'Het is alsof ik weer puber ben'
'Kunst heeft lak aan etnische twisten'
Grafiek van Elmar Gille
is stil, sterk en sober
'Revisor' met soms
absurde trekjes
Cultuur Kunst
VRIJDAG 4 JUNI 1993
25
chef annemiek ruycrok. 071-161433. plv -chef jan r1jsdam. 071-161415
Open dagen kunstcentrum Haagweg
leiden Kunststichting 'De Leidsche School' houdt dit weekeinde
open dagen in het kunstcentrum dat sinds kort onderdak heeft
in de gekraakte school aan de Haagweg 4. Het kunstcentrum is
geopend vandaag tot 21.00 uur, morgen van 11.00 tot 19.00 uur
en zondag van 11.00 tot 19.00 uur.
Poëzie in een doosje
alphen aan den rijn Nehalennia presenteert morgen in de Al
pheuse STAA-galerie aan de Prinses Irenelaan een cassetteband
je waarop zes schrijvende Alphenaren uit eigen werk voorlezen.
Deelnemers zijn Marianne Meester, Monique Rijven, Philippine
Heering, Rolf Jan den Andel, Hans Krüseen Roel Steinhart. De
presentatie is om 16.00 uur in de STAA-galerie. Anke Mensing
brengt een speciaal geschreven tango op haar accordeon ten ge
hore.
Expositie in Noordwijks Buurthuis
nqordwuk Marjolein Meijer en Jan van DLxhoorn exposeren
vanaf morgen in het Buurthuis in Noordwijk. Laatstgenoemde
heeft zich toegelegd op non-figuratief werk. Meijer is van huis
uit marionettenmaakster en -speelster. Op deze expositie laat ze
aquarellen, olieverf schilderijen en gemengd werk zien. De ten
toonstelling duurt tot 21 juni. Het Buurthuis aan de Hoofdstraat
11 is dagelijks geopend van 14-17 uur en van 19-21 uur (behalve
woensdag). In het weekeinde is de tentoonstelling te bezoeken
van 13-16 uur.
Roothaan verlaat TGA
amsterdam Lidwien Roothaan maakt niet langer deel uit van de
artistieke leiding van Toneelgroep Amsterdam (TGA). De sa
menwerking met Gerardjan Rijnders, de spil van het gezelschap,
verliep stroef. Eerder verlieten Jan Ritsema en Sam Bogaerts om
die reden de artistieke leiding van TGA. Alleen de samenwerking
van Rijnders met staflid Titus Muizelaar is een langer leven be
schoren. Regisseur Lidwien Roothaan, afkomstig van Theater
groep Carrousel, heeft één seizoen bij het gezelschap gewerkt.
Ze zou volgend seizoen twee voorstellingen van TGA regisseren.
Daarvoor worden nu vervangende regisseurs gezocht.
k.d. Lang zegt op haar nieuwe cd de country western vaarwel
„Oh, dan ga je het zeker over haar 'coming out' hebben,"
reageerde een collega onmiddellijk toen ik vertelde dat ik
k.d. Lang zou interviewen. Nou, dat was ik eigenlijk niet
van plan. De plotselinge muzikale ommezwaai die de Ca
nadese voormalige country-queen met haar laatste plaat
had gemaakt leek me veel interessanter. „Goh, vraag
haar naar de achtergronden van haar 'coming out'," rea
geert een vriendin later als ik mijn naderende interview
met k.d. Lang ter sprake breng. Nee, langs laatste plaat
kent ze niet. Vindt ze ook eigenlijk minder interessant,
als ze het eerlijk moet zeggen.
k.d. Lang: „Ik schaam mij er niet voor dat ik van die vette sentimenten hou."
foto rob verhors1
theater
recensie wunand zeilstra
'De revisor' van Nikolaj Gogol door leerlin
gen van het Vlietland College Regie Enk
Siebel. Gezien: 3/6, aula van de school.
Aldaar nog te zien: 4/6 en 5/6.
In de allereerste zinnen van dit
stuk valt de hoofdpersoon
meteen met de deur in huis. De
burgemeester spreekt tot de no
tabelen van de stad: 'Ik heb u
laten komen, heren, om u een
alleronaangenaamste medede
ling te doen. Er is een revisor
naar ons op weg'. Dat leidt tot
grote onrust, want het betekent
controle van overheidswege, die
menig hooggeplaatste doet
schrikken. Want een ieder heeft
wel iets op zijn kerfstok. Deze
paniekstemming veroorzaakt
een misverstand, waarop de rest
van het stuk is gebaseerd.
De leerlingen van het Vliet
land College krijgen allengs
meer durf bij het spelen van de
verwikkelingen. Aanvankelijk is
er nog wat aarzeling, is de ver
staanbaarheid en d$ timing niet
altijd optimaal, maar door het
toenemende enthousiasme
groeit de voorstelling naar een
hoogtepunt.
Prachtig is de scène waarin de
hooggeplaatsten met wat
smeergeld hun positie proberen
veilig te stellen. Regisseur Erik
Siebel laat dit zich in bad afspe
len. De 'revisor', in een mini-
badkuip gezeten, wordt om
ringd door dames die hem ver
wennen en ook nog eens wat
geld toestoppen.
Zulk soort originele regie
vondsten missen hun effect
niet. Ook de muzikale overgan
gen zorgen vaak voor vaart of
kleuren de sfeer van het betref
fende moment. En in de over
zichtelijke opstelling van het vrij
grote aantal spelers kan me
nigeen goed aan bod komen.
Helaas zit de regisseur zijn ei
gen voorstelling ook wel eens in
de weg. Dan wil hij erg nadruk
kelijk zijn stempel zetten. Som
mige absurde trekjes in het re
gieconcept vallen weliswaar
moeiteloos op hun plek, andere
daarentegen irriteren in hoge
mate en storen de overige spe
lers volstrekt onnodig in hun
spel.
Het duistere begin van de
voorstelling bijvoorbeeld dat
contrasteert met de heldere
openingszinnen van het stuk.
Of wiebelen op een minivier-
kantje als een personage een
monoloog houdt of vooral dat
gedoe met speelgoedeieren en
andere prullaria op het voorto
neel. Met name dat laatstge
noemde keert herhaaldelijk te
rug; het leidt tot niets en werpt
een smet op de voorstelling die
over het algemeen nu juist zo
gesmeerd verloopt.
haarlem peter bruyn
,,Die twee mensen die zo rea
geerden waren ongetwijfeld zelf
'gay'," zegt de zangeres als ik
uiteindelijk tegenover haar zit
en het voorval vertel. „Weet je,
ik begrijp dat wel. Het is be
hoorlijk heavy om op dit mo
ment in Amerika openlijk voor
je homoseksualiteit uit te ko
men. Zeker voor vrouwen. Ik
was zo'n beetje de eerste vrou
welijke artiest die dat deed. En
dat geeft zoiets gewicht. Voor
mij persoonlijk is mijn muziek
belangrijker dan die heisa rond
mijn 'coming out'. Maar ik ben
mij er heel goed van bewust wat
het voor de homobeweging be
tekent. Daarom sta ik er ook he
lemaal voor."
Afgelopen jaar onthulde Ka-
thy Dawn Lang in het openbaar
haar seksuele geaardheid. Nèt
toen ze als zangeres op het top
punt van de belangstelling
stond met een nieuw album,
'Ingénue', die haar een Ameri
kaanse Grammy Award oplever
de als beste vrouwelijke pop-ar
tiest. In Nederland vestigde de
Canadese haar naam in 1988,
toen ze haar wervelende honky-
tonk-countryshow presenteerde
op het Haagse Parkpopfestival.
Het daaraan gekoppelde album
'Shadowland', vol Patsy Cline-
achtige jaren vijftig country was
ook hier een succes. De opvol
ger 'Absolute Torch Twang'
zet die lijn voort. Maar op 'In
génue' blijkt het opeens gedaan
met de hillbilly en rhinestone-
ballads. Het album staat vol ja
ren veertig en vijftig songs in
fondanten arrangementen. Mu
ziek waarbij je ieder moment
verwacht dat Gene Kelly of Fred
Astaire het beeld binnenstapt.
„Ik was gewoon een beetje
aan het eind van mijn liefdesre
latie met de country western
gekomen," zegt de zangeres. „Ik
wilde me verder ontwikkelen en
begon naar allerlei cabaretmu-
ziek en andere oude songs te
luisteren. En deze plaat is wat
daar uiteindelijk uit voort
kwam. Maar ik heb mij ook
nooit een echte country-zange-
res gevoeld. Ik was een zangeres
die country zong. Dat is heel
wat anders. Ik hoorde nooit bij
die hele Nashville-scene."
Voorkeur
Ooit verklaarde ze haar voor
keur voor de country, doordat
het bij die muziek om voor ie
der begrijpelijke emoties zou
gaan. Maar hellen de emoties in
de klassieke country niet heel
gemakkelijk over naar het senti
ment. Of naar moralistische
draken als 'Stand by your man'?
„Oh, maar ik schaam mij er
niet voor dat ik van die vette
sentimenten hou," zegt Kathy.
„Ik begrijp ook de kitsch die om
de hele country-muziek hangt.
Daarom kleedde ik mij ook zo
opzichtig toen ik die country-
shows deed. Ik hou van dat sen
timent omdat het echt is. Als je
cynisch bent is het heel gemak
kelijk om een liedje als 'Stand
by you Man' te bespotten. Maar
ik ben ervan overtuigd dat Tam
my Wynette het oprecht meen
de toen ze dat liedje schreef. En
op het moment dat jij verliefd
bent krijgt het drakerigste liedje
ook voor jou opeens een specia
le betekenis. Trouwens, wie zijn
jij en ik om te bepalen waar an
dere mensen emoties bij mogen
voelen?"
Zo, die zit. Haar nieuwe al
bum dan maar. Die gaat ook
over verliefd zijn. De Franse titel
staat voor zoiets als 'je argeloos
blootgeven'. „Omdat ik de lief
de zo ervaar," zegt k.d. Lang.
„Heel puur en onschuldig. Alsof
ik opnieuw puber ben. Om dat
gevoel draait het op 'Ingénue'."
Voor haar teksten heeft de
Canadese doorgaans weinig
Prince, Tina Tumer, Rod Ste
wart, Steve Miller, Gary Moore
en Joe Cocker. Maar ook Or
chestral Manoeuvres in the
Dark, Chris de Burgh, Jon Se-
cada en Foreigner. Klinkende
namen die op 27, 28, en 29 au
gustus zullen optreden op een
drie-daagse Open Air-festival in
Wegberg-Mönchengladbach in
het Duitse Ruhrgebied. Bij Weg
berg ligt het vliegveld Wildenra-
th, dat sinds het einde van de
koude oorlog niet meer gebruikt
wordt en nu als terrein voor een
popfestival dienst gaat doen.
Voor het festival wordt een to
taalprijs voor drie dagen gehe
ven (fl. 90,-). Ondanks het feit
dat de bill nog niet compleet is,
worden er vanaf morgen in Ne
derland al kaarten voor het fes
tival verkocht.
Strakke regie
in Tsjechov's
'Drie Zusters'
theater
recensie wunand zeilstra
'Drie Zusters' van Anton Tsjechov door
het Leidsch Studenten Tooneel' Regie
Janne Jansen Gezien 2/6, schouwburg.
Leiden Nog te zien t/m 5/6. schouw
burg. Leiden en 11/6. Warenar, Wasse-
'Naar Moskou! Naar Moskou!' -
het is een beroemd citaat uit
een zo mogelijk nog beroemder
stuk: 'Drie Zusters' van Anton
Tsjechov. Vaak worden de
woorden van de Franse theater
man Jean Louis Barrault aange
haald, die meende het thema
van dit stuk in drie zinnen te
kunnen samenvatten: 1. Drie
zusters dromen van Moskou. 2.
Gaan ze naar Moskou? 3. Nee.
ze gaan niet.
Gezien de status van het stuk
durf je er nauwelijks iets nega
tiefs over te zeggen. Hooguit,
dat het wel erg lang van stof is.
Heel veel woorden zijn kenne
lijk nodig geweest om de teloor
gang van de illusies van de drie
zusters en hun broer duidelijk
te maken.
Er is leuker repertoire denk
baar voor een studentenvereni
ging. Een dergelijke keuze vergt
daarom van de spelers van het
'Leidsch Studenten Tooneel'
moed maar vooral ook doorzet
tingsvermogen. De grootste
moeilijkheid ligt bij het bevech
ten van de verveling. Saaiheid
ligt constant op de loer, want de
gethematiseerde uitzichtloos
heid kan al gauw in het nadeel
van dit stuk gaan werken.
Onder leiding van hun inmid
dels bijna 'vaste' regisseuse zijn
de LS.T.-spelers ver gekomen.
Vooral qua tekstregie heeft zij
de groep strak geleid. Olga,
Masja en Irina worden behoor
lijk sterk vertolkt. Als door het
verdriet bij Irina de mascara
een beetje doorloopt, is er zelfs
enige ontroering.
De heren in dit stuk worden
over het algemeen als Jan Doe
dels afgeschilderd. Overdrijving
is dan verleidelijk, maar men
maakt zich er eigenlijk niet
schuldig aan. Ook dat pleit voor
de voorstelling die verder door
een degelijke, nogal sobere
vormgeving wordt gekenmerkt.
Iets te vaak neemt de regis
seuse haar toevlucht tot een be
paalde kunstgreep. Als één van
de personages weer eèns gaat
monologiseren, laat ze de be
treffende speler op het voorto
neel zich richten tot het pu
bliek. Op de een of andere ma
nier werkt dat plechtstatigheid
in de hand, en daarmee kun je
bij dit stuk maar beter spaar
zaam zijn. Wat echter niet weg
neemt, dat het LS.T. deze
moeilijke repertoirekeuze heeft
waargemaakt.
dat ik van die vette sentimenten hou." foto rob verhorst
woorden nodig. Twee of drie re- indikken tot één emotie. „En de
gels die met kleine varianten cd als geheel kun je beschou-
herhaald worden. Ze noemt wen als tien verschillende visies
zichzelf een minimalist op dat op die ene emotie: Liefde."
gebied. Verschillende indrukken
'Leiden gaat vreemd' in het LVC Klinkcnde i,0i,namen in wegberg
Science Fiction is het thema van het zesde 'Lei
den gaat vreemd'-festival dat morgenavond
wordt gehouden in het LVC. Tientallen Leidse
musici hebben, buiten hun eigen band om, een
gelegenheidsformatie gevormd waarmee ze een
kwartier lang van zich laten horen. Uit deze
smeltkroes-formule zijn in totaal 13 groepen ont
staan.
De eerste band speelt om 21.00 uur. Elke groep
brengt één nummer over science fiction. Voor de
rest zijn de muzikanten vrij om te spelen wat ze
willen zodat het genre wisselt van funk naar psy
chedelia en van rock tot dance. Kaarten k 7,50
gulden zijn in de voorverkoop verkrijgbaar bij
Plato, Velvet Music en café de WW. De opbrengst
van 'Leiden gaat vreemd' is bestemd voor de Ver
eniging tot Behoud van de Waddenzee.
IKV en kunstenares veilen tachtig kunstwerken voor Sarajevo:
den haag anp
Maja Ilic had in Sarajevo een
bestaan als kunstenares en was
medewerkster van een galerie.
Dat bestaan is door de oorlog
verleden tijd geworden. Inmid
dels verblijft Ilic in Nederland,
het land dat ze nog kende van
haar studie aan de Jan van
Eyck-academie in Maastricht.
Op 25 juni houdt Ilic in het Pro
vinciehuis in Den Haag een vei
ling voor haar vroegere stadsge
noten in Sarajevo in Bosnië.
De voorbereidingen heeft ze
samen gedaan met het Interker
kelijk Vredesberaad (IKV). Op
de veiling gaan zo'n tachtig
kunstwerken onder de hamer.
Het nog te verdienen geld gaat
naar een bankrekening totdat er
een goede en veilige bestem
ming voor gevonden is. „Er mo
gen bij voorbeeld geen spullen
naar de zwarte markt verdwij
nen, zoals nu nog veel gebeurt",
vindt Ilic.
De veiling is in het gratis ter
beschikking gestelde Provincie
huis in Den Haag. De provincie
verzorgt verder de post en de
catalogus. Alles bij elkaar
scheelt de medewerking van de
provincie al 1.100 gulden, ver
telt Ilic. De bekende veiling
meester Jan Pieter Glerum gaat
belangeloos de veiling leiden.
Albert Heijn heeft zich deels ga
rant gesteld voor de onkosten.
Onder de deelnemende kun
stenaars zijn behalve veel Ne
derlanders. ook gevluchte ex-
Maja Ilic: „De deelnemende kunstenaars komen uit alle delen van Joegoslavië. Dat toont
nog steeds dingen samen kunnen doen."
Joegoslaven. „Ze komen uit alle
delen van het land. Dat toont
aan dat we nog steeds dingen
samen kunnen doen", zegt Ilic.
De kunstenaars van wie werk
geveild wordt, zijn geen van al
len erg beroemd.
„Bij het opzetten van dit pro
ject heb ik niet speciaal gedacht
aan hoge kwaliteit. Ook hoeft
het geen beeld te geven van de
actuele kunst. Wel wordt duide
lijk dat deze kunstenaars be
trokken zijn. De scheppende
kunstenaar, vol van wat er om
hem heen gebeurt, geeft zijn in
drukken weer met het enige in
strument waarover hij beschikt:
zijn werk."
Secretaris Mient-Jan Faber
van het IKV stond aanvankelijk
wat huiverig tegenover het me
de-organiseren van een veiling.
Zoiets is immers geen dagelijks
werk voor het IKV. „Maar we
besloten het erop te wagen. We
ontvingen, via Maja Ilic en an
deren, steeds meer informatie
over kunstenaars in voormalig
Joegoslavië die zich keerden te
gen het nationalistische geweld.
Met de veiling zouden we niet
foto-
alleen de burgers van Sarajevo
steunen, maar ook kunstenaars
een hart onder de riem steken
door kunst centraal te stellen.
Kunst die lak heeft aan etnische
twisten en de atmosfeer ademt
van verdraagzaamheid en sa
menwerking."
De te veilen kunst is vanaf 23
juni in het Provinciehuis geëx
poseerd.
beeldende kunst
recensie ingrid appels
Expositie: Olieverf van Willy Belinfante en
grafiek van Elmar Gille Te zien tot 18/6,
Galerie Hofman Van der Zee, wo-do
13-17 uur, vr 13-21 uur, za 11-17 uur.
Hooftstraat 209, Alphen aan den Rijn,
Het werk van de graficus Elmar
Gille is van een indringende so
berheid. Onderwerp zijn Itali
aanse landschappen. Leeg en
kaal. met een ontoegankelijke
bodem. Boeren zullen het er
moeilijk hebben. De harde so
berheid wordt versterkt door de
techniek, veelal reliëfdiepdruk.
Mensen zien we niet. Hier en
daar staan zeer eenvoudige
huisjes zonder enige franje,
zelfs zonder ramen. Soms staan
ze in het landschap, soms kij
ken we via de harde lijnen van
de gebouwen het panorama in.
als via een kader.
Het kader, de omlijsting is be
langrijk bij Gille. Soms speelt
het de rol van een venster. Bij
een drieluik is een flink roze
passepartout aangebracht dat
letterlijk als kozijn is bedoeld.
Hierdoorheen zien we drie ver
gezichten. De menselijke aan
wezigheid wordt tastbaar via de
omlijsting. Er is iemand die het
landschap in zich opneemt. Zo
ook bij una casa in Toscana":
drie werken met doorlopend ta
fereel. Via een half zichtbare, op
de voorgrond gesitueerde stoel
en tafel word je de diepte in ge
leid. Op de tafel staat een mok.
Van de onzichtbare aanwezige.
Misschien is het Cézanne,
wiens invloed voelbaar is in de
ze werken. Een keer is hij zelfs
direct aanwezig; hij wordt uitge
beeld in een van de drie werken
met de titel 'Hommage a Cé
zanne'. Vlak daarnaast hangt
een onmiskenbaar 'Cézanne-
stilleven'. De tafel, de appeltjes
en het doekje zijn - net als bij
Cézanne - allemaal vanuit een
ander perspectief benaderd. En
hier, maar vooral ook in zijn
landschappén. kan nog een ver
gelijking worden getrokken. De
werken kunnen op twee manie
ren gelezen worden; als diep
panorama en als arrangement
van vormen op het platte vlak.
Gille blijft echter Gille. Stil, sterk
en sober.
Willy Belinfante heeft groe
pen mensen geobserveerd. Met
lichte spot heeft ze in olieverf de
typische poses neergezet waar
iedere groep het patent op lijkt
te hebben. Zoals de receptie-
ganger, in de ene hand een glas
of onhandig koffiekopje, de an
dere hand in de broekzak. Of de
flanerende mensen op de bou
levard die. bevangen door de
zon, wazig voor zichzelf en voor
anderen voorbijtrekken.
Karakters zijn het geen van al
len, die types van Belinfante. Ze
worden slechts aangeduid, niet
uitgewerkt, ook in schilderkun
dig opzicht. Hierdoor wordt de
uitstraling van een bepaalde
groep wel heel aardig getroffen,
maar blijft het geheel toch een
beetje flauwtjes.
De kleuretsen zijn steviger,
helderder. Mensen worden
soms in verrukkelijke portretjes
neergezet, zoals bij een groepje
mannequins. Daarnaast speelt
hier het landschap een grotere
rol. En dat is het Franse, met
zijn grillige, wulpse horizon.
Voorkeur dus voor de kleuret-
Een tuin als
een plaatje?
FK de
V. YAU F
Wajtrnaanrwrg 71
Telefoon <01718) 7 ïb 27
Telefax (01718) 7 27
Tuisen Katwijk
en Wantnaar.
