ZATERDAGS
BIJVOEGSEL
In de rij voor een koophuis
4
ML
M
3
ZATERDAG 12 JUNI 1993
Gegadigden betalen soms meer dan de vraagprijs
LINDA WELTHER
Kopers betalen meer
dan de vraagprijs voor
een huis, makelaars en
woningzoekenden
gooien briejjes in
brievenbussen om
eigenaars op te roepen
hun huis te verkopen,
kandidaat-kopers
staken soms de strijd
om een nieuw huis. De
krapte op de
huizenmarkt drijft de
prijzen steeds verder
op. De gemiddelde
verkoopprijs vooreen
woning in de Leidse
regio bedroeg eind
1992 precies 221.560
gulden. Daarmee
liggen de prijzen voor
het eerst weer hoger
dan in 1978, toen het
gemiddelde op 208.800
De enorme stijging van de hui
zenprijzen laat zich goed illu
streren aan de hand van het
voorbeeld in de Oegstgeester Haaswijk. Bij de
oplevering van de woningen in deze nieuwe
buurt bedroeg de gemiddelde prijs 160.000
gulden, nu vijf jaar later moet voor een
woning gemiddeld 220.000 tot 230.000 gul
den worden neergeteld. Mensen moeten zó
snel reageren als er een huis vrijkomt, dat er
in het kantoor van makelaardij Proper in
Oegstgeest twee dames zijn die zich speciaal
bezighouden met het informeren van de
klanten over het aanbod. ,,Want als je twee
dagen wacht, ben je al te laat."
Volgens makelaar Carolien Proper uit
Oegstgeest bestaat de krapte op de koophui
zenmarkt al zeker een jaar, vooral in de prijs
klasse tussen 175.000 en 250.000 gulden. ,,Ik
bemiddel bijvoorbeeld in een pand in Leiden
van 179.000 gulden. Daarvoor heb ik van
middag tien afspraken. En als je een heleboel
kandidaten hebt, wordt de prijs natuurlijk
opgedreven. Veel mensen hebben al vaak
hun neus gestoten en die willen dan graag de
vraagprijs betalen, of soms zelfs meer."
De hoge huizenprijzen doen denken aan
15 jaar geleden, toen er ook sprake was van
een hausse. Makelaar Proper: „In 1978, toen
de prijzen zo hoog waren, was de rente ook
aanmerkelijk hoger. Op een gegeven mo
ment werden de huizen zo duur, dat nie
mand ze meer kocht, dus de markt stortte
in." De gemiddelde verkoopprijs was in de
jaren '82-'83 weer gedaald tot 136.000 gul
den.
Dat gaf merkwaardige situaties. Proper: „In
die periode waren er nieuwbouwprojecten,
zoals op het Waardeiland, waarbij na een jaar
de prijzen nog maar veertig procent waren
van de oorspronkelijke waarde. Dat was na
tuurlijk erg sneu voor de eerste intekenaars.
Daar zijn toen ook een hoop huizen ver
huurd, omdat ze niet verkoopbaar waren en
er is ook flink gekraakt."
Het probleem speelt niet alleen in Leiden.
Volgens Proper gaat het om de hele Rand
stad. Omdat daar nu eenmaal het meeste
werk is. „En als de files van het woon- werk
verkeer blijven toenemen, gaan toch steeds
meer mensen op de plek wonen waar ze wer
ken."
Hoe komt het dat er zo weinig koophuizen te
krijgen zijn? Makelaar J.Th. de Laat uit Voor
schoten weet een aantal oorzaken te noe
men. „De slechte economische situatie speelt
een belangrijke rol. Daardoor stellen veel ei
genaars die hun huis wilden verkopen hun
verkoopplannen nog even uit. Maar door de
lage rentestand zijn er wèl veel meer kopers.
Het is nu immers relatief voordelig om een
hypotheek af te sluiten.
Hij geeft een voorbeeld: „Als je nu een een
gezinswoning koopt met een hypotheek van
twee ton, heb je ondanks het hoge huurwaar
deforfait de komende jaren een vaste woon
last van 1000 gulden netto per maand. Voor
dat geld kun je bijna niet meer zo'n zelfde
soort huis huren. Bovendién, als die huren
per jaar zo'n vijf procent stijgen, gaat de prijs
over een periode van dertig jaar zeker drie
keer over de kop. Over dertig jaar betaal je
dus 3000 gulden huur. Terwijl bij een koop
huis over dertig jaar de kosten nihil zijn."
Een andere oorzaak is het feit dat de men
sen veel vaker verhuizen dan vroeger. „Jon
geren gaan veel snéller op zichzelf wonen en
het aantal echtscheidingen neemt nog steeds
toe." Ook de overheid werkt mee aan het te
kort van koopwoningen. „Er is veel minder
nieuwbouw dan vroeger. Leiden bijvoorbeeld
is eigenlijk vol."
Ten slotte speelt volgens De L^at de een
wording van Europa mee. „De prijzen voor
een huis zijn in het buitenland veel hoger, en
Nederland moet zich daar enigszins bij aan
passen. Nederlanders zijn eigenlijk nooit ge
wend geweest om wat voor hun huizen te be
talen. Met Duitsland bijvoorbeeld verschillen
onze prijzen zeker zo'n dertig a veertig pro-
Buurt
Het huizenaanbod verschilt ook per gemeen
te en per buurt. In Voorschoten bijvoorbeeld
speelt het probleem niet zo. Daar kampt men
meer met het probleem dat er geen vraag
meer is naar dure huizen. Kort geleden is de
nieuwbouwwijk Starrenburg opgeleverd, met
woningen van rond de vier ton, dus alle gega
digden voor zo'n huis zijn daar naartoe ge
trokken. Andere panden in die prijsklasse
blijven nu leegstaan.
Ook in Wassenaar, waar bijna alleen dure
huizen te krijgen zijn, hoeven de kopers niet
te vechten om een woning. Met verkoopprij
zen van rond een miljoen is er ook niet zo
veel vraag.
Aan de andere kant is volgens Proper de
vraag naar huizen in plaatsen als Zoeterwou-
de-Dorp, Hazerswoude-Dorp, Koudekerk en
Valkenburg in verhouding minder sterk toe
genomen. Deze gemeenten zijn ook relatief
goedkoper. Dat komt vooral door de ligging
en de bereikbaarheid ervan en wordt mede
bepaald door het antwoord op de vraag of er
een station in de gemeente is.
Leiden blijkt bij huizenkopers steeds gelief
der, ook bij mensen van buiten de stad. Dit
komt doordat het zo gunstig ligt tussen Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag. De Burge
meesters- en Professorenwijk en de Vogel
wijk zijn het meest populair. Tot voor kort
was er in de Stevenshof weinig vraag naar be
staande huizen, maar volgens makelaars lo
pen de zaken ook in de nieuwste I>eidse wijk
goed.
Zoektochten
De krapte op de huizenmarkt leidt vaak tot
lange zoektochten naar een geschikte wo
ning. Het echtpaar Martens is al enkele
maanden op zoek naar een huis in Leiden. Ze
hebben er al een stuk of zeven gezien, maar
schrikken telkens van de hoge prijzen. „We
zoeken iets tussen de 2,5 en de 3,5 ton. Het
liefst een karakteristiek pand, bijvoorbeeld
uit de jaren dertig. We willen liever geen
nieuwbouw."
„Zo'n vier maanden zijn we nu aan het
zoeken, en dat is voor deze tijd nog niet eens
zo lang. Vrienden van ons zijn al een jaar op
zoek. Die hebben echt wild-west taferelen
meegemaakt, zoals de situatie dat kopers
meer dan de vraagprijs gaan bieden. Ze zijn
nu zo wanhopig geworden dat ze maar gela
ten afwachten tot de markt een keer instort."
In Leiden is vooral de vooroorlogse Burge
meesters- en de Professorenwijk heel popu
lair. Martens gaat er niet eens meer kijken.
„We hebben wel eens huizen bezichtigd in
de De I^aat de Kanterstraat en in de Thorbec-
kestraat. Maar die waren idioot duur. Als je in
die wijk echt een huis wil hebben, weet je ge
woon zeker dat je te veel betaalt."
Onderwijzer Berkhout uit Katwijk speurt al
bijna een half jaar naar een eengezinswoning
in Katwijk aan de Rijn. „Ik zoek iets in het
oude gedeelte, in de buurt rondom de Rijn
straat. Ik word steeds ingelicht door mijn ma
kelaar, maar toch ben ik vaak te laat met
mijn bod. Dan is er weer iemand vóór me die
bereitl was een hoog bedrag te betalen en is
het dus al verkocht. Heel veel huizen worden
ook onderhands verkocht, zonder makelaar.
Die gaan dus helemaal aan je neus voorbij."
De Katwijker had niet verwacht dat het zo
lang zou duren voor hij een geschikte woning
kon vinden. „Ik weet wel dat er in andere
buurten misschien meer te krijgen is. maar
die huizen zijn te groot en te duur voor mij.
En ik wil niet meer betalen dan 2,5 ton."
„Maar als je zo lang op zoek bent, loop je
natuurlijk de kans dat je uit wanhoop maar
meer gaat bieden, om maar iets te krijgen. Of
dat je iets neemt dat eigenlijk niet helemaal
naar je zin is. Ik doe m'n best om dat te voor
komen." Voorlopig berust hij maar in de si
tuatie: „Ik moet geduld hebben."
Woningzoekende Martens plaatst vraagte
kens bij de rol die makelaars in het geheel
spelen. „We hebben gemerkt dat je gewoon
een makelaar in de arm móet nemen om aan
adressen van lege panden te komen. /Vis je
dat niet doet, zit je constant in een achter
standspositie. Want makelaars houden hui
zen die te koop staan eerst zo'n tien dagen
onder zich, voordat ze die aan het publiek
af of dat wel kan v
toch allerlei regels die
prijsgeven. Ik vraag i
volgens de EEG zijn
kartelvorming verbieden
gen dat de prijzen niet te hoog worden.
„En een makelaar kost inclusief BTW zo'n
twee procent van de koopprijs. Dat is een
aanzienlijk bedrag. Bovendien verplicht je je
om alles via hem te doen en kun je niets
meer onderhands regelen als de gelegenheid
zich voor mocht doen. Hoewel ik toch al niet
meer afga op huizen die-in de krant staan,
want daar is altijd wel iets mee. Er is dan bij
voorbeeld een invalidenbadkamer midden in
de gang waar niemand iets aan heeft, of het
pand is slecht onderhouden."
Koffiedik kijken
Hoe de huizenmarkt zich verder zal ontwik
kelen blijft nog onzeker. Veel makelaars den
ken dat de prijzen nog een tijd verder stijgen,
maar op langere termijn is het koffiedik kij
ken. In 1978 stortte de markt in, maar toen
was de rente niet zo laag. Dus het afsluiten
van een hypotheek was niet zo voordelig als
nu. Bovendien waren in 1978 de vraag en het
aanbod meer in evenwicht.
Makelaar Van der Drift uit Leiden ziet al te
kenen dat de geld verst rekkers voorzichtiger
worden met het verstrekken van hypotheken.
„Die houden er ook rekening mee dat de
het op een gegeven
kunnen betalen."
