Hoog rendement
mini-onderneming
Weer arbeidsplaatsen weg
bij vezelbedrijven AKZO
Stand van Zaken
hetÖmbacht
Nieuw telefoonnummer
van Leidsch Dagblad
Bols verkoopt fabriek
WOENSDAG 9 JUN11993
1-161440. piv -chef meindert van der 10
Nog geen akkoord bij Hoogovens
umuiden» De vakbonden en de directie van Hoogovens IJmuiden
hebben nog geen akkoord bereikt over de salarisverhoging dit
jaar. De partijen gingen vannacht uiteen nadat de bonden een
eindbod op tafel hadden gelegd. Hoogovens zou daar voor het
einde van de middag op reageren. De besprekingen tussen de
onderhandelaars van de vier vakbonden en het staalbedrijf be
gonnen gisteravond om half zeven. Om kwart over twee van
nacht ging men weer uit elkaar zonder een akkoord op zak. „Het
was lang praten en veel schorsen. Hoogovens is nu aan zet om
te reageren op ons eindbod. Tot die tijd kunnen we niets zeggen
over de voorstellen", liet FNV-onderhandelaar Jan Schalkx van
morgen weten. Hoogovens was onbereikbaar voor commentaar.
Importeur royaal met Gouden Koning
usse Importeur Nissan Motor Nederland in Lisse is niet zuinig
met cadeautjes voor de eigen achterban. Kwistig worden zoge
naamde 'Golden Kings' uitgedeeld aan dealers die het de klant
naar de zin weten te maken. Dit jaar zijn al 59 awards uitgedeeld
(onder 168 beoordeelde dealers). King staat overigens voor
'Klarithousiasme Is Nissan's Garantie'.
Koerwijziging Federal Express
hoofddorp Ruim een jaar geleden trok Federal Express zich te
rug uit het vervoer binnen Europa. Het concern richtte zich op
de kernactiviteit: het vervoer van pakketten en documenten tus
sen de VS en de rest van de wereld. De koeriers- en vrachtdien
sten binnen het Europese netwerk werden afgestoten. Ruim een
jaar later toont het concern zich tevreden over de koerswijziging.
De herstructurering is, zo wordt gemeld, goed verlopen en de in
tercontinentale diensten worden uitgebouwd. In Europa biedt
Federal Express werk aan 2700 mensen van wie er 200 in Neder
land actief zijn.
Het Nederlandse hoofdkantoor staat in Hoofddorp. Verder heeft
het bedrijf vestigingen op Schiphol-Oost, in Rotterdam en in
Rijsbergen (Breda). Wereldwijd beschikt Federal Express over
een vloot van 455 vrachtvliegtuigen waarvan het grootste deel
operereert vanaf een supergrote vestiging in het Amerikaanse
Memphis. Met 90.000 werknemers realiseerde het concern ver
leden jaar een omzet van 7,6 miljard dollar.
Martinair in Amerika naar Florida
schiphol» Het Amerikaanse hoofdkantoor van de Nederlandse
luchtvaartmaatschappij Martinair zal van New York worden ver
plaatst naar Miami in Florida. De verhuizing moet op 1 oktober
zijn beslag hebben gekregen. De reden van deze stap moet wor
den gezocht in het feit dat een groot deel van de activiteiten van
Martinair zich (op zowel passagiers- als vrachtgebied) steeds
meer is gaan verplaatsen naar Florida, de Carribean, Mexico en
Zuid-Amerika.
In het Martinair-kantoor in New York, dat onder leiding staat
van Henk Guitjes, werken twintig mensen. De staf vertrekt in z'n
geheel naar Florida; aan de andere medewerkers is de gelegen
heid geboden mee te verhuizen. Hoeveel personeelsleden van
die mogelijkheid gebruik zullen maken, is nog niet bekend.
Leerlingen Castellum MEAO leren bedrijf leiden
'Calensky' heette het bedrijf van elf leerlingen van de
Castellum MEAO in Alphen aan den Rijn en in acht
maanden tijd wisten ze twee produkten succesvol te ver
kopen. Ondanks een rendement van maar liefst 22 pro
cent werd de onderneming kort geleden toch geliqui
deerd. De laatste algemeen directeur van het bedrijf was
de 17-jarige Barbara Boerman uit Ter Aar. 'Heel leer
zaam', noemt zij haar periode bij de onderneming.
ter aar/alphen a
Calensky was een zogenaamde
'mini-onderneming', een bedrijf
van en door scholieren. Zo'n
onderneming bestaat uit een
groep van 12 tot 25 jongeren
vanaf zestien jaar oud die een
paar uur per week in hun be
drijf werken. Ze moeten zelf al
les regelen, van de keuze van
het te maken produkt, de wer
ving van aandeelhouders om
aan kapitaal te komen tot en
met de verkoop en de salarisad
ministratie. De directie belegt
aandeelhoudersvergaderi ngen
waarin het gevoerde beleid
wordt verantwoord.
De groep van Castellum be
stond uit 11 leerlingen en drie
begeleiders. Halverwege het
jaar wisselden de functies. Na
dat Barbara Boerman zich eerst
met personeelszaken bezig
hield, werd ze voor de laatste
periode gekozen in het vijf per
sonen grote management team.
Daarin kreeg ze de functie van
'algemeen directeur'.
Verlegen
.Aanvankelijk wilde ik dat hele
maal niet," verklaart ze, „ik was
er veel te verlegen voor. Maar
als je eenmaal voor een groep
mensen wordt gegooid en je
moet een vergadering leiden
dan blijkt het toch wel mee te
vallen." Vooral het 'managen'
van mensen bleek een leerzame
klus: „Je moet samen iets van
de onderneming maken en als
er dan mensen zijn die niet met
elkaar kunnen opschieten moet
je daar wat aan doen."
Het eerste produkt van Ca
lensky was een jaarkalender
1993 van Alphen. Dat produkt
liep voorspoedig: nadat het in
december op de markt werd ge
bracht ging het laatste van de
200 exemplaren op 3 januari
over de toonbank. De 72 aan
deelhouders die ieder 25 gulden
inlegden waren dan ook tevre
den over het resultaat, zo bleek
op de aandeelhoudersvergade
ring in januari.
De lancering van het tweede
produkt verliep minder voor
spoedig. In samenwerking met
de Juniorkamer Alphen zou een
kwartetspel op de markt wor
den gebracht, maar de spellen
konden niet tijdig worden gele
verd. Boerman: „De Juniorka
mer zou de produktie verzorgen
en wij de verkoop. We zouden
een gulden per set verdienen,
zonder dat we zelf hoefden te
investeren."
Toen de kaarten lang op zich
lieten wachten deed Calensky
een marktonderzoek waaruit
bleek dat ansichtkaarten
goed alternatief produkt zou
zijn. In korte tijd werd een set
van drie zwart-wit en drie kleu-
renprenten gemaakt die 's za
terdags op een kraam in de drie
Alphense winkelcentra werden
verkocht. De zwart-wit foto's
werden gratis beschikbaar ge
steld door het Alphense ge
meentearchief, de kleurenpla
ten maakte een werknemer van
Calensky. De gemeente Alphen
werkte verder mee door voor de
kraamhuur een vriendenprijsje
in rekening te brengen.
Competitie
De 500 setjes verkochten goed,
ondanks de vrij hoge prijs van
5,80 gulden. „Gelukldg konden
we op koninginnendag en op de
Alphense gemeentedag nog veel
verkopen. Toen we er op een
gegeven moment nog ruim 200
over hadden hebben we toch
maar 100 setjes aan de gemeen
te verkocht voor 2 gulden per
stuk. Op het laatste moment
„De glazen buizen komen in lengtes van ongeveer 1.60
meter aan, in diverse kleuren. Het meest gebruik ik
blanke buizen. Die zijn goedkoper en bij gekleurde bui
zen heb je als nadeel een lagere lichtopbrengst. Voor ik
mijn werk begin krijg ik een tekening van het te maken
woord of beeld. Maar ook al heb je een tekening, vaak
genoeg moet je nog behoorlijk passen en meten voor
dat je bijvoorbeeld een logo van een bedrijf goed in glas
hebt vormgegeven.
Het glas gaat in de vlam om het zacht te maken. Als
dat zo ver is begin ik het te buigen. Je buigt altijd in
spiegelbeeld: zo kun je beter de maat houden en de te
kening aflezen. Een neon-woord of beeld moet vanaf
het beginpunt fn een lijn doorlopen. Door het glas te
buigen krijg je hoogteverschillen, maar die mag je aan
de voorkant niet zien, die moet vlak blijven. Daarom
buig ik in spiegelbeeld, met de bochten omhoog zodat
die aan de achterkant komen.
Als het glas is gebogen en de letters zijn gemaakt,
wordt het schoongemaakt met aceton. Dan gaat er
vloeibaar poeder in het glassysteem dat in een oven
van 460 graden wordt verhit. Het poeder wordt daar
door tegen de binnenkant van de glaswand aangesin-
teld, zeg maar ingebrand. Voordat we het werkstuk va
cuüm pompen worden twee glaselectrodes aan de uit
einden gelast. Daama wordt er stroom opgezet om het
heet te stoken, zodat de laatste restjes vuil verbranden.
Als het systeem helemaal vacuüm is ga je het afvullen
met neongas of argon, afhankelijk van de kleur. De
druk in het glas is steeds tien bar, dat is standaard. Als
je neongas in een blanke buis doet brandt het rood en
De klompenmaker doet zijn werk haast
alleen nog maar op braderieën tijdens
demonstraties, terwijl de televisiereparateur
een onmisbare kracht is op de arbeidsmarkt.
Zo zijn in de loop der jaren veel ambachten
verdwenen, maar kwamen er ook veel nieuwe
beroepen bij. In Nederland zijn 109.000
kleine ambachtelijke bedrijven, die aan
577.000 mensen werk bieden. In deze serie
vertellen mensen met een ambachtelijk
beroep over hun werk. Vandaag Cor van der
Vlist (47) neon-glasblazer bij Bas Neon,
gevestigd op industrieterrein Roomburg in
Leiden. „Ik heb een uitstervend beroep."
argon geeft een blauwe gloed. Er loopt dus niet een of
ander lichtgevend draadje door het glas, wat veel men
sen schijnen te denken. Bij argongas doe je een balletje
kwik in het systeem. Als dat is verdampt geeft het een
fellere kleur aan het glas. Meestal werkt dat goed, alleen
bij echt felle kou 's winters verdampt de kwik niet lan
ger en komt in druppelvormen in het systeem terecht.
Dat zie je soms plekken in het glas.
Een nadeel voor neon is het vochtige klimaat in Ne
derland. Dat verhoogt de kans op storingen. Om dit te
voorkomen worden de neon-glasletters vaak in de me
talen doosletters gemonteerd, zodat deze beschermd
zijn. Neon brandt op hoogspanning en je werkt dus
met hoogspanningstransformatoren. De elektrodes
breng je aan in het glazen object, zodat ze ook in het
vacuüm gedeelte zitten.
Het leukste om te maken is het neon-zichtwerk, dan
zie je het resultaat van je werk. Natuurlijk heb ik een
bepaalde vaktrots en daarom vind ik het leuk om licht
reclames die ik heb gemaakt hier in de buurt te zien
staan. Van zeker de helft van alle lichtreclame in de
Leidse regio heb ik de neonglasletter gemaakt. Ook in
de rest van Nederland en zelfs in het buitenland staat
werk van mij. Er zijn ook neon's die zijn ingebouwd in
perspex letters, maar dan vind ik het allemaal een
beetje weggestopt: neon leeft meer dan een plastic
lichtbak. Het is wel een dure vorm van reclame. Dat ligt
niet zozeer aan het materiaal, maar aan de tijdrovende
bewerking.
Neon-glasblazer is een uitstervend beroep, want ei
genlijk is er geen opleiding voor. Je moet het in de
praktijk leren en dat kost minimaal vier vijf jaar. Vroe
ger ging het van vader op zoon, ik ben vanaf mijn 15de
glasinstrumentmaker en later ben ik dit werk gaan
doen. Het grote verschil met een gewone glasblazer is
dat ik werk met zacht glas, dat is als stroop in je han
den. Een instrument-glasblazer werkt met makkelijker
te verwerken pyrex-glas. Dat wil niet zeggen dat neon
glasblazen moeilijker is dan glasinstrumentmaken.
Misschien niet moeilijker, maar wel anders."
tekst. eric jan weterings
"9
wm
j
■c»
Barbara Boerman: „Als je eenmaal voor een groep mensen wordt gegooid en je moet een vergadering leiden
dan blijkt het toch wel mee te vallen." foto hielco kuipers
kocht een boekhandel er nog
twintig voor vier gulden per
stuk, zodat we bijna alles ver
kocht hebben." Ondanks de
'ramsj-verkoop' kon de onder
neming op de laatste vergade
ring klinkende cijfers presente
ren: een winst van 401,11 gul
den (5,57 per aandeel), wat een
rendement van 22 procent be
tekende.
Het idee van de mini-onder
neming is overgewaaid uit de
Verenigde Staten naar verschil
lende landen in Europa. Een
paar jaar geleden werd in Ne
derland de Stichting Mini-on-
dememingen opgericht door
een grote bank en werkgevers
organisaties. Doel is om jonge
ren kennis te laten maken met
de praktische problemen van
het ondernemen. Samen met
docenten van deelnemende
scholen zorgt de stichting voor
begeleiding van de bedrijven.
Ook organiseert ze elk jaar een
landelijke competitie.
Deze vond afgelopen week
einde plaats, maar Calensky
kon daar niet aan meedoen,
omdat de financiële stukken
niet op tijd bij de stichting bin
nen waren. ,,We wilden wach
ten op de Alphense gemeente
dag op 15 mei, waar we ook
goed verkocht hebben," ver
klaart de directeur. „Daarna
moesten onze stukken nog wor
den opgesteld door de financië
le administratie en moesten ze
nog door een accountant wor
den bekeken. Dat kost allemaal
tijd."
Korter werk bij
Fokker-dochter
woensdrecht gpd
Fokker-dochter Elmo iïï Eet
Brabantse Woensdrecht
(bekabeling voor vliegtuigen)
gaat weer korter werken. Deze
maand sluit het bedrijf met toe
stemming van het arbeidsbu
reau de poort op twee vrijdagen
en een maandag en bovendien
de hele week van 21 tot en met
25 juni.
Elmo heeft net een omvang
rijke reorganisatie afgesloten,
waarbij 124 personeelsleden op
non-actief zijn gesteld. Aanvan
kelijk zouden zij later deze zo
mer afvloeien, maar omdat er
geen werk voor hen is zijn ze
met behoud van loon eerder
naar huis gestuurd.
Elmo-directeur De Wit zei
naar aanleiding van de nieuwe
aanvraag voor arbeidstijdver
korting, dat het bijzonder slecht
gaat in de branche, ondanks de
vorige week bekend gemaakte
verkoop en verhuur van enkele
Fokkers 100. „Voor ons bete
kent dat niet zoveel, want we le
veren om de zes dagen een
compleet toestel af." Geduren
de de dagen dat de perso
neelsleden in verband met de
werktijdverkorting thuis blijven,
krijgen ze een werkloosheids
uitkering, die door de werkgever
wordt aangevuld.
Met ingang van zondag 13 juni 1993 krijgt het Leidsch Dagblad
een nieuw telefoonnummer. Het algemene nummer wordt 356
356. De doorkiesnumers voor de redacties worden:
sportredactie 356 460
kunstredactie 356 470
redactie Duin- en Bollenstreek 356 450
nieuwsdienst 356 435
stadsredactie 356 425
regio Leiden/Rijnstreek 356410
secretariaat, hoofdredactie 356 400.
amstelveen/zoetermeer anp
Bols-Wessanen in Amstelveen
doet babyvoedingsfabrikant
Lyempf over aan Nutricia. Het
ziet ernaar uit dat binnenkort
overeenstemming zal worden
bereikt over de overneming van
alle aandelen Lyempf door
Nutricia, nadat in april bespre
kingen waren begonnen over
een deelneming van vijftig pro
cent door Nutricia.
Lyempf maakt voornamelijk
zuigelingenvoeding (Bebelac)
en verder een aantal speciaal-
poeders en ijsmixen. De onmzet
bedroeg vorig jaar f 110 miljoen.
In de vestigingen in Kampen en
Leeuwarden werken 175 men-
Voor BolsWessanen was
Lyempf geen kernactiviteit. De
overneming geeft Nutricia de
kans de positie bi babyvoeding
in enkele belangrijke afzetge
bieden uit te bteuirn Lyempf
blijft onder de huidige directie
als zelfstandig bedrijf bestaan.
Door zware inzinking van textiel- en autoindustrie
foto: hielco kuipers
Er gaan bij de vezelbedrijven
van AKZO in Nederland ruim
500 arbeidsplaatsen verloren,
waarbij gedwongen ontslagen
niet te vermijden zijn. AKZO
ziet zich door de zware inzin
king in de textiel- en de auto
mobielindustrie, de belangrijk
ste afzetmarkten voor vezels
van het chemieconcern, ge
noodzaakt tot verdere maatre
gelen ter verbetering van de
produktiviteit. De arbeidsplaat
sen verdwijnen tot halverwege
1994 in de vestigingen F.mmen,
Ede, Arnhem, en Steenbergen,
zo heeft de onderneming giste
ren bekendgemaakt.
De problemen in de arbeids
intensieve vezelindustrie heb
ben grotere vormen aangeno
men door de economische re
cessie in West-Europa, vooral in
Duitsland. Bovendien onder
vindt AKZO de nadelige gevol
gen van de koersaanpassingen
van Europese valuta's en van de
toeneming van de invoer van
vezels uit het Verre Oosten.
De vakorganisaties zijn over
de voorgenomen maatregelen
ingelicht. Het overleg over de
uitvoering daarvan wordt begin
augustus voortgezet.
Sinds de tweede helft van het
afgelopen jaar staan de resulta
ten van AKZO onder sterke druk
van de slechte gang van zaken
in de vezelindustrie. Zowel voor
de textielvezels als voor de in
dustriële vezels worden afzet en
prijspeil te laag bevonrim I >c
economische recessie in Europa
beïnvloedt de markten ongun
stig. In de eerste drie maanden
van dit jaar daalde de concern
winst vooral onder druk van de
vezels van f 206 miljoen tot f
158 miljoen en zakte de omzet
van f 4,4 miljard tot f 4,2 mil
jard. In de vezels daalde de om
zet van ruim f 1 miljard tot f 857
miljoen. Voor het brie jaar
wordt eveneens een omzetda
ling voor de vezelgroep van Ak-
zo verwacht.
Bestuurder B. Roodhuizen van
de Industriebond FNV gaat
vooralsnog niet akkoord met de
voornemens van AKZO. Gezien
het internationale karakter van
de vezeldivisie en van de argu
menten die AKZO aanvoert
voor het schrappen van 515 ar
beidsplaatsen. wil de bond een
internationale vakbondsdelega-
tic samenstellen. Die kan dan
na bestudering en beoordeling
van de verstrekte informatie een
nader standpunt over de plan
nen formuleren en onderhan
delingen voeren met het con
cern.
