Geen cellen voor
1000 verdachten
'Aap is een individu met rechten'
Visdagen: recorddrukte verwacht
BURSTNER CARAVANS
VOOR STUNTPRIJZEN
Randstad
'Overname Sijthoff door
Dagbladunie bijna rond'
Dertig mille voor
excursie statenleden
Gratis telefoneren door
storing in PTT-computer
Zegwaard hoeft sanering niet te betalen
VRIJDAG 4 JUN11993
2Q
willem spierdijk. c
Voorspelling Haagse rechtbank:
ROTTERDAM
De Haagse rechtbank sluit niet uit dat zij dit jaar meer
dan duizend verdachten wegens een tekort aan cellen
moet wegsturen. Die voorspelling doet persofficier J.
Slits. Volgens hem heeft de Haagse rechtbank in de eer
ste vijf maanden al 460 verdachten naar huis gestuurd,
omdat er geen cel voor hen beschikbaar was. Over heel
1992 moesten hierdoor 570 criminelen worden vrijgela
ten.
DEN HAAG/LEIDEN MONICA WESSELING
Het cellentekort speelt ook de
1 laagse rechtbank danig parten.
Hoewel er. zoals Slits het uit
drukt. wordt gegoocheld met
cijfers over het aantal cellen dat
er bij zou moeten komen, geeft
hij geen exacte cijfers. „Je weet
tevoren niet hoeveel straf een
verdachte opgelegd krijgt. Dat
betekent dat je niet kunt uitre
kenen hoe veel maanden je een
cel nodig hebt."
Duidelijk is in elk geval wel
dat ook de Haagse rechtbank
steeds meer verdachten moet
heenzenden omdat er geen cel
ruimte voor hem of haar be
schikbaar is.
De heengezonden verdachten
zijn allemaal mensen die ver
dacht worden van ernstige mis
drijven. Misdrijven waarop een
gevangenisstraf van ten minste
negen maanden staat. Deze ca
tegorie zware misdadigers zit
gemiddeld genomen langer dan
een jaar in de cel. Dat betekent
dat meer dan 1000 heenzendin
gen per jaar te vertalen is als
een cellentekort van minimaal
1000.
Minister Hirsch Ballin (justi
tie) heeft, op aandringen van de
Tweede Kamer, toegezegd dat
er op korte tyermijn een oplos
sing wordt gezocht. Een een
voudige manier is het gebruiken
van de cellen op politiebureaus
voor het tijdelijk opsluiten van
verdachten.
Het Leidse politiebureau aan
de Langegracht heeft 21 cellen.
Sinds anderhalfjaar gebruikt de
Amsterdamse rechtbank de cel
len als nood-huis van bewaring.
Verdachten die nog voor de
rechter moeten worden voorge
leid, kunnen maximaal zes da
gen in de Leidse cellen worden
vastgezet. Amsterdam maakt
veel gebruik van deze mogelijk
heid.
De Leidse politie heeft, zo
meldt voorlichter Graveland, al
herhaaldelijk aan de Haagse
rechtbank aangeboden dat ook
Haagse verdachten hier tijdelijk
kunnen worden opgesloten. De
eisen waaraan een huis van be
waring moet voldoen, zijn aan
merkelijk hoger dan de eisen
die aan een politiecel worden
gesteld. Zo moeten er luchten-,
recreatie- en werkvoorzienin
gen zijn. De Haagse rechtbank
hield tot voor kort vast aan deze
eisen en is dus nooit ingegaan
op het Leidse aanbod.
Daar lijkt nu verandering in te
komen. Afgelopen weekeinde is
een aantal Haagse verdachten
naar Leiden overgebracht om
dat er in het Haagse huis van
bewaring geen plek voor hen
was. Graveland: „We hebben
nog steeds geen officieel ver
zoek van de Haagse rechtbank,
maar wellicht is dit een onoffi
ciële vraag."
Graveland heeft geen juiste
gegevens over de bezetiings-
graad van de 21 Leidse cellen:
„Maar in elk geval staan er elke
dag wel enkele leeg".
De journalistenvakbond NVJ
vermoedt dat de overneming
van uitgeverij Sijthoff Pers door
Elsevier-dochter Dagbladunie
vrijwel in kannen en kruiken is.
Volgens secretaris I. Brakman
neemt het 'curieuze geruchten
circuit' zo'n omvang aan dat de
fusie bijna wel rond moet zijn.
„Formeel hebben we ook niks
gehoord. Wij wachten op een
uitnodging waarin we worden
geïnformeerd."
De directies van Sijthoff Pers
en Dagbladunie geven geen
commentaar. Zij bevestigen al
leen dat er gepraat worden. Ir. J.
Thierry, topman van Sijthoff,
zegt wel dat hij 'voor de zomer'
de gesprekken wil afronden.
Maar dat kan zowel op overeen
stemming duiden, als op afbre
ken. Ir. G. van den Berg, direc
tievoorzitter van de Dag
bladunie, bevestigt nogmaals
dat er al 'vrij lang gesprekken
zijn', maar wil verder niets
kwijt.
Bij een eventuele fusie ont
staat een grote dagbladuitgeve
rij, die vooral in Zuidwest-Ne
derland een groot deel van de
markt beheerst. Sijthoff Pers
geeft de Haagsche Courant uit
met daarbij de onderliggende
kopbladen Goudsche, Delft-
sche, Westlandsche en Zoeter-
meersche Courant. SP is ook
voor 50 procent eigenaar van
Ignaas Spruit: „We zijn tevreden over de rol van Pro Primates".
foto» jan holvast
De filosofie van Pro Primates slaat aan
LEIDEN HERMAN JOUSTRA
Het kan veranderen. Bij de op
richting van Pro Primates, on
geveer anderhalf jaar geleden,
fronste menigeen de wenkbrau
wen. Een stichting die zichzelf
'een vakbond voor apen' noem
de, wat had dat nu weer te bete
kenen? Inmiddels ziet bijna ie
dereen de organisatie voor vol
aan. Tot groot genoegen van
managing director Ignaas
Spruit. „Ik denk dat we een dui
delijk verhaal hebben te vertel
len."
De filosofie van Pro Primates
is volgens de 36-jarige Leidse
bioloog in wezen heel simpel:
de aap is een individu met rech
ten. En aangezien de aap niet
zelf voor zijn rechten kan opko
men, moet de mens dat doen.
Bijvoorbeeld door onrecht te
signaleren. Zo kreeg minister
Ritzen van Onderwijs en We
tenschappen, zoals deze krant
onlangs meldde, een brief van
de stichting met de vraag een
diepgaand onderzoek in te stel
len naar het functioneren van
het primatencentrum van TNO
in Rijswijk.
Het centrum, waar men apen
gebruikt als proefdieren voor
wetenschappelijk onderzoek,
zou zich volgens de stichting
schuldig maken aan wanbeheer
en ethisch onverantwoordelijk
gedrag. CDA-kamerlid M. de
Jong, op de hoogte van de brief,
vroeg de minister vervolgens
wat zijn conclusies waren. Rit
zen moet nog antwoorden.
„Maar", zegt Spruit, „we zijn te
vreden over de rol van Pro Pri
mates, men neemt ons nu seri
eus. Wc hebben politiek veel in
vloed. Een sterke lobby via het
1 DA tal de I vveede Kamer en via
de PvdA in het Europees Parle
ment. We krijgen wetenschap
pelijke erkenning en we hebben
al de nodige successen ge
boekt."
Welzijn
„Maar apen in laboratoria zijn
niet onze enige zorg", zegt
Spruit. „We maken ons ook
sterk voor het welzijn van apen
in dierentuinen. Wat dat betreft
hebben we de boel al redelijk
omgeturnd. Het gaat ons daar
bij om welzijn op ecologisch ni
veau. Bijvoorbeeld: apen moe
ten de gelegenheid hebben te
vluchten. Hun hok moet daar
om twee ingangen hebben, zo
dat een dominante leider niet
de ingang kan blokkeren en de
rest frustreert."
De stichting richt verder haar
aandacht op de zogeheten re
habilitatie van apen in hun land
van oorsprong, het 'heropvoe
den' van apen die in gevangen
schap hebben gezeten zodat ze
kunnen terugkeren in de na
tuur. Zo is Pro Primates van
plan een project te beginnen in
Burundi, in samenwerking met
de afdelingen antropologie en
niet-westerse sociologie van de
universiteit van Leiden en het
wereldberoemde Jane Goodall-
insituut dat al jarenlang onder
zoek doet naar chimpansees.
Het project behelst niet alleen
het heropvoeden van de apen
maar ook educatie van de plaat
selijke bevolking.
Spruit: „Het project houdt
onder meer in dat we gaan on
derzoeken wat de houding is
van verschillende negerstam
men. - Hutsis, Tutsis en Pyg
meeën - ten opzichte van elkaar
èn ten opzichte van de apen.
Het gaat om complexe sociolo
gische processen die mede de
situatie van de aap bepalen. Stel
'TNO handelt weer in apen
Pro Primates heeft opnieuw
een beschuldigende vinger in
de richting van TNO gestoken.
Volgens de stichting zou dat
instituut afgelopen woensdag
apen uit de Filipijnen hebben
doorverhandeld naar Enge
land, hetgeen niet verboden is
maar volgens de 'vakbond
voor apen' ethisch niet juist.
Volgens TNO hebben de apen
officieel de status 'gefokt in ge
vangenschap'. Pro Primates
plaatst daar vraagtekens bij.
De stichting acht het zeker
niet uitgesloten dat de apen,
meest jonge dieren, in het wild
zijn gevangen en vervolgens
zijn gemerkt als 'captive bred',
oftewel gefokt in gevangen
schap. TNO zou bovendien
hebben gesteld dat de apen in
Nederland waren voor qua
rantaine. Ook dit acht Pro Pri
mates niet aannemelijk. Een
goede quarantaine vergt aan
zienlijk meer tijd dan nu het
geval was, volgens de stich
ting. „De status van TNO in
deze affaire kan dan ook niet
anders zijn dan die van tus
senhandelaar."
W. Klapwijk, het hoofd van
het primatencentrum van
TNO, ontkent dat ten stellig
ste. „Wij handelen niet in
apen. Wij bieden alleen al ja
ren quarantainefaciliteiten
aan aan anderen, plus onze
expertise."
dat je afhankelijk bent van een
klein akkertje om te overleven
en chimps roven dat leeg. Ja,
dan wordt zo'n chimp neerge
legd met een speer. Er gelden
andere normen en waarden dan
in een Westerse samenleving.
Daar is nog nooit echt funda
menteel onderzoek naar ge
daan. Alleen geld inzamelen
heeft voor alleen de opvang van
apen heeft geen zin. Het gaat
om een bewuste strategie. Het
beste is de aap te beschermen
in samenwerking met de plaat
selijke bevolking. Dan moet je
de normen en waarden kennen
en mogelijk daarop inspelen."
Studiereis
Daarnaast zet de stichting ook
projecten op poten ter educatie
van de toerist, zoals een studie
reis naar een opvangscentrum
voor apen in Zambia. „We con
curreren daarmee met de com
merciële toeristenbureaus. De
mensen kunnen meehelpen
met de werkzaamheden in zo'n
centrum", zegt Spruit.
Kortom, de zestien vrijwilli
gers en twee bijna-full-time
krachten van Pro Primates heb
ben het razend druk. „We den
ken dat wij de samenleving wat
te vertellen hebben. Weten
schappelijk onderbouwd, vanuit
een bepaalde normatiek. Daar
bij zijn we afhankelijk van do
naties en subsidies. Maar we
weigeren geld binnen te halen
met een of ander zielig verhaal
tje over apen. Wel een verhaal
over de aap als individu, met
bepaalde rechten. Dat is een
andere invalshoek."
het Rotterdams Dagblad (de an
dere 50 procent heeft de Daga-
bladunie). Voorts bezit SP diver
se huis-aan-huis-bladen en
heeft ze een belang van 30 pro
cent in de Provinciale Zeeuwse
Courant.
Dagbladunie geeft de landelij
ke dagbladen Algemeen Dag
blad en NRC Handelsblad uit.
Aan het Algemeen Dagblad
hangen nog de regionale dag
bladen De Dordtenaar en Rijn
Gouwe. Voorts zit in deze groep
nog het Brabants Nieuwsblad
dat in het westen van Noord-
Brabant verschijnt.
Sijthoff Pers zit middenin een
ingrijpende reorganisatie om de
financiële problemen op te los
sen. De directie wil het aantal
personeelsleden van 1200 tot
800 terugbrengen, Het Binnen
hof en de Haagse Courant sa
menvoegen en bekijkt of de
huis-aan-huisbladen worden
verkocht.
Amsterdam Na meer dan twintig jaar is de Holland-Amerikalijn terug in Nederland, als aanlegplaats voor
HAL-cruises. De gloednieuwe Statendam, het vlaggeschip van de vloot, meerde gisteren halverwege een
trip af bij de Amsterdamse passagiers-terminal. Aan boord 1240 Amerikaanse en 26 Nederlandse passa
giers. Weinig landgenoten, maar de kok serveert toch erwtensoep en haring, want Amerikanen vallen voor
de Hollandse 'touch'. foto united photos de boer
Twintig statenleden van de
commissie groen en acht hoge
ambtenaren van de provincie
Zuid-Holland bekijken dezer
dagen natuur, recreatie, land
bouw en landschap in Enge
land. Het driedaagse uitstapje
kost de provincie dik 28.000
gulden.
De statenleden en ambtena
ren moeten zelf ook een beetje
bijdragen. Heel veel zal dat niet
zijn, want het excursieclubje
wordt in Engeland op het nodi
ge gefêteerd.
Voorlichter J. de Jong vindt de
omvang van het groepje niet
overdreven. „Verleden jaar is de
commissie voor ruimtelijke or
dening naar Parijs geweest om
de stedelijke problematiek te
bestuderen. Toen bleek al hoe
nuttig zo'n reis is. Deze groep
bekijkt in Engeland ook vele as
pecten. Zo'n investering van
28.000 gulden is echt wel renda
bel. Buiten de deur kijken kan
heel verhelderend zijn."
LEIDEN/DEN HAAG MONICA WESSELING
Voor ruim 150.000 telefoon
abonnees in Rotterdam en Den
Haag is de telefoonrekening de
afgelopen maanden flink mee
gevallen. Door een storing in de
computer zijn lang niet alle ge
sprekken in rekening gebracht.
PTT-telecommunicatie wil niet
zeggen hoe groot de schade is,
maar deze loopt in elk geval in
de honderdduizenden guldens.
De PTT voert dit jaar de ge
specificeerde rekening in: een
nota waarop te zien is welke ge
sprekken gevoérd zijn. Daarom
worden de computers van de
PTT opnieuw geprogrammeerd!
Zuid-Holland is proeftuin. De
abonnees in het Rotterdamse
Barendrecht en in het Bezui-
denhout in Den Haag krijgen al
sinds enkele maanden de ge
specificeerde rekening.
De abonnees in twee deelge
bieden hebben 24 uur gratis
kunnen bellen, en in een deel
gebiedje kon er zelfs drie weken
gratis worden getelefoneerd. Al
die tijd werd wel het aantal 'te
lefoontikken' geteld, maar wer
den niet de overige gegevens
opgenomen die nodig zijn om
een gespecificeerde nota te
kunnen maken.
Volgens een voorlichtster van
de PTT zijn de meeste kinder
ziekten inmiddels verholpen.
Dit jaar wordt heel Nederland
op het nieuwe rekeningsysteem
aangesloten.
Afvaltransporteur wil nu schade op Staat verhalen
De Delftse afvaltransporteur W.
Zegwaard hoeft geen 2,3 mil
joen gulden te betalen aan de
Staat der Nederlanden voor de
sanering van de stortplaatsen
Delftse Hout in Delft en
Delfgauw. Dit vonnis heeft de
rechtbank in Den Haag uitge
sproken in de civiele procedure
die de Staat had aangespannen
tegen Zegwaard.
De landsadvocaat had na
mens het ministerie van VROM
de rechtbank gevraagd om Zeg
waard te veroordelen tot beta
ling van 2,3 miljoen gulden
schadevergoeding wegens het
illegaal storten van met huisvuil
vermengd chemisch afval op
beide stortplaatsen. De Staat
begon deze schadevergoedings
procedure in 1989 onder het
motto: de vervuiler betaalt. De
claim was gegrond op de Inte-
rimwet Bodemsanering.
In het vonnis wijst de recht
bank de schadeclaim af. Vol
gens de rechtbank heeft de
Staat niet hard kunnen maken
dat de stortplaatsen verontrei
nigd zijn en is er geen sprake
van gevaar voor de volksge
zondheid.
„Na vier jaar procederen be
schouw ik dit vonnis als een be
gin van eerherstel. Ik ben nu
van de Staat af, maar de Staat
nog niet van mij. Ik zal nu op
mijn beurt de schade die ik ge
leden heb op de verantwoorde
lijken gaan verhalen", zei W.
Zegwaard in een reactie op het
vonnis.
In mei van dit jaar werd Zeg
waard nog wel door het ge
rechtshof veroordeeld tot één
jaar gevangenisstraf wegens po
ging tot oplichting van de pro
vincie Zuid-Holland. Door een
valse voorstelling van zaken
probeerden de Zegwaard-be
drijven ontheffingen te krijgen
van de Verordening Bedrijfsaf-
valstoffen. Op andere punten,
zoals het leiding geven aan een
criminele organisatie die het
oogmerk had chemisch afval te
mengen met huishoudelijk af
val, kreeg Zegwaard toen vrij
spraak.
UMUIDEN PI ETER VAN HOVE
De organisatie van de Vis- en
Haringdag in IJmuiden ver
wacht dit weekeinde rond de
20.000 toeschouwers in haven
van de kustplaats. Een record,
zegt ze. Op tal van plaatsen zijn
er activiteiten die allemaal in
het teken staan van de visserij.
In de vishallen worden vanaf
tien uur diverse vissoorten uit
gestald. Ook zijn daar demon
straties visverwerken. Vertegen
woordigers van Zeehaven
IJmuiden vertellen aan de hand
van de mobiele Moby-klok hoe
de prijsvorming op de afslag tot
stand komt.
In een andere hal presenteren
IJmondse bedrijven uit de visse
rijsector zich. Het Nationaal
Visbureau is aanwezig met een
stand en informatiemateriaal.
De gemeente Velsen geeft tekst
en uitleg over het Kenne-
merstrandplan. Om ongeveer
drie uur gaan haringsnijders
met elkaar in de slag wie de
meeste haringen in een kwartier
kunnen schoonmaken. Zij pro
beren het record van vorig jaar -
48 schoongemaakte haringen -
te verbeteren.
Voor de afslag is er ook het
een en ander aan de hand. Zo
verzorgt Vos en Peperkamp
duikdemonstraties in een gote
watertank, zijn er attracties voor
kinderen en is er tussen twee en
vieren een optreden van pop
pentheater 'De zilveren maan'.
Aan het begin van de Halkade
kan men meedoen aan behen
digheidswedstrijden per hef
truck. Inschrijving is ter plaatse.
Het Ilmuider Drum and
Bugle Corps Blue Wave houdt
tussen half elf en half twaalf een
optreden bij de Halkade. Het
dixielandorkest Spaametown
Jazzband speelt tussen vier en
zeven uur voor het eethuisje
van Waasdorp. Bij het visrestau
rant van Henk Schoorl speelt de
hele dag het bekende IJmuidens
muzikaal duo Jack and Jack. Ui
teraard is bij het terras de me
terslange reuzehaai te zien, die
Henk Schoorl onlangs op de af
slag heeft gekocht.
Vanaf tien uur zijn er rond
vaarten op de vissersscheepjes
'De Dolfijn' en 'Simon de Dan
ser'. De afvaart is bij de afslag.
Een tochtje kost vijf gulden; kin
deren onder de twaalf betalen
drie gulden. Voor hen die wil
len, bestaat de gelegenheid de
vuurtoren te bezoeken. Kaart
verkoop is bij de vuurtoren zelf.
Een kaartje kost een rijksdaal
der.
Het pand van het Rijks Insti
tuut voor Visserij Onderzoek
(RIVO) bij de Dokweg/ hoek
Trawlerkade is vanaf tien uur
vrij toegankelijk. Het gebouw
van het RIVO heeft na de fusie
met het TNO een ingrijpende
verbouwing ondergaan. In het
pand zijn nu de onderzoeksaf
delingen Techniek Technolo
gie, Milieu Kwaliteit en Voeding
en afdelingen voor het biolo
gische visserijonderzoek.
Het publiek kan gratis de zee
aquaria en kweekbasins bezoe
ken.
Het smakelijk hoogtepunt van
de dag is de haringeetwedstrijd
die om half vijf in een feesttent
bij de afslag begint. Wie kan de
meeste haringen binnen vijf mi
nuten naar binnen proppen?
Het record vorig jaar staat op
naam van Dick Tijmes die vijf
tien haringen achterover sloeg.
Meedoen kost vijf gulden.
's Avonds is in de tent een
groot visserijfeest met de zan
gers Piel Veerman, Annie Schil
der en George Baker. De avond
begint half acht en duurt tot
diep in de nacht. Entree be
draagt 25 gulden. Kaarten bij
Eethuis Waasdorp, Halkade 31 te maken hebben. Particulieren
in IJmuiden, zeevishandel N. kunnen een dag tevoren hun
Waasdorp, Vergierdeweg in gebruikte goederen inleveren
Haarlem of aan de kassa. De bij Halkade 33. De kijkdagen
dag erop, 6 juni, is vanaf twaalf zijn zaterdag tussen half elf en
uur in de feesttent een veiling half vijf en zondag van tien tot
van spullen die met de zeevaart half twaalf.
Campo kocht ccn partij nieuwe 2 tot 4 persoons Bürstner caravans.
Deze slechts 690 kg wegende, zeer compacte toercaravans zijn voor
zien van alle gemakken, zoals: koelkast, zonwerende ramen, kachel,
2-tafclindcling, luxe toiletruimte en wintcrisolatie. En hebben een
aërodynamische, geïntegreerde disselbak.
Bürstner club 390 TN
met warm houtldeurig interieur
van f 16.780,- STUNTPRIJS
Bürstner holiday 3900 TN
met modern wit grijs interieur
van f 17.820, STUNTPRIJS
Sasscnhcim (in de Bollenstreek),
Teylingerlaan 74.
Telefoon 02522 - 12597.
ceut uec cci&tiectced
