Leiden
Delftse Beestenmarkt
'te mooi voor Leiden'
'Mensen durven er voor uit te komen
Nieuwbouw op Schuttersveld
Nieuw telefoonnummer
van Leidsch Dagblad
Diaconessenhuis huurt
diagnose-apparatuur
Stedelijk
in actie
tegen
staking
scholieren
DINSDAG 8 JUN11993
CHEF •GERT VISSER. P
leiden» Een bonkige steenmassa of gewoon strak
ke moderne architectuur. In elk geval wordt het
Schuttersveld een flinke partij steen rijker. En 135
appartementen. Volgens makelaar De Leeuw uit
Leiden loopt de verkoop van de premie-koophuizen
voorspoedig. Op een stuk of tien na zijn alle appar
tementen verkocht. De Eindhovense aannemer
Grootel hoopt het project in oktober op te leveren.
Agenten op de loop voor zwaan
leiden Zelfs uniformen van de politie maken geen enkele in
druk op de mannetjeszwaan die al enkele maanden de kust on
veilig maakt ter hoogte van de fietserstunnel onder de Gooi
meerlaan in de Merenwijk. Een stel agenten dat gisterochtend
een kijkje ging nemen na een nieuwe serie klachten over het
agressieve gedrag van de vogel, moest snel maken dat het weg
kwam nadat het witte slagschip de sloot uit kwam gestoven.
'Touwtje trekken' bij snackbar
leiden Een makkie moet de inbraak in de nacht van zondag op
maandag in een snackbar aan de Lage Rijndijk zijn geweest. De
eigenaar had bij het verlaten van zijn zaak weliswaar de sloten
dichtgedraaid, maar vergat het touwtje dat uit de brievenbus
hing. De met inbraakpreventie belaste politie-functionarissen
zinkt de moed in de schoenen als ze van deze gebeurtenis ken
nis nemen. De inbreker heeft een onbekende hoeveelheid geld
uit de gokkasten verwijderd en nam ook tientallen repen Boun
ty, Lions en Mars mee.
Begane grond Stationsplein 10 leeg
leiden De krakers van de flat aan het Stationsplein 10 moeten
binnen 48 uur de benedenverdieping van het pand ontruimen.
Dat heeft de president A.H. van Delden van de Haagse recht
bank vanmorgen bepaald. Maar op de bovenste verdiepingen
van het flatgebouw kunnen de krakers wat Van Delden betreft
blijven zitten. De krakers hadden grootste plannen met de bene
denverdieping. Zij wilden er werkplaatsen en ateliers inrichten.
Van Delden liet bij zijn bezoek aan het kraakpand op dinsdag 25
mei al merken, dat dat plan geen schijn van kans maakte. „Er is
geen sprake van dat jullie die ruimte kunnen gebruiken."
Loslopende koe in de Kopermolen
leiden De politie heeft gisterochtend voor cowboy gespeeld bij
winkelcentrum De Kopermolen in de Merenwijk. Dat was nodig
om de koe Berta in bedwang te krijgen. Het dier had ongezien
de benen genomen op de maandagveemarkt in de Groenoord-
hal. De Alphense eigenaar, die haar wilde verhandelen, keek
vreemd op toen zijn eigendom werd teruggebracht. Hij had Ber
ta helemaal niet gemist.
De Leidse delegatie was het er vrijwel unaniem over
eens: een autoluw plein met terrassen, grote bomen, sier
bestrating en -verlichting zoals op de Beestenmarkt in
Delft is vooralsnog niet haalbaar in Leiden. In Delft werk
ten winkeliers, mensen uit de horeca én buurtbewoners
eendrachtig mee bij het maken van de plannen, en de
gemeente werkte die in recordtempo uit.
Met ingang van zondag 13 juni 1993 krijgt het Leidsch Dagblad
een nieuw telefoonnummer. Het algemene nummer wordt 356
356. De doorkiesnumers voor de redacties worden:
sportredactie 356 460
kunstredactie 356 470
redactie Duin- en Bollenstreek 356 450
nieuwsdienst 356 435
stadsredactie 356 425
regio Leiden/Rijnstreek 356 410
secretariaat, hoofdredactie 356 400.
De Delftse ontwerper J. Roozenbeek (staand) legt aan de Leidenaars de plannen uit Rechtsboven zitten Meulema en Van Rij.
FOTO HENK BOUWMAN
Centrum Democraten komen zeker in gemeenteraad
leiden hans koenekoop
leiden
Na het AZL kunnen vanaf don
derdag ook in het Diaconessen-
huis patiënten terecht voor op
namen van hun binnenste met
de MRl-scanner. Het Diacones
senhuis huurt het dure geavan
ceerde apparaat voor één dag in
de maand van het Amsterdam
se bedrijf European Healthcare
Associates (EHA), dat de
scanner heeft ingebouwd in een
vrachtauto.
De MRI-scanner maakt opna
men die vergelijkbaar zijn met
röntgenfoto's, maar zonder ge
bruik van de schadelijke rönt
genstralen. De scanner werkt
met radiogolven. De techniek is
onder meer van belang voor
hemiapatiënten en mensen die
last hebben van hun gewrich
ten. Het apparaat maakt kijko
peraties overbodig, omdat met
de scanner het gewricht op een
computerscherm van alle kan
ten kan worden bekeken.
In het AZL staat de scanner al
sinds 1985. „En hij wordt hier
heel veel gebruikt", vertelt voor
lichter D. Ketting. Maar het AZL
is een van de weinige zieken
huizen in Nederland die zich
een eigen MRI-scanner kunnen
veroorloven. Het bedrijf EHA
verhuurt het apparaat al aan
vier andere Nederlandse zie
kenhuizen: in Den Helder. Roo-
zendaal, Rotterdam en Utrecht.
Krakersgroep
wil praten
met gemeente
leiden hans koenekoop
Het Kraakspreekuur (KSUL)
vindt dat gemeente en kraakbe
weging moeten samenwerken
om leegstand tegen tc gaan.
Volgens het KSUL is het de
moeite waard als de gemeente
leegstaande huizen, kantoren
en bedrijfsruimten tegen duide
lijke afspraken door laakers laat
bewonen of gebruiken. „Wij
hebben de contacten met wo
ningzoekenden, u heeft de wo
ningen", schrijft het Kraaks
preekuur, een initiatief van poli
tiek informatiecentrum De In
valshoek, aan het gemeentebe-
Door afspraken met krakers
over bewoning te maken zou
den wilde kraakacties kunnen
worden uitgebannen. Volgens
het KSUL staan er in Leiden nog
veel panden leeg. Het heeft be
rekend dat daar zo'n 150 tot 200
woningzoekenden terecht kun
nen. Alleen al in de voormalige
faculteit sociale wetenschappen
"aan het Stationsplein zouden
minstens 100 mensen kunnen
wonen.
Het KSUL stelt voor de wijk
Groenoord als voorbeeld te ne
men. Daar is de gemeente Lei
den druk bezig met het aanko
pen van huizen die op de nomi
natie staan voor sloop of reno
vatie. Veel van deze huizen ko
men dan voor onbepaalde tijd
leeg te staan. In elk geval gaat er
zoveel tijd overheen, dat er best
tijdelijke bewoners terecht kun
nen. Als de gemeente dat toe
staat, kan het KSUL de bewo
ners aanwijzen.
Extreem rechts is bezig aan een
opmars. Ook in Leiden. Een
peiling van onderzoeksbureau
Research voor Beleid wees uit
dat 3 procent van de Leidenaars
van plan is volgend jaar maart
op de Centrum Democraten te
stemmen. En 11 procent zegt
niet uit te sluiten ooit voor de
CD te kiezen. De partij stevent
af op een of meer zetels in de
gemeenteraad. Daar is niet al
leen voorzitter M. Giesen van de
kring Leiden van de CD van
overtuigd. Ook de Leidse politi
coloog J. van Holsteyn, kenner
bij uitstek van extreem rechts,
ziet over negen maanden min
stens één Centrum Democraat
in de Leidse raad zitten.
Leiden heeft nooit een bloei
ende afdeling extreem rechts
gekend, maar daar komt vol
gens bestuursvoorzitter Giesen
nu verandering in. „Aanhangers
van onze ideeën zijn in Leiden
vaak zo geïntimideerd, dat ze
op het laatste moment toch niet
durfden kiezen voor ons. Alle
middelen zijn gebruikt om onze
opmars tegen te houden, maar
leiden loman leefmans
In Leiden worden binnenkort
ook twee pleinen heringericht.
Na de zomer wordt een begin
gemaakt met het Vrouwenkerk
plein en in een later stadium is
de Leidse Beestenmarkt aan de
beurt. Daarom ging stedebouw-
kundige E. Meulema met een
Leidse delegatie ambtenaren,
buurtbewoners, winkeliers, ho-
reca-ondememers en PvdA-
wethouder T. van Rij een
kijkje nemen in Delft.
Op het Delftste stadsbouw-
huis bleek gistermiddag al snel
dat de Beestenmarkt aldaar een
stedelijk en ambtelijk wonder
genoemd mag worden. Het is
nog maar de vraag is of dat hu
zarenstukje in Leiden kan wor
den herhaald.
dat gaat nu niet meer", beweert
hij.
De tien handtekeningen op
de lijst die recht geven op deel
name aan de verkiezingen zijn
al binnen. Giesen: „Het klimaat
is veranderd. Mensen durven er
voor uit te komen dat ze eerst
voor eigen land en volk kiezen.
Het regeringsbeleid heeft de
mensen zo in het nauw ge
bracht, dat ze zien dat onze
boodschap toch een kern van
waarheid heeft."
Op dit moment is nog niet
bekend wie in Leiden lijsttrek
ker wordt van de CD. „Daar zul
len nog wat ledenvergaderingen
overheen gaan. We zijn afhan
kelijk van de inzet van de leden.
Maar de motivatie is goed. Ik
twijfel er niet aan dat Leiden
voldoende kader krijgt om poli
tiek te bedrijven."
Buitenlanders
Politicoloog J. van Holsteyn van
de Leidse universiteit is kiezers
onderzoeker en deskundige van
extreem-rechtse stromingen.
Hij verwacht dat Leiden niet zal
afwijken van andere middelgro
te steden in Nederland en dat
dus de aanhang van de CD ook
Het historische plein was tot
1972 een veemarkt en daarna
parkeerterrein, voor de 'heilige
koe'. Om het plein is een aantal
winkels, woningen en horeca-
etablissementen gevestigd. Bij
winkeliers, huiseigenaren en
uitbaters groeide het besef dat
er meer van het plein te maken
viel. De onderlinge belangen
(kort parkeren werd op aan
drang van de winkeliers toege
staan, de omwonenden wilde
geen boom verliezen) werden
ongekend makkelijk onderge
schikt gemaakt.
In samenwerking met de ge
meente legde ontwerper J. Roo
zenbeek drie herinrichtingsvari
anten op tafel, waarvan de be
trokkenen er een uitkozen. De
Delftse politiek nam in februari
een beslissing en op Koningin-
RAADSVERKIEZINGEN
hier zal groeien. „De laatste cij
fers van het NIPO wijzen op 4,5
procent. Dat is dus al hoger dan
de 3 procent uit de peiling van
Research voor Beleid. Als de CD
in Leiden meedoet halen ze ze
ker één zetel."
Van Holsteyn verdeelt de
sympathisanten van extreem
rechts in twee categorieën. „Er
zijn mensen die zich aangetrok
ken voelen door de simpele op
lossingen die de CD geeft. Bui
tenlanders kijgcn de schuld van
alles. Het andere deel bestaat
uit de zogeheten proteststem -
mers. Dat zijn mensen die zich
afkeren van andere partijen. En
nedag kon het nieuwe plein al
worden geopend.
Te gek
Zeker met het mooie weer van
gisteren, deed het nieuwe plein
Zuideuropees aan. Laat middel
eeuwse en goed gerestaureerde
pandjes, fraaie lantaarns, be
schutte terrassen waarvan de
afmeting in de bestrating staat
aangegeven, maar ook bankjes
voor passanten en in het mid
den een standbeeld van een
koe. Het geheel is vrij van vuil
en rondom staan bladerrijke
bomen.
De verbazing onder de Leide
naars was groot. „Ja, dit zou te
gek zijn in Leiden, maar dit
plein is wel drie keer zo groot
als wat er van het Vrouwenkerk-
plein na bebouwing overblijft",
merkt R. Lorier van café Het
Praethuys op. J. Kloeg van
buurtvereniging Maredorp ver
baasde zich dat er nog geen
protest van de omwonenden
was geweest, hoewel de terras
sen in Delft tot 01.00 uur open
mogen blijven. Ook de snelheid
van uitvoering en het bedrag
van ongeveer acht ton waarmee
voor dat protestgeluid vinden ze
bij de CD een gewillig oor."
Die groep proteststemmers
vormt eigenlijk het grootste
probleem, zegt Van Holsteyn.
„Er is weinig onderzoek gedaan
naar deze mensen. Het is niet
bekend welke motieven hen be
weegt." De tactiek van negeren,
geopperd door veel andere poli
tieke partijen, wijst de politico
loog resoluut van de hand. „il-
len de partijen die proteststem
mers terug, dan moeten ze uit
zien te vinden waarom de aan
hang wegloopt. Wat is die on
vrede? an die motieven is nog
weinig bekend."
Maar van een collectief blok
tegen de CD, waar WD-fractie
voorzitter A. Geertsema voor
stander van is, wil Van Holsteyn
niet weten. „Met zo'n strategie
geef je CD'ers toch teveel aan
dacht en speel je ze juist in de
kaart. Die partij hangt graag de
martelaar uit. Zo van: wij zijn
klein, zij zijn groot. Het is beter
dat elke partij afzonderlijk stel
ling neemt tegen de opvattin
gen van de CD."
Want dat moeten de leidse
politici volgens hem wel doen.
„De Centrum Democraten lok-
McDonald's
r Politiek Wassenaar
I «5 blokkeert de vesti
ging van McDonald's in
het failliete hotel-restau
rant Auberge De Kieviet
het geheel in Delft gerealiseerd
was, lokte bij sommigen wat de
nigrerende opmerkingen over
Leiden uit. „Dat zou bij ons niet
kunnen" en „het is hier haast te
mooi voor Leiden."
Imiteren
„Voorwaarde voor succes is wel
dat er geld is, dat er veel ambte
lijke tijd in wordt gestoken en
dat je de betrokkenen laat kie
zen uit verschillende mogelijk
heden", liet de Delftse stede-
bouwkundige G. Huizing de
Leidenaars weten. Ook Van Rij
was zeer te spreken over de
Delftse Beestenmarkt. Maar hij
ontdekte ook wat negatieve
kantjes: „Je kan nu goed horen
hoe erg het is als je toch beperkt
verkeer toelaat", aldus de wet
houder die vervolgens wat
sluipverkeer en passerende bus-
Mocht Leiden de Delftse
Beestenmarkt willen imiteren,
dan denkt Van Rij niet zozeer
aan het Vrouwenkerkplein maar
eerder aan de Beestenmarkt.
„Daar zou zoiets schitterend
kunnen."
ken de mensen met een stan
daardtruc. Ze leggen twee cijfers
naast elkaar het aantal werklo
zen en het aantal buitenlanders.
Dat aantal is ongeveer even
groot. Dus is de suggestie snel
gewekt dat de werldoosheid is
opgelost als je de buitenlanders
uit het land zet. Het is zaak dat
de politiek partijen die denkwij
ze afkraken. Anders zijn men
sen toch geneigd die kromme
redeneringen te geloven."
En ook al doen de centrum
democraten hun intrede in de
gemeenteraad, dan nog is nege
ren niet verstandig. „Of je wilt
of niet, ze zijn democratisch ge
kozen. Ze hebben een aanhang.
Wat heeft het dan voor zin om
te doen alsof ze niet bwtmf"
Van Holsteyns kijk op ex
treem rechts wijkt wat dat be
treft af van wat algemeen wordt
aangenomen. „De aanhang van
de CD steekt raar in elkaar. Een
derde van de sympathisanten
weet niet eens wie er voor de
CD in de Tweede Kamer zit.
Nou vraag ik je? Het is zelfs zo
dat 1 op de 10 aanhangers niet
eens \mI dat de CD een zetel
krijgt."
13
Popcultuur
De kelder onder
Het Kasteel wordt
oefenruimte voor bands.
Het Alphens jongerencen
trum wil popcultuur tot
stand brengen
Speelhuis terug
leiden
Op verzoek van de omwonen
den keert het speelhuisje op het
speelpleintje tussen Mirakel- en
jan Vossensteeg terug. De tafel
tennistafel moet ervoor wijken,
maar dat vinden de omwonen
den geen enkel probleem.
Het vorige speelhuis moest
weg omdat de grond was ver
kocht. Het speelhuisje bleef op
geslagen. Niet voor niets, naar
nu blijkt.
De gemeente heeft een plan
gemaakt voor het opknappen
van het speelterrein. Behalve
het speelhuisje komen er ook
een knikkertegel, een hinkel-
baan, een zitbank en een pa
pierbakbij.
leiden annet van aarssen
Het Stedelijk Gymnasium
neemt maatregelen tegen
leerlingen die donderdag
gaan actievoeren. Inmiddels
is een brief naar de ouders
gestuurd waarin wordt ge
vraagd de staking zorgvuldig
met de kinderen te bespre
ken. Stakers moeten toe
stemming van hun ouders
hebben voor hun actie, aldus
de schoolleiding. „In alle an
dere gevallen hanteren we de
normale regeling voor absen
tie", verklaart rector Smit.
Vorige week kondigden
leerlingen van drie Leidse
scholen waaronder het
stedelijk en het Rijnlands
Lyceum in Oegstgeesl aan op
10 juni te gaan staken. De
schoolleidingen van het het
Agnes College, het Vlietland
College en het Rijnlands Ly
ceum zullen niet of nauwe
lijks optreden tegen stakers.
Het Vlietland College Iaat
stakers ongemoeid zolang
hun ouders toestemming
hebben gegeven voor de ac
ties. „In principe mOgMI de
leerlingen drie uur wegblij
ven", verklaart rector A. Bel
„Daarna moeten ze weer
naar de les. In het geval de
leerlingen wegblijven zonder
een briefje van hun ouders,
staan daar de normale maat
regelen tegen ongeoorloofd
verzuim tegenover.
Steun
Directeur A. Tromm van het
Agnes College heeft de leer
lingen zijn steun toegezegd
bij de acties. „De actie is
goed georganiseerd, daar
heb ik waardering voor. We
hebben ook goed overleg ge
had met de leerlingen /egt
hij. „Wat dat betreft kunnen
ze op mijn steun rekenen. In
grote lijnen gaat het om de
bovenbouw, de leerlingen
van de vooreindexamenklas.
Hoe de ouders zullen reage
ren, weet ik niet. Maar tien
juni is het al bijna vakantie."
De schoolleiding en lera
ren van het Rijnlands I
um in Oegsgecst fronsten
zo geven ze toe wel even
hun wenkbrauwen toen de
actie ter sprake kwam. Na
veel overleg met de organ isa
toren van de actie kon toch
de zogenaamde gulden mid
denweg worden gevonden.
Leerlingen uit Idas een tot en
met drie mogen alleen
meestaken, als zij toestem
ming krijgen van hun ouders.
„We hebben de leerlingen
eenbrief meegegevn met
daarin een invulstrookje voor
de ouders". zegt conrector H.
Luyendijk. Daarnaast moe
ten volgens hem alle actie
voerders zich laten registre
ren omdat er anders vanuit
wordt gegaan dat ze gewoon
spijbelen.
Het landelijk Actie Komité
Scholieren en jongerenorga
nisatie Rebel neboen opae
roepen tot de staking. De
twee organisaties hebben
scholieren gevraagd donder
dag vanaf het tweede uur te
verzuimen. Het is de bedoe
ling dat vanaf dat moment
manifestaties voor de stakers
worden georganiseerd.
DE ENIGE
HEILIGE KOE OP DE
BEESTENMARKT.
