Geen land bereid
troepen te leveren
voor 'safe areas'
'Eerst zien, dan geloven dat Babangida macht afstaat'
Buitenland
Oostenrijkse kanselier
tevreden na bezoek Israël
Stank voor dank voor
Belgische blauwhelmen
Staking tegen vreemdelingenhaat
Muren AIDS-bestrijding vallen weg
Noord-Korea houdt zich
nog even aan NPV-verdrag
Kiezen voor president
ZATERDAG 12 JUNI 1993
e Prene ANP Algemeen Nedertands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Pres se Agentu' CPD Gemeenschappei ke Persdienst
Ind The independent IPS Inter Press Service RTR Reuter
UPI United Press International
i Kd|
AnMe J} 'ft..
Kinkel partijleider FDP
münster De liberale FDP, de coalitiepartner van de CDU/CSU
in de Duitse bondsregering, heeft gisteren op een partijcongres
in Münster minister Kinkel (buitenlandse zaken) tot partijleider
gekozen. Kinkel (foto) volgt als partijleider de 66-jarige Otto Graf
Lambsdorff op. foto ap» heinz ducklau
Fergie goodwill-ambassadeur VN
GENEVEFergie, de in ongenade gevallen schoondochter van de
Brits^ koningin, krijgt een nieuwe rol. De hertogin van York, Sa
rah Ferguson (33), wordt reizend ambassadeur voor de vluchte
lingen-organisatie van de Verenigde Naties (Unhcr). Zij gaat
fondsen werven voor gevluchte vrouwen en kinderen.
Servische oppositieleider ingestort
belgrado De Servische oppositieleider Vuk Draskovic, die tien
dagen geleden werd gearresteerd en zwaar mishandeld, is giste
ren in zijn cel ingestort en voor medisch onderzoek naar een
ziekenhuis gebracht. Na afloop werd hij weer naar de gevange
nis teruggebbracht, zeiden functionarissen. Volgens onderzoeks
rechter BranislavTodic had Draskovic „iets als een epileptische
aanval" gehad.
Verveling voor apen voorbij
cottbus Apen die opgesloten zitten in de dierentuinen in
Duitsland hoeven zich niet langer te vervelen. De dierentuin-di
recteuren hebben gisteren besloten hun dieren meer bezighe
den te verschaffen. Zo krijgen apen het klusje om in houtwol
verstopte rozijnen te vinden. Voor beren wordt de bezigheids
therapie .honing zoeken' ontwikkeld.
Homo's welkom in léger Israël
Jeruzalem Het Israëlische leger heeft gisteren gezegd dat het
formeel besloten heeft homoseksuelen te recruteren, eventueel
ook voor zogeheten gevoelige posten. Homo's zullen op exact
dezelfde wijze worden gescreend als alle andere recruten en aan
exact dezelfde criteria moeten voldoen. In de praktijk werden al
homo's gerecruteerd en golden voor hen alleen restricties ten
aanzien van speciale of gevoelige posten in het leger.
Vandalen schenden joodse begraafplaats
perpignan Een groep vandalen heeft gisteren op een joodse be
graafplaats in het Zuidfranse Perpignan 94 graven vernield. Er
werden grafstenen gebroken en sommige graftombes waren
opengemaakt. De vandalen richtten vooral schade aan in het ge
deelte waar graven lagen van slachtoffers uit de concentratie
kampen in de Tweede Wereldoorlog, aldus de politie.
Philips-man verdacht van omkoping
milaan Een Italiaan, die in Rome voor Philips contacten onder
houdt met politici en andere bestuurders, wordt er volgens het
Amerikaanse dagblad The Wall Street Journal van verdacht me
dewerkers van het ministerie van justitie smeergeld te hebben
betaald in ruil voor opdrachten. De man is donderdag gearres
teerd en heeft inmiddels huisarrest gekregen.
Joodse extremisten plannen aanslagen
Jeruzalem Joodse extremisten zijn bezig ondergrondse terreur-
eenheden te vormen met het doel aanslagen te plegen op Pales
tijnse vredesonderhandelaars en het vredesoverleg voor het
Midden-Oosten te saboteren. Dat meldt de Israëlische krant
Hadashot (nieuws). Hadashot bracht een interview met de leider
van een „cel" op de bezette Westoever, die alleen geïdentifi
ceerd werd als Shatz, in het Hebreeuws een acroniem voor
„openbare boodschapper'
Strijd in Bosnië breidt zich verder uit
jeruzalem dpa
De Oostenrijkse bondskanselier
Franz Vranitzky heeft gisteren
in Jeruzalem verklaard ervan
overtuigd te zijn dat met zijn
bezoek aan Israël een nieuw
hoofdstuk is begonnen in de
betrekkingen tussen beide lan
den. Op een persconferentie
vóór zijn terugvlucht naar We
nen zei de bondskanselier dat
over kwesties uit het verleden in
alle openheid is gesproken.
Het was het eerste bezoek van
een Oostenrijkse regeringsleider
BRUSSEL PETER DE VRIES
correspondent
Belgische diensplichtigen die
als VN-blauwhelm hebben ge
diend in Somalia zien hun inzet
slecht beloond. Ongeveer dertig
soldaten werd bij terugkeer in
België meegedeeld dat ze geen
werkloosheidsuitkering zullen
krijgen. De reden voor die kou
de douche is dat ze hun tijdelij
ke arbeidscontract met het mi
nisterie van landyerdediging of-
ficiëel vrijwillig hebben beëin-
digd.
De Belgische regering heeft
inmiddels aangekondigd een
oplossing te zullen zoeken om
de formele opstelling van de
uitkeringsinstanties ongedaan
te maken. Het probleem be
perkt zich volgens minister
Smet (arbeid) tot een groep sol
daten waarvan de dienstplicht
vlak voor of tijdens hun VN-taak
in Somalia afliep. Om toch uit
gezonden te kunnen worden,
tekenden zij als 'beroepsvrijwil
liger' voor één jaar bij; een con
tract dat ze bij terugkeer in Bel
gië beëdindigden. De uitke
ringsinstanties vinden dat vrij
willige werkloosheid, en weige
ren hen 'stempelgeld'.
De inrichting van de zes zogenaamde 'veilige gebieden'
of safe areas in Bosnië en Hercegovina dreigt een steeds
moeizamere opgave te worden. Geen van de 38 landen
van de Noordadantische Samenwerkingsraad NACC, die
gisteren aansluitend op de NAVO-bijeenkomst in Athene
bijeen was, zegde grondtroepen toe voor de beveiliging
van de gebieden.
athene gpd
Tegelijkertijd werd duidelijk dat
de NAVO-vliegtuigen, die de
VN-troepen in Bosnië uit de
lucht bescherming zullen bie
den. niet meteen bij ieder inci
dent in actie zullen komen. De
NACC is een platform voor de
landen van de NAVO en het
voormalige Warschaupact.
Er zijn zeker 5000 extra
blauwhelmen nodig om de vei
ligheidszones rond Sarajevo.
Tuzla, Goradze, Srebrenica, Ze-
pa en Bihac te beschermen. In
Athene werd met name een
aanbod van Rusland verwacht,
maar minister Kozyrev (buiten
landse zaken) kwam niet verder
dan de mededeling dat Moskou
de zaak „in beraad heeft". Na
afloop was Kozyrev evenwel iets
concreter. Als de VN de taken
van de vredesmacht duidelijker
definiëren, is Rusland bereid
een bijdrage te leveren.
Eerder weigerde de VS, de ini
tiator van het actieprogramma,
categorisch grondtroepen voor
de 'veilige gebieden' te leveren.
De directe Amerikaanse aanwe
zigheid blijft voorlopig beperkt
tot een symbolische troepen
macht van 300 man in Macedo
nië, die vooral bedoeld is om
verdere uitbreiding van het
conflict tegen te gaan.
Als voorbeeld van een inci
dent waarbij VN-troepen lucht
steun kunnen vragen, noemde
de Nederlandse minister Kooij-
mans (buitenlandse zaken) het
„eindeloos ophouden" van
hulpkonvooien zoals enige tijd
geleden bij Travnik gebeurde.
„Tot dusverre moeten wij ons
bij dit soort zaken neerleggen",
aldus Kooymans. In de toe
komst kan de NAVO echter
door middel van de luchtsteun
'bestraffend' optreden.
Terwijl de strijd in Bosnië zich
steeds meer uitbreid en zo mo
gelijk verder escaleert en Britse
VN-troepen het vuur openden
op Kroatische plunderaars, be
sloten de presidenten van Ser
vië, Kroatië en Bosnië elkaar
woensdag voor besprekingen in
Genève te ontmoeten. De
Bosnische president Izetbegovic
had donderdagavond al ver
klaard dat hij bereid was om
naar Genève te reizen. Izetbe
govic praat morgen wellicht al
met Mate Boban, de leider van
de Bosnische Kroaten.
teheran De inwoners van Iran, waaronder deze vrouwen in Teheran, konden gisteren naar de stembus om
een nieuwe president te kiezen. Verwacht wordt dat de huidige president Akbar Hashemi Rafsanjani een dui
delijke overwinning zal behalen en voor een tweede termijn van vier jaar wordt gekozen. foto afp
berlijn wendy kind
In Berlijn heeft de AIDS-bestrijding de handen in
elkaar geslagen. „Ik geloof dat de muren tussen
ons nu echt wegvallen." Dat zei topman Michael
Merson van de Wereldgezondheidsorganisatie
gisteren in Berlijn bij de afsluiting van het negen
de internationale AIDS-congres.
Het 'afbreken van muren' was het motto van de
vele acties en demonstraties van patiënten-actie
groepen tijdens het congres die daarmee protes
teerden tegen drempels in AIDS-bestrijding. zoals
onwilligheid, discriminatie, en te dure medicij
nen.
Michael Merson: „Uit bijna elk land in de we
reld hebben vrouwen en mannen, activisten en
wetenschappers, met allerlei seksuele voorkeuren
hier in Berlijn de muren tussen elkaar verbroken.
Noord en Zuid hebben van elkaar geleerd. Oost
en West werken samen verder. Migrantenge
meenschappen, mensen uit ontwikkelingslanden
en anderen hebben netwerken gevormd. Andere
organisaties, regeringen, artsen, onderzoekers en
mensen met HIV en AIDS zijn nieuwe verbindin
gen aangegaan."
In een terugblik stelde Merson, voorzitter van
het wereld-AIDS-programma van de WHO (We
reldgezondheidsorganisatie), dat de vooruitgang
in AIDS-bestrijding soms moeizaam gaat en „dat
we moeten accepteren dat de wetenschap alleen
kleine stapjes tegelijk kan nemen, geen grote
sprongen". Ook vroeg hij extra aandacht voor
vTouwen en voor jongeren. De helft van de nieu
we geïnfecteerden is namelijk beneden de 25 laar
Het was de eerste keer dat mensen met HIV en
AIDS officieel door de organisatie werden uitge
nodigd voor het congres. AIDS-patiënte Cindy
Robins-Shapley noemde het belangrijk dat ieder
een van nu af aan samen gaat werken. „De be
langrijkste prijs die er te krijgen is, is niet de No-
bel-prijs. Het is het kunnen redden van miljoenen
levens."
Robins-Shapley protesteerde onder luid ap
plaus tegen de Amerikaanse president Clinton,
die donderdagavond de inreisbeperkingen voor
mensen met HIV en AIDS bij wet heeft bekrach
tigd. De president heeft steeds beloofd die beper
kingen in te trekken.
Een van de belangrijkste doelen van het tiende
internationale AIDS-congres. volgend jaar in Ja
pan, is het bespreekbaar maken van AIDS onder
de Aziaten. „En dat moet leiden tot betere pre
ventieprogramma's. want daar mankeert het nog
aan", aldus prof. Yuichi Shiokawa die het tiende
congres gaat organiseren.
Het AIDS-virus verspreidt zich steeds sneller in
Azie. vooral in het zuiden en zuidoosten. De
hoogleraar, gespecialiseerd in immunologie en
reumatologie, stelde bij de afsluiting van 'Berlijn'
dat vooral homoseksuele Japanners vaak „onder
gronds" moeten gaan. Homoseksualiteit is in
Azië nog niet algemeen geaccepteerd. De tiende
AIDS-conferentie zal dat taboe doorbreken, ver
wacht Shiokawa.
Berlijn Turkse winkeliers, waaronder deze twee eigenaren van een textielwinkel, in de Berlijnse wijk Kreuz-
berg hebben gisteren hun zaak een uur lang gesloten gehouden om te protesteren tegen het geweld tegen
buitenlanders. Vertegenwoordigers van Turkse organisaties spraken van de eerste georganiseerde staking
voor meer rechten voor buitenlanders in Duitsland. foto dpa
NEW YORK Rtr
Noord-Korea heeft gisteren la
ten weten dat het zijn terugtrek
king van het Non-Proliferatie
verdrag voor kernwapens (NPV)
opschort. In een gezamelijke
Noordkoreaans-Amerikaanse
verklaring meldt Pyongyang dat
het besloten heeft „eenzijdig de
uitvoering van de terugtrekking
op te schorten, zo lang als het
dat nodig acht".
Noord-Korea had in maart
aangekondigd dat het op 12 ju
ni uit het NPV zou stappen, om
zo te ontkomen aan inspecties
door het Internationaal Atoom
energie Agentschap (IAEA). Het
communistische regime werd
ervan verdacht in twee installa
ties in het geheim te werken
aan de bouw van kernwapens.
Washington eiste dat Noord-
Korea zou terugkomen op zijn
besluit en zijn militaire installa
ties zou openstellen voor inter
nationale inspecties.
Vice-minister van buitenland
se zaken Kang Sok Ju, die na
mens Noord-Korea de bespre
kingen met de Amerikaanse on
derhandelaars voerde, zei niet
of er nu wel inspecteurs zijllen
worden toegelaten tot de twee
omstreden militaire installaties,
waar kernwapens zouden wor
den ontwikkeld.
Raket ontploft
bij ziekenhuis
PHNOM PENH AP
Bij het VN-ziekenhuis buiten de
Cambodjaanse hoofdstad
Phnom Penh is gisteravond een
raket geëxplodeerd. Niemand
raakte gewond door de explosie,
die een bomkrater van een me
ter doorsnee veroorzaakte. Het
was niet duidelijk wie het wa
pen had afgevuurd.
De Rode Khmer heeft gisteren
over de radio een oproep ge
daan om de zes leiders van de
regeringspartij CPP, die in 1979
dooi Wettam weiden gélhstal'
leerd, te vermoorden. De leider
van de guerrillastrijders deed de
oproep aan regeringstroepen,
politie en functionarissen.
aan de joodse staat sinds in
1959 beide landen diplomatieke
betrekkingen zijn aangegaan.
Vranitzky zei te hebben er
kend dat de wijze waarop Oos
tenrijkse regeringen omgingen
met het verleden de relatie tus
sen beide staten heeft bemoei
lijkt. Volgens de bondskanselier
heeft hij geprobeerd duidelijk te
maken dat Oostenrijk niet
slechts slachtoffer was van het
nationaal-socialisme. Hij erken
de dat het nazisme in zijn land
ook veel medestanders heeft ge
kend.
Nigeria kiest voor het eerst in jaren burgerpresident
De verkiezingen in Nigeria gaan za
terdag gewoon door, ondanks een ge
rechtelijke uitspraak waarin werd be
paald dat die dienden te worden uit
gesteld. Dit heeft de Nationale Kies
commissie (NEC) gisteren bekendge
maakt. De Nigeriaanse militaire lei
der Ibrahim Babangida en zijn be
stuursraad waren eerder op de dag in
spoedzitting bijeengekomen om zich
te beraden over de gerechtelijke uit
spraak. De kiescommissie, een door
de militairen ingesteld orgaan, liet
weten dat de uitspraak van het hof
niet rechtsgeldig is, omdat die in
strijd is met een militair decreet
waarin werd bepaald dat geen enkele
rechtbank de bevoegdheid heeft de
verkiezingen tegen te houden.
NAIROBIFRANS VAN DEN HOUDT
CORRESPONDENT Rtr-AFP
Donderdag verbood het hof in de
hoofdstad het doorgaan van de verkie
zingen. waarin na tien jaar militair be
wind een burgerpresident moet wor-
den gekozen. Naar de mening van het
hof moest een andere rechtbank eerst
een oordeel uitspreken overeen petitie
van de Associatie vooreen Beter Nige
ria (ABN), die wil dat de verkiezingen
worden afgelast.
De ABN, een beweging van ontevreden
voormalige politici en zakenlieden, wil
dat president Ibrahim Babangida nog
vier jaar aan de macht blijft om de so
ciale en economische problemen op te
lossen. Volgens de ABN zijn de twee.
kandidaten die het zaterdag tegen el
kaar opnemen absoluut niet in staat
het land te regeren.
De twee kandidaten voor het Nigeri
aanse presidentschap zijnbeide mos
lim. Ze vertegenwoordigen de twee
enige, door militairen opgerichte poli
tieke partijen. Geen van hen komt uit
de tot nu toe gehouden opiniepeilin
gen als favoriet naar voren. Op 27 au
gustus dient het hele overgangsproces
te worden afgerond met de officiële
overdracht van de macht door Baban
gida aan een nieuwe burgerregering.
Maar sceptici roepen nog steeds „eerst
zien. dan gelovenomdat zij menen
dat Babangida ondanks de verkiezin
gen nog steeds andere plannen heeft
en er niet aan denkt de macht af te
staan. Zij wijzen op de aanhoudende
mediacampagnes. In de campagne van
de Associatie voor een Beter Nigeria
wordt erop gehamerd dat „Nigeria blij
vende vrede, eenheid en stabiliteit no
dig heeft waarvoor alleen Babangida
kan zorgen
De meeste Nigerianen vinden het ech
ter welletjes na 23 van de 33 jaren van
hun onafhankelijkheid door militairen
te zijn bestuurd. De critici beschuldi
gen Babangida ervan de afgelopen ze
ven jaar steeds meer macht naar zich
toe te hebben getrokken. „Hij heeft op
willekeurige wijze mensen aangeno
men en ontslagen, giften en gunsten
uitgedeeld aan wie hij maar wil en op
die manier mensen gemaakt en gebro
ken. Vleierij en verklikkerij is hierdoor
een nationale ideologie geworden", al
dus een Nigeriaanse journalist.
Volgens hem hebben veel burgers alle
fatsoensnormen opzij geschoven en
zijn zij tot alles bereid om maar te
overleven. „Vrouwen belonen gunsten
met seks. mannen zijn bereid door het
stof te kruipen om te overleven en de
criminaliteit viert hoogtij". Vooral de
florerende drugshandel en dubieuze
zakentransacties hebben Nigeria in
Afrika en de rest van de wereld in korte
tijd een slechte naam bezorgd.
De twee presidentskandidaten, die de
afgelopen weken astronomische be
dragen hebben uitgegeven an hun
campagnes, zijn Moshood Abiola (55)
van de Sociaal Democratische Partij
(SDP) en Bashir Tofa (45) van de Na
tionale Republikeinse Conventie
(NRC). Ze zijn samen met hun familie
leden en 'running mates' stad en land
afgereisd, hebben grote advertenties
geplaatst in dag-en weekbladen en zijn
om het op Amerikaanse leest geschoei
de verkiezingsspektakel compleet te
maken onlangs zelfs in een televisiede
bat verschenen.
Sindsdien geldt Abiola. een leider van
de Yoruba-gemeenschap, min of meer
als favoriet voor de eindoverwinning,
omdat hij volgens de commentatoren
voor het oog van televisiekijkend Nige
ria een groter aantal politieke punten
wist te scoren dan de bankier Tofa.
Wat echter in Abiola's nadeel werkt, is
het feit dat hij een andere moslim heeft
gekozen als kandidaat voor het vice-
presidentschap. Voor Tofa's NRC, die
daarentegen een christen als 'running
mate' heeft aangewezen en drommels-
goed weet dat religieuze achtergrond
van cruciaal belang is in een land als
Nigeria, aanleiding om deze kwestie
flink op te blazen. „Sinds beide SDP-
kandidaten moslims zijn. zullen zij ze
ker de belangen van christenen ver
waarlozen. De religieuze politiek van
de SDP dient te worden verworpen",
oreren de NRC-haviken.
In feite hebben geen van de twee kan
didaten substantiële en brandende
vraagstukken aangesneden tijdens hun
campagnes i n dat tenv Ijl de vete pro
blemen waarmee Afrika's dichtstbe
volkte land (88,5 miljoen inwoners)
thans te kampen heeft, om oplossin
gen schreeuwen. In de jaren zeventig
was Nigeria een van de rijkste Afri
kaanse landen door de export van olie.
Door financieel wanbeheer, comjptie
en de inzakkende olieprijzen aan het
einde van de jaren zeventig verdween
ook de rijkdom. Haast niets in het land
werkt.
De telefoondienst, het wegennet en de
openbare diensten van Nigeria beho
ren tot de slechtste ter wereld. De eco
nomie holt achteruit waardoor zowel
de inflatie als de werkloosheid in rap
tempo stijgt. En dat heeft weer geleid
tot grotere armoede voor miljoenen
mensen en een toename van het aan
tal stakingen, demonstraties en mis
drijven. Bovendien wordt het land ge
teisterd door brandstoftekort (omdat
het de raffinaderijen aan onderdelen
ontbreekt) en neemt de druk van lu-i
Westen toe om de subsidies op benzi
ne op te heffen en zodoende de prijzen
te verhogen.
Het wordt voor Bahangida's opvolger
en zijn regering daarom geen gemak
kelijke start en velen zullen met argus-
ogen naar hel gedrag van de naai hun
kazernes teruggekeerde militairen kij
ken. Want het verleden heeft het Nige
riaanse volk geleerd dat het nu juist
bovenstaande problemen zijn die, op
het moment dat ze onder een burger-
regime escaleren en tot grootschalige
onlusten leiden, het voor de krijgs
macht wel heel aantrekkelijk maken
om opnieuw de macht te grijpen.
