'Gevaarlijke' sporten
bedreigen Pyreneeën
Toerisme
Mokums
Gouden
Eeuw
ZATERDAG 5 JUNI 1993
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Veel dodelijke ongevallen door ongecontroleerde wildgroei
Ook in de Spaanse Pyreneeën stijgt de populariteit van 'gevaarlijke' sporten als para
chute-vliegen parapentemet een kayak of een rubberen vlot over een snel stromende
rivier varen rafting) of met een mountain-bikedoor ongerepte natuur trappen, met de
dag. Volgens Catalaanse cijfers beoefenden het afgelopen jaar minstens 120.000 men
sen een van deze niet geheel ongevaarlijke sporten, twee keer zoveel als in 1991. Voor
dit jaar wordt een net zo spectaculaire stijging verwacht.
iw
Hoewel rafting niet direct schadelijk is voor de natuur, wil de over
heid meer greep kregen op deze sport. pr-foto Parapente is een van de 'nieuwe' sporten v
veel ongelukken gebeuren.
BARCELONA RUUD DE WIT
CORRESPONDENT
De snel groeiende belangstel
ling wordt door de autoriteiten
niet zonder zorg gevolgd. Ze
veroorzaakt niet alleen een
groot aantal ongelukken (waar
onder dodelijke), maar vormt
tevens een bedreiging voor de
natuur. Het schrikbeeld van
veel Spaanse bestuurders is nog
altijd de manier waarop de na
tionale kust sinds de jaren zes
tig is opgeofferd aan het econo
misch interessante sol y playa-
toerisme. Lange rijen lelijke ho
tels, luidruchtige disco's en
bars, foeilijke snelwegen en een
wildgroei aan vaak illegale wo
ningen hebben de Spaanse
kustlijn dermate aangetast, dat
deze niet meer te herstellen is.
Zelfs de in 1989 ingevoerde Ley
de Costas, een wet die het mo
gelijk maakt in te grijpen op
plaatsen waar illegale toeristi
sche projecten zijn uitgevoerd,
heeft daaraan nauwelijks iets
kunnen verbeteren.
Explosief
Evenmin staan de meeste auto
riteiten te springen om een her
haling van de explosieve groei
van het skitoerisme in de Pyre
neeën en andere Spaanse win
tersportgebieden. Dit toerisme
heeft weliswaar voor nieuwe
economische impulsen gezorgd
in bepaalde delen van Spanje,
maar de schade die door de lif
ten en skiërs aan fauna en flora
wordt toegebracht, zou wel eens
onherstelbaar kunnen zijn.
Vandaar dat de Generalitat,
de regering van de autonome
regio Catalonië, een aantal
maatregelen heeft genomen om
een ongecontroleerde wildgroei
van voor de natuur aanwijsbaar
schadelijke sport-activiteiten
een halt toe te roepen. Dat geldt
met name voor het crossen met
4-wheel drive auto's en moun-
tain-bikes, je met helicopters la
ten afzetten op moeilijk toegan
kelijke bergtoppen en het 'plun
deren' van de valleien, berghel
lingen en bossen van bloemen,
planten, paddestoelen en slak
ken.
Ook sporten die niet direct
schadelijk zijn voor de natuur,
zoals rafting en parapente wil
de Generalitat wat beter in de
hand krijgen. Wel realiseert
men zich in Barcelona heel
goed, dat de aantrekkingskracht
van deze sporten een welkom
alternatief is voor de terugval in
het zon- en strand-toerisme.
Maar een tiental dodelijke on
gelukken heeft de autoriteiten
in oktober doen besluiten de
ongelimiteerde beoefening van
deze sporten te verbieden.
In de nabije toekomst mogen ze
niet meer zonder begeleiding
van gidsen en instructeurs wor
den beoefend. De professionele
begeleiders moeten een spe
ciaal bewijs van kundigheid
kunnen overleggen, waarvoor
de opleiding in Catalonië on
langs van start is gegaan. De op
leiding bestaat uit een cursus
van 300 uur, waarvan een deel
is gewijd aan eerste hulp, ken
nis van natuur en klimaat, vaar-
technieken en algemene veilig
heid. Daarnaast moeten de be
geleiders ook een proeve van
kundigheid afleggen in de spor
ten waarin zij zich gespeciali
seerd hebben.
Geen deskundigheid
Volgens een woordvoerder van
het Consorci de Promocio Turis-
tica wordt het overgrote deel
van de ongelukken bij barran-
quismo (het zonder gebruik van
hulpmiddelen afzakken van een
zo wild mogelijk rivier), para
pente en rafting veroorzaakt
door mensen die er zonder eni
ge deskundigheid op uit trek
ken. „Wie de Pyreneeën goed
kent, weet dat de klimatologi
sche omstandigheden van het
ene op het andere moment
kunnen veranderen. De vier
mensen die het afgelopen jaar
bij parapente in de Pyreneeën
om het leven kwamen, waren
weliswaar ervaren vliegers,
maar hadden onvoldoende re
kening gehouden met de speci
fieke weersomstandigheden."
De Generalitat zelf hoopt, dat
de populariteit van gevaarlijke
sporten tijdelijk is: „Deze spor
ten zijn eigenlijk slechts ge
schikt voor een beperkte groep.
Als het om ervaren, goed ge
trainde en niet al te roekeloze
mensen gaat, leveren parapen
te, rafting of barranquismo niet
meer risico's op dan skiën of
bergbeklimmen. Maar het tren
dy aspect ervan en de zucht
naar avontuur bij veel jongeren,
die kunnen worden samengevat
met het begrip 'Camel-gevoel',
leiden steeds vaker tot situaties
die we liever niet willen."
Vandaar dat de Generalitat in
zijn jongste toeristische cam
pagne deze sportieve mogelijk
heden in de Pyreneeën niet be
nadrukt, maar veel meer het
minder risicovolle wandelen en
fietsen. De Catalaanse minister
van cultuur, Lluis Alegre: „Ik
denk dat Catalonië daarmee
een heel goede concurrentie
positie op de steeds moeilijker
wordende internationale toeris
tische markt kan gaan innemen.
Want de Pyreneeën zijn nog
voor een groot deel ongerept en
dun bevolkt. En als men zich
aan de regels houdt, is wande
len en fietsen door de natuur al
leen maar gezond en beslist on
gevaarlijk."
REISBERICHTEN
Ondanks de steeds hoger wor
dende toeristenbelasting, blijft het
i Valkenburg druk. archieffoto
Valkenburg: te hoge
toeristenbelasting
Als reden van de nogal specta
culaire daling van het aantal
rnachtingen op kampeerter
reinen in en rondom Valken
burg (in 1992 tien procent)
wordt vooral de hoge toeristen
belasting gezien. Daarom heeft
het Recron (de Vereniging van
recreatieondernemers Neder
land) ernstig geprotesteerd bij
het gemeentebestuur van de
zuid-Limburgse gemeente.
Zonder resultaat. Sterker nog-
waarschijnlijk komt er dit jaar
nog een kwartje bij en moet el-
oerist voor een overnachting
2,50 gulden belasting betalen,
terwijl dat in 1986 nog 85 cent
was. De prijs voor een over
nachting op een camping in
Valkenburg bedraagt gemiddeld
vijf gulden. De eigenaren van de
kampeerterreinen vinden de
rijksdaalder belasting die daar
bovenop komt onredelijk
Samenwerking tussen
oud-Hollandse steden
Vijf oud-Hollandse steden
(Leiden, Delft, Gouda,
Dordrecht en Schiedam) gaan
samenwerken op het gebied
van toeristische promotie. Zo js
kort geleden een VW-brochure
uitgebracht in vijf talen. In de
Ier worden de steden uitge
breid beschreven. Tevens wordt
er informatie verstrekt over de
logiesmogelijkheden via spec ia-
le arrangementen.
VW-geschenkbon ook
bij Horeca geldig
De VW-geschenkbon zal bin
nenkort ook geldig zijn in een
groot aantal horeca-etablisse-
menten in Nederland. De Sticb
ting landelijke VW-Geschcnk-
bon (SLG) en Koninklijke Hore
ca Nederland hebben daarvoor
een overeenkomst afgesloten.
Horeca Nederland begint bin
nenkort een interne campagne
vaarin de leden wordt opgerot1-
)en zich bij de SLG in te sc hij
en als acceptant van de Ge-
chenkbon.
AMSTERDAM ROB VAN DEN DOB
BELSTEEN
In Amsterdam begint vandaag,
5 juni, een toeristische manifes
tatie die tot volgend jaar 6
maart zal doorlopen. Onder de
gezamenlijke noemer De Gou
den Eeuw van Amsterdam zul
len tientallen evenementen
plaats vinden. Thema: de perio
de waarin Neêrlands hoofdstad
de rijkste en machtigste stad ter
wereld was. Ook zullen vele
musea, kerken en andere histo
rische gebouwen in de schijn
werpers worden gezet.
Zonder enige twijfel zal het
Rijksmuseum tot de grootste
publiekstrekkers behoren. Daar
kan tot en met 31 oktober
'Rembrandt in nieuw licht wor
den bekeken', een tentoonstel
ling met recent gerestaureerde
schilderijen van de beroemde
schilder. Zo zal naast zes andere
'late' Rembrandts ook Het Jood
se Bruidje weer te zien zijn. Het
niet zo lang geleden aange
schafte Portret van Johannes
Uyttenbogaert is eveneens voor
het eerst in Nederland te be
wonderen.
Spectaculair belooft in het
Amsterdam Historisch Museum
het multiscreen programma De
Gouden Eeuw in Woord en
Beeld te worden. Tien projecto
ren geven een beeld van het
Amsterdam uit de zeventiende
eeuw, afgewisseld met beelden
van de stad zoals die er heden
uitziet. De doorlopende voor
stelling duurt een half uur en
wordt vertoond op een scherm
van 4 bij 3 meter.
Westertoren
Aardig is het feit dat de 85 me
ter hoge Westertoren, meester
werk van Hendrick de Keyser,
tot en met 30 september elke
dag beklommen kan worden.
Het uitzicht over de Jordaan en
een flink gedeelte van de grach
tengordel is niet voor niets be
faamd. De belendende Wester-
kerk, die wordt beschouwd als
een van de hoogtepunten van
architectuur uit de Gouden
De Westertoren, het 85 meter hoge meesterwerk van Hendrick de Keyser, kan elke dag worden beklom-
ien. foto vw Amsterdam
Eeuw, is na een jarenlange res
tauratie weer geheel in de 17de
eeuwse staat teruggebracht.
Rembrandt van Rijn ligt er sinds
1669 begraven. Overigens is de
Zuidertoren (ook van De Key
ser) eveneens voor het publiek
opengesteld: woensdag en za
terdagvan 14.00 tot 16.00 uur.
Een derde mogelijkheid om
Amsterdam van een speciale
kant te bekijken, is uiteraard
een rondvaart. Onder meer re
derij Lovers (aanlegsteiger
Noord-, Zuidhollands Koffie
huis tegenover het Centraal Sta
tion) organiseert boottochten
met gidsen die speciale aan
dacht schenken aan De Gouden
Eeuw. De prijs voor zo'n trip
kan behoorlijk worden geredu
ceerd via de aanschaf van een
Gouden Eeuw Pas. Dit docu
ment bevat 28 coupons die gra
tis toegang dan wel flinke kor
tingen bieden voor diverse fnu-
sea en evenementen. De pas
kost 29,90 gulden en kan de
houder bij optimaal gebruik in
totaal een voordeel opleveren
van ruim 125 gulden. Hij is te
koop bij alle VW-kantoren van
Amsterdam.
Info: WV Amsterdam, 06-
34034066 (50 cent per mi
nuut).
Regionale kaarten
voor verre oosten
Bij Periplus Editions, uitgever
van onder meer de achtdelige
Indonesië Reisbibliotheek, ver
schijnt een uitgebreide serie de
tailkaarten van bestemmingen
in het Verre Oosten. De kaarten
belichten niet zoals gebruikelijk
een heel land, maar nemen een
regio onder de loep. Hierdoor
komt ruimte vrij voor details,
die op gewone kaarten ontbre
ken. Van iedere streek wordt
een totaalkaart opgenomen,
met daarnaast een groot aantal
detailkaarten van de meest be
zochte steden, plaatsen of ge
bieden. Ook de voor toeristen
interessante plaatsen worden
aangegeven, zoals openbaar
vervoer, hotels, restaurants,
musea en parken.
Dit jaar en volgend jaar zullen
de eerste 26 titels verschijnen,
waarvan ongveer de helft zal
zijn gewijd aan Indonesië. Ver
der vijf kaarten van Maleisië,
drie van Thailand en platte
gronden van Singapore, Viet
nam, Cambodja en Hong Kong.
Nu al zijn er de kaarten van een
aantal Indonesische eilanden,
waaronder Lombok en Sum-
bawa. Iedere maand verschijnt
er één nieuwe titel.
De Travel Maps zijn te koop bij
de boekhandel, warenhuizen
en de ANWB. De prijs is 15,50
gulden.
Koffers opsturen
naar Schiphol
Sinds kort is het voor treinreizi
gers mogelijk koffers op te laten
sturen naar Schiphol. De service
wordt uitgevoerd door EMS en
ls vooral in het leven geroepen
voor oudere mensen aie in de
trein niet met bagage kunnen of
willen sjouwen. EMS haalt de
koffer(s) de avond voor vertrek
op. Op een afgesproken tijdstip
kunnen ze dan worden afge
haald in de stationshal van de
NS op Schiphol. Bij terugkeer
dient men de koffer(s) daar
weer af te geven, waarna ze aan
huis worden bezorgd. Voor deze
service wordt een prijs gevraagd
van 47,50 gulden (één koffer) of
59,55 gulden (twee koffers). De
dienst kan worden besteld via
telefoonnummer 06-35030022.
Met de gele fietsen worden ook tochten gemaakt naar Marken. ar
chieffoto
Niet alleen voor buitenlanders een soms spannende, maar altijd
aardige ervaring: fietsen door Amsterdam. Bij Yellow Bike kan dat
georganiseerd en onder leiding van een gids. De rondrit duurt on
geveer 3 uur en voert de fietsër onder meer langs de grachten, de
Amstel (waarbij de Magere Brug moet worden 'beklommen') en de
Wallen. Er wordt meerdere keren gestopt zodat de gids zijn verhaal
kwijt kan. Overigens is het ook mogelijk per 'gele fiets' de omgeving
van Amsterdam te verkennen en wel in het bijzonder Nescio's Wa
terland. Enige conditie is vereist voor deze bijna 7 uur durende, 30
kilometer lange trip die onder meer naar Marken voert. De terug
tocht wordt aanvaard per bus. Ook hier gaat een gids op kop.
Info: Yellow Bike, Nieuwe Zijds Voorburgwal 66 in Amsterdam,
telefoon 020 - 6206940.
Naturistendag
Er zijn er al anderhalf miljoen. Nederlanders die het plezierig vin
den in hun blootje in de buitenlucht te rëcreëren. Wie het nog
nooit deed, wordt morgen een kans geboden. Op de 45 terreinen
van de Nederlandse Federatie van Naturistenverenigingen (NFN)
vindt een open dag plaats. De NFN is de overkoepelende organisa
tie van de 54 Nederlandse naturistenclubs met in totaal bijna
55.000 leden.
Info (vandaag, 5 juni van 10.00 tot 19.00 uur en morgen, 6 juni,
van 10.00 tot 15.00 uur) op telefoonnummer 030 - 328810.
Vikingmuseum uitgebreid
Het prachtige, aan het water gelegen Vikingmuseum te Roskilde
(Denemarken) wordt uitgebreid. Het ligt in de bedoeling de belen
dende fjord te betrekken bij een permanente expositie die niet al
leen het Vikingtijdperk tot onderwerp heeft, maar tevens de andere
culturen die aan de Scandinavische kusten voorkwamen. Er zal
vooral veel aandacht worden besteed aan scheepvaart en scheeps
bouw. Het Vikingmuseum, dat ontstond nadat in de fjord vijf goed
geconserveerde Vikingschepen waren gevonden, bestaat in 1994 25
jaar.
Reizen per diligence
Er zijn tophits over gemaakt, maar nog nooit een tentoonstelling.
In het Nederlands PTT Museum wordt de eerste georganiseerd.
Reizen per Dilligence heet de expositie die deze zomer in het mu
seum aan de Zeestraat 82 in Den Haag kan worden bekeken. The
ma: de bloeiperiode van de postwagens aan het begin van de 19de
eeuw. De gelagkamer van een herberg waar reizigers op het trom
petsignaal van de diligence wachtten, vormt het middelpunt van de
tentoonstelling.
Info: PTT Museum, telefoon 070 - 3624531.
Sensation
Carnival, een van de grootste zo niet de grootste cruise-rederij ter
wereld, laat nu al weten dat er in november een nieuw schip in de
vaart zal worden genomen: de Sensation. De boot wordt met een
niets ontziend chauvinisme 'Mega Superliner' genoemd en is in
staat 2600 passagiers tegelijk te vervoeren. Dat wordt dus dringen
op de 'Superliner Boulevard', een op drie verschillende hoogtes ge
bouwd trefpunt met uitzicht op sterren, maan en zee. Het schip
heeft Miami in Florida als thuishaven en gaat vooral in de Carib
bean varen.
Info: Holland Cruise Centre in Heemstede, telefoon 023 - 290304.
Ruim tachtig VW-
kantoren verdwenen
In het kader van een grote
herstructurering zijn in Neder
land de afgelopen maanden
ruim tachtig kleine VW-kanto
ren verdwenen. Zij konden niet
voldoen aan de minimum eisen
zoals die twee jaar geleden in
een ledenvergadering van de Al
gemene Nederlandse Vereni
ging van VWs (ANW) werden
vastgelegd. Nederland heeft nu
nog 336 publieks VWs en 12
provinciale VW-kantoren. Die
laatste kunnen in principe nier
door particulieren worden ge
consulteerd. Zij hebben een co-
ordinerende taak
Wel kan de consument te
recht bij de 348 publieks VWs
voor diensten op het gebied van
toeristische en recreatieve mo
gelijkheden in in het hele land.
De verwarring wekkende diver
siteit in het assortiment dat de
landelijke regionale en lokale
VW-kantoren tot nu toe voer-"**
den. heeft plaats moeten makep-
voor één en hetzelfde diensten-_
pakket. Bij elk bureau kan men
nu bijvoorbeeld terecht voor de
geschenkenbon, visaktes, hotel
reserveringen, kaarten en uiter
aard toeristische informatie. De
benaming VW-i, VW-r en VW-
1 kantoor is komen te vervallen.
Wandelen in Dordrecht
Boven Dordrecht hangt op een of andere manier de geur van de ca
techismus. Wordt een van de oudste steden van Holland (of mis
schien wel de oudste) daarom te weinig door toeristen bezocht?
Jammer, want je kunt er stadswandelingen maken als bijna ner
gens anders. Bovendien steekt achter elke gevel wel een verhaal.
Vincent van Gogh werkte er in een boekhandel aan de Voorstraat
en woonde er in de Tolbrugstraat, Marcel Proust liep er langs het
water en beroemde Nederlanders als Albert Cuyp, Nicoiaes Maes
en de regenten Jacob, Johan en Cornelis de Wit werden er geboren.
De VW van Dordrecht organiseert tot en met september elke dins
dag (en in augustus ook op donderdag) wandelingen door de stad
en ongetwijfeld zal de begeleidende gids op die illustere namen te
rugkomen.
Info: VW Dordrecht, telefoon 078 - 132800.
Recreatietaxi in
Oisterwijk
Gele fietsen
In Oisterwijk zijn verschillen
de particuliere personenver-
voersbedrijven een samenwer
kingsverband aangegaan dat
onder meer heeft geleid tot de
introductie van de Recreatie
taxi. Met deze taxi kunnen va
kantiegangers die in Oisterwijk
logeren vanaf hun onderkomen
i bezoek brengen aan de vele
toeristische attracties die in de
omgeving liggen, zoals de Efte:
ling, de Beekse Bergen en het
Autotron. Vooralsnog is de taxi
lit eerste proefjaar gratis.
