'Leidse horeca is probleemgeval'
Wild kamperen: idyllisch en goedkoop
>T T
trv
6
996
ZATERDAG 29 ME11993
De magere jaren zijn aangebroken
e: „Men gaat later op stap en de gemeente Leiden speelt daar niet
FOTO HIELCO KUIPERS
Voor de Leidse horeca zijn de magere jaren
aangebroken. Nieuwe, landelijke wetgeving
maakt de bedrijfsvoering ingewikkelder en
duurder. Daar komen nog de typisch Leidse
problemen bijzoals vroege sluitingstijden en
extra aandacht van de belastingdienst.
Prijsverhogingen enfaillisementen zijn het
onvermijdelijke resultaat, voorspelt Esther
Borggreve, regioconsulente van
ondernemersvereniging Koninklijke Horeca
Nederland (KHN).
LOMAN LEEFMANS
et wordt tijd dat de ge-
meente Leiden het tij pro-
J^L -M~ beert te keren met een po
sitief horecabeleid", vindt Borggreve. „De
horeca-ondernemer zit in de hoek waar de
klappen vallen. Dat is in vrijwel het hele land
zo, maar Leiden heeft een aantal specifieke
problemen die de situatie nog verergeren."
Het haast klassieke Leidse probleem van
de sluitingstijden is volgens Borggreve sym
bolisch voor de relatie tussen gemeente en
horeca: „Je hoort toch nooit dat C&A stiekem
een uurtje langer is opengebleven. Nee, daar
is landelijke regelgeving voor. Maar in de ho
reca verschilt dat van plaats tot plaats. Alge
meen kan worden gesteld dat het uitgaans-
patroon de laatste jaren sterk is veranderd.
Men gaat later op stap. De gemeente Leiden
speelt daar niet op in en de gemeenteraad
blijft er maar oeverloos over doorgaan zon
der met een oplossing te komen", zegt Borg
greve.
Vooralsnog blijven de sluitingstijden, zeker
van de terrrassen in de zomer, provinciaals.
Een raadslid voor D66 zei al eens dat Leiden
in dat opzicht het Spakenburg van Zuid Hol
land is.
Nieuw systeem
Ook Borggreve beseft dat na het referendum
vrije sluitingstijden in Leiden uitgesloten zijn.
„Maar onze ervaring in andere steden leert,
dat er in Leiden best een systeem van twee
uur doordeweek en vier uur in het weekeinde
kan worden ingevoerd. En dat hebben we de
gemeenteraad ook laten weten. Het feit dat
grote groepen jongeren tot 's morgens vroeg
naar illegale house-parties gaan, geeft al een
beetje aan dat een nieuw systeem nodig is.
En dan hebben we het nog niet eens over de
sluitingstijden van de terrassen. Zeker voor
een toeristenstad als Leiden zijn die vooroor-
logs."
Om de klagende buurtverenigingen de
wind uit de zeilen te nemen pleit de regio-
consulente voor zogeheten 'eenrichtingsver
keer' in cafés en discotheken. Na een bepaal
de tijd mogen de klanten alleen nog 'de tent'
uit, maar mag er niemand meer in. „Hier
door ontstaat een gespreid vertrek en dus
minder overlast." In de Leidse discussie rond
de sluitingstijden heeft Borgreve sowieso de
indruk gekregen dat de gemeenteraad waar
schijnlijk uit electoraal belang te veel laat af
hangen van de mening van de buurtclubs.
De sluitingstijd is slechts één probleem.
Vooralsnog is discotheek Hotel de Ville het
enige bedrijf dat de sluitingstijden als reden
heeft gegeven voor het sluiten van de zaak.
Erger wordt het als per 1 december alle hore
ca-instellingen een hinderwetvergunning
moeten hebben. Om aan zo'n vergunning te
komen moet een horecazaak aan allerlei (ge-
luidswerende) verplichtingen voldoen. De
bijbehorende kosten van maatregelen en le
ges worden door Borggreve op gemiddeld
3000 gulden per zaak geschat.
„Die maatregelen zullen een aantal zaken de
das om doen. Maar volgens onze, landelijke
berekeningen is het aantal horecagelegenhe
den in Leiden toch te groot. Het klinkt mis
schien hard, maar die strengere eisen zouden
dus in de goede richting kunnen uitkristalli
seren", stelt Borggreve.
Maar op het moment van de eerste faillise-
menten komt een ander probleem om de
hoek kijken. „Je ziet steeds vaker dat zaken
die het niet meer redden, worden overgeno
men door mensen uit het criminele circuit."
Niet alleen de hinderwet zal leiden tot een
kleiner horecabestand. „Ook het simpele ge
geven van concurrentie werkt daaraan mee.
De prijs van een biertje is al een hele tijd min
of meer hetzelfde. Maar de kosten van perso
neel zijn ondertussen wel flink gestegen."
Toch wordt een van de methoden om dat
te ondervangen, het werken met zwart perso
neel, op geen enkele manier door de horeca-
bond goedgekeurd. „Het mag niet, punt uit.
Wfj hebben er zelf bij de belastingen op aan
gedrongen dat ze strenger gingen controle
ren, want zwart werk kan voor ons absoluut
niet." Dat Leiden voor de belastingactie
'dienblad' als proeftuin werd gebruikt, daar
had de horecabond echter niets mee te ma
ken.
Een andere, discutabele bron van inkomsten
van veel Leidse horeca-ondernemers wordt
binnenkort ook op instigatie van de bond
aangepakt: de fruitautomaat. Ook in Leiden
streeft de horecabond naar een zogeheten '2-
1-0 beperking'. Dat betekent maximaal 2 au
tomaten in cafés en 1 in snackbars en
shoarmazaken. In club- en buurthuizen en
sportkantines zouden de gokkkasten hele
maal geweerd moeten worden. Burgemeester
C. Goekoop overlegt al met de regiogemeen
ten over de vraag hoe dat systeem kan wor
den ingevoerd.
Wat de gemeente jarenlang verzuimt heeft
te doen, is optreden tegen het toenemend
para-commercialisme: een bruiloft in een
wijkcentrum, een house party in een loods,
massale feesten bij een studentenvereniging
en vrijwel alles wat in de vergunningloze
Stadsgehoorzaal gebeurt. „We hameren er al
lang op dat daar wat aan moet veranderen",
Oplossingen
„Het zijn allemaal zaken die de gemeente
hoort aan te pakken. En waar wel oplossin
gen voor zijn. Ik geef een voorbeeld. Geef niet
een buurthuis subsidie zodat ze koffie voor
één piek kunnen schenken en extreem lage
huren kunnen vragen aan het gelukkige
bruidspaar of aan de toneelvereniging. Daar
kan de horeca niet tegenop. Nee, beter is het
de toneelvereniging subsidie te geven, zodat
ze in het buurthuis een gangbare huurpijs
kunnen betalen."
Door alle problemen, veranderingen en
beperkingen die op de horeca afkomen, zul
len een aantal Leidse cafés, cafetaria's, res
taurants en eethuisjes de handdoek in de
ring moeten gooien. En hoewel de KHN het
zou moeten opnemen voor al haar leden, ziet
de horecabond het liefst dat een kleiner aan
tal 'sterke' bedrijven overleven. Want het al
ternatief is, dat omzetten met zwart geld,
fruitautomaten en andere kunstgrepen op
peil worden gehouden.
De mager jaren zijn aangebroken. De bier-
prijs, eigenlijk de barometer van de bedrijfs
tak, gaat omhoog. „De horeca is een moeilij
ke bedrijfstak. Het feit dat er relatief vaak van
eigenaar wordt gewisseld zegt genoeg. Tot nu
toe is de gemeente alleen maar negatief bezig
ten opzichte van de horeca. En ik heb de in
druk dat vooraanstaande ondernemers die
namens collega's hun nek uitsteken, eerder
door de gemeente én de belastingen worden
aangepakt. Dat moet veranderen, want lei
den is op veel gebieden, van werkgelegen
heid tot toerisme ook veel aan de horeca ver
schuldigd."
Ze kiezen de meest idyllische
plekken om te kamperen.
Iedereen zou er wel willen
staan. Dichtbij het strand,
midden in het bos, vlakbij het
water. Het is de absolute
vrijheid. Rust, stilte en geen
andere kampeerders om je
heen. Wie zou dat nou niet
willen? Maar toch mag het niet.
Wild kamperen is illegaal en
vanaf dit pinksterweekeinde
kan het in de Duin- en
Bollenstreek ook nog een boete
van honderdvijftig gulden
opleveren.
Politie stelt paal en perk aan illegale praktijken
VALERIE LEENHEER
it is gewoon een fantasti-
W sche plek om te staan. Uit
de wind, vlak aan het strand
en toch midden in het uitgaanscentrum."
Hans en Lotte uit de buurt van het Duitse
Mannheim kennen geen nadelen van het
wildkamperen. Zij zijn met hun luxe camper
naar Katwijk gekomen om daar het hemel-
vaartsweekeinde door te brengen. Het par
keerterrein bij het restaurant De Zwaan aan
de Boulevard is voor een paar dagen hun
stekje geworden. Gezeten in hun blinkende
witte 'motorhome' vertellen ze: „We komen
al jaren met onze camper naar Nederland en
dat bevalt ons prima. We stonden vroeger
ook wel eens in Zandvoort, maar Katwijk vin
den wij leuker."
Het feit dat het parkeerterrein zo'n ideale
plek is, is niet de enige reden dat Hans en
Lotte illegaal parkeren. „Het is gewoon de
goedkoopste manier," zeggen ze. „Die cam
per heeft ons al heel wat marken gekost en de
benzine voor dat ding is ook bijna niet te be
talen. Door op een parkeerterrein te gaan
staan, besparen wij ons heel wat geld, waar
we weer andere leuke dingen van kunnen
doen."
Inmiddels is ook een groepje surfers neer
gestreken op het parkeerterrein. „Radicale
wind hier zeg", schreeuwen ze opgewonden.
„Dat wordt een radicaal weekeinde surfen."
Uitzinnig van vreugde beginnen ze hun spul
len uit te pakken en hun planken op te tui
gen. Een paar Katwijkers kijken geïrriteerd
toe. Hans, Joachim, Paul en Christian komen
uit een dorpje bij München en zijn al de hele
dag onderweg in hun camper.
De jongens komen in het zomerseizoen
vaak naar Nederland. Ze overnachten dan in
Noordwijk of Katwijk. „Meestal in het busje,
maar ook wel eens in een slaapzak op het
strand", zegt Christian. Het feit dat ze zo
dicht bij het strand en de zee staan, is voor
de surfers ideaal. „Als je wilt varen, moet je
op de camping je spullen op het busje laden,
bij het strand weer afladen en dan ook nog
dat heen en weer rijden. Dat hoeft nu niet.
De zeilen rol je op en leg je bij wijze van spre
ken zo onder je bed." Paul vult hem aan „En
's ochtends ben je de eerste die op de plank
staat."
Klapstoeltjes
Het echtpaar Schultz staat geparkeerd op een
parkeerterrein aan de Koningin Astridboule-
vard in Noordwijk. Zij zitten met hun broeks
pijpen opgerold op klapstoeltjes van het late
avondzonnetje te genieten. „Wij vinden die
campings niet gezellig," vertelt Meike
Schultz. „Al die kinderen en al die drukte, dat
is niks voor ons."
„Je zou denken dat een betonnen parkeer
terrein niet gezellig is, maar dat vinden wij
niet," vervolgt haar man. „Zo dichtbij de zee
FOTO DICK HOGEWONING
is gewoon ideaal. We zitten hier nog maar
een uurtje, maar het bevalt ons prima." Het
is de eerste keer dat het echtpaar Schultz in
Nederland is met zijn spiksplinternieuwe
camper. Ze kijken elkaar dan ook verschrikt
aan als ze horen dat het eigenlijk verboden is
om hier te kamperen. „Dat wisten we hele
maal niet, in Duitsland mag het wel." Ze
overleggen even in vlug Duits met elkaar.
„Nou, dan gaan we nu toch maar een echte
camping opzoeken," zeggen ze. „We hebben
er geen zin in om midden in de nacht door
de politie uit ons bed te worden gelicht." Me
neer Schultz vouwt z'n stoeltje alweer op.
„Kom op, zegt hij tegen zijn vrouw. „We
moesten maar eens gaan."
Troep
De kampeerders zijn vaak de enigen die de
voordelen zien van het wildkamperen. De
politie, boswachterij, milieuverenigingen en
campinghouders zijn helemaal niet gelukkig
met deze vrijbuiters. Vooral als het gaat om
mensen die hun tentje zomaar ergens neer-
planten. Volgens de Noordwijkse politie
komt dat vooral in het hoogseizoen in de
Noordduinen veel voor.
Ook boswachter Mart Gielen ziet de wild-
kampeerders liever gaan dan komen. „Die
kampeerders in de duinen verstoren het wild,
stoken vuurtjes, wat natuurlijk heel gevaarlijk
is, laten ongelooflijk veel troep achter en ver
trappen de planten en struiken. En erger
nog," voegt hij er met afschuw aan toe, „ze
laten ook overal hun uitwerpselen liggen."
Het is volgens Gielen dan ook altijd hetzelfde
liedje. „Ze zitten dan ergens midden in de
duinen te kamperen, je stuurt ze weg. je
ruimt zakken vol troep op en een uurtje later
zitten ze er weer. Er komt soms geen einde
Teunis Jan Visser van de Milieugroep
Noordwijk deelt de mening van Gielen. „Het
wildkamperen in tenten leidt tot een versto
ring van de natuur," vertelt hij. „Als er hier in
de omgeving nou geen mooie campings wa
ren, kan je het nog een beetje begrijpen dat
ze in de duinen of de bossen gaan zitten.
Maar dat is niet zo. De mensen zien het als
een gemakkelijke en goedkope manier om
vakantie te vieren en denken niet na bij de
gevolgen voor de natuur," aldus Visser.
Volgens C. Boonstoppel van restaurant De
Zwaan in Katwijk loopt de situatie nu een
beetje uit de hand. „Een of twee van die cam
pers is niet erg, maar soms staan er zelfs een
stuk of vijftien op onze parkeerplaatsen. Dat
is gewoon te veel. Ze tappen water uit onze
buitenkranen, willen gebruik maken van on
ze toiletten en legen hun tanken boven onze
putjes. Nu is voor mij het punt bereikt dat ik
zeg: het kan zo niet langer."
„Vooral als er surfwedstrijden worden ge
houden. beginnen de problemen," vertelt
Piet van de Burg van Camping Duinrust aan
de Kraaierslaan in Noordwijk. „Ze staan dan
niet op de camping, maar maken wel gebruik
van onze voorzieningen zoals de toiletten en
de douches. En als je ziet hoe ze dat Soms
achterlaten..."
Van de Burg is dan ook blij met de nieliwe
'lik-op-stuk-regeling' van de politiekorpsen
in de Bollenstreek. „Dat zal echt verschil ma
ken," zegt Van de Burg. „En daar komt ook
nog bij dat het de bedoeling is dat iedere
camping hier in de omgeving om de zoveel
tijd 'dienst heeft'. Als de kampeerders ergens
illegaal staan, worden ze doorverwezen naar
de dienstdoende camping. Die heeft dan al
tijd een paar plaatsen gereserveerd voor deze
wildkampeerders."
Goedkoop
De politiekorpsen in de badplaatsen zijn te
vreden met de maatregelen die dit pinkster-
weekeinde ingaan. „We hebben nu een stok
om mee te slaan." vertelt hoofdagent A. Does
van de Katwijkse politic. „Vroeger kondén we
de illegale kampeerders alleen maar wakker
maken en wegsturen, maar nu kunnen we ze
ook een boete geven." Volgens Does heeft
Katwijk voornamelijk problemen met de 're
creatiewagens'. „Wildkamperen met de tent
komt in Katwijk sporadisch voor. Maai met
de camper en de auto komen ze steeds vaker.
Tientallen staan er in één weekeinde óp de
parkeerterreinen."
Volgens Does weten de meeste wildkam
peerders niet dat ze alleen maar op campings
mogen overnachten. „Of ze nemen de gok,"
zegt hij. „Want het is natuurlijk' goedkoop.
Op een camping betalen ze zo'n dertig gul
den per nacht, terwijl ze op een parkeerter-
reintje voor niks staan."
's Avonds laat, op het parkeerterrein bij
restaurant de Zwaan. Er staan nog ongeveer
vijf campers op het terrein, waaronder ook
die van Lx>tte en Hans en de vier surfers. Het
parkeerterrein is in volle rust. Of toch niet?
Als er een auto het terrein op rijdt, knippen
in alle vijf de campers de lichten aan en ver
schijnen er vijf verschrikte gezichten achter
de geblokte en gebloemde gordijntjes, „is het
de politie? Zijn wc betrapt? Moeten we nu
weg?" De idylle van het wildkamperen lijkt
