Bijstand voor grote groep eindstation
Aantal misdrijven
stijgt 3,5 procent
Blijvers in de bijstand vergeten groep
Binnenland
Eis van vier jaar voor
seks met Dreef-püpillen
'Geen hulp, maar investeringen'
Aanwinst Madurodam
Akkerbouw wil 10 procent
land braak laten liggen
Teergehalte sigaretten aan banden Afspraken met besturen en vakbonden
Meer vrouwen in leiding
van de basisscholen
VRIJDAG 28 ME11993
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Gemeenschappelijke Persdienst
Vijf miljoen voor bewoners gifwijk
Dordrecht Oud-bewoners van de Dordtse gifwijk Merwedepol-
der gaan akkoord met een schaderegeling waarbij de ongeveer
driehonderd gedupeerden gezamenlijk ongeveer vijf miljoen
gulden krijgen. Het is voor het eeïst dat zonder tussenkomst van
de rechter een schadevergoeding op deze schaal tussen burgers
en een gemeente is overeengekomen. Begin jaren tachtig kwam
aan het licht dat de wijk Merwedepolder was gebouwd op che
misch afval dat daar door de Chemische Industrie Rijnmond
was gestort. In 1986 begon de sanering, waarvoor 106 woningen
moeten worden onteigend en gesloopt. Die bewoners krijgen nu
een vergoeding, vooral voor 'verminderd woongenot' in de jaren
voorafgaand aan de sanering. Met deze schaderegeling erbij zijn
de totale kosten van de sanering van de Merwedepolder uitge
komen op 110 miljoen gulden.
Politie rolt twee druglijnen op
bladel» Met de aanhouding van twaalf verdachten uit Bladel
heeft de politie twee druglijnen naar Duitsland opgerold. Het af
gelopen half jaar zouden langs deze kanalen duizenden XTC-pil-
len, enkele tientallen kilo's amfetamine, een paar kilo cocaïne en
honderden kilo's hasj zijn verhandeld. De zaak kwam eind vorig
jaar aan het rollen toen de politie in Berlijn ontdekte dat vanuit
Bladel drugs werden geleverd. In Duitsland werden in totaal 25
verdachten aangehouden. Onder de in Bladel opgepakte man
nen bevinden zich de vier hoofdverdachten, in leeftijd variërend
van 27 tot 43 jaar. In de woning van een van hen was een com
plete drugwinkel ingericht.
Politie wil seksisme te lijf gaan
den haag Bij de politie worden vertrouwenspersonen aange
steld bij wie agentes terecht kunnen die door hun mannelijke
collega's seksueel zijn geïntimideerd. Dat hebben de gezamen
lijke politiechefs besloten na het schokkende rapport dat seksue
le intimidatie van agentes schering en inslag is. Eén op de tien
ondervraagde politievrouwen is ooit in haar kruis of aan haar
borsten betast. Bijna alle ondervraagde politievrouwen (95 pro
cent) waren op het werk verbaal onheus bejegend. Als de vrou
wen klaagden bij de korpsleiding vonden zij nauwelijks gehoor.
Verdachte moord predikant weer vrij
zaanstad De politie van Zaanstad heeft gisteren één van de
twee verdachten vrijgelaten die woensdag waren aangehouden
in verband met de gewelddadige dood van een 43-jarige predi
kant uit Assendelft. De 21-jarige man uit Amsterdam blijkt niets
met het misdrijf te maken te hebben. De andere arrestant, een
18-jarige man uit Purmerend, wordt wel vastgehouden. De poli
tie wil over het resultaat van zijn verhoor geen mededelingen
doen.
Uitzichtloze situatie voor kwart miljoen uitkeringsontvangers
Bijna een kwart miljoen huishoudens leeft al drie jaar of
langer van de bijstand. Een groot deel van deze groep,
momenteel al bijna de helft van alle bijstandsontvangers,
zal waarschijnlijk de rest van het leven op de bijstand zijn
aangewezen.
over blijvers in de bijstand. Het
gaat vooral om gescheiden
vrouwen met kinderen, mensen
uit minderheidsgroepen en per
sonen die in het begin van de
den haag gpd-anp
Dat heeft topman Hol van het
ministerie van sociale zaken
gisteren gezegd op een congres
jaren tachtig werkloos zijn ge
worden. Ze hebben vaak geen
of een lage opleiding, geen
bruikbare werkervaring en zijn
meestal al wat ouder. Hol stelde
dat deze groep er niet op hoeft
te rekenen dat een echt per
spectief ontstaat op werk en een
hoger inkomen. Voor deze
groep kunnen de sociale dien
sten niet veel méér doen, zei
Hol, dan te zorgen dat hun
leefomstandigheden niet nog
verderverslechteren.
Hol wil er in het beleid vooral
voor zorgen dat de 'harde kem'
van de bijstand niet verder
groeit. Het intensiever zoeken
naar werk en kinderopvang zo
dat bijstandsmoeders aan de
slag kunnen, noemde hij daar
voor twee belangrijke voorwaar
den.
Hol vroeg overigens ook aan
dacht voor de groep mensen die
buiten de bijstand toch langdu
rig moet rondkomen van een
sociaal minimum. Het betreft
mensen die al jong gehandicapt
raken, arbeidsongeschikte zelf
standigen, bejaarden met alleen
AOW en werkenden die niet
meer dan het sociaal minimum
verdienen.
Daarnaast zijn er nog velen
die door schulden in feite een
inkomen onder het bijstandsni
veau hebben. De topambtenaar
stelde dat bij schulden wel een
sanering moet plaatsvinden.
Dat geldt echter niet voor het
terugbetalen van ten onrechte
verkregen uitkeringsgelden. Op
die manier wordt fraude lonend
en dat is niet de bedoeling, al
dus Hol.
'Ik was in een web terechtgekomen
zwolle anp
Tegen een 50-jarige voormalige
coördinator van het jongensin
ternaat De Dreef in Wapenveld
is gisteren vier jaar geëist we
gens ontuchtige handelingen
met twee pupillen. De man
werkte daar vanaf 1971, achter
eenvolgens als groepsleider,
unitleider en coördinator. Na de
aangifte van beide inmiddels
ex-pupillen is de man in februa
ri al ontslagen. Vanaf die tijd zit
hij in voorarrest. De man heeft
het seksueel misbruik bekend.
„Hulpverleners moeten we
ten dat ze wat seks betreft van
hun pupillen moeten afblijven.
Het gaat om gevoelsmatig ver
waarloosde mensen enA het is
veel erger als je met dit soort
jongeren de liefde bedrijft", zo
zei officier van justitie Veurink.
De gebeurtenissen vonden
volgens de officier plaats terwijl
de jongens op De Dreef vertoef
den, maar ook gedurende de ja
ren dat zij onder de paraplu van
de jeugdinrichting in het gezin
van de verdachte woonden.
Volgens de verdachte was het
op schoot nemen van jongens
en op de rand van hun bed zit
ten als ze slapen gingen, ge
woon in De Dreef. Van daaruit
zou de seksuele verhouding zijn
voortgekomen.
Op vragen van de rechter ant
woordde de man dat er nauwe
lijks scheiding tussen zijn privé-
leven en zijn beroep was ge
weest. „Je moest je voor meer
dan honderd procent voor de
jongens inzetten. Ik was in een
web terechtgekomen. Ik heb
pas op het politiebureau inge
zien dat het zo niet kon."
De man moet nog met zes
andere groepsleiders terecht
staan voor mishandeling. In
1991 trok De Dreef juist de aan
dacht vanwege de uit de hand
gelopen zogenoemde pedagogi
sche klappen. Die waren in het
jongensinternaat verworden tot
fikse aframmelingen, zo bleek
uit klachten van (ex-)pupillen.
Operatietafel
vaak stofnest
De operatiekamers in zieken
huizen zijn lang niet zo schoon
als vaak wordt gedacht. Inte
gendeel, de operatietafel is een
van de meest stoffige stukjes
van de operatiekamer, zo blijkt
uit een onderzoek van TNO.
Volgens hoogleraar Luscuere
van de afdeling Binnenklimaat
en Klimaatsystemen schermen
de lampen boven de operatie
tafel de circulatie van lucht
door het klimaatsysteem af.
Daardoor hoopt stof zich bo
ven de tafel op. Dit kan bij de
patiënten infecties veroorza
ken.
Deze slechte situatie in de
operatiekamer wijt Luscuere
onder meer aan het ontbreken
van geld bij ziekenhuisbeheer
ders. Bovendien ontbreekt het
in de ziekenhuizen aan goede
planning en onderschat men
de gevolgen van onvoldoende
functionerende klimaatsyste
men voor de hygiëne.
Zusjes komen
om bij brand
op camping
baarle-nassau gpd
Twee zusjes van drie en vier jaar
zijn gisteren in Baarle-Nassau
om het leven gekomen bij een
brand die ontstond na een ex
plosie in een woonhuis annex
bedrijfspand op een camping.
De kinderen lagen te slapen
toen hun vader, die beneden
werkte, boven iets hoorde dat
op een explosie leek. Hij pro
beerde met een kennis de kin
deren in veiligheid te brengen.
Dat lukte maar met één kind.
Een vierde kind uit het gezin
was op het moment van de
brand niet thuis.
Het vuur was zo hevig dat ook
medewerkers van de camping
en later de brandweerkorpsen
van Baarle-Nassau en Baarle-
Hertog er niet in slaagden de
twee zusjes nog te redden. De
technische recherche doet nog
onderzoek naar de oorzaak van
de brand.
den haag President Yoweri
Museveni van Uganda wil geen
hulp maar investeringen. Dat zei
hij gisteren tijdens een rede bij
het International Institute of So
cial Studies (ISS) in Den Haag.
Museveni is twee dagen in Ne
derland voor een ontmoeting
met vertegenwoordigers van het
Nederlandse bedrijfsleven en le
den van de Nederlandse rege
ring. Tevoren is hij vooreenzelf
de werkbezoek in Londen ge
weest. Gistermiddag had hij een
onderhoud met minister Kooij-
mans van buitenlandse zaken en
minister Pronk van ontwikke
lingssamenwerking. 's Avonds
had Museveni een werkdiner
met minister-president Lubbers.
De economische missie is een
vervolg op het oriëntatiebezoek
dat enkele vertegenwoordigers
van het Nederlandse bedrijfsle
ven samen met het Nederlandse
ministerie van landbouw en Fi-
nancierings Maatschappij voor
Ontwikkelingslanden (FMO) in
oktober 1991 aan Uganda
brachten. De Ugandese minister
van landbouw Sekitoleko riep
ondernemers op te investeren in
de opslag, verwerking en distri
butie van landbouwprodukten in
Uganda. Op korte termijn is daar
volgens haar goed geld mee te
verdienen. Ook investeringen in
melkfabrieken, veeveredeling,
slachthuizen, textiel en groot-
handel-produktie van veterinaire
medicijnen bieden volgens haar
veel perspectief. Tijdens alle bij
eenkomsten, zowel op kasteel
De Wittenburg in Wassenaar als
bij het ISS kwamen de politieke
problemen van Uganda niet aan
de orde. Museveni werd in 1986
president als opvolger van dicta
tor Idi Amin.
foto anp ed oudenaarden
den haag anp
De politie heeft vorig jaar 1,26
miljoen misdrijven geregi
streerd. Dat waren er 83.000
(zeven procent) meer dan in
1991. Er werden twee procent
meer misdrijven opgehelderd.
Daarmee blijft het aantal opge
loste zaken achter bij de stij
ging, zo blijkt uit cijfers van het
Centraal Bureau van de Statis
tiek.
De stijging komt volgens het
CBS voor de helft uit de grote
steden, waar een kwart van alle
misdrijven wordt gepleegd. Het
CBS tekent bij de stijging wel
aan dat de helft van de stijging
valt toe te schrijven aan de door
automatisering verbeterde regi
stratie bij de politiekorpsen.
Vooral in Rotterdam werden
aangegeven misdrijven door
een nieuw registratiesysteem
beter bijgehouden. In werkelijk
heid steeg het aantal geregi
streerde misdrijven dus met
'slechts' 3,5 procent.
In drie van de vier gevallen
gaat het om diefstal, verduiste
ring, bedrog en heling. Deze
vorm van criminaliteit is vol
gens het CBS met acht procent
het meest gestegen: van 866.000
in 1991 naar 935.000 in 1992.
Het aantal geweldsmisdrijven
steeg vorig jaar met 1,5 procent.
Die toename was toe te schrij
ven aan meer mishandelingen
en diefstallen met geweld.
De politie verhoorde vorig
jaar twee procent meer ver
dachten. Het aandeel vrouwelij
ke verdachten blijft volgens het
CBS vrij constant op 30.000. Het
aantal mannelijke verdachten
steeg met 5.000 naar 220.000.
Het aandeel verdachten onder
de achttien jaar is toegenomen
van zestien procent in 1991
naar zeventien procent in 1992.
'Graanteelt moet weer reridabel worden
alkmaar Burgemeester Pop van Alkmaar heeft gistermiddag een maquette van de Waag, bekend van de
Alkmaarse kaasmarkt, overgedragen aan burgemeester Ellen van der Spek van Madurodam. Net als het ka
rakteristieke gebouw in Alkmaar is het miniatuur-gebouw voorzien van een ridderspel en een carillon, foto
nationaal foto persburo
leeuwarden gpd
De Nederlandse landbouw
stuurt aan op een verplichte
braaklegging van tien procent
van het akkerland. Daarover is
overeenstemming bereikt tus
sen de drie landelijke land
bouworganisaties en de volgen
de week op te richten Neder
landse Akkerbouw Vakbond.
Volgens voorzitter Maarsingh
van de christelijke NCBT hopen
de opstellers van het plan dat
op deze manier een rendabele
teelt van graan mogelijk zal zijn.
Zij gaan ervan uit dat het graan
straks een rendement van vijftig
cent per kilo zal brengen. Het
plan gaat er ook van uit dat de
export van graan naar niet-EG-
landen nu achterwege zal blij
ven. Maarsingh: „Dat levert niks
op. Bovendien voorkom je op
deze manier dat je ruzie krijgt
met een grote exporteur als de
Verenigde Staten." Hij rekent er
vooral daarom een beetje op
dat het plan gunstig zal worden
ontvangen. De VS en de EG lig
gen al jaren in de clinch over de
zwaar gesubsidieerde EG-land-
bouwexport.
Maarsingh wijst er met na
druk op dat het verplicht onbe
nut laten van een groot deel van
het akkerland een tijdelijk ka
rakter moet hebben. Daarom
werken de opstellers van het
plan nog aan een omvangrijk
programma voor agrificatie: het
verbouwen van gewassen, voor
industriële toepassingen. Een
voorbeeld daarvan is de ver
bouw van suikerbieten om daar
via vergisting brandstof van te
maken.
utrecht anp
In sigaretten mag na 1 januari
niet meer teer zitten dan vijftien
milligram en vanaf 31 decem
ber 1997 niet meer dan twaalf.
Dat staat in een ontwerp-besluit
waarmee staatssecretaris Si
mons van volksgezondheid en
minister Andriessen van econo
mische zaken inspelen op de
nieuwe Europese richtlijn.
Het ontwerp heeft bijna twee
jaar vertraging opgelopen. Vol
gens directeur De Jong van de
stichting Volksgezondheid en
Roken is het tegengehouden
door Andriessen. De stichting
zal de vaste kamercommissie
voor volksgezondheid laten we
ten dat ze het „absurd" vindt
dat alleen zware sigaretten wor
den verboden. Door de trend
naar „licht" zijn er nog maar
weinig sigarettenmerken met
een teergehalte boven de nieu
we normen op de markt.
In 95 procent van de shag zit
volgens de stichting echter
meer dan vijftien milligram
teer, vaak zelfs dertig milligram
per 'sjekkie'. De normen zou
den daarom ook voor shag
moeten gelden. De helft van de
Nederlandse rokers bestaat uit
shagrokers, veel meer dan in de
andere EG-landen.
De Jong herhaalde nog eens
dat het overstappen van zware
op lichte sigaretten doorgaans
leidt tot meer roken. Lichte si
garetten vormen dus geen „ge
zond alternatief', zoals fabri
kanten wel willen doen voorko
men, zei hij.
den haag anp
Staatssecretaris Wallage van on
derwijs heeft met de organisa
ties van schoolbesturen en de
vakbonden afspraken gemaakt
om het aantal vrouwelijke ba
sisschooldirecteuren te vergro
ten. Dat heeft hij gisteren laten
leiden ans bouwmans
„Er zijn mensen die de bijstand echt nodig
hebben. Mensen die buiten hun schuld
langdurig in de bijstand zitten, niet fraude
ren en geen werk kunnen vinden. We moe
ten ons verdiepen in die groep. We moeten
het grote geheim - moeten die mensen wei
naar de arbeidsmarkt - bespreekbaar ma
ken."
Dat zegt Paulien Assink, directeur alge
meen welzijn van de gemeente Helmond.
Assink is voorzitter van het jaarlijkse Divo-
sa-congres, dat tot en met vandaag in Den
Bosch plaatsvindt. Inzet van het congres
van de Vereniging van Directeuren van So
ciale Diensten is de groep 'blijvers in de bij
stand' weer op de landkaart te krijgen.
Vier, vijf jaar geleden zijn de sociale dien
sten zich vooral gaan richten op herintre
ding. De bijstandsontvangers moesten weer
aan het werk worden geholpen. Door deze
'vertaalslag' - maar ook door de grote aan
dacht voor fraudebestrijding - is de zorg
taak van de sociale diensten de afgelopen
jaren wat ondergesneeuwd.
Een risico waarvoor Saskia Noorman, di
recteur economische en sociale zaken van
de gemeente Leiden „al wat langer dan
vandaag waarschuwt. Het is een feit dat een
groep bijstandsontvangers onbemiddelbaar
is, blijft en zal zijn. Dat is een maatschappe
lijke realiteit. Dat is overigens geen pretje,
want het is een arm bestaan".
Er zitten in Nederland ongeveer 540.000
mensen in de bijstand. De categorie blijvers
neemt verhoudingsgewijs toe, signaleert Di-
vosa. Het streven van sociale diensten om
bijstandsontvangers weer aan het werk te
helpen, heeft zoveel succes gehad, dat het
overblijvende klantenbestand steeds meer
weg heeft van een harde kern. „Het is be
langrijk dat we ons realiseren dat we erg
weinig over hen weten", zegt Assink. „We
moeten proberen duidelijkheid te verschaf
fen. Zonder gegevens wordt het moeilijk
een gerichte strategie uit te stippelen."
Het onderzoeksinstituut IVA uit Tilburg
heeft in opdracht van Divosa een studie ge
maakt van de blijvers. In het rapport geen
harde cijfers, maar wel een inventarisatie
van de blijvers, hun problemen en zorgbe
hoefte en mogelijkheden om de groep in
kaart te brengen. Ook wordt in het rapport
een aantal deskundigen uit het veld aan het
woord gelaten. Hun conclusie: de bijstand
kan niet uitsluitend worden gezien als een
tijdelijke voorziening op weg naar betaald
werk. Zelfs met de banenpool - het sluitstuk
van het plaatsingsbeleid - kan de harde
kem van werklozen niet worden geplaatst.
Dan gaat het onder anderen om oudere
langdurig werklozen, (gedeeltelijk) arbeids
ongeschikten, verslaafden en oudere al
lochtonen die slecht Nederlands spreken.
Volgens het IVA blijkt dat 'blijvers' duide
lijk negatiever zijn over de dienstverlening
van gemeentelijke sociale diensten dan
mensen die pas kort een uitkering ontvan
gen. Ze vinden dat de dienst alleen maar
zorgt voor het overmaken van de uitkering
en verder niets heeft te bieden en vinden
gesprekken met medewerkers van de socia
le dienst niet zo nuttig.
Dus rijst de vraag, wat een sociale dienst
dan voor de blijvers kan doen. Noorman
signaleert dat de sociale diensten zich moe
ten concentreren op 'zakelijke zorg' en een
'warme overdracht' naar echte zorginstel
lingen. Te denken valt aan schuldhulpverle
ning, sollicitatietraining, stimulering van
scholing en begeleiding en verwijzing bij
psycho-sociale problemen (vereenzaming,
verslaving, verlies van zelfvertrouwen).
Noorman: „Sociale diensten moeten ervoor
zorgen dat mensen een menswaardig be
staan hebben."
Noorman en Assink voelen zich geen roe
penden in de woestijn. Dat iets moet wor
den gedaan, wordt breed gevoeld. Maar het
zal moeilijk worden de aandacht voor de
blijvers vast te houden, realiseert Assink
zich. „Want op de sociale diensten vraagt
men zich af hoe dat dan moet en wie het
moet doen. En dan praat ik uit eigen erva
ring."
weten tijdens een bijeenkomst
van de initiatiefgroep 'Vrouwen
in de schoolleiding nu'. Op dit
moment is 63 procent van de
leerkrachten vrouw en maar
twaalf procent van de directeu
ren.
Om de situatie te veranderen
heeft Wallage extra geld uitge
trokken. Daarmee stelt hij scho
len onder meer in staat hulp in
te schakelen bij sollicitatiepro
cedures als de school ernst wil
maken met het zoeken naar een
vrouw als directeur. Ook wil hij
de doorstroming in de school
leiding bevorderen, zodat meer
vrouwen een kans krijgen. Als
de school een vrouw als opvol
ger benoemt, mogen directeu
ren van 55 jaar en ouder zich te
rugtrekken en weer gewoon les
gaan geven. Ze behouden dan
hun directeurssalaris.
Wallage toonde zich minder
bereid om zijn wetsvoorstel
over emancipatie in het onder
wijs aan te scherpen. Dat wil de
initiatiefgroep, waarbij honderd
vrouwenorganisaties zijn aan
gesloten, weL Zij vindt oat ho
len verplicht moeten worden
streefcijfers te publiceren. Wal
lage vindt dat de scholen kun
nen volstaan met verslag te
doen van hun inspanningen.
Een meerderheid van de
Tweede Kamer (alle grote partij
en met uitzondering van het
CDA) vindt ook dat Wallage de
schoolbesturen zwaarder onder
druk mag zetten, maar Wallage
lijkt daar niet erg voor te voelen.
Zijn definitieve wetsvoorstel
wordt in juni in het kabinet be
sproken.