Pinkpop van constant niveau
Eerste expositie in voormalig
schoolgebouw aan de Haagweg
Cultuur Kunst
Duivelse streken en
humor op expositie
Amerikaanse musicus
Sun Ra (79) overleden
Projectkoor is soepel draaiende eenheid
DINSDAG 1 JUN11993
Expositie cursisten K&O
leiden Wat cursisten van creativiteitscursussen bij K&O het af
gelopen seizoen zoal hebben gemaakt, is op 2,3 en 4 juni te zien
aan de Oude Vest 45. Schilderijen, tekeningen en sculpturen ge
ven een goed beeld van de mogelijkheden die K&O op creatief
gebied te bieden heeft. Openingstijden op deze dagen: van ne
gen tot vijf uur.
Sieradenbiënale in Kunsthal
Rotterdam In de Kunsthal in Rotterdam wordt tot en met 4 juli
de internationale sieradenbiënnale 'Facet' gehouden. Aan de
tentoonstelling werken meer dan 40 ontwerpers uit verschillen
de landen mee. Het doel van de tentoonstelling is de internatio
nale stand van zaken weer te geven.
Oudste popfestival van Europa zet publiek breed scala aan muziek voor
recensie irene van beveren
Ogen/blik, tot 14/6. vr t/m zo 13-17 uur,
in De Bange Duivel. Rijndijkstraat 4, Lei-
Mooi, maar niet dét extra waar
door ze tot de top behoren. Zo
zijn Fifi Efferts kleurenfoto's te
kwalificeren. Ongeveer hetzelf
de geldt voor de tekeningen en
gouaches van Kees Buurman.
Zijn sobere, soms kalligrafische
tekens in zwarte en grijze tinten
zijn fraai, maar missen de
kracht die van vergelijkbaar
oosters werk kan uitgaan. On
danks dat kan toch gezegd wor
den dat de expositie in De Ban
ge Duivel geslaagd is.
De grafische werkplaats die
dit jaar voor het eerst weer zijn
deuren opent als tentoonstel
lingsruimte heeft zijn exposan
ten niet uitgenodigd voor hun
afzonderlijk werk. Hoewel Paul
long van De bange Duivel ver
eerd is Buurman in huis te heb
ben, want „die man heeft grote
dingen gedaan op grafisch ge
bied. Ik vind het geweldig dat
hij bij ons wil exposeren." Maar,
het aardige van de tentoonstel
ling zit toch in de combinatie
Effert-Buurman.
Bij het bekijken van hun werk
kwamen zij erachter dat zij af
zonderlijk van elkaar overeen
komstige beelden hadden ver
vaardigd. Effert tijdens zijn ver
re reizen die hij beroepshalve
als antropoloog maakt en Buur
man gewoon thuis in zijn Leid-
se atelier. Die toevallige corres
pondenties waren de aanleiding
voor Ogen/blik.
De expositie toont een reeks
samenhangende werken en
heeft door het toevalselement
een eenmalig karakter. Ogen
blik is dus een momentopna
me, zoals wordt verwoord in de
tentoonstellingstitel, die tegelijk
een kryptische omschrijving
geeft van hetgeen er geboden
wordt, namelijk twee manieren
om hetzelfde te zien.
Meestal gaat het om natuur
impressies zoals een regenboog,
een ongenaakbaar rotsmassief
of de beweging van water. Het
laatste door Buurman weerge
geven in een met vaart gezette,
golvende potloodlijn op wit pa
pier, gehangen naast een foto
van Effert waarop kolkend wa
ter is te zien.
Om het effect van de estheti
sche correspondenties te verho
gen, heeft het. gelegenheidsduo
de expositieruimte betrokken
bij hun werk. En dat is niet al
tijd zonder humor gedaan. Een
foto met de titel 'luisterend
landschap' heeft twee borstels
als oren gekregen. Misschien
omdat hij vlakbij de deurbel
hangt. In de hal kan de relatie
echter niet missen. De langge
rekte vorm met zijdeur komt te
rug in "het vertikaal gerichte
werk van Effert dat hangt tussen
de horizontale tekens van Buur
man en een langgerekt smal
houten bankje. De compositie
heet 'Een houten bankje Bange
duivel'. Typisch een duivelse
streek, want je kunt er onmoge
lijk op zitten.
Pinkpop kan carrières ma
ken, dat is bekend. The Po
lice werd in 1979 op slag
wereldberoemd na hun
optreden op het oudste
popfestival van Europa.
Maar Pinkpop kan je ook
lelijk opbreken. Vraag het
Bob Forrest, de veel te ex
centrieke zanger van
Thelonius Monster. Voor
het eerst in de geschiede
nis van Pinkpop begon een
optreden te vroeg, maar
zelden ook werd vertoond
dat het korter duurde dan
een half uur.
landgraaf theo hakkert
Forrest ging van meet af aan als
een beest tekeer. Tijdens het
eerste nummer al gooide hij
zijn draadloze microfoon in het
publiek. „Geef de microfoon te
rug", schreeuwde hij in de pau
ze na het nummer. Tot verba
zing van velen kwam de micro
foon nog terug ook, maar For
rest gooide hem zo weer het pu
bliek in. Wat volgde zal de ge
schiedenis ingaan als een van
de mafste half uren van Pink-
pop.
Forrest, bekend als notoire
drinker, klom op luidspreker
boxen, sprong tussen de pers,
lag de helft van de tijd op de
grond, rookte de ene sigaret na
de ander, maar toen hij de gita
rist in plakband wilde wikkelen,
was het plots afgelopen. Forrest
maakte weer zo'n ongecontro
leerde sprong, sloeg tegen het
podium en brak een been. Ein
de optreden. Ondertussen had
de groep prima staan spelen, al
viel het weinigen op.
Een vroeg hoogtepunt van
een 24ste Pinkpop dat zich ken
merkte door een groot muzikale
variëteit. De 60.000 bezoekers,
in prima sfeer bijeen op een
winderig, maar droge draf- en
renbaan in Landgraaf, kregen
een breed scala aan muziek
'Diving' in het publiek tijdens het optreden van Race against the machine.
voorgezet.
Onbekend is Rage against the
Machine, maar de doorbraak
van deze metal-funk rappers uit
Los Angeles is nabij. Rage
against the Machine zou eerst
op Eerste Pinksterdag voor de
kampeerders spelen. Door het
wegvallen van Alice in Chains
werd de groep tot het hoofdpro
gramma toegelaten. En terecht,
want met hun strakke, knalhar
de funk-rock werden ze in korte
tijd tot lieveling van het publiek,
dat de geëngageerde tekst van
de schuimbekkende zanger
Zack de la Rocha luidkeels mee-
schreeuwde.
Een groter contrast dan The
Jayhawks was vervolgens niet
denkbaar. De country-rockers
uit Minneapolis moesten even
wennen, speelden eerst ook wat
vals, maar ze groeiden in hun
set. Hun gevoelige songs deden
het prima bij het aandachtig
luisterende publiek wat met op
vallend groot enthousiasme op
de groep reageerde.
De tweede Nederlandse groep
Claw Boys Claw, na zeven jaar
weer op Pinkpop, moest spelen
op het moment dat bekend
werd gemaakt dat Feyenoord
kampioen was geworden. De in
voetbalkringen niet onbekende
Peter te Bos, recent nog bij Ba
rend en Van Dorp te gast, stak
de aanwezige Eindhovenaren
een hart onder de riem door
een lekkere portie broeierige
rock te spelen.
Harde metal-funk was er van
Living Colour. De band toonde
vakmanschap, alleen zanger
Corey Glover bleek niet echt ge
ïnspireerd. Het meest in de
smaak viel Lenny Kravitz, die
inclusief de theepauzes een set
van maar liefst anderhalf uur
speelde met het beste uit zijn
drie cd's tellende oeuvre. Knal
lende rock met soul. Hendrix
meets Tamla. Begeleid door een
koortje met drie zangeressen,
twee blazers en een viermans
band zette Kravitz in zijn lilapak
met witte plateaulaarzen een
show neer die stond als een
huis.
Dat waren The Black Crowes
ook van plan. De kop was er net
af toen in Sting me, het tweede
foto anp/raymond rutting
nummer, de elektriciteit uitviel
- waarschijnlijk ten gevolge van
de stroomvretende lichtshow.
Na de onderbreking kreeg het
optreden toch niet de glans die
het leek te zullen krijgen. Ter
wijl Pinkpop, dat door de harde
wind tot ver bujten Landgraaf
geluidsoverlast veroorzaakte, zo
voortvarend was begonnen.
De 24ste Pinkpop had een
constant niveau. Voor het zilve
ren festival van volgend jaar wil
organisator Jan Smeets zeker
iets met Golden Earring doen.
„Ze hebben het eerste Pinkpop
gered. Verder moet er een set
met hoogtepunten komen. Met
Peter Woolf van J. Geils Band
heb ik al contact gehad."
1-161423. plv -chef* jan rijsdam. 071-161415
Recordprijs
voor brief
vader Mozart
londen dra
Een brief van Wolfgang Ama-
deus Mozarts vader Leopold
aan diens dochter Nannerl heeft
bij het veilinghuis Sotheby's in
Londen het recordbedrag van
133.500 pond (bijna 380.000
gulden) opgeleverd. De nieuwe
eigenaar is een particuliere ver
zamelaar uit Oostenrijk.
In de brief laat vader Leopold
zijn dochter uitvoerig weten dat
Joseph Haydn vol lof is over het
werk van Wolfgang Amadeus.
De 133.500 pond lag ruim bo
ven de geschatte waarde van
80.000 pond. Volgens Sotheby's
is voor een brief uit de wereld
van de muziek nog nooit zo'n
hoge prijs betaald.
Een brief van Wolfgang Ama
deus aan zijn vader Leopold
Mozart verwisselde voor 77.000
pond van eigenaar. In de brief
iaat Mozart junior zich uit over
de opera 'L'Oca del Cairo' en
betuigt hij zijn liefde aan het
componeren.
De partituur van Haydns
Strijkkwartet op. 103 leverde op
de veiling 155.500 pond op.
eveneens een recordbedrag. Ot
to Haas, een kunsthandelaar uit
Londen, is de nieuwe eigenaar
van het manuscript, dat 50 pro
cent meer opleverde dan ver
wacht.
Koninklijke
pracht in
goud en zijde
amsterdam anp
Onder de titel 'Koninklijke
Pracht in Goud en Zijde. Vlaam
se wandtapijten van de Spaanse
Kroon' worden van 1 juli t/m 29
augustus 16 grote wandptapij-
ten in de Amsterdamse Nieuwe
Kerk tentoongesteld. De tapij
ten uit de Spaanse koninklijke
collectie is bijzonder omvang
rijk en van onschatbare waarde.
De 16 getoonde tapijten zijn
onlangs in België gerestaureerd.
De expositie is georganiseerd in
samenwerking met het Rijks-
birmingham afp
Pianist en orkestleider Sun Ra,
een van de opvallendste vertol
kers van de 'free jazz', is zondag
in een ziekenhuis in Birming
ham (Alabama) overleden. Hij
werd 79 jaar.
De Amerikaanse musicus, die
bekend stond om de bombasti
sche barok van zijn concerten,
was eind januari wegens hart
problemen opgenomen in het
ziekenhuis en had sindsdien
verschillende hartaanvallen ge
had. 1
Herman 'Sonny' Blount was
reeds een bekende jazzmuzi
kant toen hij in de late jaren '50
zijn naam veranderde in Sun
Ra. Hij baseerde zijn nieuwe
naam op de Egyptische mytho
logie. Ra is de naam van de
Egyptische zonnegod.
De excentrieke Sun Ra Iaat
meer dan 200 albums achter,
waarvoor hij zich ook liet inspi
reren door de Egyptische my
thologie, de bijbel, het zwarte
spiritualisme en science-fiction.
Hij beijverde zich voor „een
kosmische boodschap" in zijn
werk. Daarvoor combineerde
hij de verschillende musicale
invloeden, blUes, be-bop,
gospel en seriële muziek. Sun
Ra stond aan het hoofd van or
kesten met welluidende namen
zoals 'Solar Arkestra', 'Myth
Science Arkestra', 'Astro Infini
ty' en 'Intergalatic Research Ar
kestra', waarmee hij een soort
religieuze ceremonies bracht
die wel vier tot zes uur konden
duren.
Herman „Sonny" Blount
kwam ter wereld in dezelfde
plaats als hij stierf, maar zelf be
weerde hij 5000 jaar geleden op
de planeet Satumus te zijn ge
boren. In de jaren veertig speel
de hij in een orkest van Fletcher
Henderson voordat hij zich in
de avant-gardistische kringen
van Chicago begaf. Het muziek
blad Rolling Stone zag in hem
de ontbrekende schakel tussen
Duke Ellington en de zwarte
rap-groep Public Enemy.
Noyens. dirigent, m.m.v. Michiel Ras.
gel Werken van Henry Purcell. Vic Nees
en Zoltan Kodaly Gehoord: Eerste Pink
sterdag, Lokhorstkerk, Leiden.
Een koor hoeft niet jarenlang op
elkaar te zijn ingespeeld om
toch tot een adembenemend
resultaat te komen. Dat bewees
het Leids Projectkoor Eerste
Pinksterdag in de Leidse Lok
horstkerk. Het koor wordt door
dirigent Hans Noyens steeds
opnieuw samengesteld, 'per
project' dus. Voor dit concert
had hij drieëntwintig gevorder
de amateurs bij elkaar gezocht
om een programma uit te voe
ren met werken van Henry Pur
cell, Vic Nees en Zoltan Kodaly.
De 'lente 1993'-editie van Het
Leids Projectkoor is een ferm
zingend koor, technisch heel
hoogstaand, goed op elkaar in
gespeeld en daardoor een genot
om naar te luisteren. Noyens is
er in geslaagd om in drie maan
den van een heterogeen groepje
mensen een soepel draaiende
eenheid te maken. Een prestatie
van formaat.
Een klein nadeel was dat het
koor meer sopranen telde dan
alten. In partijen waarin zij sa
men zongen, overheersten de
sopranen soms en dat had een
enkele keer een nadelige in
vloed op de totaalklank. Het
was een kwestie van balans,
want noch op de zangkwalitei
ten van de sopranen, noch op
die van de alten was iets aan te
merken.
Het koor opende met drie An
thems van Henry Purcell. Het
zijn afwisselende, meerstemmi
ge stukken met hier en daar ge
waagde akkoorden. Ze zijn ge
toonzet op bijbelteksten uit job,
de Psalmen en Jeremia. De sfeer
is gedragen en ernstig; zelfs als
de psalmist de Heer looft, blijft
de blijdschap geserreerd. Het
koor zong de Anthems in stijl:
beheerst, zodat alle stemgroe
pen tot hun recht kwamen.
Toch hield Noyens het tempo
erin; het werd geen moment
traag of saai. Kortom, een uit
voering met handen en voeten!
Vervolgens zong het koor Ini-
micitias Ponam, Diffusa est gra
tia en De profundis clamavi van
de hedendaagse Belgische com
ponist Vic Nees. Ook deze tek
sten zijn afkomstig uit Genesis
en uit de psalmen. In een min
of meer voor de hand liggende
opeenvolging van akkoorden
schema's verschuift Nees een
enkele noot steeds zó, dat er
voortdurend iets onverwachts,
spannends en afwijkends ont
staat. Het resultaat klonk op
windend, ook al door de uiterst
preciese tekstbehandeling van
het Projectkoor. Ieder woord
was letterlijk te verstaan, zelfs
zonder tekstboekje. Chapeau!
De Amerikaanse jazz-musicus Sun Ra: ontbrekende schakel tussen Du
ke Ellington en de rap-groep Public Enemy. archieffoto kippa
leiden loman leefmans
Na twee maanden van eerst
kraken dan opknappen en orga
niseren wordt komend week
einde een eerste tentoonstelling
in de voormalige technische
school aan de Haagweg gehou
den. Op 4, 5 en 6 juni hebben
open dagen plaats in het tot
Kunstcentrum Haagweg 4 om
gedoopte gebouw. Behalve ex
posities van de ongeveer dertig
kunstenaars zijn er projecties,
performances en rondleidingen.
Als reactie op het falende of
ontbrekende atelierbeleid van
de gemeente Leiden, bezetten
een groep kunstenaars het leeg
staande schoolgebouw. Na
overleg met de eigenaar, de
dienst der domeinen wat een
een rijksinstelling is, kregen de
krakers een gebruikersovereen
komst waardoor hun status se-
mi-legaalwerd.
Een nieuw, Leids kunstcen
trum was geboren. Een bestuur
zorgde via een wachtlijst dat
.uiteindelijk 35 kunstenaars
werkruimte vonden, de kelder
werd aan een toneelgroep ver
geven en sindskort is er een gro
te expositieruimte. Verder werd
door de groep begonnen om de
drie jaar achterstallig onder
houd weg te werken. Zestig
vierkante meter glas werd ver
vangen en tonnen water wer
den uit de kelder gepompt.
Het besluit van het bestuur
van de kunststichting 'De Leids-
che School' om de prijs van de
werkruimtes op 25 gulden per
vierkante meter per jaar te stel
len, (wat neerkomt op 150 tot
300 gulden per atelier per
maand) zorgde voor een inci
dent. Vijf kunstenaars van het
eerste uur vonden deze huur te
hoog en trokken zich uit de
kunststichting terug.
Bestuurslid W, Vermaase over
die situatie: „Ik kan best voor
stellen dat de prijsverhoging
voor hun schrikken was. Maar
een van onze doelen is juist be
wijzen dat wat de gemeente
niet lukte, wij wel kunnen, na
melijk het opzetten van een ge
zond kunstcentrum. Het delen
van werkruimtes gebeurt al en
ruilen is ook mogelijk. De prijs
die bij ons gevraagd wordt, is
met nutsvoorzieningen de helft
van wat de gemeente vraagt en
bijvoorbeeld in Amsterdam
wordt gesteld", aldus Vermaase.
De vijf waren nog niet weg of
er waren direct gegadigden voor
hun open gevallen plaats: „Er
staan nog veertig mensen op de
wachtlijst die de hechte groep
die er nu is, wel willen aanvul
len. We tonen aan dat er genoeg
mensen zijn die best geld over
hebben voor werkruimte. Wij
vinden een prijsverhogiong ook
niet leuk maar denk aan de prij
zen van gas, water en licht. Aan
het eind van het jaar hebben we
een sluitende exploitatie en een
buffertje van 15 procent", aldus
Vermaase.
Maar in het kunstcentrum
wordt uiteraard niet alleen over
de atelierprijs gepraat maar
vooral ook kunst gemaakt. En
die kunst is te zien en te horen
vanaf vrijdag om 16.00 uur als
de officiële opening wordt ge-
houdén. Zaterdag en zondag is
Haagweg 4 van 11 uur tot 19.00
uur te bezichtigen. Het bestuur
kondigde ook aan met een ze
kere regelmaat ook in de toe
komst tentoonstellingen en
open dagen te houden.
leiden Lieve Joris, journaliste en schrijfster van onder meer het boek 'De melancholieke revolutie', kreeg
zaterdag de Henriëtte Roland Holstprijs uitgereikt. De prijs is uitgeschreven door de Maatschappij der Ne
derlandse Letterkunde. Voorafgaand aan de prijsuitreiking wijdde de Maatschappij een middag aan de Ne
derlandse dichter P.C. Boutens. foto henk bouwman
Een woord van lof ook voor
organist Michiel Ras. Hij speel
de als intermezzo onder meer
de Dans van de meisjes uit Het
Gebochelde Paardje, een stuk
dat eigenlijk voor piano ge
schreven is. Hij maakte er een
treurig dansje van: voor mijn
geestesoog ontstond het beeld
van een groepje kleuters dat
met een rondedans afscheid
neemt van een gestorven ko
nijntje uit de kinderboerderij.
Ontroerend, maar toch ook met
een lichte, relativerende toets.
Het koor besloot het concert
met twee volksliederen van Zol-
tón Kodély. Het zijn vlotte en le
vendige composities waarin een
koor zich eens fijn kan vastbij
ten. Ze zijn niet zo moeilijk om
in te studeren en geven toch
een prachtig resultaat. Hier ont
plooide het zangplezier van het
Projectkoor zich volkomen. Het
was jammer dat het concert af
gelopen was.
'Cyrano' nog
groter terug
AMSTERDAM ANP
De musical Cyrano, die in sep
tember 1992 in de Stads
schouwburg in Amsterdam in
première ging. is volgend jaar
opnieuw te zien. De nieuwe en
grotere voorstelling komt enkele
maanden in het verbouwde Ko
ninklijk Theater Carré in Am
sterdam te staan.
De nieuwe versie, die op 13
maart 1994 in première gaat,
wijkt af van de huidige vorm
omdat de musical niet hoeft te
reizen. Carré beschikt boven
toneel
haal
baar is. De cast en het orkest
worden uitgebreid. Hoofdrol
spelers Bill van Dijk, Ryan van
den Akker en Danny de Munk
doen opnieuw mee.
De Musical Cyrano wordt de
eerste Nederlandse musical die
op Broadway te zien zal zijn. De
Amerikaanse première is op 21
november 1993. In 1995 is de
musical ook te zien in Tel Aviv,
Israël. De laatste voorstelling in
Nederland was afgelopen zon
dag 30 mei in de RAI in Amster
dam. Tot nu toe zagen ruim
200.000 mensen de musical.
