nu
verkeert, hoeven de tegenstan
ders weinig hoop te peuren.
Ook een volgende minister zal
aandringen op de komst van de
trein en wel over een nieuw tra
cé. Nederland mag immers niet
het Jutland van Europa worden.
Er komt een Europees netwerk
van supersnelle treinen en Am
sterdam moet daarop aangeslo
ten zijn. Bovendien moet er
eens echt snel vervoer komen
om de concurrentie met milieu
vervuilende vervoersmiddelen
aan te gaan. Wie nu van Rotter
dam naar Amsterdam wil is een
uur en vijf minuten kwijt, ten
minste, als het op alle overvolle
stations op rolletjes loopt. Daar
kan met een TGV die door het
Groene Hart dendert, ruim een
half uur vanaf.
Rijnwoude en Jacobswoude, die
in mindere mate wordt getrof
fen, moeten kortom ernstig re
kening houden met de aanleg
van een, HSL-traject dwars over
hun grondgebied. De precieze
loop van de spoorbaan staat
nog niet vast. Het lijkt erop dat
deze gemeenten straks niets an
ders kunnen doen dan stegge
len over een paar meter naar
links of naar rechts om wat hui
zen te sparen. Andere opties om
de pijn te verlichten, zoals on
dertunneling en spoorbakken,
liggen weer verder weg. Wie de
discussie rond de Betuwelijn
volgt weet dat voor dit soort
technieken weinig geld is.
regio
De vaarten, kanalen en sloten
binnen het gebied van het
Hoogheemraadsschap van Rijn
land dreigen onaanvaardbaar
dicht te slibben. Het schap heeft
al geruime tijd geen stortplaats
meer heeft voor zijn bagger.
Vooral het opeenhopen van
bagger in de boezemwateren
belangrijk voor de waterhuis
houding in het gebied baart
het hoogheemraadschap steeds
meer zorgen.
Volgens woordvoerder Klap
wijk van het hoogheemraad
schap zijn er in de boezemwa
teren waar het schap de ver
antwoordelijkheid over draagt
momenteel twee grote en
vier 'gewone' knelpunten, waar
zo snel mogelijk wat aan ge
daan moet worden. „Onder
meer een bepaald gedeelte van
het stroomkanaal in Gouda
moet nodig worden gebaggerd.
Daarnaast hebben we nog een
behoorlijk knelpunt in de noor
delijke ringvaart bij Halfweg. En
ook een stuk Rijn in Katwijk-
Binnen, ongeveer waar het
schiphol bill meyer
Inwoners van Leiden, Leider
dorp, Warmond, Oegstgeest en
Abbenes krijgen vanaf 24 juni
meer last van geluidsoverlast
van overvliegende vliegtuigen.
Vanaf die datum krijgt de Kaag
baan op Schiphol, die voor de
Leidse regio de meeste geluids
overlast veroorzaakt, een flink
aantal extra vliegtuigbewegin
gen te verwerken. Dit is het ge
volg buiten gebruik stellen van
de Buitenveldertbaan voor een
jaar.
Dit gebeurt wegens onder
houdswerkzaamheden en de
stroomkanaal en het Vlietkanaal
bij elkaar komen is een pro
bleem."
Het hoogheemraadschap
moet nu een keuze maken: óf
wachten met baggeren tot de
provincie nieuwe stortplaatsen
heeft aangewezen maar dat
kan nog wel vijf jaar duren öf
nu baggeren. Dat laatste bete
kent dat het slib op de plaats
waar het is opgebaggerd, moet
worden ontwaterd. „En dat is
een verschrikkelijk duur ver
haal", aldus Klapwijk. „Het kost
ongeveer tweehonderd gulden
per kubieke meter natte spe
cie." Wachten op de provincie
houdt het risico in, dat bij aan
houdende regen het boezemni
veau onaanvaardbaar hoog
wordt. Alleen wat betreft de
Noordelijke Ringvaart, heeft het
hoogheemraadschap de hoop
iets met Amsterdam te kunnen
regelen. Behalve de knelpunten
in de boezemwateren is nu uit
de jaarlijkse schouw gebleken
dat ook veel van de sloten die
onder de verantwoordelijkheid
van particulieren of gemeenten
vallen, onvoldoende door-
aanleg van een drietal tunnels.
Dat betekent dat de geluids
overlast in Buitenveldert en
Amstelveen tijdelijk aanzienlijk
afneemt. Daartegenover staat
dat het aantal vliegtuigbewegin
gen boven Aalsmeer en de Leid
se regio fors toeneemt. Ook an
dere woonkernen in de regio
Schiphol kunnen periodiek
meer geluidsoverlast ondervin
den.
Schiphol zal via een uitge
breide advertentie- en voorlich
tingscampagne de inwoners
van de regio van de maatregel
op de hoogte stellen. Alle inwo
ners van Aalsmeer krijgen apart
stroom van water hebben. „Ook
daar hebben we te maken met
een flink aantal echte knelpun
ten", aldus Klapwijk.
Een voorbeeld van een derge
lijk knelpunt is de sloot in de
Oegstgeestse wijk Haaswijk. De
bewoners van de wijk klagen er
over stanoverlast en bovendien
zouden de vissen in dit water
sterven. Behalve een pomp, die
op de verkeerde plaats is gei"
nstalleerd, is ook de steeds ge
ringere diepte van de sloot oor
zaak.
De bagger uit het gebied van
het hoogheemraadschap werd
tot anderhalf jaar geleden in.
een voormalige zandwinput in
de Braassemermeer gestort.
Toen echter nieuwe vergunnin
gen moetsen worden afgegege-
ven, moest de stort vanwege de
vele bezwaarschriften worden
stilgelegd. Maandag behandelt
de Raad van State deze be
zwaarschriften. Het hoogheem
raadschap hoopt nu dat de
Raad van State toch toestem
ming geeft voor het afgeven van
de vergunningen.
een brief waarin uitgelegd
wordt wat de gevolgen zijn van
het buiten gebruik stellen van
Schiphol's langste start- en lan
dingsbaan.
De Buitenveldertbaan krijgt
een nieuwe toplaag. Ook de
baanverlichting wordt ver
nieuwd. Normaal is dit een klus
dat zo'n drie maanden in beslag
neemt. De Nederlandse Spoor
wegen en Rijkswaterstaat echter
besloten gebruik te maken van
de gelegenheid om hun geplan
de spoor- (verdubbeling Schip-
hollijn) en verkeerstunnels (ver
breding A4) onder de baan door
te trekken. Schiphol bouwt te-
Celstraf na
misbruik van
stiefdochter
haarlem
Een 44-jarige Haarlemmer is
gisteren door de rechtbank
wegens seksueel misbruik
van zijn minderjarige stief
dochter veroordeeld tot
tweeënhalf jaar gevangenis
straf. Er was tegen de man
vier jaar geëist.
De rechtbank acht bewe
zen dat de Haarlemmer sinds
1984 geregeld seksueel con
tact heeft gehad met het
slachtoffer. De verhouding
zou zijn begonnen toen het
meisje elf jaar oud was. Ze
heeft verklaard dat ze met
haar stiefvader naar bed ging
op avonden dat haar moeder
de deur uitging om te klaver
jassen.
Het slachtoffer raakte
tweemaal zwanger, de eerste
maal toen ze veertien jaar
oud was. De'stiefvader heeft
het seksueel misbruik altijd
ontkend. „Allemaal verzin
sels en leugens," zei hij tij
dens zijn strafzaak.
gelijkertijd een fiets- en open-
baarvervoerstunnel.
De werkzaamheden duren in
totaal een jaar. Als Schiphol dit
najaar klaar is met het baanon-
derhoud kan de Buitenveldert
baan weer in gebruik worden
genomen door kleinere propel-
lorvliegtuigen. Dat betekent dat
de drie overige banen het ver
keer moeten opvangen. De be
doeling is dat de Kaagbaan het
leeuwedeel van het luchtverkeer
te verwerken krijgt. Bij bepaalde
weersomstandigheden ontkomt
men er echter niet aan intensie
ver gebruik te maken ,van de
Aalsmeerbaan en de Zwanen-
burgbaan.
Buitenveldertbaan jaar buiten gebruik
