Pretecho populair bij zwangere vrouwen Reiswereld krabbelt uit dal Provincie in 't rood Randstad Bedreigd na vechtpartij ShopKmpkr Ook deze Alto huur je bij V- CLIP&PSPER Tpn voor bestrijding racisme Veel besmettingen in Harlingen DONDERDAG 10 JUNI 1993 MEINDERTVAN DERK, *Leids bedrijfje doet goede zaken CAROLINE VAN OVERBEEKE .Schitterend, hè. Wat een woel- .vater is het, geen minuut ligt hij stil." Bea en Jan Stouten uit Ha- zerswoude turen ingespannen Dp de monitor om het geslacht van hun ongeboren kind te be palen. Het echtpaar heeft al drie zoons en wil nu graag een dochter. Bij het Leidse bedrijfje Baby Look laat het paar een 'pretecho' maken. „Maar vol gens mij is het weer een jonge tje", zegt Bea Stouten. „Ik voel het." De familie Stouten is op de mogelijkheid van een pretecho gewezen door de verloskundige. „Onze moeder heeft kanker en ligt op sterven. Zij wil graag we ten of het een jongetje of een meisje is want ze zal de geboor te van ons kind waarschijnlijk niet meer meemaken. We laten haar straks de videoband van ons ongeboren kind zien." „Ik wil wel om een taart wed den dat het een jongetje wordt." Maar helemaal zeker weet de Gonda Lijbers van Baby Look het niet. Het schijnbare geslachtsdeel van de foetus op de echografie kan net zo goed een stuk van de navelstreng zijn. „Honderd procent garantie kan ik niet geven." Jan Stouten: „Als het maar gezond is." Gat Pretecho's ziin het nieuwste gat in de mediscne markt: commer ciële bedrijfjes die dergelijke echo's maken, rijzen als padde stoelen uit de grond. Ook in Lei den kunnen zwangere vrouwen sinds half mei een kijkje nemen in eigen buik. Baby Look, het bedrijfje van Gonda Lijbers, is gevestigd in een voormalig pak huis aan de Hoefstraat. Zo'n dertig vrouwen hebben inmid dels bij Baby Look een echo la ten maken. Sommigen zijn zó enthousiast, dat ze in een later stadium van de zwangerschap nog eens terugkomen. Moderne apparatuur maken met weerkaatsende ultra-ge- luidgolven het lichaampje van de foetus op een monitor zicht baar. Dat gebeurt bij Baby Look zónder medische indicatie: puur voor de lol. Een half uur lang kan een zwangere vrouw met haar partner op een scherm turen naar de spartelende arm pjes en beentjes en het klop pende hartje van hun ongebo ren kind. Op de achtergrond klinkt passende muziek om de sfeer te verhogen. AJs de ouders erom vragen, doet Lijbers ook een gok naar het geslacht van het kind. Band Na afloop krijgt het paar een vi deoband en twee polaroidfoto's mee naar huis. Kosten: 125 gul den. Lijbers: „Het gaat alleen om de pret: veel ouders vinden het heel leuk om hun kind te zien. Zelf geniet ik er ook van. Maar ik ga niet op de stoel zit ten van de verloskundige of een specialist en doe absoluut geen medische uitspraken. Als ik ooit een afwijking zie, en ik hoop niet dat dat gebeurt, verwijs ik de vrouw door naar een specia list. Maar ik vertel er niet bij wat ik heb gezien." Lijbers adviseert vrouwen die bij haar aankloppen, eerst bij de huisarts of verloskundige langs te gaan voor een eerste contro le. „Daarna kunnen ze bij mij terecht. Mensen komen hier omdat ze erg nieuwsgierig zijn en de foto's leuk vinden voor het plakboek. Zonder medische indicatie kun je in het zieken huis geen echo laten maken. Hier kan iedereen terecht, maar dan alleen om te kijken. Zo'n echo is bovendien niet schade lijk." Volgens Lijbers hebben ver loskundigen en gynaecologen in Pretecho geeft valse hoop CAROLINE VAN OVERBEEKE „Een pretecho geeft zwangere vrouwen valse hoop. Ik maak me zorgen over deze ontwik keling en vind het geen goede zaak dat de commercie zo in speelt op verloskundige zorg." Dr. H. Kanhai, als gynaecoloog werkzaam bij het Academisch Ziekenhuis Leiden (AZL) heeft ernstige bedenkingen bij com merciële bedrijfjes als het Leidse Baby Look dat 'pre techo's' maakt. „Het is een gat in de markt. Misschien aardig voor het plakboek maar zo'n pretecho heeft totaal geen waarde voor de beoordeling van de zwan gerschap. En daarin schuilt ook het gevaar: zo'n echo wekt toch verwachtingen, valse rust. Zwangere vrouwen worden er door gerustgesteld en denken dat hun kind zich goed ont wikkelt, terwijl er van alles aan de hand kan zijn." Volgens Kanhai hebben me dewerkers van de bedrijfjes niet de deskundigheid in huis om een echo te beoordelen. Het is een pure commerciële De „Ik heb in het ziekenhuis een vrouw behandeld die een gezond kind verwachtte: ze had een pretecho laten ma ken. Maar haar kind werd ge boren met hele ernstige aan geboren afwijkingen. En die afwijkingen waren fantastisch goed op de video te zien!" Te veel onderzoek schept al leen maar verwarring, vindt Kanhai. „Het is een marke- ting-stunt: je kan ook behoef tes kwéken. Een vrouw kan fantastisch zwanger zijn, maar gaan twijfelen door een pre techo. Het omgekeerde kan ook." Kanhai vraagt zich af wie me disch aansprakelijkheid is als er iets mis gaat: wat gebeurt er als de teleurgestelde ouders met de video in de hand naar de rechter stappen? „Ik kan me zo voorstellen dat deze be drijfjes erdoor in de proble men kunnen komen. Maar we zullen de eerst zaak moeten afwachten. Ik kijk er met be langstelling naar uit. de regio geen bezwaar tegen Lijbers werkt in deeltijd in lijkt alles grijs. Maar hoe meer haar bedrijf. „Integendeel: som- een ziekenhuis maar heeft geen zwangere vrouwen je hebt be- migen vinden het juist prettig medische achtergrond. Haar keken, hoe duidelijker je dingen dat ik hun werk uit handen neem. Ze hebben het heel erg druk omdat veel vrouwen bij hen aankloppen voor een echo." partner, werkzaam bij een be- kunt onderscheiden.' drijf in medische apparatuur, Paren hebben soms een spe- bracht haar op het idee. Lijbers: ciale reden om een pretecho te „Ik heb eerst een cursus in laten maken, zoals in het geval echografie gedaan. In het begin van de familie Stouten. Lijbers: Consument besluit steeds later over vakanties LEIDEN» Mensen besluiten steeds later wanneer en waar naartoe zij op vakantie gaan. Hierdoor lijkt 1993 voor de reiswereld minder rampzalig te worden dan in ja nuari nog werd gedacht. Lang zaam komen de verkopen van reizen op gang en lopen reisbu reaus hun achterstand in. De omvang van de 'last minute-rei- zen' is echter nog onduidelijk. Is het aanbod nu groter dan ooit, of zijn touroperators erin ge slaagd om dat aantal zo klein mogelijk te houden? De tijden dat reisbureaus in december en januari op hun te nen liepen om de klanten te helpen is voorbij. In plaats van zes a zeven maanden van tevo ren, boeken reizigers nu drie a vier maanden van te voren hun reis. Volgens C. de Boer, direc teur van het Nederlands Re search Instituut voor Toerisme en Recreatie (NRIT), weten mensen steeds later wanneer zij op vakantie kunnen. „Met na me tweeverdieners hebben moeite om hun vakantie op el kaar af te stemmen. Pas een paar maanden voor de zomer hebben zij daarover met hun werkgever en collega's een rege ling getroffen." Het NRIT heeft onlangs voor Transavia Airlines onderzoek gedaan naar de vliegvakanties en daaruit blijkt dat de reiswe reld langzaam aan hel opkrab belen Is uit het dal. In januari voorzag men nog een terugval van 30 procent. Nu loopt deze branche nog maar 18 procent achter. „En als de trend zich voortzet kan dat nog tussen de 9 en 4 procent verder terugzak ken". De Boer gelooft niet dat men sen hun besluiten uitstellen, omdat zij op een koopje van een last minute-reis uit zijn. „Voor een last minute-reis moet je tot een maand voor de ver trekdatum wachten en dat doen zij nu ook weer niet. Het blijkt juist dal de groep last minute- reizigers even groot is gebleven als in het topjaar 1992." Volgens de onderzoeker is dat ook beter voor de reissector. Last minute-reizen zijn relatief duur. Op het laatste moment moeten er nog allerlei extra kos ten worden gemaakt, terwijl de reis voor veel minder geld weg gaat. Daarom hebben tourope- hij met een korreltje zout. „Het gaat niet alleen om vlieg- tuigstoelen waarmee zij in hun maag blijven zitten. Zij hebben ook accomodaties die leeg blij ven staan en dat is kapitaalver nietiging. Ik denk daarom dat zij toch veel reizen tegen de kostprijs van de hand zullen doen, als puntje bij paaltje komt." Ook is het verschijnsel last minute-reis volgens Van den Hoogen niet meer weg te denken. „Mensen besluiten nu eenmaal later, omdat niemand te veel wil betalen." Dat december en januari geen topmaanden meer zijn, vindt Wolters van reisbureau Cebuto Pullman een goede zaak. „Het was altijd een gek kenhuis. In die twee maanden haalden wij 30 procent van on ze jaaromzet binnen. Dat was een ongezonde stress-situatie. Nu het meer gespreid is kunnen wij meer aandacht aan klanten geven en betere informatie ver strekken. Dat voorkomt weer veel teleurstellingen." „Een andere vrouw heeft bij mij een echo laten maken om haar ouders in Spanje te verassen. Ze weten nog niet dat ze zwanger is: met de videoband zou ze de blijde gebeurtenis aankondi gen." Lijbers zegt nog niet rijk te worden van Baby Look. „De in vesteringen zijn hoog: de echo- apparatuur is net zo duur als een auto. Over twee jaar ver wacht ik dat geld eruit te heb ben." Voorzitter Wim van der Have van de Rotterdamse deelge meente Charlois heeft in de nacht van maandag op dinsdag anonieme dreigtelefoontjes ge had, nadat tijdens de deelraads vergadering een vechtpartij was uitgebroken tussen anti-fascis ten en de vertegenwoordiger van de Centrumdemocraten. Van der Have heeft aangifte ge daan bij de politie, zo heeft een woordvoerster van de deelge meente gisteren meegedeeld. Een groep van ongeveer twintig actievoerders met spandoeken, onder wie Turken en Koerden, meldde zich maandagavond voor het vragenhalfuurtje voor afgaand aan de raadsvergade ring. Twee woordvoerders ge bruikten het spreekrecht om te protesteren tegen het oplaaien de geweld tegen vreemdelingen in Duitsland en om verwijde ring van het enige CD-raadslid te eisen. Van der Have heeft volgens zijn woordvoerster adhesie be tuigd aan de motieven van de actievoerders, maar ook duide lijk gemaakt dat hij de CD-ver- tegenwoordiger niet uit de deel raadsvergaderingen kan weren. Ook hield hij strak de hand aan de inspreektijd, wat tot wrevel leidde bij de actievoerders. Tekorten lopen komende jaren op De provincie Zuid-Holland verwacht de komende jaren een oplopend tekort op de begroting. Voor volgend jaar is een negatief resultaat van 1,1 miljoen gulden voorzien en dat loopt op tot 6,8 miljoen in 1997. Gedeputeerde Staten (GS) verwachten niet dat het nodig is de provinci ale belastingen te verhogen. MONICA WESSELING M.C. Wolters van reisbureau Cebuto: „Het bord met aanbiedingen op onze stoep vernieuwen wij twee keer in de week en we hebben net ge noeg om die vers te houden." rators dit jaar voor slecht lopen de reizen maatregelen geno men. Zo werken de organisato ren dit jaar zelfs samen door een groep reizigers in het vlieg tuig van een ander onder te brengen en de vlucht van het ei gen toestel te annuleren. Een andere maatregel is bijvoor beeld voor een reis naar Spanje (een vakantiebestemming waarvoor de belangstelling ove rigens nog steeds achteruit holt), een Boeing 747 met 450 plaatsen in te ruilen voor een DC 10 met 300 stoelen. Dat de touroperators ondanks de tegenvallende verkoop erin slagen het aantal last minute- reizen laag te houden, kan M.C. Wolters, directeur van het Leid se reisbureau Cebuto Pullman, bevestigen. „Het bord met aan biedingen op onze stoep ver- FOTO JAN HOLVAST nieuwen wij twee keer in de week en we hebben net genoeg om die aanbiedingen vers te houden. Vorig jaar hadden wij genoeg om ken". i keuze te ma- White borden Geëmailleerd staal. Aluminium omlijsting 1 hoeken 45x60 cm W.J.L van den Hoogen, direc teurvan D-Reizen Vakantiewin kel uit Hoofddorp met in Leiden twee vestigingen, zegt daarente gen dat het aanbod van last mi nute-reizen groter is dan ooit. „We hebben zo veel aanbod dat wij volgende week een krant met een oplage van 1,6 miljoen exemplaren gaan uitbrengen. De touroperators bieden soms kortingen van 250 gulden per persoon", aldos Van den Hoog- ShopToppers zijn aktie-i Clip Paper, een landelij Kantoorsupers voor een Superkantoor! Bel de dichtstbijzijnde vestigina voor toezending van de aktuele a Vareseweg 41. Rotterdam Tel.: 010-262 10 22 Tiber 40, Leidschendam Tel.. 070-320 30 04 De provincie Zuid-Holland trekt 100.000 gulden extra uit om ra cisme en discriminatie te be strijden. Het geld wordt ge bruikt om de zogeheten anti discriminatiecode voor basis scholen verder te ontwikkelen en voor het project 'Tussen kerk en moskee'. Vorig jaar is door het Haagse Anti-racisme en discriminatie team voor de basisscholen een handleiding opgesteld. Het 'draaiboek' geeft weer op welke manier een school een actief anti-racismebeleid kan voeren. Gedragsregels, klachtenproce dures en andere maatregelen worden in de code uiteengezet. Gedeputeerde Staten, het dage lijks bestuur van de provincie, vinden de code effectief en wil len dat deze ook voor kleinere gemeenten beschikbaar komt. Door de subsidiering moet dat mogelijk zijn. In Dordrecht, Gorichem, Leerdam en Zwijndrecht probe ren kerken en organisaties van migranten het contact tussen allochtonen en autochtonen te vergroten door allerlei activitei ten te organiseren. Ook dit pro ject, 'Tussen kerk en moskee', krijgt geldelijke ondersteuning. Het tekort staat in schril con trast tot de meevaller die de provincie onlangs had. De op brengsten uit de motorrijtui genbelasting zijn dit jaar drie miljoen hoger dan begroot. De negatieve vooruitzichten voor de komende jaren worden geschetst in de meerjarenbegro ting van de provincie. GS con stateren dat er financiële pro blemen zijn, maar geven geen oplossing. Door verhoging van de op centen op de motorrijtuigenbe lasting kan de provincie haar in komsten vergroten, maar GS zijn er in principe geen voor stander van de burger met een extra belastingverhoging te.con- fronteren. Overigens zijn de in komsten van de motorijtuigen- belasting ook zonder verhoging groter dan begroot; er zijn meer auto's en dus meer inkomsten. GS willen eerst bekijken of het verwachte tekort niet kan wor den voorkomen door te snijden in de uitgaven. Halverwege vol gend jaar buigen de financieel deskundigen zich hierover. Relatief Een tekort van 6,8 miljoen gul den in 1996 is niet onoverkome lijk als het wordt gezien in ver houding tot het totale balansbe drag. In Zuid-Holland gaat jaar lijks 1,2 miljard gulden om. Het overgrote deel van dat geld krijgt de provincie van het rijk als zogeheten doeluitkering. Dat betekent dat vooraf vastligt waarvoor het geld bestemd is en waaraan het dus moet worden uitgegeven. Zo gaat er jaarlijks 300 miljoen gulden naar de be jaardenzorg Voor een bedrag van dik 200 miljoen gulden kan het provin ciaal bestuur, en dus de politie ke partijen, zelf een bestem ming bedenken. De bijna zeven miljoen gulden tekort moet in verhouding tot deze 200 mil joen gulden worden gezien. De drie miljoen gulden die als meevaller uit de vooijaarsnota 1993 kwam, is vrijwel helemaal besteed aan natuur- en milieu projecten. Dik een miljoen gul den wordt dit jaar nog besteed aan de aankoop van waardevol le natuurgebieden. Het jaar daarop wordt 1,5 miljoen gul den hieraan besteed en in 1995 zelfs 2 miljoen gulden. Ook voor een natuurvriendelijker manier van bermonderhoud is een half miljoen gulden beschikbaar ge steld. De extra aandacht voor de natuur is ingegeven door de re sultaten van het onlangs afge sloten onderzoek naar de toe stand van de natuur in Zuid- Holland. Daaruit bleek dat de toestand veel bedroevender is dan jaren werd aangenomen. Aantal TBC-gevallen neemt af in Leidse regio HARLINGEN/REGIO Het massale tuberculose-onder- zoek in Harlingen heeft 108 nieuwe gevallen van besmetting aan het licht gebracht. Met de 25 Harlingers bij wie eerder al een TBC-besmetting is vastge steld, komt het aantal besmet tingen nu op 133. De GGD schat dat het totale aantal kan oplo pen tot zo'n 160. Dat tbc nog lang niet is uitge roeid, bewijst de huidige explo sie in Harlingen. Echt uitzon derlijk is deze 'micro-epidemie' niét. Volgens de statistiek wor den in Nederland gemiddeld el ke dag twee patiënten met open, besmettelijke tuberculose ontdekt. Jaarlijks sterven zo'n tien tot dertig mensen meest bejaarden aan de ziekte. Toch is de kans om in Neder land tbc op te lopen, aanzienlijk kleiner dan in de rest van de wereld. De kans om hier besmet te raken met de tuberkelbacterie bedraagt 0,008 procent: van ie dere 100.000 Nederlanders wor den er 8 besmet. In de meeste westerse landen is die kans twee tot drie maal hoger. We reldwijd overlijden jaarlijks 3 miljoen mensen aan de infec tieziekte. „Voor de kleine groep Nederlanders die het overkomt, is een tbc-besmetting heel ver velend, maar het risico in Ne derland is erg laag", zegt Jaap Broekmans, directeur van de Koninlijke Nederlandse Centra le Verenigi'fig tot bestrijding der Tuberculose (KNCV) in Den Haag. De uitroeiing van tbc kan nog langer duren door het toene mend aantal buitenlanders in Nederland bij wie de ziekte wordt geconstateerd. TBC wordt steeds meer een import ziekte. In 1984 werden 309 bui tenlandse patiënten geregi streerd, in 1991 waren dat er 636 van de in totaal 1345 pa tiënten dat jaar. Volgens directeur van de Leidse GGD, J. Groenenberg, loopt het aantal TBC-gevallen in de Leidse regio, de Rijnstreek en de Duin- en Bollenstreek jaar lijks terug. „Vooral in grote ste den komt tbc nog voor. Dat heeft te maken met het aantal besmettingen onder buitenlan ders uit de Middellandse Zee gebieden. In meer landelijke ge bieden, zoals onze regio, is daar geen sprake van. In 1991 had den we 39 tbc-gevallen en in 1992 25." „Maar we zijn wel waakzaam en hebben een speciale afdeling 'tbc' die zich met de bestrijding en preventie van deze besmet telijke infectieziekte bezig houdt. Als in de regio een geval van tbc bij de GGD wordt aan gemeld, komen wij in actie om de besmettingshaard op te spo ren. Bepaalde risicogroepen controleren we altijd op tbc-be- smetting: methadongebruikers en asielzoekers."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 16