Onenigheid over
inzet vliegtuigen
Ex-minister hekelt Major
Buitenland
Tien procent Duitse jeugd
steunt racistisch geweld
Ex-premier Italië van
moord beschuldigd
Wachten op asiel Hitte doet Britse autowegen smelten
Terughoudende reactie op AIDS-vaccin
De Lozada nu zeker van
presidentschap Bolivia
DONDERDAG 10JUN11993
5
VS en Europese NAVO-landen praten verder over Bosnië
Explosies Britse olieraffinaderij
londen Bij een olieraffinaderij in het noorden van Engeland
hebben zich vannacht minstens drie explosies voorgedaan, zo
heeft de politie meegedeeld. Er is geen melding gemaakt van
brand of eventuele gewonden. Het gebied rond de fabriek is af
gesloten en er wordt een onderzoek ingesteld, aldus de politie.
VS laat seropositieve Haïtianen toe
Washington De Verenigde Staten zullen een groep van 158 met
het AIDS-virus besmette Haïtianen toelaten tot het land. Was
hington buigt voor de uitspraak van een federale rechter dins
dag, die bepaalde dat het vasthouden van de groep in een kamp
van een Amerikaanse marinebasis op Cuba strijdig is met de
Grondwet.
Premier China niet meer 'verkouden'
peking De Chinese premier Li Peng is voldoende hersteld om
binnenkort zijn Malaysische ambtgenoot Mahathir Mohamed te
ontvangen. Li is meer dan zes weken niet in het openbaar ge
zien. Hij zou door een hartaanval zijn getroffen. Volgens de offi
ciële lezing kampte de 65-jarige Li met een zware verkoudheid.
VN-sancties tegen Haïti gevraagd
new york» De Verenigde Staten, Frankrijk, Canada en Vene
zuela gaan de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties vragen
bindende sancties te treffen tegen Haïti, om de terugkeer te be
werkstelligen van de verdreven president Jean-Bertrand Aristide.
De vier landen hebben daartoe gisteren besloten.
Arrestaties rond dood aartsbisschop
mexico-stad» Vijf politieambtenaren zijn in verband met de
dood van de aartsbisschop van Guadalajara, kardinaal Ocampo,
gearresteerd. Zij zouden geld hebben aangenomen van de leider
van een drugskartel in ruil voor bescherming. Ocampo werd op
24 mei in Guadelajara doodgeschoten door huurmoordenaars
die hem, volgens officiële lezing, aanzagen voor een drugsbaron.
President Burundi verleent amnestie
nairobi De nieuwe president van Burundi, Melchior Ndadaye,
heeft gisteren aangekondigd 500 gevangenen amnestie te verle
nen. De regeling geldt zowel voor politieke gevangen als crimi
nelen. Ndadaye won eind vorige week de eerste vrije verkiezin
gen sinds de onafhankelijkheid van Burundi in 1962.
Ier Sutherland nieuw hoofd GATT
geneve De Ierse bankier en jurist Peter Sutherland, die in de ja
ren 1985-1989 Europees commissaris voor concurrentiezaken
was, wordt in juli de nieuwe directeur-generaal van de wereld
handelsorganisatie GATT. Sutherland (47) wordt de opvolger
van de Zwitser Arthur Dunkel.
Politicus oppen uitroepen noodtoestand
De Verenigde Staten en een aantal EG-landen is onenig
heid ontstaan over de rol die NAVO-gevechtsvliegtuigen
boven Bosnië en Hercegovina moeten vervullen bij de
bescherming van de zogenaamde safe havens voor de
moslimbevolking.
bonn Rtr
Achttien procent van de jonge
ren in het oosten van Duitsland
en acht procent van de jeugd in
het westen van het land keurt
aanslagen tegen buitenlanders
goed. Dat betekent dat gemid
deld iets meer dan tien procent
van de Duitse jeugd het racisti
sche geweld steunt. Dat blijkt
uit een gisteren gepubliceerde
studie van het Duitse ministerie
voor jeugdzaken.
Van de ondervraagde jonge
ren tussen de 14 en 27 jaar
schaamt zich in het Westen bij
na 70 procent, in het oosten 58
procent voor de golf van geweld
tegen buitenlanders.
Bij Duitse politici groeit de
vrees voor een burgeroorlog
tussen rechts-extremisten en in
Duitsland wonende buitenlan
ders, zeker nu het geweld tegen
buitenlanders nog steeds toe
neemt. CSU-parlementariër
washington-muqdisho» rtr-afp
ln de Somalische hoofdstad
Muqdisho lijkt de vredesmacht
van de Verenigde Naties zich op
te maken voor een vergeldings
actie op de troepen van de So
malische krijgsheer Mohamed
Farah Aidid. Aidid zou verant
woordelijk zijn voor het bloed
bad dat zaterdag 23 Pakistaanse
VN-militairen het leven kostte.
De VN riepen gisteren hulpor
ganisaties op hun medewerkers
uit de stad te evacueren en gin
gen tegelijkertijd door met het
in veiligheid brengen van eigen
personeel.
rome eelco van der linden
correspondent
De Italiaanse ex-premier An
dreotti is er gisteren door het
openbaar ministerie in Rome
officieel van beschuldigd de
maffia opdracht te hebben ge
geven tot de moord, in 1979, op
de journalist Pecorelli. Het
openbaar ministerie in Palermo
verdacht Andreotti al eerder van
betrokkenheid bij deze moord.
Op Andreotti rust de verdenking
dat hij banden heeft met de
maffia.
Pecorelli was pen uiterst om-
Hans Raidel zei gisteren zelfs:
„Als de politie haar greep ver
liest, moeten we serieus denken
aan het afkondigen van de
noodtoestand". Minister Seiters
(binnenlandse zaken) riep op
tot strengere wetten en hogere
straffen voor rechts-extremis
ten.
Sinds de aanslag, waarbij eind
vorige maand in Solingen vijf
Turkse vrouwen en kinderen
omkwamen, deden zich alleen
al in de deelstaat Noordrijn-
Westfalen 70 andere aanslagen
tegen buitenlanders voor.
Duitse veiligheidsdeskundi
gen maken zich inmiddel§
steeds meer zorgen over con
tacten tussen tot nu toe niet ge
welddadige groepen neo-nazi's
en zeer gewelddadige skin
heads. De neo-nazi's zorgen bij
die toenemende samenwerking
voor de hechte organisatie, de
tot op heden ongeorganiseerde
skinheads voor redeloos geweld.
De Verenigde Staten sturen
vier gevechtsvliegtuigen naar
Somalia die mogelijk gebruikt
kunnen worden bij de actie. Dat
hebben functionarissen van de
regering-Clinton gisteren be
kendgemaakt. In de Somalische
hoofdstad zijn verder Franse en
Amerikaanse versterkingen aan
gekomen. Enkele uren na de
aankondiging van Washington,
eiste eeri nieuw Somalisch ra
diostation dat de 18.000 man
sterke troepenmacht van de VN
Somalia verlaat omdat de So-
maliërs hun land „tot het laatst
zullen verdedigen".
streden persoon. Hij was lid van
de vrijmetselaarsloge P2 en had
uitmuntende contacten met de
geheime diensten. Peccorelli
wilde in het door hem geleide
weekblad OP (Politieke Waarne
mer) een verhaal publiceren
waaruit blijkt dat Andreotti de
door de Rode Brigades ontvoer
de christendemocratische leider
Aldo Moro niet wilde laten be
vrijden.
De procureur in Rome heeft
gisteren gevraagd om opheffing
van Andreotti's parlementaire
onschendbaarheid.
luxemburg gpd-
Washington vindt dat de ge
vechtsvliegtuigen alleen in actie
moeten komen wanneer VN-
blauwhelmen die in de gebie
den worden gestationeerd
daadwerkelijk worden aange
vallen. Maar een aantal NAVO-
bondgenotem, waaronder Ne
derland, vinden dat de vliegtui
gen ook ingezet moeten worden
wanneer de Serviërs doorgaan
met het beschieten van de mos
limbevolking in de 'safe ha
vens'.
Het meningsverschil bleek gis
teren tijdens een gesprek in
Luxemburg tussen de EG-mi-
nisters van buitenlandse zaken
en hun Amerikaanse collega
Warren Christopher. De kwestie
wordt vandaag en morgen ver
der besproken tijdens een
NAVO-bijeenkomst in Athene.
Een Nederlands konvooi in
Bosnië is gisteren onder mor
tiervuur komen te liggen. Het
konvooi uit Busovace was met
hulpgoederen onderweg, toen
het bij een wegversperring van
de Kroaten werd opgehouden.
Terwijl de wagens stonden te
wachten, sloeg een mortiergra
naat in op twintig meter af
stand. Een tweede kwam tussen
twee voertuigen terecht. Die
raakten beiden beschadigd.
„Maar door een wonder is nie
mand gewond geraakt", aldus
adjudant Jan Pot in het VN-
hoofdkwartier in Zagreb. Het
konvooi is daarop teruggekeerd
naar de basis.
De nieuwe Bosnische bevel
hebber Delic heeft gisteren zijn
troepen opdracht gegeven hun
offensief rond de strategische
stad Travnik te beëindigen. De
regeringstroepen hadden gis
terochtend nog aanvallen on
dernomen op verscheidene dor
pen in de omgeving van Trav
nik, een stad die zij begin deze
week op de Bosnische Kroaten
veroverden.
In een stap die tot verdere
uitbreiding van het gewapende
conflict kan leiden heeft de lei
der van de Bosnische Kroaten,
Mate Boban, Kroatië om hulp
gevraagd. Kroatië protesteerde
ten scherpste bij de Bosnische
president, Alija Izetbegovic, te
gen wat het noemde de „wrede
Geidar Alijev
beoogde premier
van Azerbajzjan
MOSKOU DPA-AFP
De vroegere leider van de com
munistische partij van Azerba-
jdzjan, Geidar Alijev, moet de
nieuwe premier van dit land
worden. President Aboelfaz El-
chibey heeft afgelopen nacht
zijn belangrijkste politieke rivaal
die functie aangeboden, zo
meldde het Russische persbu
reau Interfax.
Volgens Interfax, dat zich be
riep op kringen rond de presi
dent, heeft Alijev het aanbod in
beraad. De beoogde premier is
voorzitter van het parlement
van Nachitsjevan, een autono
me republiek van Azerbajdzjan.
In Azerbajdzjan is een politie
ke crisis ontstaan wegens een
opstand in Gjandja. Rebellenlei
der Soeret Goesejnov die
Gjandja bezet houdt, eiste giste
ren het aftreden van president
Elchibey.
agressie van moslimtroepen".
In Genève zei VN-woordvoer
der Fred Eckhard dat Boban en
londen ce es van zweeden
correspondent
Norman Lamont, de Britse ex-
minister van financiën, heeft
gisteren in een rede die het La
gerhuis met stomheid sloeg, de
vloer aangeveegd met premier
John Major. Lamonts rede werd
onmiddellijk vergeleken met de
aanval die Sir Geoffrey Howe in
1990 deed op de toenmalige
premier Thatcher en die uitein
delijk leidde tot haar val. De li
beraal-democratische leider
Paddy Ashdown omschreef La
monts toespraak als „het begin
van het einde van Majors pre
mierschap".
Premier Major luisterde emo
tieloos toe hoe de man die ja
renlang zijn rechterhand was
geweest, de poten onder zijn
stoel wegzaagde. Lamont schil
derde een beeld van een pre
mier die zich door opiniepeilin
gen in plaats van beginsels laat
Izetbegovic daar in het week
einde worden verwacht voor
onderhandelingen over de situ-
John Major. foto ap
leiden en die de rentevoet ma
nipuleert ten behoeve van poli
tiek gewin.
„Veel te veel belangrijke be
slissingen worden genomen
met het oog op de publiciteit",
zei Lamont. „la. we zijn zowel
politici als beleidsmakers, maar
we zijn ook de vertfffuwensper-
LA PAZ AP
Gonzalo Sanchez de Lozada is
zeker geworden van het presi
dentschap van Bolivia, doordat
de voormalige dictator generaal
Hugo Banzer Suarez zich giste
ren als kandidaat heeft terugge
trokken. Het Congres had een
keus moeten maken tussen de
twee kandidaten, omdat ze bij
de zondag gehouden presi
dentsverkiezingen geen van
beiden een absolute meerder
heid haalde.
Sanchez de Lozada kreeg 36
procent van de stemmen en
Banzer Suarez 21 procent Ban
zer Suarez trok zich terug nadat
drie kleine partijen dinsdag be
kend hadden gemaakt op San
chez de lozada te zullen stem
men, die daardoor nog maar
atie in Centraal-Bosnië. Volgens
Boban zijn „meer dan 100.000
Kroaten op de vlucht geslagen".
Afscheiding
bedreigt vrede
in Cambodja
PHNOM PENH AFP
Een aantal provincies in het
oosten van Cambodja zou zich
vandaag van de rest van het
land hebben afgescheiden. De
gebieden weigeren de uitslag te
erkennen van de algemene ver
kiezingen, die vorige maand on
der auspiciën van de Verenigde
Naties zijn gehouden. Dat heeft
premier Hun Sen, leider van de
(vroeger communistische)
Cambodjaanse Volkspartij
(CPF). bekendgemaakt. Een be
vestiging of toelichting op de
mededeling was er bij het ter
perse gaan van deze editie niet
Volgens Hun Sen is er bij de
verkiezingen, die onder toezicht
van de Verenigde Naties vorige
maand zijn gehouden, gefrau
deerd. De premier, wiens partij
de algemene verkiezingen ver
loor, zei te vrezen voor een
bloedbad ais de nachten ova
fraude niet serieus worden ge-
sonen van de natie. En ik geloof
dat wij in de politiek eerst moe
ten beslissen wat goed is en
daarna pas hoe we die besjis-
sing presenteren, niet omge
keerd
Politieke commentatoren in
Londen achten de kans voorals
nog gering dat dit najaar ie
mand in de Conservatieve Partij
zal opstaan om Major de hand
schoen toe te werpen, zoals in
1990 Michael Heseltine met
Thatcher deed. M.nr all het
aanzien van Major niet stijgt, zo
is de inschatting, zal Major vol
gend jaar uitgedaagd worden.
De rede van Lamont werd ge
volgd door een debat van een
uur tussen Labourleider lohn
Smith en de premier. Volgens
de commentatoren won Smith,
die met een geestige redevoe
ring het Lagerhuis herhaaldelijk
aan zijn voeten kreeg, het debat
gemaldcelijk.
twee stemmen tekort kwam om
te worden gekozen.
Bolovia heeft sinds 1984 een
democratisch gekozen presi
dent. Tussen 1964 en 1984 had
het land 18 voornamelijk mili
taire regeringen S.in< lie/ de I o
zada is de eigenaar van de
grootste mijnonderneming van
Bolivia en is afkomstie uit een
familie van grootgrondbezitters,
die vele jaren in ballingschap
leefde e president «VORK.
Victor Hugo Cardenas, een Ay-
mara-indiaan. Cardena zal de
eerste Aymara-indiaan zijn die
een hoge regeringsfunctie be
kleedt in Bolivia. waar de bevol
king in meerderheid uit india
nen bestaat.
De stemming in het Congres
staat gepland voor 6 augustus.
VN-troepen Somalia bereiden
vergeldingsactie Aidid voor
londen «ceesv
correspondent
Pendelaars naar Londen dachten dat ze alles al
een keer hadden meegemaakt. In de barre winter
van 1990-'91, toen er twee centimeter sneeuw
was gevallen, waren alle treinen tot stilstand ge
komen. In de gure herfst van 1992, toen de bo
men hun blad hadden verloren, was er ook geen
spoorverkeer mogelijk geweest: bladeren op de
rails. Maar het noodlot dat hen gisteren trof, sloeg
alles. Het werd in een krantekop aldus verwoord:
'Hitte Doet Autoweg Smelten'.
Natuurlijk, de forensen wisten dat hun eiland lag
in een klimaatzone die wordt gekenmerkt door
ijskoude winters en verzengend hete zomers. In
de winter zakt het kwik soms tot 2 graden onder
het vriespunt, en gisteren was het bijvoorbeeld 26
graden boven nul. Maar was dat het kookpunt
van 's lands autowegen?
Het probleem was maandag al aan het licht geko
men op de M11de autoweg tussen Londen en de
luchthaven Stansted. Gisteren moest de M4 naar
Heathrow worden afgesloten. Reizigers die op
Heathrow aankwamen, van wie velen uit de tro
pen, kregen het advies om met de ondergrondse
naar Londen te reizen. Wie met taxi of bus ging,
riskeerde een vertraging van twee uur.
En er dreigen meer wegen in onbruik te raken. De
RAC, de Engelse ANWB, waarschuwde:Als dit zo
door gaat (de verzengende hitte), staat Engeland
voor een moeilijke zomer. We zijn ernstig be
zorgd dat alle betonnen autowegen kwetsbaar
zijn".
Het probleem was niet zozeer dat de wegen
smolten, zo legden wegenbouwkundigen snel uit,
de moeilijkheid was dat het verkeerde soort be-
ton-ijzer was gebruikt. Ijzer namelijk dat in extre
me omstandigheden te veel uitzette.
Het verkeerde soort betonijzer het was een
verklaring die de pendelaars maar al te vertrouwd
in de oren klonk. Had een woordvoerder van Bri
tish Rail in de barre winter van 1990-'91toen een
dun laagje sneeuw het hele raderwerk had stilge
legd, niet de zotternij over zich afgeroepen met
de verontschuldiging: „Sorry, maar dit is het ver
keerde soort sneeuw"?
Dezelfde Londense avondkrant die opende met
'Hitte Doet Autoweg Smelten', had toen geopend
met 'Het Is Het Verkeerde Soort Sneeuw'. Al snel
was de verklaring van de spoorweg-woordvoerder
een staande uitdrukking geworden in de Engelse
taal die tot diep in de hete zomer van dat jaar
werd gebezigd door geestige laatkomers: „Sorry
dat ik te laat ben, maar er lag het verkeerde soort
sneeuw".
Toen, in die barre winter, hadden de kranten ver
slaggevers naar Siberië gestuurd om te zien of de
treinen daar ook vastliepen. Een inwoner van
Krasnojarsk had niet helemaal begrepen hoe twee
graden vorst een heel land kon verlammen.
„Weet u wanneer het pas koud is"?, had hij tot de
verslaggever gezegd.Als je de voordeur open
doet, naar buiten spuugt, en dan 'plop' hoort".
Als de huidige hittegolf in Groot-Brittannië aan
houdt, kan dezelfde verslaggever misschien eens
een kijkje gaan nemen in de Sahara.
Winchester De Chinese Lin Jian Towg kijkt door het smalle raampje
van zijn cel in een gevangenis in Winchester. Towg is een van de 45
Chinese vluchtelingen die zondag in paniek van het vrachtschip Golden
Venture afsprongen nadat bij New York was gestrand. Acht Chinezen
kwamen daarbij om het leven. Aan boord van het schip waren 200 Chi
nezen. Die willen in de Verenigde Staten asiel aanvragen. In afwachting
van de behandeling van hun aanvraag zijn de vluchtelingen ingesloten.
foto ap kevin morley
„We hebben nu een aanwijzing dat dit pre
paraat het virus onder controle houdt. Maar
net is nog veel, veel te vroeg om te weten of
het bij alle patiënten werkt en wat de effec
ten op de lange termijn zijn." Prof.dr. J. Rui
tenberg, algemeen directeur van het Cen
traal Laboratoriumvan de Bloedtransfusie
dienst in Amsterdam, toonde zich gisteren
op het AIDS-congres in Berlijn zeer gema
tigd optimistisch over een nieuw vaccin.
Dat vaccin was diezelfde middag met veel
bombarie in een Berlijns hotel, ver van het
congrescentrum, gepresenteerd door een
samenwerkingsverband van het bio-farma-
ceutische bedrijf The Immune Response
Coiporation in San Diego en geneesmidde
lenfabrikant Rhone-Poulenc.
Het gaat om een immunotherapèutisch
'accin, wat betekent dat het zou moeten in
werken op het menselijk afweersysteem. De
uitvinder is dr. Jonas Salk, die ooit het po-
liovaccin ontwikkelde. Salk stelde overigens
zelf op de persconferentie dat het vaccin
(gebaseerd op gedood AIDS-virus dat dus
ook antistoffen maakt) nog op grote groe
pen mensen getest moet worden en dat de
tijd zal moeten leren hoe, waarom en of het
werkt. Wijselijk gaf Salk dan ook geen tijd
schema om bijvoorbeeld aan te geven wan
neer de patient er wat aan heeft.
Het vaccin is bedoeld voor mensen die al
met HIV besmet zijn, maar nog geen ziekte
verschijnselen hebben: het is dus een thera
peutisch en geen preventief vaccin. Het is
een aantal malen in kleine groepen mensen
getest, onder meer bij 100 mensen van wie
de ene helft het middel kreeg en de andere
helft niet. In de vaccin-groep bleek de hoe
veelheid virus bij een aantal mensen gelijk
te blijven. (Algemeen wordt aangenomen
dat er een verband is tussen het toenemen
van de hoeveelheid virus en het erger wor
den van de ziekte.)
Het kan dus interessant worden als de
hoeveelheid virus inderdaad onder controle
te houden is, hoewel dat dus niet betekent
dat het virus uit het lichaam verdwijnt. Dat
kan ook betekenen dat het langer duurt
voor de HlV-geïnfecteerde werkelijk ziek
wordt.
„Maar het is nog veel te vroeg om daar
zelfs maar aan te denkenaldus Ruiten
berg die de wetenschappelijke gedachten-
gang wel interessant vindt. Hij hekelde
vooral het feit dat in de met het vaccin be
handelde groep ook een aantal patiënten
helemaal niet op het middel reageerde. Bij
hen bleef de hoeveelheid virus dus toene
men. De vraag is waarom? Wel staat uit een
eerder, nog kleiner onderzoek vast dat het
middel veilig is en geen bijwerkingen heeft
en dat is belangrijk, vindt Ruitenberg. „Een
stapje op weg, maar absoluut nog geen ge
neesmiddel voor AIDS", zo besloot hij zijn
reactie.
Rede in Lagerhuis zet Britse premier voor schut
