'Breken met Samen op Weg'
Kerk Samenleving
ZATERDAG 12 JUN11993
UIT DE KERKBLADEN
Hemelvaart (1)
„Als er prijzen worden uit
geloofd voor de beste of
merkwaardigste krantekop,
dan zou Trouw van vrijdag
21 mei 1993 een goede kans
maken op de hoofdprijs", zo
begint N.J.M. Hoogendijk
zijn 'Meditatie bij een kran
tekop' in Het Kerkblad voor
de ring Alphen der Her
vormde Kerk. „Op pagina 3
stond daar namelijk groot
en vet over drie kolommen:
'Hemelvaart zorgt voor re
cord aantal files'. Je kan er
een beetje bij grinniken. Je
kan er ook verder over me
diteren. Want het zou na
tuurlijk een geweldig bericht
zijn als dat waar zou zijn in
deze tijd van steeds toene
mende secularisatie of ont
kerkelijking. Files voor de
hemelvaart'"
Hemelvaart (2)
Maar zo is het niet. Hemel
vaartsdag is er als christelij
ke feestdag zelfs altijd wat
bekaaid afgekomen, signa
leert Hoogendijk. „Ook in de
tijd dat geloofsopvattingen
nog veel strenger waren,
sprong de Hemelvaartsdag
eruit als de dag waarop veel
meer kon en mocht dan bij
voorbeeld op de zondagen.
Die dag werd wel de christe
lijke fietsdag bij uitstek ge
noemd. Je kon naar het
strand of naar zoiets als de
Keukenhof. En als je wat
verder weg wilde, dan kon
dat per trein of per bus.
Want de Hemelvaartsdag
was ook een 'toogdag* voor
veel organisaties. Er waren
zoveel toogdagen dat wijlen
dominee Buskes eens ver
zuchtte: ik toog, jij toogt, hij
toogt, wij zieltogen! Want
de gevierde dominees wer
den altijd uitgenodigd om
de feestrede te houden of
om de verzamelde jongeren
een hart onder de riem te
steken."
Hemelvaart (3)
Maar hoe druk het toen ook
kon zijn, er kon nooit ge
sproken worden over een re
cord aantal files op Hemel
vaartsdag. Nu weet Hogen-
dijk ook wel dat al die files
niets te maken hadden met
het feest van de terugkeer
van Jezus naar de Vader,
maar alles met de manier
waarop de moderne mens
zijn vrije tijd doorbrengt: er
eens lekker uit zijn, genieten
van de natuur of van andere
geneugten.
Helemaal kwalijk te ne
men is hem dat niet, meent
Hogendijk, en hij verwijst
daarbij naar Handelingen 1.
„Daar zeggen immers twee
engelen tegen de discipelen:
'Galileese mannen, wat staat
gij hier en staart op naar de
nemel? Deze Jezus, die van
u opgenomen is naar de he
mel zal op dezelfde wijze
wederkomen als gij Hem
naar de hemel hebt zien va
ren'. Juist bij de hemelvaart
van Jezus worden de disci
pelen terugverwezen naar
de aarde! Zij zouden als het
ware kunnen zingen met ge
zang 380, vers 5: 'Houd dan
de hemel in het oog, maar
hef uw hart niet al te hoog;
ofc aarde hier, op aarde
thans, ziet gij een boven-
Het bericht in Trouw ein
digt met de mededeling:
'Persoonlijke ongelukken
hebben zich niet voorge
daan. aldus de politie.' Ge
lukkigmaar!"
Nieuwe voorzitter Remonstrantse Broederschap meent dat zijn kerk zelfstandig moet blijven.
BRUMMEN HENK V
De nieuwe voorzitter van de Remonstrantse Broeder
schap, ir. W.E.R. van Herwijnen, vindt dat zijn kerk zelf
standig moet blijven en niet langer als waarnemer aan
het Samen-op-Wegproces van hervormden, gerefor
meerden en lutheranen moet deelnemen.
over onder meer de predestina
tieleer (de leer van de uitverkie
zing! in het nadeel van de eer
sten uit. De remonstrantse pre
dikanten werden verbannen. Zij
stichtten in 1619 in Antwerpen
de Remonstrantse Broeder
schap.
Van Herwijnen wijst erop dat
27 van de 45 gemeenten sa
menwerken met 'een andere
vrijzinnige groepering: doops-
De Remonstrantse Broeder
schap kan naar zijn mening niet
deelnemen in een herenigde
kerk die haar belijden mede ba
seert op de Dordtse Leerregels,
waarin de opvattingen van de
remonstranten worden afgewe
zen. Bovendien zal de stem van
de 10.000 remonstranten in de
ongeveer 3 miljoen leden tellen
de Samen-op-Wegkerk „verzui
pen". Verder zijn bepaalde 'tra
dities' binnen de Broederschap,
zoals de inzegening van niet-
huwelijkse relaties en het open
avondmaal, voor hem „onopge-
efbaar".
De algemene vergadering,
waarin afgevaardigden van de
45 plaatselijke gemeenten zit
ting hebben, beslist op 18 sep
tember over voortzetting van
het waamemerschap in het Sa
men-op-Wegproces van de Ne
derlandse Hervormde Kerk, de
Gereformeerde Kerken in Ne
derland en de Evangelisch-Lu-
therse Kerk. Dat gebeurt aan de
hand van een nota van het da
gelijks bestuur van de Broeder
schap, die op dit moment in de
gemeenten wordt besproken.
Een meerderheid van de der
tien bestuursleden stelt daarin
voor zelfstandig door te gaan en
niet langer als waarnemer aan
het proces deel te nemen. Enke
le bestuursleden vinden daar
entegen dat de Broederschap
volledig in Samen op Weg moet
participeren. Geen enkele be
stuurder is er voor het waame
merschap voort te zetten. Van
Herwijnen beklemtoont dat de
bestuursleden geen stemrecht
in de algemene vergadering
hebben. De plaatselijke ge
meenten bepalen welke kant de
Broederschap opgaat.
Volgens de nieuwe voorzitter
heeft het waamemerschap
nooit veel voorgesteld. De se
cretaris van de Broederschap zit
in de Raad van deputaten, het
'bestuur' van Samen op Weg.
De werkgroep die de ontwerp-
kerkorde voor een nieuwe kerk
opstelde, achtte het niet nodig
de remonstranten te raadplegen
over de vermelding van de
Dordtse Leerregels onder de be
lijdenisgeschriften in de kerkor
de. „Een weinig elegante gang
van zaken".
Tijdens de synode van
Dordrecht (1618-1619) viel de
strijd tussen de remonstranten
en de contra-remonstranten
Van Herwijnen vreest dat een
wanverhouding ontstaat, als de
Broederschap kiest voor opgaan
in de Samen-op-Wegkerk: op
landelijk niveau geven de re
monstranten hun zelfstandig
heid op, terwijl zij op plaatselijk
niveau hun eigen weg gaan.
De voorstanders van een fusie
met de drie Samen-op-Wegker-
ken kunnen met hun argumen
ten Van Herwijnen niet overtui
gen. Zij vinden dat de verdeeld
heid van de kerken een slechte
zaak is en dat ook de Broeder
schap moet bijdragen aan gro
tere eenheid in het uitdragen
van de christelijke boodschap.
Ook Van Herwijnen wil graag
gezind, vrijzinnig hervormd of de eenheid tussen de kerken
Protestantenbond. Deze
meenten zullen vermoedelijk
niet snel bereid zijn de samen
werking op te geven om op te
gaan in een kerk waarin ook een
zeer behoudende groepering als
de Gereformeerde Bond is ver
tegenwoordigd. Van de overige
18 gemeenten hebben de vier
grootste (Rotterdam, Den Haag,
Utrecht en Amsterdam) vol
doende omvang om zelfstandig
voort te kunnen bestaan.
herstellen, maar dan wel
een kerk die op de toekomst is
gericht". De ontwerp-kerkorde
voor de nieuwe kerk is gericht
op de hereniging en niet op ver
nieuwing, zoals Samen-op-
Wegcoördinator ds. B. Wallet
heeft toegegeven.
De remonstrantse voorzitter
vindt dat een „zeer teleurstel
lende zaak". In plaats van dat
de kerken zich het hoofd breken
hoe zij zich in de geseculari
seerde samenleving kunnen
handhaven en hoe zij moeten
reageren op de zingevingsvra-
gen die ook onder jongeren le
ven, klampen zij zich vast aan
het verleden.
Van Herwijnen is niet be
vreesd dat hij als voorzitter van
een slinkend kerkgenootschap
„het licht moet uitdoen". Hij
denkt dat er altijd plaats zal zijn
voor het vrijzinnige geluid van
zijn kerk. Om na te gaan hoe de
kerk als vrijzinnige gemeen
schap haar ledental kan hand
haven of zelfs vergroten, heeft
zij de hulp ingeroepen van het
Areopagusberaad, een groep
kerkleden met een marketing-
of managementsfunctie die de
kerken wil helpen om met be
hulp van moderne marketing
technieken hun imago te verbe
teren.
'Areopagus' heeft de remon
stranten aangeraden duidelijk
te laten zien wat zij willen zijn:
een kerkgenootschap dat open
staat voor invloed uit de samen
leving, de verdraagzaamheid
hoog in het vaandel voert en sa
men wil werken met andere
kerken, met name gelijkgezinde
vrijzinnige kerkelijke groeperin
gen.
Als wij laten zien wat we wil
len, hopen wij dat de mensen
zeggen: dit is wat ik zoek", zegt
Van Herwijnen. Als voorbeeld
noemt hij de gemeente in
Utrecht, die mede door het or
ganiseren van lezingen en an
dere activiteiten in de Geerte-
kerk is gegroeid.
De voorzitter is een van de
weinige kerkelijke leiders die
een loopbaan in het bedrijfsle
ven achter de rug hebben. Als
werknemer van Shell maakte hij
mee, hoe dit bedrijf wegens het
beleid in Zuid-Afrika werd aan
gevallen. Intern heeft hij de
aanwezigheid van Shell in Zuid-
Afrika, maar ook andere om
streden zaken als de produktie
van pesticiden, aan de orde ge
steld.
Maar, zo heeft hij ondervon
den, eens houdt de mogelijk
heid op om intern kritiek te ui
ten. Dan moet je kiezen: ophou
den met „mekkeren" of het be
drijf verlaten. In 1985 besloot
Van Herwijnen vervroegd met
pensioen te gaan.
Ir. W.E.R. van Herwijnen: „Als de Broederschap kiest voor het opgaan in de Samen op Weg-kerk, ontstaat een wanverhouding." FOTO ANP
BOEKBESPREKING
Het verborgen manna
De 18e-eeuwse predikant Theodorus van
der Groe wordt gezien als de laatste be
langrijke vertegenwoordiger van de Na
dere Reformatie. De in Zwammerdam
geboren Van der Groe (1705-1784) stu
deerde in Leiden en werd daarna beves
tigd in zijn eerste gemeente Rijnsater-
woude. Na enkele jaren vertrok hij naar
Kralingen, waar hij tot zijn dood zou
werken. Vijf nagelaten leerredenen over
Openbaringen 2:11 en 17 van zijn hand,
zijn nu in hedendaags Nederlands om
gezet en onder de titel 'Het verborgen
manna' uitgegeven door De Groot
Goudriaan in Kampen. Van der Groe be
handelt in deze vijf preken twee beloften
van Jezus aan Zijn strijdende kerk op
aarde. „Als Gods kinderen door genade
mogen overwinnen, zullen zij van de
tweede dood niet beschadigd worden.
Maar zij zullen mogen eten van het
manna dat verborgen is."
Hel verborgen manna Theodorus van der
Groe. - Kampen De Groot .Goudriaan, 1993. -
95 p. ISBN 90-6140-296-4. Prijs14,90 gulden.
Over toewijding gesproken
Zes mensen die zich al jaren inzetten
voor zending en hulpverlening staan
centraal in 'Over toewijding gesproken'.
Gerry Velema-Drent maakte een serie
portretten van hen, waarbij de kernvraag
steeds is: hoe houden ze het vol om toe
gewijd te blijven in dit werk? Als een ro
de draad komt in antwoord daarop tel
kens tiaar voren dat een persoonlijke re
latie met God van wezenlijk belang is.
Daarnaast is de persoonlijke betrokken
heid bij het lot van armen en verdrukten
een krachtig motief om door te gaan.
Het boekje is uitgegeven door Kok Voor
hoeve in Kampen, in samenwerking met
Tear Fund in Driebergen.
Over toewijding gesproken werkers voor Tear
Fund Gerry Velema-Drent. - Kampen Kok
Voorhoeve, 1993. - 88 p. ISBN 90-297-1142-6.
Prijs: 14,50 gulden.
Mijmeringen
De gesproken columns van W.J. Ou-
weneel, die in het seizoen 1991/1992
werden uitgezonden door de EO-televi-
sie, zijn onder de titel 'Mijmeringen' in
boekvprm verschenen. Ouweneel noemt
de verhaaltjes 'uiteraard tamelijk preten
tieloos'. „Ze hebben de eenvoud en
lichtvoetigheid die bij tv-columns past;
maar ze proberen tegelijkertijd wel dege
lijk een serieuze boodschap over te bren
gen, de ene keer speciaal aan niet-chris-
tenen, de volgende keer aan (halve of he
le) christenen."
Ouweneel is behalve free lance-mede-
werker van de EO ook docent filosofie en
psychologie aan de Evangelische Hoge
school in Amersfoort en buitengewoon
hoogleraar filosofie aan de Universiteit
van Potchefstroom in Zuid-Afrika.
Mijmeringen Willem J. Ouweneel. - Kampen
Kok Voorhoeve, 1993. - 66 p. ISBN
90-297-1137-X. Prijs13,50 gulden.
DICK VAN DER PUS
COLOFON
UITGEVERSMAATSCHAPPIJ
Leidsch Dagblad, uitgave
van Dagbiaduitgevenj Damiate bv
DIRECTIE J de Vries. G P. Arnold (adj);
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, Fran:
Nypels. Henk van der Post (ad/)
HOOFDKANTOOR
Witte Singel 1.2311 BG Leiden,
telefoon 071-161400
REGIOKANTOREN
Tel 02521-19353. Fax: 02521-19610
POSTADRESSEN
Postbus 54,2300 AB Leiden.
ADVERTENTIES
RUBRIEKSADVERTENTIES
ABONNEMENTEN
KUCHTEN BEZORGING
HET WEER
HANS VAN ES
Kille wind
De overgang naar koeler weer ver
liep in Nederland nogal geruisloos,
zeker vergeleken met sommige de
len van Engeland en Frankrijk.
Daar zorgde een actieve depressie
voor de tweede dag m successie
voor overlast door hevige regenval-
.De meeste regen 5 tot 15 milli
meter viel in ons land in de weste
lijke kustgebieden en dat is voor
een zomers onweersfront nogal be
scheiden.
Ook vrijdag overdag kwamen de
buien niet echt tot ontplooiing. De
bloemkoolvormige cumuluswolken
spreidden zich in de loop van de
middag zijwaarts uit. Hierdoor
raakte het bewolkt, maar droog
bleef het wel en met 20 tot 22 gra
den voelde het nog vrij zomers aan.
De van oorsprong koele oceaan-
lucht bereikte ons pas na een lange
weg over land en was daardoor
weer een stuk opgewarmd. De ste
vige zuidenwind met aan zee 6 Be
aufort blies alle benauwdheid van
de laatste dagen weg.
De komende dagen last de zomer
een duidelijke adempauze in. De
Britse depressie verhuist zondag
naar Oost-Europa en maakt daar
mee de weg vrij voor een kille
noordwestenwind. Door de lange
weg over zee, die de lucht heeft af
gelegd. blijven de maxima met on
geveer 16 graden onder de maat.
Er kan begin volgende week nog
een enkele bui vallen, hoofdzake
lijk landinwaarts. Tegen het mid
den van de volgende week onder
gaat het Azorenhoogeen uitbrei
ding naar West-Europa. Dat geeft
hoop op verbetering.
De huidige koele episode is type
rend voor het karakter van deze
voorzomer. Sinds april zien we een
zeer regelmatige afwisseling van
warmteperiodes van 3 a 5 dagen,
onderbroken door meest korte tijd
vakken met frisser weer. Echte
langdurige mooiweer-perioden
zoals we die in de vroege zomer van
de afgelopen paar jaar meemaak
ten, zien we tot nu toe nog niet.
Toch wekt het temperatuurbeeld
dit jaar weer alom verbazing, gelet
op het behoorlijke warmte-over-
schot.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Noorwegen:
Zaterdag aan de westkust
perioden met zon en
droog. In het binnenland
op een bui. Zondag ook
ratuur v
Maximumtempe-
n 12 graden bij
de Noord kaap tot tegen de
20 graden bij Oslo. Zon
dag enkele graden lëger.
Zweden:
Half tot zwaar bewolkt en
enkele buien. Middagtem-
peratuur van 11 graden in
het noorden tot 18 in het
zuiden, zondag in het zui
den enkele graden lager.
Denemarken:
Zaterdag af en toe zon en
een enkele bui. Zondag
bewolkt en veel buien.
Maxima dalend naar 17
graden op zondag.
Engeland, Schotland, Wales en Ierland:
Zaterdag meest bewolkt en perioden
met regen. Zondag droog
door. Maxin
België eniuxemburg:
Zaterdag veel bewolking en enkele bui
en. Zondag afnemende buugheid en la
ter enkele opklaringen. Maxima onge
veer 15 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
In het noorden half tot zwaar bewolkt en
enkele buien. Naar het midden toe ge
leidelijk meer zon. Zondag van het wes
ten uit perioden met zon en droog. Mid-
dagtemperatuur van 14 graden aan de
Kanaalkust tot 19 graden plaatselijk in
het oosten.
Portugal en Madeira:
Portugal: Zonnig, maar aan de westkust
ten noorden van Lissabon ook enkele
wolkenvelden of mist. Droog. Middag-
temperatuur ongeveer 20 graden aan de
Costa Verde en 27 graden aan de Algar-
ve. Madeira: Perioden met zon. ook wol
kenvelden en droog. Maxima circa 22
graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Droog en zonnig. Aan de Golf
van Biskaje enkele wolkenvelden maar
waarschijnlijk droog. Middagtempera-
tuur aan de Costa's ten noorden van
Benidorm rond 24 graden, landinwaarts
en aan de stranden ten zuiden van Beni
dorm tegen of iets boven de 30 graden.
Aan de Golf van Biskaje koeler met
maxima rond 18 graden. Canarische Ei
landen: Droog en vooral langs de zuids-
tranden zonnig. Maxima tussen 22 en
26 graden.
Marokko en Tunesië:
Marokko: Droog en zonnig, in het noor
den mogelijk enkele wolkenvelden.
Maxima aan zee ongeveer 25 graden,
zondag enkele graden hoger. Tunesië:
Overwegend zonnig. Droog. Maxima aan
zee tussen de 25 en 30 graden.
Zuid-Frankrijk:
Aan de Cöte d'Azur en op het Centraal
Massief droog en zonnig, elders wat
meer bewolking en een enkele bui. In
het Rhónedal waait de Mistral. Middag-
temperaturen rond 20 graden, aan de
Riviëra ongeveer 24 graden.
Mallorca enlbiza:
Af en toe zon, ook enkele wolkenvelden
maar waarschijnlijk droog. Middagtem-
peratuur ongeveer 27 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
In het noorden en midden van Italië en
op Corsica en Sardinië veranderlijk be
wolkt en vooral in de bergen enkele flin
ke regen- of onweersbuien. Middagtem-
peraturen tussen 22 en 26 graden. In
Zuid-ltalië flinke perioden met zon en
droog. Middagtemperatuur zaterdag tus-
34 graden. Zondag iets lager.
het Griekse vasteland stapelwolken.
Droog. Middagtemperaturen op de
stranden ongeveer 27 graden, in het
binnenland 31 tot 36 graden.
Turkije en Cyprus:
Droog en zonnig. Middagtemperatuur
ongeveer 30 graden.
Duitsland:
Half tot zwaar bewolkt en enkele buien,
mogelijk met onweer. Zaterdag in het
zuiden van Duitsland opklaringen. Mid
dagtemperatuur zaterdag ongeveer 20
graden, zondag enkele graden lager.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
ZONDAG 131UN11993
Zon- en maanstanden
Zon op 05.17 Zon onder 21.58
Maan op 01.41 Maan onder 15.06
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 10.48 en 23.09
Laag water 05.35 en 18.21
MAANDAG 14 JUNI 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 05.17 Zon onder 21.58
Maan op 01.59 Maan onder 16.13
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 11.38
Laag water 06.35 en 19.31
Weerrapporten 11 jun 20 uur:
22 16 15
23 16 8
24 16 0.1
Innsbruck
Istanbul
Klagenturt
23 15 32
19 16 3
26 14 6
Johannesburg c
W££TJ£ WAT
SOtC/CfT£R£fi/ B/J S£SAM-
ST&AAT f
